Jump to content

Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/285

From Wikisource
This page has been proofread.
267
ISA KA BANGKAY

Si Basilio pumakinhol sang iya mga abaga.

- May pilá na ka adlaw nga naglain siá kag nagkadto akó sa kombento sa pagkuhà sing mga balità. Talupangdan mo, yari ang sulát ni P. Salví nga dinalá ni P. Irene. Si Kapitán Tiago nagsagad hibi sang bug-os nga gab-i, nga naghalók kag nangayò sing patawad sa laragway sang iya anák tubtob nga sa katapusan nagtabakô siá siog madamò nga apyan... Karón nga hapon ginbagting nila ang iya paghimumugtò.

- A! -nabungát ni Simoun nga inuyatan niya sang iyal duhá ka kamót ang iya ulo kag walâ siá makahulag.

Nadumdomán niya sa pagkamatuod nga iya nabatián ang bagting sang lingganay sa paghimumugtò samtang nga naglibot siá sa Kombento.

- Patáy na! Kibot niya sa tingog nga halos mabatián nga ang nagmitlang daw isá lamang ka landong. - Patay na! Napatay nga walâ ko siá makità, napatay nga walâ makahibaló nga buhî akó tungod sa iya, napatay siá sa pagbatás...

Kag binatyag niya ang isá ka unós nga mabaskog, isá ka bagyo sang mga buhawi kag mga daguob nga walâ sing bisán isá ka tulô nga ulán; nagnguyngoy siá nga walâ sing tinagâ, nagdagubdob sa iya dughan kag buót magkawas katulad sang nagbaga nga abú gikan sa bolkan, nga napunggan sa madugay nga panahón. si Simoun maabtik nga gumwâ sa hulót. Nabatián siá ni Basilio nga nanaog sa hagdanan sa mga tikáng nga walâ pag-alangay, pinahamak; nabatián niya ang isa ka singgit nga hungáw, singgit nga daw nagpasayod sang pag-abót sang kamatayon, madalum, hingapusán, mamingaw, nga ang pamatan-on tumindog sa iya pulungkòan, nga nagpalangluspad kag nagpalangurog. apang nabatián niya ang mga tikáng nga nag-amát kadulà kag ang ganhaan sa dalan nayon nagtakóp sing hinali.

-Kailó nga ginuo! -kibot niya, kag ang iya mga matá napun-an sing mga luhà.

Kag nalimtan niya ang iya pagtuón, nga ang iya panulok wala'y tumod sa taliwalà nagpanumdom siá sang kapalaran sadto'ng duhá ka tinuga, ang isá pamatan-on nga lalaki, manggaranon, nakatuón, hilway, tag-iya sang iya mga kaulihian, nga may masidlakon nga palaabuton, kag sia, magayón nga babáe