Jump to content

Page:Ang-Pilibusterismo-Hiligaynon-ni-Jose-Rizal-1964.pdf/183

From Wikisource
This page has been validated.


165
SI GG. PASTA


manan sang amo man nga pangulohan, kag bisan ang Diwa ukon ang mga hukmanan tubtob karon wala man pagpangakig. Yara sa panumdoman sang tanan nga ang pangulohan, sanglit hinimb sang tawo nga amo ang matuod, nagakinahanglan sang bulig sang iban, kinahanglan nga pabatyagon kag patanawon sang kamatuoran sang mga butang. Ikaw wala man nagapati sa kamatuoran sang imo pagpamatok; ikaw man nakasayod nga isa ka madinaugdaugon kag mapintas ang isa ka pangulohan nga sa pagpabugal sang kusog kag sang kaluwasan nagadumili sang tanan sa kahadlok ukon sa wala sing pagsalig, kag ang mga banwa nga ginapintasan kag ginaulipon amo lamang ang may katungdanan nga indi magpangayb sing bisan ano. Ang banwa nga indi makauyon sang iya pangu­ lohan dapat magpangayb nga talikdan sini ang gahum.

Ang tigulang nga mananabang pumahiwi sang iya baba nga hinulag niya sa pihak kag pihak ang iya ulo nga timaan sang iya pagpanumpong kag hinikap niya ang iya kalbo; sang ulihe, sa tinaga nga may balatyagon sang nagaapin nagsiling sia:

— Hm! Malain nga mga pagsulondan ina, malain nga mga kaisipan, hm! Mahibal-an gid nga ikaw lanubb pa kag wala sing pinanilagan sa pangabuhi. Tan-awa ang nagkahanabb sa mga pamatan-on nga wala sing pinanilagan nga sa Madrid nagpangayb sing madamb nga pagpanibag-o,1 ginsikway sila tanan nga ginbilang nga mga mabinatukon, madamb ang wala na magpangahas sa pagbalik diri, kag wala’y sapayan, ano ang ila ginpangayb? Mga butang nga balaan, mga dinumaan kag pinay^on nga nahibal-an na ... Apang may mga bu­ tang nga indi ko masaysay sa imo, sanglit tuman ka halalungan ... gani ... ginatuad ko sa imo nga may yara pa nga iban nga mga katarungan sangsa ginhambal na nga nagatulod sa isa ka pangulohan nga mabinatyagon sa pagdumili sing dalayon sa mga ginahandum sang isa ka banwa ... indi ... apang sarang mahanabb nga makakita kita sang mga gumalahom nga
————————
1Katulad kay Rizal, Marcelo Hilario del Pilar, kbp. Kag an6 ang ila ginpangayo? Ang tiglawas sa Kortes kag isa ka pagpanibag-o nga may kaalwan. Ang nahanabo nga sa ila mga pagpangayo naghamboy sila gihapon sa butkon sang mga taga-peninsula; kag samtang nga sa pagka-makikatsila sini nila wa­ la sing makapangduhadoha, ang mga pilipinhon ginhatagan sing makahuloya nga hayu nga mga pilibustero ukon mabinatukon.