Jump to content

Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/47

From Wikisource
This page has been validated.


29
MGA SINUGIDSOGID


—Walâ sing pulós ang magpanumdom sang butang nga indì mahanabò. Apang sanglit kay ang ginahambalán mga sugidsogid; indi ninyo pagkalimtan ang labi nga matahúm kay amó ang labing' matùod, ang milagro ni Sn. Nicolas, nga ang mga gubâ sang iya simbahan nakità na ninyo. Isugid ko inâ kay Gg. Simoun, nga ayhan walâ pa sinâ makasayod. Daw matuod nga sadto, ang subâ subong man ang linaw, natingban sang madamò nga buaya, nga tuman kadalagkò kag matúkob nga nagpanghampas sang mga baroto nga ila gintugdang sa isá lamang ka paglapdos sang ikog. Ginasaysay sa mga sinugidsogid nga sang isá ka adlaw, ang isá ka insik nga wala pagtuo nga tubtob sadto indì maluyag nga magpasakop sa pagtulùohan, nagsakay sa baroto nga nag-agi sa atubangan sang simbahan; sang hinali ang panuláy nagpakità sa iya sa dagway sang isá ka buaya, hinampas ang iya baroto sa pagtukób sa iya kag sa pagdalá sa iya sa impyerno. Pinabatyag sang Diwa, sa amó nga tión nanawag ang insik kay Sn. Nicolas kag sa gilayón ang buaya nahimò nga bató. Ang mga tigulang nagasiling nga sa ila panahón makilala sing maayo ang daků nga sapat sa mga tinipík sang bató nga sa iya nagkalabilín; akó saráng ko mapasalig nga sa gihapon makilala nakon sing maathag ang ulo, kag hukman dirâ ang hayop dapat nga tuman kadako.4

—¡Matahúm, matahúm nga sugid! —may kunyag nga hambal ni Ben Zayb, —kag maayo sa isá ka artikulo. Ang kasaysayan sang hayop, ang kahadlok sang insik, ang mga tubig sang subâ, ang mga kawayan... Kag maayo man nga isá ka tulon-an sa pagpaangay-angay sang mga pagtuluohan. Kay tan-awón nimo, ang isá ka insik nga walâ pagtuo nagpanawag sa tungâ sang dakú nga katalagman sa isá ka santos nga ayhan nakilala niya sa batîbati lamang kag wala niya pagtuohi ... Dirí indì mapahanungód ang ang hurubaton nga maayo na lang ang malain nga nahibal-an na sangsa maayo nga hilisayran pa. Akó kon didto sa China kag makaatubang akó sa amó man nga katalagman, nahauná tawgon ko ang santos nga labing' walâ makilali sa kalendaryo sang wala pa si Confucio ukón si Budha. Kon balá nahanungód iní sa
__________________

4... ang hayop dapat nga tuman kadako - Sa mga maragtas sang Filipinas (ang mga sinulat sang mga prayle), nahamtang ini nga katanhagaan; ayhan indi mawala ang mga buang nga nagapati sini.