- 363
Si P. Florentino wala makahimo kaniya sa paghawid; kawang latnang ang pag-ingon kaniya nga ang pulong cojera angayng sabton nga cogera; nga ang katsila nga nagtago dili si Don Tiburcio kon dili ang maghihiyas nga si Simoun, nga duha pa lang ka adlaw nahiabot, samdan ug ingon sa mikagyo, nangayo kaniya nga paabton siya sa iyang balay. Si Don Tiburcio wala gayod patoo; cojera mao ang iyang kaugalingong pagka kimpang, ang utlanan sa iyang pagkatawo; kadto nga binuang lamang ni Victorina nga buot gayod makigtipon kani ya buhi kun patay, sumala sa gisulat ni Isagani sukad sa Ma nila. Ug ang makalolooy nga Ulisis mibiya sa balay sa pari aron pagtago sa payag sa usa ka mangangahoy.
Wala magduhaduha si P. Florentino nga ang katsila nga gipangita mao ang maghihiyas nga si Simoun. Nahiabot sa dakong kahibulongan, nga siya gayod ang nagpas-an sa iyang maleta, nagkadugo, masulob-on ug lapoy kaayo. Tungod sa maabiabihong kinaiya sa mga pilipinhon, gisagop siya sa pari sa walay pupangutana, ug tungod kay ang mga hitabo sa Ma nila wala pa man mudangat sa iyang mga dalunggan, wala siya makasabot kaayo sa hinungdan niadtong pagkabutanga. Ang bugtong pamanabana nga nahisantop sa iyang kaisipan mao nga, tungod kay migikan na man ang Heneral, ang higala ug magtatabang sa maghihiyas, tingali ang mga kaaway niini, nga mga dinaugdaog, ang mga linupigan, nanindog karon nanagtuawg panimalos, ug ang Heneral nga mipuli nagagukod kaniya aron iyang luwatan ang katigayunan nga iyang natigom. Tungod niana siya mikagyo! Apan ang iyang mga samad, diin maggikan? Buot ba unta siya maghikog? Ma6 bay gisangputan sa mga panimalos sa iyang mga kaaway? Mao ba kadtoy mga samad lamang nga nahimo sa iyang pagdanghag, su mala sa gipasabot ni Simoun? lya bang nadawat kanang mga samara sa iyang paglighot sa mga sundalo nga nanaggukod kaniya?
Kining katapusang pamanabana maoy nakapakita kaniya nga adunay dan-ag sa katinood. Nakapadugang sa paglig-on kaniya ang iyang katahap sa hatudkawat nga sa dili pa dugay nadawat ug ang kabubot-ong wala maliso nga gipakita ni Simoun sukad pa sa sinugdan sa dili pagpabulong sa mananambal sa kaulohan. Sa maghihiyas mao day giuyonan ang mga pag-atiman ni Don Tiburcio ngani kini sa dayag iya pang gi-
