Jump to content

Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/74

From Wikisource
This page has not been proofread.

सदच्या सरावांतल्यान सादपाक येता. योगसनांच्या वेगवेगळ्या स्थितींक लागून, हालचालींक लागून फाटीचो कणो (मेरूदंड) आनी तातुंतलो पृश्ठवंशरज्जू म्हणजे मज्जारज्जू-ज्ञानतंतू-मज्जापेशी हांचेर बरो परिणाम जाता.

सादारणपणान पिरायेच्या धाव्या वर्सापसून चले-चल्यांक योगासनां करपाक हरकत ना. योगासनां करपाक फांतोडेचो वेळ योग्य. पूण सांजवेळारय तीं केल्यार जातात. योगासनां खातीर जागो शांत, नितळ, हवेशीर आनी मनाक प्रसन्न दिसतलें असो आसचो. चड करून आसनां उपाशी पोटार करचीं. पेय घेतल्यार अर्द वर तर जेवणां उपरांत उणींच चार वरां वचूंक जाय. आसनां उपरांत अर्द वरान जेवचें. आसनां करतना नितळ, हळके, सदळ आनी जाय तितलेच कपडे घालचे. अशे तरेचे जायते नेम सामान्यपणान सांगतात. कसल्याय दुयेंसांत, पिडेस्त व्यक्तीक, त्या त्या दुयेंसांत अपायकारक थरपी आसनां करचीं न्हय. बायलांनी योगासनां केल्यार जातात. पूण मासिक पाळयेच्या वेळार आनी बाळंटेरांत योगासनां करचीं न्हय. आसनां करता आसतना श्र्वसनाचो वेग वाडपाक जायना. घाम येवचो न्हय आनी पुरो जाल्ले भाशेन दिसचें न्हय. योगासनां करून जाले उपरांत मनशाक शांत, प्रसन्न, उत्साही आनी खोशी दिसपाक जाय.

योगसनांच्या अभ्यासाचे सुरवेक तीं सवकास आनी संथ गतीन करचीं. खंयचेंय आसन साध्य करपाखातीर शरिराक झटके वा ताण दिवंचो न्हय. तशेंच आसनां मदीं जाय जाल्यार विश्रांतीय घेवंची. दर एके व्यक्तीन आपणाक शक्य आसा तेप्रमाण एक एक आसनास्थितीचो काळ आनी आवर्तन वाडोवप बरें आनी भलायकेचे नदरेन हिताचें आसता.

आसनां करपाक सुरवात करचेपयलीं शरीर सामान्यपणान तीन स्थितींनी दवरचें पडटा. उबे म्हणजे दंडस्थितींत, बैठकस्थितींत आनी फाटीवयले शयनस्थितींत वा पोटावयले विपरीत शयनस्थितींत. विवेचनाचे सोयीचे नदरेन तीन वर्गीकरणांप्रमाण कांय वेंचीक आसनां अशीं-विपरीत शयनिस्थितींतलीं (पोटाचेर न्हिदून करपाचीं) आसनां.

१)भुजंगासनः पोटाचेर न्हिदून, हात हड्डयालागीं तेंकोवन, पोटामेरेन शरीर फाटीं उखलप, मान वयर उखलून फाटीं घेवप ही कृती. मुखेल संबंद फाटीच्या कण्याकडेन आनी पोटाच्या स्नायूंकडेन.

२)शलभासनः विपरीत शयनस्थिती. खाडकी जमनीक तेंकिल्ली, दोनूय मांडयांलागीं उमथे तळहात, जमनीक तेंकिल्ले, श्र्वास सोडप. श्र्वास घेत घेत धोंपर वांकडें करिनासतना एकेक पांय ल्हवूच वयर उखलप. भेडां कडच्यान ताणिल्ले स्थितींत पांयांचे चवडे फाटले वटेन ताणून धरप, श्र्वसन सवकास. एके खेपे दावो पांय फाटल्यान वयर, दुसरे खेपे उजवो पांय. हें जाता अर्द शलभासन. दोनूय पांय एकेच खेपे उखलून हें केल्यार पूर्ण शलभासन जाता. ह्या आसनांतलो ताण चड करून फाटीचे निमाणे मणके, ओटीपोटांतले स्नायू आनी मांडयांच्या स्नायूंचेर येता. ताका लागून तांची कार्यक्षमताय वाडटा.

३)धनुरासनः विपरीत शयनस्थिती. फाटीची सगळी कमान, फाटले वटेन ओटीपोटाचो आनी शरीरमध्याचो भाग जमनीक तेंकिल्लो. धोंपरां फाटल्यान दोडून खोंटो हातांनी ओडून धरिल्ल्यो. नदर वयर, खाडकी वयर उखलून, गळ्याचो फुडलो भाग वयर ओडिल्लो. श्र्वास संथपणान घेवप आनी सोडप. अशा आसनांत, आसन उतरावन पयलींचे स्थितींत चडांत चड संथपणान येवचें पडटा. योग्य आसनस्थितींत खांदे, हड्डें, पोटाचो कांय भाग आनी मांडयो ताणून उखलिल्ल्यो, धोंपरांय खोंटेलागीं धरिल्ल्या हाताचे पकडीन ओडिल्ल्यान चड वाटकुळाकार जावपाक दिवंचो. भुजंगासनांत फाटीचे वयले मणके, शलभासनांत सकयले, जाल्यार धनुरासनांत मदल्यांवांगडा सगळ्याच मणक्यांक ताण बसता. तशेंच पोट, मांडयो, पांय, दंड आनी हातांचेरय ताण बसता.