avessen vis cun che ardur e perserverenza el ho raccolt passa duatschient firmas per la famusa protesta, fin cha quel cuolp apopleptic fatal trunchet dandettamaing sia benemerita vita terrestra. Che'el as dia pür che «per» ün da sieus contschaints ho sus-chieu refüser da der sieu nom! Ün ustèr temerari che fet quetaunt, dschand ch'el nun as masda in chosas ch'el nun inclegia, po ir hoz a tschercher sia clientela traunter ils tudais-chs e'ls taliauns. Ün bun rumantsch nun pizzerò pü aint da sia porta. Pcho aise be, cha in sieu «zeli afferistic» el ho smancho aunz cu morir da «der gio» duos glistas auncha incompletas, ma guardè che impuls, che chalur impajabla ais in quaist hom. El ho fingio miss in movimaint tuot las instanzas celestas per podair turner, scha eir be per pochas uras sün terra — possibelmaing auncha aunz mezdi a finir si' ouvra grandiusa.»
Ed il meritaivel cumbattant per ils dèls e nèls, s'aviand darcho remis, repiglia il fil da sieu discuors e cun vusch vibranta d'indegnaziun ed ira, cuntina'l:
«Oh quists scelerats ed ignöbels, ünguotta nun als ais pü sench, tuot ans voulane piglier, fin a nossa pêsch interna, fin a noss pitschens giodimaints e divertimaints innozaints. Oh quists purists e puritanists! Nos magölet vin nun ans cuveschna pü, nos «jass» als ais üna spina i'ls — nèls ögls! Oh quists giuvens granders e spuorchs, eau ils cognuosch, a nu daron pos, a non as contentaron, a non as fermaron tals dels e neir tal nels — damaun ans pigliane ils ass e puschmaun ils purs — e allura, dsche'm che dess anucha rester als povers mortels da lur vita terrestra ...»
L'emoziun il vendschet. Grossas larmas culaivan gio per la vista del pover hom. Il silenzi da l'intera raspeda daiva prova evidainta, che in tschêl s'ho eir auncha incletta e cumpaschiun per simlas emanaziuns da cour ed anim. Be il chazzer barmörin am büschma aint per l'uraglia: «Schi chi al laschan per l'amur da Dieu ir gio aunch' üna vouta a fer auch' ün jass ...» Pscht ... psscht, psch-sch-scht, s'udit da tuottas varts e per furtüna resunet in quel mumaint la brunzina da la maisa presidiela e tuot as volvet cun attenziun da quella vart.
Cò s'oza Maschel Zaccaria e cun üna vusch dad hom puzo, cun ün tun paternel, liber d'affect e d'affectaziun ma chi vo perque taunt pü a cour, el cumaina a dir:
