sami porosłej dają się widzieć zwaliska starożytnego zamku, który, jak podanie niesie, założył w XIV w. słynny z rozbojów Maciej Borkowicz, wojewoda poznański, i w którym oddana mu pod dozór miała przebywać żydówka Esterka, ulubienica Kazimierza Wielkiego, podczas gdy król ten przebywał w Kazimierzu. Osobliwszy ten zameczek, w półokrąg zabudowany, z zachodnią tylko ścianą płaską, w której brama wjazdowa była wybitą. Oprócz zewnętrznych murów, bardzo już uszkodzonych i śladu piwnic, nic więcej nie dochował, a z pozostałych tylko szczątków, całość nawet jego odgadnioną być nie może. Obok bramy widać że była wieża, ściana bowiem wtem miejscu, znacznie wzniesioną jest w górę; ścianę tej wieży podpierały dwie skarpy, z których jedna w całości, drugiej dolna część tylko zostala. Obok bramy są ślady jakichś ozdób z kamienia wykutych; podług zaś podania miejscowego, prowadził do niej most, nad szerokim parowem rzucony. Zamek ten stawiany był głównie z kamienia, zewnętrzna tylko powłoka muru jest z cegły czerwonej. Położenie jego dosyć wyniosłe, lecz z powodu mocnego drzewami zarośnienia trudno ocenić, czy był on kiedy obronnym. Opodal od zamku, już po za wąwozem, znajdują się zwaliska innego budynku, formy czworokątnej, po rogach skarpami wspartego; są to szczątki kaplicy, nie współczesnej wprawdzie zamkowi, ale w każdym razie z XVII przynajmniej pochodzącej wieku; kaplica ta, częścią z kamienia, częścią z cegły stawiana i po wierzchu tynkowana; znajduje się pod nią grób murowany, a obok była niegdyś chatka, w której przemieszkiwał pustelnik. Widok ztąd na dolinę i na przeciwległe wzgórza, gęsto lasem zarosłe, zachwycający. Ruiny te i malownicza dolina bochotnicka stanowią cel wycieczek dla zwiedzających pobliskie Puławy, Kazimierz i dla przyszłych gości zakładu kąpielowego w niedalekim również Nałęczowie. W 1827 r. B. liczyła 62 dm. i 413 mieszk. Br. Ch.
Bochotnica Kościelna, zwana Wielka lub Górna, wś, pow. nowoaleksandryjski, gmina Drzewce, par. Bochotnica. W XV w. istniał tu już kościół paraf. św. Jana a wieś była własnością Mikołaja Kazimirskiego h. Rawa. Niegdyś własność Nałęczów-Małachowskich dziś należy do dóbr Nałęczów. Kościołek i plebania na wzgórku w bardzo malowniczem położeniu. W 1827 r. było tu 20 dm. i 222 mk., obecnie zaś 28 dm. i 240 mk. Par. B. dek. nowoaleksandryjskiego ma 1,100 dusz. Br. Ch.
Bochowke, Bochówko, wś, pow. słupski, na Pomorzu.
Bocianicha, wś, pow. piotrkowski, gmina Bujny, par. Kociszew, o 4 w. na półn. wschód od Zelowa. W 1827 r. było tu 50 dm. i 336 mk., obecnie 46 dm.
Bocianiec, leśnictwo, pow. szubiński, ob. Samoklensk.
Bocianowo, folw., pow. suwalski, gm. Kukowo, o 8 w. od Suwałk, ma przestrzeni 134 morg. Dawniej była to wieczysta dzierżawa, od r. 1874 własność prywatna. Grunta gliniaste. Ztąd ładny widok na Suwałki. R. W.
Bocianowo, niem. Brenkenhof, 1.) domin., pow. bydgoski, 3 dm., 21 mk., wszyscy ew., nie ma analf. 2.) B., przedmieście miasta Bydgoszczy, dawniej wieś osobna. M. St.
Bocieciuki, kolonia, pow. białostocki, ludność przeważnie ewangelicka.
Bocień, Boczyn, niem. Botschin, dominium królewskie, pow. chełmiński, par. Dźwierzno, st. p. Lisewo, 1740 morg rozl. (1408 roli ornej, 147 łąk, 185 pastwisk), 7 dm., 131 mk., 121 katol.
Bociniec, olędry, pow. średzki, 17 dm.; 128 mk., 124 ew., 4 kat.; 12 analf.
Boćki, mko w pow. bielskim, gub. grodz., o 17 w. od Bielska ku Drohiczynowi, na nizkiem wybrzeżu Nurca, o 2 w. od jego zbiegu z Nurczykiem, między Bielskiem a Dziatkowiczami, założone w XVI w. przez Jana Sapiehę, któremu 1509 Zygmunt I darował kilka wsi z prawem założenia miasta. Około 1700 B. przeszły do rodziny Branickich a potem Potockich, którzy je dotąd (1860) posiadają. Sapieha założył tu 1513 klasztor, 1834 skasowany. Paraf. kościół katol. św. Józefa i św. Antoniego Pad., z muru 1720 wzniesiony; parafia katol. dekanatu bielskiego: dusz 3840 liczy. Miasteczko miało 1 stycz. 1878 r. 1900 mk., wtem 1262 izr. R. 1775 miało 224 dm. R. 1860 liczyło 405 katol., 290 prawosł., 743 izraelitów. Słynęło niegdyś z wyrobu rymarskich harapów (boćkowce, monitory boćkowskie). F. S.
Boćwinka, niem. Bodschwingken, 1.) wś, pow. gołdapski, w dolinie rzeki Gołdap, otoczonej wieńcem wzgórz; 425 mk. ew.; gleba lekka piaszczysta; rolnictwo i hodowla bydła; st. p. 2.) B. lub Neu-Freudenthal, wś, pow. węgoborski, po Kruklankami.
Bocoń, las i grzbiet na wschód od hut zakopiańskich, w obr. gm. Zakopanego, na połnocnym stoku Tatr, na Podhalu nowotarskiem. Tędy prowadzi droga do Stawów Gąsienicowych. Pod Boconiem znajduje się źrodełko, poniżej ścieżki z Kuźnic zakopiańskich na Halę Królową prowadzącej. Wzniesienie tego źródła 1017.59 (Janota). Br. G.
Boconowice, Botzonowitz, wieś, pow. jabłonkowski, na Szlązku austr., parafia katolicka Jabłonków, rozległości morg. 673, ludności 253.
Boczanica, wieś, pow, ostrogski, na półn.
