(ಮಹಾಕಾವ್ಯ) - ಯೋಗಿತೆಡ್ಲ, ಗಾತ್ರೊಡ್ಲ, ಬೊಕ್ಕ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಡ್ಲ. ತುಳುಟ್ಟು ಮಹಾಕಾವ್ಯ ರಚನೆ ಸಾಧ್ಯ ಉಂಡೂಂದ್ ತೋಜಯಿನ, ತುಳು ವಾಲ್ಮೀಕಿ, ತುಳುತ್ತ ಸುರುತ್ತ ಮಹಾಕವಿ ಮಂದಾರದಾರ್, ಉಂದು ಸುರುಕ್ಕು ಒಂತೆ ಭಾಗ ಪ್ರಕಟಾನಗೆನೆ (1977) ಮಲ್ಲ ತೆರೆದಿನ ವಿದ್ವಾಂಸೆರೆನ ಪುಗರ್ತೆ ಅಯ್ಕ್ ತಿಕ್ಕ್ಂಡ್.
ಪದಿನಾಲ್ ಸಾವಿರ ಗೆರೆತ, ಲಲಿತ ಛಂದಸ್ಸ್‌ಡ್ ಬರೆಯಿನ ಮಂದಾರರಾಮಾಯ ಣೋದ, ವಿಶೇಷ ಎಂಚಿನವು? ಅವ್ವೊಂಜಿ 'ಭಾಷಾ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಬೊಕ್ಕ 'ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಮಾತ ಮಹಾಕಾವ್ಯೊಲುಲ ಆ ಆ ಬಾಸೆನ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿನ್ ಚಿತ್ರಣ ಮಲ್ವುಜನ? ಆಂದ್ ಕೇನೊಲಿ. ಅಂಚತ್ತ್. ಮಂದಾರ ರಾಮಾಯಣೋತ್ತ, ಉದ್ದೇಶನೇ, ತುಳು ಬಾಸೆನ್ ಬೊಕ್ಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿನ್, ಕಾವ್ಯದ ರೂಪೊಡು ಕೊರ್ಪಿನವು. ಮೂಲು ಕತೆ, ಘಟನೆ ಮಾತ ಬಜೀ ಒಂಜಿ ನಿಮಿತ್ತ ಆತೇ.
"...ಅವ್ವೆ ರಾಮಾಯಣದ ಬಿದೆ, ನಮ್ಮ ತುಳುನಾಡ್‌ದ ಮಣ್ಣ್, ಗಾಳಿ, ನೀರ್, ಬೊಳ್ಪುದ ಗುಣೋಟ್ಟು ಮುಳ್ತನೇ ತಪ್ಪು ಗೊಬ್ಬರೊಲೆದ ಈಟ್‌ಡ್ ಎಂಚ ಬುಳೆ ದೆಪ್ಪೋಳಿ? ದೆತ್ತಿನ ಬುಳೆತ್ತ ಗುಣ, ರೀತಿ, ತೂಕೊಲು ಎಂಚ ಉಂತೂಂದ್ ತೂಯರಾತ್ರ ಮಲ್ತ್‌ನ ಬೇಲದ ಫಲನೇ ಈ ಮಂದಾರ ರಾಮಾಯಣಾನ್ಪಿನ ಕಬಿತೆ” (ಉಪಕಾರದ ನೆನಪು : ಮಂದಾರ ರಾಮಾಯಣ)
“..... ಕಡಲ ಬರಿತ ತುಳುನಾಡ ಮಣ್ಣ್‌ದ ಬಣ್ಣ ಬದ್‌ಕ್‌‌ಲೆನ್ ಮೂಜಿ ಲೋಕೊಡು ತೂಪಿನೆನ್ನ ಕಣ್ಣ್‌ಗ್ ತೋಜುಲೆಕ್ಕೀ ಕತೆನ್ ಬರೆಪೆ" (ಮಂದಾರ ರಾಮಾಯಣ ಪುಟ 29)
ಇಂಚ ಕವಿಯೇ ತನ ದೃಷ್ಟಿನ್ ಸೊಸ್ಟ ಪನ್ತೆರ್, ಆ ಉದ್ದೇಶೊನು ಮಲ್ತ್ ತೋಜಾದೆರ್. ತುಳು ಬಾಸೆಡ್, ಪಾತೆರಕತೆಟ್ ಇಪ್ಪುನ ಕಟ್ಟುಲು, ಪೊರ್ಲುಲೆನ್ ಆಯಿನಾತ್ ಒಟ್ಟು ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಕಬಿತೆದ ರೂಪೊಡು ಕೊರ್ಪುನವೇ ಕಬಿಗ್ ಇತ್ತಿನ ಇರಾದೆ. ತುಳು ಭಾಸೆನ್, ಮುಖ್ಯವಾದ್, ಪಾತೆರಕತೆಟಿತ್ತಿ ಬಾಸೆದ ರೂಪೊನು ದಿಂಜಾದ್ ಕಾವ್ಯ ರಚನೆ ಮಲ್ಪುನವು ಆರೆನ ವ್ರತೊ.
ಮಂದಾರ ರಾಮಾಯಣದ ಎಸಳ್‌ಲೆನ ಪುದಾರ್‌‌ಲೆಡ್ ಉಂದು ತೋಜಿದು ಬರ್ಪುಂಡು. ಪುಂಚದ ಬಾಲೆ, ಬಂಗಾರ್ದ ತೊಟ್ಟಿಲ್, ಅಜೆರೆ ಸಾಲೆ, ಮದಿಮೆ ದೊಂಪ, ಬೆಂದಿನೆನ್ ತಿಂದೆ, ಸೇಲೆದ ಸೋಲು, ಪಟ್ಱೊಗು ಪೆಟ್ಸ್, ತೆಲುಪುನಡೆ ಬುಲಿಪು, ಪರಬುನ ವರಸಾರಿ, ಪುಗೆ ತೂಪಿ ಪಗೆ, ಮಿತ್ತ ಲೋಕೊದ ಬಿತ್ತ್, ಪರ ಬೂಡುಗು ಪೊಸ ಬೊಳ್ಪು ಇತ್ಯಾದಿ. ಈ ಪುದರ್‌‌ಲೆಡೇ ತುಳುತ್ತ ಕಮ್ಮೆನಲಾ, ಕಬಿನ ಕಲ್ಪನೆಲಾ ಒಟ್ಟುಗೇ ಸೇರ್‌ದ್ ಬಯ್ದ್ಂಡ್.
ಈ ತುಳುತನ, ತುಳು ಮಣ್ಣ್‌ದ ಗುಣ ಇಡೀ ಕಾವ್ಯೊಡು ಕಡೆಡ್ಜ್ ಕೊಡಿ ಮುಟ್ಟ ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಆಂಡ, ಬಜಿ ತುಳುತನ ಮಾತ್ರ ಅತ್ತ್, ಕಾವ್ಯತ್ವ, ಕಬಿತೆಡ್ ಇಪ್ಪೊಡಾಯಿನ ಪೊರ್ಲುಲ ಉಂಡು, ಕೆಲವೇ ಉದಾರ್ಮೆ ತೂವೊಲಿ. 'ಬರವು ಸರವುಡೆನನ್ ನರಮಾನಿ ಮಲ್ತಿಂಚಿ ಸಿರಿ ಗುರುಕುಲೆನ್ ನೆನೆತ್...' ಪಂಡ್‌ದ್ ಸುರುತ್ತ ಸಾಲ್‌ಡೇ, ಕಬಿ ಎಂಕ್ಲೆಡ ಊರುದ ತುಳುಟ್ಟು ಪಾತೆರೊಂದುಳ್ಳೆ‌ರ್ಂದಾಪುಂಡು.
ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರುಸಿನ ದುಂಬುದ ಜೀವನೊಡು, ಆಯೆ ಕಾಡ ಕುಡಿಯೆ ಆದುಪ್ಪುನಗದ ಆಯನ
28
