Jump to content

Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/199

From Wikisource
This page has been validated.


181
ANG MGA PAG-ANTOS SANG ISA KA INSIK


indyo ukon sang isa ka insik kag ang bugtong nga manogsapatos nga taga-Peninsula nagsukot sing amo nga mga bayad...

— Apang, tungod sa ano nga magtuon sila nahanungod sa mga sapatos? —pamangkot sang gulang nga babae. —Indi tungod sa mga artilyero nga taga-Peninsula! Ang mga indyo sarang makalakat nga wala sing sapatos, subong sa ila mga banwa.

— Matuod kag ang tesorerya dapat makakinot pa gid, — sugpon sang isa ka babae nga balo nga wala malipay sa iya pensyon.

— Apang tan-awon ninyo, — sabat sang isa sang mga tumalambong nga abyan sang mga opisyal sang komisyon. — Matuod nga ang kadamban sang mga indyo nagalalakat nga wala sing sapatos sa ila mga banwa, apang indi tanan, kag lain man ang maglakat nga wala sing sapatos sa luyag nga kaugalingon samtang nga yara sa alagaran: indi makapili sang takna, bisan sang alagyan, ukon bisan magpahuway kon luyag niya. Tan-awon mo ginang, nga sa udto-adlaw masingkal ang init nga makaluto sang tinapay. Kag malakat ka sa mga balas, diin may mga batubato, adlaw sa ibabaw kag kalayo sa idalum kag mga bala sa atubangan...

— Paanad man lang ina!

— Katulad sang kamelyo nga naanad nga wala pagkaon! Sa aton kampanya karon, ang kalabanan nga bahin sang nabuhin sa aton nagikan sa mga tunok sa dapadapa ... Ang ginasiling ko katulad sang kamelyo, ginang, katulad sang ka­ melyo!

— Apang, anak, — sabat sang ginang, — dumdumon mo ang nausik nga kwarta sa mga swelas. Kinahanglan nga pensyonan ang madamo nga ilo kag balo sa pagpaluntad gihapon sang maayo nga ngaian.. Kag indi ka magkadlaw, wala ako paghambal sang akon kaugalingon nga ako may pensyon bisan diutay, diulay kaayo sa mga pag-alagad sang akon bana, kundi nagahambal ako nahanungod sa iban nga nagapuyo sing malisod: Indi matarong nga sa tapos sang madamo nga pag-alungay sa ila sa pagkari kag sa tapos nila malakbay ang kadagatan, matapos sila diri nga mapatay sa gutom ... Ang