- 297
Sa Manila, sa usa ka baligyaan sa mga matam-is dool sa Unibersidad, nga kanunay nga gipundokan sa mga estudiyanti, ang mga hitabo gihisgutan sa ingon niini:
— Hidakpan na ba si Tadiyo, — nangotana ang tag-iya.
— Aba, nora, mitubag ang usa ka estudiyanti nga nagpuyo sa Parian. Pusilawo ya.
— Pusilawo, napu, no pa ta paga conmigo su deuda.
— Ay, nora, ayaw pagsaba, tingali unyag ingnon nga may labut ka. Ako gani, ako man nga gisunog ang basahon nga gihulaman ko kaniya. Nahadlok ako nga rikisahon ako ug unya hikit-an diri kanako. Pusilon unya ako, tawon....
— Ang babaye igo lang nga nagpakibo sa abaga.
— Kanako wala nay utang. Ug karon, unsay gibuhat intawon ni Paulita?
— Dili kana siya kawad-an ug hinigugma, nora. Tingali mohilak siyag makadyot, ug unya maminyo dayon sa usa ka katsila.
Kadtong gabhiona mingaw kaayo. Sa kabalayan gipangadye ang rosaryo, ug ang mga babaye nga matuhotuhoon nangadyeg tag-as nga amahan namo ug mga rekyim alang sa mga kalag sa mga kaparentihan ug mga higala. Sa pagka ika 8 sa gabii, walay nay naglakaw sa kadalanan. Usahay hinoon madungog ang lakaw sa kabayo, nunot sa tingog sa sabli, ug unya mga pito sa mga guwardiya. Adunay mga sakyanannga kaugalingon sa mga adunahan nga moagi magpahugong, sama sa adunay galutos kanila nga mga manggugubot.
Apan wala maghari ang kamingaw sa tanang dapit.
Sa plateriya nga gipuy-an ni Placido Penitente gihisgutan ang mga hitabo ug ang panagsultihay gihimo sa dakung kagawasan.
— Ako dili motoo sa mga pasking, — nagkanayon ang usa ka mamomoong da-ut nga mao rag nawad-an na sa laway tungod sa huyop kanunay sai sopliti. Alang kanako, kana maoy buhat nga sinugo ni Pari Salvi.
— Ehem, ehem, — miigham ang hepe sa mga platiro, nga aron dili siya ingnon nga hadlokan, dili buot mosalmot sa lantugi. Kining tawhana igo lang nga moigham ug mokilo
