bayin’an nga namamagtinda hin mga karan’on, kundi pinmakuro na la han sugbong.
Kundi an sanlahon dinmaop ngadto han iya singlot, kinaptan an relikaryo nga nag-inggat dida han iya kamot, linmuhod, hinadkan niya an kuwintas ngan katima tumukas han takukong ngan idupo an iya agtang dida han taputapo nga tinumban hadto nga daraga.
Tinago ni Maria Clara an iya bayhon ha luyo han iya paypay ngan dad’on ngadto ha iya mga mata an iya panyo.
Dida hadto dinmaop han kabos nga sanlahon nga dapit nangangamuyo, in usa nga babayi. Nalulugayan han halaba nga buhok ngan dida ha kapaw’an han mga suga kinilala an nanlulunod na nga dagway han tuyaw nga hi Sisa.
An sanlahon han paghisapingi la ginmuliat ngan binmuhat hin tigda. Kundi an tuyaw kinmapot dida han iya butkon, hamtang ginkikinita han nangingirhat nga kadam’an, ngan sumiring:
—Pangadi, pangadi kita! Adlaw yana han mga minatay! Ito nga mga suga asya ito an mga kinabuhi han katawuhan; pangadi kita mahatungod han akon mga anak!
—Bulaga, bulaga niyo! tatapunan iton tuyaw!— naggugugliat an mga tawo nga waray gagahom pagpaharani.
—Nakita ka hadton aadto ha tarimpungayan nga suga? Asya ito an akon anak nga hi Basilio nga naghaharushos ha pisi! Nakita ka hadton aadto ha kombento? Asya adto an anak ko nga hi Crispin, kundi diri ko igkikita yana kay masakit an padi ngan damo iton iya onsita, an mga onsita magkakawawara! Pangadi kita, pangadii ta an kalag han padi! Nagdara ako hin mariguso, sarusalida; an akon tanaman puno hin mga bukad, ngan duduha an akon anak! May ada ko tanaman, nagmamangno ako hin mga bukad ngan duduha an akon anak! Ngan buhian an sanlahon, pinmaharayo nagkikinanta.
—May ada ko tanaman ngan mga bukad, may ada ko mga anak, tanaman ngan hin mga bukad! —Ano na an imo nahimo mahatungod hito nga babayi?
— pinmakiana hi Maria Clara kan Ibarra.
—Waray! Hini nga mga adlaw nawara ito dinhi ha bungto ngan waray gud hiagii!— binmaton, dapit nahakakaalo, an batan’on. —Labot pa, damo an akon buhat, kundi ayaw kabaraka; an padi nagsaad hin pagbulig ha akon, nag-
