- 429
sa pagsunod sang gintulok sang bangkay, kag nakita niya nga
ginsab-it sa sanga ang isa ka alat, kag sa sulod sang alat yara ang duguon nga ulo sang iya utod!
—Diwa ko! — Natuaw ni Ibarra.
—Ina ang sarang matuaw sang akon amay, — padayon ni Elias nga may kabugnaw. — Ginhiwahiwa sang mga tawo ang tulisan kag ginlubong ang lawas, apang ang mga bahin ginlapta nila kag ginpamitay sa nagkalainlain nga mga banwa. Kon makakadto ka kon kis-a halin sa Kalamba pakadto sa Santo Tomas, makita pa nimo ang isa ka maniwang nga punb sang lomboy diin ginbitay nga nagakamudmod ang isa ka paa sang akon tiyu; ang kinaugali nagpakamalaot sa iya kag ang kahoy wala na magtubb kag wala magpamunga. Amo man ina ang ila ginhimb sa iban nga mga bahin sang iya lawas, apang ang ulo, ang ulo nga amo ang labing’ maayo nga bahin sang lawas sang tawo, nga amo ang labing’ mahapos sia makilala, binitay nila sa atubangan sang payag sang iloy!
Dumuko si Ibarra.
—Ang pamatan-on nalagyo katulad sang sinubol. — padayon ni Elias. — Nalagyo sia halin sa isa ka banwa pakadto sa isa man ka banwa, sa mga bukid kag sa mga pisong, kag sang nagsalig sia nga wala na sia makilal-i, nagsulod sia bilang mamumugon sa balay sang isa ka manggaranon sa puod sang Tayabas. Ang iya kapisan, ang kaayo sang iya pamatasan nagbatobalani sang kahamiiot sang pila ka tawo nga wala makahibalo sang iya nagliligad. Sa iya lakas nga pagpangabudlay kag pagkinot nakatipon sia sing diutay nga pahunan, kag sanglit ang kaiwaton nagligad na kag pamatan-on pa sia, nag-isip sia nga magpangabuhi sing malipayon. Ang iya maayo nga panagibiiot, ang iya pagkapamatan-on kag ang iya kahimtangan nga naumpawan sing diutay amo ang nakapabuyok sa iya sang gugma sang isa ka pamatan-on nga dalaga sang banwa, nga ang iya kamdt wala niya pagpangahasi sa pagpangayb sa katahap nga basi masapwan ang iya nagliligad. Apang ang gugma labi nga naggahum sa ila kag lumiw-as sila sa ila mga katungdanan. Ang lalaki, sa paglwas sang kadungganan sang babae, binutang niya sa katalagman ang tanan, hinambal niya ang babae nga ipakasal, pinangita ang mga papel, kag nasapwan ang tanan; ang amay sang pamatan-on nga babae manggaranon, natigayon niya nga napasumbong ang lalaki, nga wala magtinguha