Occitània 1904
Aquel tèxte publicat en 1904 dins dos numèros successius de la revista Montsegur es sovent considerat coma lo punt de partença de l'occitanisme. Mas o es subretot per d'anti-occitanistas que vòlon presentar lo mot Occitània coma una invencion recenta. Antonin Perbòsc, que n'es l'autor, nasquèt lo 25 d'octobre de 1861 a Labarta, en Tarn e Garona. Èra l'ainat d'una ostalada de maitadièrs. Estudièt a Vazerac, la Francesa e Montalban (escòla normala).
En 1882 se maridèt amb Maria Vidalhac, regenta coma el (agèron una filha, Elena). Regent en Tarn e Garona entrò 1912, venguèt puèi bibliotecari de la vila de Montalban qu'i se retirèt en 1932 e moriguèt en 1944.
L'òbra de Perbòsc es immensa, dins dos domenis essencials: la colleccion de la tradicion populària, e la creacion d'una lenga poetica sens pariva. Dins « Fòc nòu» , Antonin Perbòsc va encara mai luènh: vòl donar a la lenga occitana los mejans de retrobar sa dignitat. A mila lègas dels artificis d'una lenga omerica barrada sus l'idiolècte d'un poèta, l'occitan de Perbòsc es la conjoncion de totas sas parts, de la tradicion anciana e del gaubi dels dialèctes ont cal posar, sens trantalhar, çò que fa sofracha.
La reaccion dels monomaniacs semblamistralencs foguèttras que fòrta. Tant val ne rire.