Jump to content

Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/25

From Wikisource
This page has been validated.
7
SA IBABAW SANG KUBYERTA


may isá ikaw ka Taytay sang Pagkabuhaha,8 nga pinatindog sang isá naton ka utod, kag walâ matapos kay ang mga tawo nga may kinaa'am, sandig sa ila mga kaisipán, nagpakalain nga diutay ang kabus-og kag kapag-on, kag tan-awá, amó iní ang taytay nga nagsupok sa tanán nga bahâ kag linog!

— Inâ nga lintik, inâ man, inâ ang buót ko isilíng! — hambal nga may kakunyag sang prayle-manogkanyon nga pumosdak sang iya mga inumol sa mga halambuyan sang iya pulungkòan nga kawayan.— Inâ, ang taytay sang pagkabuhahâ kag ang mga tawo nga may kinaalam; amó ina ang buót ko silingón, P. Salví nga yawir!

Si Ben Zayb naghipos, nga daw nagyuhóm, ayhan tungód sa katahâ ukón tungód man nga sa pagkamatuod walâ siá sing nahunâhonàan nga isabát, kag wala'y sapayán, siá amó lamang ang may ulo nga makahibaló maghunâhonà sa Filipinas! — Si P. Irene nagsugót nga nagtangutangò sang iya ulo nga iya hinikap ang iya malabà nga ilóng.

Si P. Salví, yadto'ng parì nga maniwang kag daw lunsay tul-an, nga nalipay sa ila pagpasugót nagpadayon sa paghambal sa tungâ sang kalinóng:

—Apang inâ indi buot silingón nga ikaw walâ sing tuman nga katarungan subong kay P. Camorra (nga amó ang pagtawag sang prayle-manogkanyon); ang malain yarà sa linaw....

— Ang matuod nga walâ sing matinlò nga linaw sa siní nga pungsod,— tugdà ni Da. Victorina, nga sa pagkatutuo naakig kag naghandà sing isá na man ka paghamag sa pagsulód sang pamakód.

Ang mga nagpulungkò nagtinulok nga may kahadlok kag, sa kaabtik sang isá ka heneral, ang manog-alahás nga si Simoun tumusmog:
_____________________

8 Taytay sang Pagkabuhaha- Sa kinatsila: "Puente del Capricho". Isá ini sang pila ka taytay nga ginpatindog sang mga prayle sa Filipinas nga wala masandig sa nagakaigo nga kinaalam sa inhenyeriya. Tungód nga sang amó nga panahon wala sing talatapán nahanungod sa mga obras públikas, ang mga prayle naghimo lamang sang mga butang nga maabot sa ila nga panumdaman, sa ngalan sang Diwa, kag sa daku nga pagbatás sang wala'y palad nga mga indyo, nga sa masunson nagpalangabudlay nga wala sing bayad. Ang ginahambalán nga "Puente del Capricho" sarang makita sa Lucban, sa ibabaw sang suba sang Olla, kag pinatindog ni Fr. Victoriano de Moral, nga pransiskanhon. Tungód nga ini nga taytay ginpatindog nga wala nasandig sa arte kag sa mga pagsulondan sa inhenyeriya, ginasiling nga ang mga nagpalatindog gintawag nga mga kapritsoso.