Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/55

From Wikisource
This page has been validated.


39
SI KAPITÁN TIAGO

Ginbilang sia nga isa sang mga labing’ manggaranon nga tag-iya sang mga pagkabutang sa Binondo1 kag isa sang labing’ dalagko nga mga asendero tungod sa iya kadutaan sa Pampanga kag sa Laguna de Bay, labi na gid sa banwa sang San Diego, nga ang balayran sa pagpaagsa sa tagsa ka tuig nagsaka. Ang San Diego amo ang banwa nga iya nahagugmaan tungod sang iya makaluloyag nga mga palaligban, bantog nga bulangan kag sa mga handumanan gikan sini nga iya ginhuptan: didto ginpaligad niya sa magkubos ang duha ka bulan sa tagsa ka tuig.

Si Kapitan Tiago may madamo nga hilinakayan nga balay sa Sto. Cristo, sa dalan Anloague2 kag sang Rosario; ang kontrato sa apyan sia kag ang isa ka insik ang nagpangamot kag makalilingaw isiling nga nakakuha sila sing dalagko nga kapuslanan. Naghatag sia sing mga pagkaon sa mga binilanggo sa Bilibid, kag kompay sa madamo nga dalagko nga mga pamalay sa Manila, paagi sa mga kontrato, buot singganon. Maayo sia sa tanan nga punban, napisan, mapasunuron kag makahas nga buot niya negosyohan ang mga kinahanglanon sang iban, sia lamang ang makahaladlok nga kaindis sang isa nga si Perez nahanungod sa mga pagpaliinakay kag sa pagbaligya sang mga palangakoan kag mga alagaran nga sang pangulohan sang Filipinas ginatugyan sa gihapon sa mga kamot nga pribado. Gani nga sa panahon sini nga mga hitabo si Kapitan Tiago isa ka tawo nga malipayon tubtob diin manginmalipayon ang isa ka tawo nga diutay sing bagul sa amo nga kadutaan; manggaranon sia, nahidaiton sia sa Dios, sa Pangulohan kag sa mga tawo.

Nga mahidaiton sia sa Dios, indi maduhadohaan, halos isa ka pinaluntad nga sadsaran: wala sing mga kabangdanan nga magmalain sia sa isa ka maayo nga Dios samtang sia maayo sa duti, samtang sia wala gid makadangop sa Iya, nga wala gid sia makapautang sa Iya sing kwarta. Wala gid sia makapanawag sa Iya sa iya mga pagpangadi, bisan pa sa iya labing’ dalagko nga kasisit-an; manggaranon sia kag ang iya bulawan amo ang nagpangamuyb sa iya; sa mga misa kag sa pagpangayo sang mga bugay ang Dios naghimo sang gamhanan kag bugalon nga mga pari; sa mga nobena kag mga rosaryo, ang Dios sa iya wala’y katapusan nga pagkamaluluy-on naghimo sang mga imol sa kaayuhan sang mga


(1) Binondo — Ngalan sa karon sang gintawag anay nga Minondoc, nga amo karon ang labing* malahalon nga pu6k sa palatikangan sang Manila, nga nahamtang sa natuo nga pangpang sang Pasig. Sa bug-os nga panahon dira nagpuyo ang madamo nga insik. Sa Binondo gintukod ang nahauna nga imprenta sa Filipinas, nga gindumalahan sang isa ka insik sang 1602.

(2) Dalan Anloague — Karon dalan Juan Luna.