Jump to content

Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/386

From Wikisource
This page has been validated.


370

EL FILIBUSTERISMO


- Ang nasayud nianang tanan, nagkanayon sa mahinay nga paningog ang masakiton, ug mao kanay hinungdan ngano nga gidasig ko ang panaugdaug..

- Tinuod kana, higala ko, apan ang kadaghanan sa mga nayabo mao ang mga tubig nga dili masingo... Imong gitugu- tan nga molangbo ang panaugdaug, apan wala ka magtisok ug bag-ong hunahuna... Nianang paglangbo sa mga bisyo mao ra gayuy atong maani ang kalaay, ug kon duna man ganiy moturok sa inigkabuntag, tingali libgos da gayud, kay kini da may moturok sa taliwala sa basurahan. Tinuod hinoon nga ang mga kahilayan makadaut sa kagamhanan ug makamatay niini, apan makapoo usab sa katilinban. Ang angayan sa usa ka Kagamhanan nga hugaw mao ang usa ka lungsod nga hugawan usab, sa usa ka pamunoan nga walay konsiyensiya mao ray mabuhi ang mga lungsuranon nga kawatan ug mga tulisan. Unsa gani ang agalon, mao usab ang ulipon. Unsa gani ang Kagamhanan, mao usab ang lungsod....

Mihari sa makadyot ang kahilum.

- Kon mao kana, unsay atong buhaton? nangotana ang masakiton.

-Mag-antus ug magtrabaho....

- Mag-antus... magtrabaho...., misabat ang masakiton sa dakung kasakit: ay, kana masayon kaayo nga isulti, kon wala kita mahimong alaut... kon atong nakita nga ang trabaho gi- gantihan....Kon ang inyong Bathala nagpugos sa tawo sa pag- sakit sa iyang kaugalingon, sa tawo nga wala gani mahibalo sa iyang gibarugan niining adlawa, ug nagduhaduha sa Kaug- maon; kon nakakita ikaw, sama kanako, sa daghang mga alaut, nga binayaan sa palad nga nag-antus sa silot sa mga sala nga wala nila mabuhat, sa mga pagpatay nga gipasangil kanila aron ang tinuod nga makasasala makagawas, sa mga amahan sa banay nga gilangkat sa ilang payag aron patrabahoon sa mga dalan nga madali dang maguba ug nga mao rag gihimo lamang aron pagsakit sa mga banay ug pag-unlod kanila sa kagul-anan.... ay, ang pag-antus... ang pagpasakit.... mao ang Kabubot-on ni Bathala.... Ingna kana sila nga ang ilang ka- matayon mao ang ilang kaluwasan, nga ang pagpasakit sa ilang kaugalingon mao ang makahatag ug kaayuhan sa ilang.