Jump to content

Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/279

From Wikisource
This page has been validated.


269


andam han armas ha kamót ngan magpaka-waráy la kaalantad, basi manapod ngan ha bisan la anó nga aringasa, halá, pikahán hin diduro!

-An katumanan han tuyo nakakaayád han paagi,―nasiring in usá-an aton tuyo amo an aton santos nga Tuluuhan ngan kahimyangan han Tuna nga Natawhan... Igproklamar nga may ada "Estado de sitio" ngan kun mahinabó in bisan gutiay la nga samok, dakpon an ngatanán nga manggaran ngan mga mag-- aram.... ngan kuhaon an hugaw didá hin nga tuna!2

-Kun waray ako umabot layón pagsagdon hin diri pamagdalidali, nagyakán hi P. Irene inaatubáng hi Kapitan Tiyago, waray ruhaduha nga yaná naglalasaw an dugó ha kakalsadahan. Nahanumdom ako ha imo kapitán.... An partido han mga puguso waray may nakuha nga dako didto han Heneral, ngan inmiliw hirá kan Simoun... Ah! kun waray hi Simoun kasakit....

An kabilanggo ni Basilio ngan han pagkuhaa han iya mga papel ug mga basahán unina nakapadugang han sakít ni Kapitan Tiyago. Yaná aadí hi P. Irene pagdugáng han iya kahadlok han mga sumat nga magpaka-lilisang. Dinmangóp han waray palad nga tawo in usa nga kahadlok nga waray ikasusugad, nga inabat didá ha iya. Siyahan, usá nga gutiay nga pangurog nga nagtikadakó hin madagmit tubtob nga waray na pakayakán. Nabuburarat an mga matá, iginpapamamalhas an agtang, kinmab-it didá han butkon ni P. Irene, nag-iburuhat kundi waray pakahimo, ngan humagong nakaduhá, nahapahuyáng didá han ulunan. Napupukrat an mga matá ni Kapitan Tiyago ngan naglalalaway nga mamatay. Dará han kahadlok hi P. Irene linmikáy ngan tungod kay an minatay nakakakab-it ha iya, han iya pamalagiw iya nadanas ngadá ha gawás han higdaan ngan didá niya hibayaí ha butnga han sulód.

Han pagkagab-i an mga kahadlok inmura-ura hin kadako. Namay-adá mga hinabó nga pinakasiring han mga hadlukon nga buhat han mga mag-urugsong.

Tungód hin usa nga pabunyag, may nagsabrag ha kabataan hin kuwarta ngan, kaiyá na ngahaw, na may durumog didto ha purtahan han singbahán. Nahaagi didto hadto nga uras in usa nga maupay nga lalaki nga militar ngan, dapít lisáng, pinakasiring an aringasa nga buhat na han mga pilibusteros, dinasmagán an kaba-