o 2 w. od zarządu gminy, liczy 127 m. (90 ornych), 9 dm., 85 mk. Folwark liczy 228 m.; drugi folw. zamieszkały przez drobną szlachtę, liczy 30 morg., 18 mk., 13.) B., os. młynarska, nad rz. bez nazwy, pow. przasnyski, gm. Bugzy Płoskie, par. Krzynowłoga. Posiada młyn wodny, liczy 2 dm., 24 mk. Br. Ch.
Brody, 1.) wś, pow. sokólsi, o 23 w. od Sokółki. 2.) B. Kamienne i Slipczyce, wsie niedaleko Radomyśla, gdzie uczony Segiet („Bulletin Scientif. de l'Acad. des Sciences de St. Petersb.,“ t. III. n. 3.) odkrył olbrzymie pokłady labradoru. 3.) B., wś, gub. witebska, nad rz. Świeczanką.
Brody, 1.) wolne miasto handlowe i główne miasto powiatu brodzkiego w Galicyi, niegdyś w województwie wołyńskiem, leży nad potokiem Suchowólka zwanym, przy gościńcu rządowym złoczowsko-brodzkim i przy kolei żelaznej lwowsko-brodzkiej czyli Karola Ludwika (o 93 kil od Lwowa), która między Brodami a wołyńskiem miasteczkiem Radziwiłowem, o 9 kil. od B. oddalonem, przekracza granicę galicyjską. Miasto leży na błotnistej równinie, otoczonej lasami. Miasto Brody ma powierzchni 3740 m., z tego posiadlość większa zajmuje łąk i ogrodów 31, pastwisk 20; zaś posiadłość mniejsza: łąk i ogr. 52, pastw. 6 m.; resztę przestrzeni zajmują place, budowle, ulice i t. d. Ludności rz. kat. 3500, gr. kat. 1717, akatolików 42, izraelitów 14718: razem 19977. Miasto Brody jest siedzibą starostwa powiatowego, rady powiatowej, urzędu podatkowego, powiatowej komisyi szacunkowej podatku gruntowego, obwodowej dyrekcyi skarbu, do której okręgu rządowego należą polityczne (administracyjne) powiaty: Brody, Złoczów, Przemyślany, Kamionka strumiłowa i Sokal; w okręgu tejże znajdują się urzędy celne: główny urząd celny 1-klasy z ekspozyt. na dworcu kolei żelaznej w Brodach; urząd celny uboczny II kl. w Stojanowie ze stacyą deklaracyjną w Czerkowatyczach; uboczny urząd celny II kl. w Grzymałowie; uboczny urząd celny II kl. w Berlinie. Dalej jest siedzibą urzędu pocztowego rządowego, konsulatu-rossyjskiego i izby handlowo-przemysłowej. Ten ostatni instytut został dnia 25 września 1850 roku utworzony, a na podstawie ustawy z d. 27 czerwca 1868 r. przeksztalcony. Okrąg tegoż obejmuje polityczne (administracyjne) powiaty: Brody, Brzeżany, Bóbrka, Borszczów, Czortków, Husiatyn, Kamionka strumiłowa, Podhajce, Przemyślany, Rohatyn, Skałat, Tarnopol, Trembowla, Zaleszczyki, Zbaraż i Złoczów z przestrzenią około 300 mil i ludnością 1,143,412 dusz. Ten okrąg liczy: kupców 7,530, rzemieślników i przemysłowców 13,538, z których mają prawo do wyboru: kupców 1,477, rzemieślników i przemysłowców 4,346. Stan majątku, wynosił z końcem 1877 r. 7657 złr., dochód zaś w 1877 r. 6689 złr.; na wydatki w 1878 r. preliminowano 5,591 złr. Miasto to posiada stacyą kolei żelaznej, stacyą telegraficzną, zakład kontumacyjny dla bydła; sąd powiatowy należący do okręgu sądu obwodowego w Złoczowie. Rzym. kat. par. w Brodach założona w 1594 roku, pomnożona w r. 1641 przez Annę z Chodorosławskich Żółkiewską, wdowę po Mikołaju Żółkiewskim podkomorzym lwowskim; kościół murowany poświęcony w 1596 r. Parafia ta liczy rz. kat. dusz 6294. Oprócz Brodów znajdują się w tej parafii szkoły ludowe w miejscowościach: Berlin, Gaje brodzkie, Jazłowczyk, Koniuszków, Ponikowica, Suchowola i Sznyrów. Gr. katol. parafia w Brodach liczy razem 2471 dusz. Obiedwie te parafie należą do dekanatów brodzkich archidyecezyj lwowskich. Miasto B. posiada gimnazyum realne, utrzymywane dotąd w dwóch trzecich częściach z funduszu naukowego a w jednej trzeciej części z kasy miejskiej. Szkoła etatowa męska 5-klasowa, szkoła etatowa żeńska 4-klasowa i izraelicka szłoła wyznaniowa o 18 nauczycielach. We wszystkich tych szkołach bywają obserwowane oprócz świąt rz. i gr. katol. także święta izrael., z powodu znacznej ilości uczniów religii mojżeszowej. Stan czynny majątku gminnego wynosi: 454,207 złr., bierny zaś 113,382 złr.; dochód w 1878 r. wynosił 56,981 złr. W B. znajduje się także szpital powszechny, założony w 1831 roku i uznany reskryptem namiestnictwa we Lwowie z dnia 19 kwietnia 1861 r. jako szpital powszechny; zawiera 67 łóżek. B. zostały założone w 1584 roku przez Stanisława Zółkiewskiego, wojewodę ruskiego, pod nazwiskiem „Lubicz“ (od tegoż herbu rodzinnego); przyjęły później od błotnistej okolicy, którą w bród trzeba było przechodzić, teraźniejszą nazwę. W cztery lata po założeniu miasta zbudował tamże nowy właściciel hetman Koniecpolski warowny zamek, który 1648 roku od Tatarów i Kozaków długo w oblężeniu był trzymany. Ostatki w 1812 zniesionych wałów i murów, świadczą dotychczas o wielkiej obronności miejscowej. R. 1779 zostało to miasto obdarzone przywilejem wolnego handlu, i prowadzi bardzo rozgałęziony handel z Rossyą i Niemcami. W latach 1801, 1835 i 1850 poniosło przez pożary wielkie szkody. Miasto B. wybiera wspólnie z miastem Złoczowem jednego deputowanego do rady państwa i jednego posła do sejmu krajowego. Z zakładów przemysłowych znajduje się w B.: browarów piwnych trzy. W B. ur. się znakomity pisarz Józef Krrzeniowski, i w r. 1879 towarzystwo pedagogiczne galicyjskie uroczyście tu obchodziło
