तांच्यो संभाव्य टक्करी टाळपाखातीर रडाराचो उपेग करतात. विमानांत बसयल्ल्या रडाराक लागून वैमानिकांक वादळाची, फुडल्या अरिश्टांची, कुपांनी रेवडायल्ल्या दोंगरांच्या तेमकांची तशेंच विमानतळार देंवतना आडेकडेच्या आडखळींची पयलींच सुचोवणी मेळूंक लागली. लोखणाच्या शिरस्त्राणांत बसयिल्ल्या रडाराच्या आदारान नेटान वचपी वाहनाचो वेग मेजपाक लागले.
रशियेन १९४९ त अणुबाँबाचो स्फोट केले उपरांत आनी कोरियन झुजांत वापरिल्ल्या वेगाच्या विमानाक लागून अमेरिकेंत रडार संशोधनाक परत गती मेळ्ळी आनी विमानांत बसयल्ले संगणक नियंत्रीत रडार आनी नाळी हांकां लागून लक्ष्याचेर अचूक मारो करप शक्य जालें. हाचे उपरांत अमेरिकेचीं एकवटीत संस्थानां आनी कॅनडा हांणी बरेच रडार वेगवेगळ्या सुवातांचेर बसोवन तांणी टिपिल्ले संकेत संगणकाकडेन धाडपाक सुरवात केली. संगणकाकडेन पयलीं धाडिल्ले म्हायतीच्या आदारान ह्या संकेताची तपासणी जावन मळबांतल्या विमानांचे हालचालींचें नियंत्रण जावंक लागलें. तेचप्रमाण विमानविरोधी नाळींचेंय नियंत्रण अशा संगणकांकडल्यान जावंक लागलें. इतलेंच न्हय, तर भुंयेचेर सुवाती-सुवातींचेर बसयल्लीं क्षेपणास्त्रांय ह्या संगणकाच्या नियंत्रणाखाला आयलीं.
जॅट विमानां आनी स्वनातीत(आवाजाच्या वेगापरस अदीक वेगान वचूंक शकपी)विमानां हांचे उदरगती वांगडाच अमेरिकन आपले राखणेवेवस्थेंत धोक्याची पूर्वसुचोवणी दिवपी यंत्रणा, अॅटलांटिक वाठारांत पयसुल्ल्या धोक्याची पूर्वसुचोवणी दिवपाखातीर उबारिल्ल्या मनशान निर्मिल्ल्या रडारान भरिल्ले जुंवे, तशेंच उत्तर ध्रुवावयल्यान येवंक शकपी स्वानातीत विमानाचो वेध घेवपी रडारस्थानकां हांचो आस्पाव केल्लो आसा.
ज्या वेळार आंतरखंडीय प्रक्षेपणास्त्रां वापरपाचो धोको वाडलो, त्या वेळार इंग्लंड, आलास्का आनी ग्रीनलँड ह्या तीन सुवातींचेर मेळून व्हड रडार यंत्रणा उबारली. थूल(ग्रीनलँड)चे रडार यंत्रेणेंत ९० मी.व्यासाचे चार आकाशक आसून थंयचे प्रेशक लाखांनी वॉट उर्जा निर्मूंक शकतात. हें रडार ४,८०० किमी. अंतरावयल्या क्षेपणास्त्राचो वेध घेवन संगणकाच्या आदारान ताचो रस्तो, ताणें थारयिल्लें लक्ष्य आनी त्या लक्ष्यामेरेन पावपाक ताका लागपी वेळ हांची अचूक म्हायती दिवंक शकता. क्षेपणास्त्राचो वेग मिनटाक ३२० किमी.च्या लागसार आसून राखणेयंत्रणेक १५ मिनटां पयलीं क्षेपणास्त्राच्या धोक्याची पूर्वसुचोवणी मेळूंक शकता.
हाचेभायर ५ किमी.अंतरामेरेन पल्लो आशिल्ले, फाटीवयल्यान ओडून व्हरपाक मेळपी रणगाडे, मोटारी हांचो वेध घेवपी रडार ९०मी.पल्लो आशिल्ले, शिरस्त्राणांत बसयल्ले, मनशांच्यो हालचाली टिपपी रडार, हे सगळे डॉप्लर तत्वाचेर आदारिल्ले प्रकार आनी हातूंत परावर्तीत ऊर्जेचें आवाजांत रुपांतर करूं येता.
रडाराची कार्यक्षमताय आनिकय वाडोवपाखातीर लक्ष्या कडेन एका वेळार एक स्पंद धाडचेबदला स्पंदमाळूच धाडटात. लक्ष्यान परावर्तीत केल्लें सगळ्या उर्जांचें संकलन करून ती ग्राहीक पुरयत जाल्यार प्रतीध्वनीचे खरायेंत बरीच वाड जाता. हे पद्दतीन रडाराचो पल्लो खूब पटींनी वाडटा.
आंतरखंडीय प्रक्षेपणास्त्रांचो वेध घेवपाखातीर एक नवे तरेची आकाशकमालिका तयार केल्या. हिच्या हजारांनी ल्हान आकाशकांची एक सरपळी तयार केल्ली आसता. दर एका आकाशकाक संकेत इलॅक्ट्रॉनिक पद्दतीन नियंत्रीत केल्लो आसता. ताका लागून सगळे आकाशक थीर आसुनूय आकाशक चोम्यांनी प्रेशीत केल्ली संकेत शलाकाची दिका जाय ते वटेन बदलपाक मेळटा. हे आकाशक रचणुकेक कलाबध्द चोमो वा इलॅक्ट्रॉनीक वलनक्षमचोमो अशें म्हणटात. हे तरेचें रडार अमेरिकेंतल्या केप कॉडा वयल्या ओटीस लश्करी विमानतळार बसयल्लें आसून ताची संरचणूक अशी केल्या, ह्या रडाराच्या आदारान पाणबुडयेंतल्यान सोडिल्ल्या प्रक्षेपणाची पूर्वसुचना राखणेयंत्रणेक दिवपाक मेळटली. तशेंच उपगिऱ्याचेंय मार्गनिरोधन करपाक जातलें. ह्या रडाराचो दर एक पृश्ठभाग ३०.६ मी. रुंदायेचो आसा. दर एका पृश्ठभागार १,७९२ प्रेक्षक बसयिल्ले आसतात. हातुंतले जोड आकाशकावयले कोन १२०0आसून दर एक आकाशक १२०0दिगंशाचें क्रमवीक्षण करता. ताका लागून रडाराच्या टप्प्यांत २४०0कोनीय मर्यादेंतलो सगळो वाठार येता. ह्या वाठारांतले सगळे परावर्तीत ऊर्जेचें संगणकाच्या आदारान संश्र्लेशण करून दोलनदर्शकाच्या पड्डयार ह्या सगळ्या प्रदेशांचें आनी तातुंतल्या लक्ष्याचें निरिक्षण करूं येता. इलॅक्ट्रॉनीक यत्रणेंतल्यान कांय दशलक्षांश सेकंदांनी एका लक्ष्याकडल्यान दुसऱ्या लक्ष्याकडेन तरंग घुंवडावंक येता. ५,५०० किमी.अंतरावयले फकत
