Jump to content

Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/229

From Wikisource
This page has been validated.


213
MGA PANAGWAY NGA MANILAN-ON


hok. Nagsapot sa usa ka dunot nga amerikanang may bulok nga kape ug usa ka kalsonis nga kinuwadro, bulingon ug nakapahulma sa iyang mga tul-an nga bukogon ug niwang. Usa ka kalo nga samag hitsura sa libgos ug gisi-on nagtabon sa iyang ulo nga daku, apan nanglusot ang pila ka buhok nga abuhon ug mahugaw, tag-as ug nagyokosyukos ang tumoy sama sa buhok sa mga magbabalak. Apan ang makapahibulong niadtong tawhana dili ang iyang sapot, ug ang iyang nawong nga oropanhon nga walay barbas ug bungot, kon dili ang iyang kapula, bulok kini nga maoy nakaingon nga gitawag siya sa nakaila kaniya nga “Pansat nga luto.” Talagsaon ang iyang panagway. Bisan sakop siya sa usa ka banay nga maayog kahimtang. nagpuyo siya sama sa usa ka makalilimos ug walay balay nga kapuy-an; bisan kaliwat sa katsila, nagyubit siya sa iyang pagkatawo, pinaagi sa pagsapot mga sapot nga nagkagidlay; naila siya nga usa ka gumapapan (peryodista), ug sa pagkatinuod, ang iyang mga mata nga nagbudlat ug ang iyang tinan-awan nga bugnaw ug mapalandongon, moguho sa bisan asang dapita nga adunay mga hitabo nga sarang imantala. Ang iyang panginabuhi maoy usa ka tanghaga alang sa kadaghanan; walay nahibalo kon asa siya magkan-anan ug magkatulganan; tingali hinoon nagpuyo siya sa usa ka langob.

Si “Pansat nga luto” wala magpamugtok niadtong higayo na, sama sa iyang nabatasan. Hinonoa, may pagkasayag nga diyutay ang iyang tinan-awan. Usa ka gamay nga tawo nga tigulang nga nakigsulti kaniya nga malipayon:

Migoo, miingon sa usa ka tingog nga pagaw ug bu-ak, sama sa baki, ug nagpakita kaniya pila ka pisos nga Mek...

Si “Pansat nga Luto” nakakita sa salapi, apan mipakibo lamang sa iyang abaga. Unsa may mahimo niya?

Ang tigulang lahi kaayo kaniya. Gamay, gamay kaayo, tinabunan ang ulo sa usa ka kalong adolpo nga may panagway na sa til-as tungod sa iyang balhibo nga naglangkaang, nahilubong sa usa ka libita nga lu-ag ug taas kaayo, nga gikalsonisan sa usa ka kalsonis nga hilabihan kamubo nga wala gani makaabut sa iyang mga paa. Ang iyang lawas sama sa apohan ug ang mga paa, sa mga apo, samtang, tungod sa iyang sapin, mao rag mosakay siya sa mamala, kay kadto mao may mga dagku uyamut nga sapin sa mga marinero, nga nahilahi kaayo