Maren/Kapittel Söbenuntwintig
Op 'n mal reisen se af, dat much woll veer Weken na Wiebn Mollt eren Dood ween, – solang harr Elsbe sik weert. Eer Broder Matties dee Gewalt, he wull den Larm ni meer hebben: he harr en Köper to de Kaat, see he, se müssen nu rut. He hüür eer en lütt Wanung in Itzho, denn keem mal abends en Kutsch un haal de dre Swestern af, Möbel un Kraam fören Matties un sien Knecht den annern Dag na – een Nacht müssen se in 't Weertshuus sik behölpen, wo eer en warm Quarteer bestellt weer.
De Afreis weer gresig, as Trina Suhr, Matties sien Fru, naher vertell. Elsbe weer schier ut Rand un Band un see all, wat se wull, de Swestern wenen un klagen to 'n Erbarmen. Matties schoov eer rin, sloog den Slag to, wink den Foormann, un de Wagen joog na Westen to ut 't Dörp rut.
De Freden weer aver noch so bald ni wedder dar. Vele freun sik, dat de Larm vörbi weer, de dat ganze Dörp in Oproor bröcht harr, aver dat geev ok Lüüd, de dat hart funnen. Wiebn Mollt, de doch sülben den Dood söch, harr man en Kranz op 'n Sarg leggt un in en groot Gefolg na 'n Karkhoff bröcht, un kort achterher joog man Dörpkinner mit Lachen un Spitakeln ut Dörp rut – weer dat nett? De egen Broder, op den se anwiest weren, smeet eer ut de Kaat – weer 't ni gresig? Un worüm? All üm en fremd Minsch, de sik Paul Struck opsackt harr, en Wiefstück as de swarte Greet, von de de ool Chrönk vertellt, dat se Land un See regeer, bet eer de Düvel haal in 'n Haben von Flensborg. Un Maren waar ok de Düvel halen, dat weer seker; eer waar dat gaan as Henn Kark, de ok dat Dörp ut 'n Freden sett mit sien Geld.
So kreeg Maren bi düsse Lüüd de Schuld, aver se mark dar nix von, kreeg ok wenig to weten von Elsbe eren Snack, de in Dörp ümgung. Wat mit eer befründt weer, neem sik in acht un deel eer mit Vörsicht to, un Lena un eer Anhang trocken de Hörn in as Snicken, de Saak waar gefährlich, se raken de Kölen in för en gode Gelegenheit, de sach mal kamen waar.
Al den annern Dag na den Ümtog von Elsbe un eer Swestern harr Maren aan Inladung groten Besöök. Doortjn Holm, Mariken Kiwitt, Anna Rolff, Matties Suhr sien Trina un sogar Geschen Voß stellen sik bi eer in, as harrn se sik afspraken, alltosamen voller Gottloff.
»Ik mark, Di mutt man tofrünn holen, Maren, Du hest Glück!« meen Geschen. »Dat düsse Bann ut 't Dörp rut is, kann Di passen!«
»Worüm denn graad mi? ik denk, dat ganze Dörp is tofreden.«
»Dat woll, aver Du weetst doch, wat Elsbe Di all nasmeten hett.«
»Nee, Geschen, gottloff nich! Will ok jo nix weten, ik hell mitto en dullen Kopp un kunn op Doorheit stüren. So 'n Lüüd as Elsbe sünd slimmer as Spitzboben; wat se een steelt, is veel meer weert, as wat man in Kisten un Kasten hett. Un eer to fangen, is en suur Arbeit, slimmer as Aal gripen, ja mitto ganz unmöglich. Wenn ik dat all wüß, wat se mi anhungen hett, müß ik eer sach verklagen. Ni waar, denn bruuk ik Tügen. Wokeen von Ju will vör den Kaspelvaagt mi to Siet staan?« Maren luur mit en half Lachen eer de Reeg na an.
»Elsbe hett mi nix vertellt«, see Doortjn, »se wüß woll worüm.«
»Lena ok nich, Doortjn? Denn wenn ik mal togriep, mutt Lena mit.«
»Ja, dat woll, wenn ik 't graadut seggen schall, aver nu noch mit grise Haar vör Gericht...«
»Un Geschen?«
»Laat mi blot tofreden, Maren! Vör Gericht, wo man bet op 't Hemd utfraagt warrt un wo man swören mutt – ik glööv, dat weer mien Dood, is jo gresig!«
»Seet Ji woll?« reep Maren en beetjen spöttsch, »dat ganze Dörp stickt voll von gode Tügen, aver wenn 't förrecht geit, speelt se all ni mit. Dat wüß ik lang, harr Elsbe aver dochen sach al anfaat, wenn ik Tiet un Besinn funnen harr.«
»Is man goot, dat Du dat ni daan hest, Maren!« meen Trina, »Dreck warrt man ümmer deper, je meer he patt warrt.«
»Wat för 'n Dreck?« froog Maren rasch.
»Ja ja, ik meen...«
»Trina meent, dar blifft ümmer wat an een hangen, wenn man sik mit so 'n Minsch as Elsbe sölen deit, is 't ni so?« smeet Anna Rolff dartwischen. »Man geit so 'n Lüüd lever ut 'n Wegen.«
»Ja ja, dat is 't, dat is mien Menung ok.« Trina harr en beetjen Klöör kregen – weer man goot dat Anna eer bisprung.
»Mien Menung is 't nu nich. Lüüd as Elsbe un Lena kunnen hier garnich opkamen, wenn man eer nix unbeseen afnemen dee un eer rechttidig to Kleed gung.« Maren spreed mit flinke Hannen en slowitt Laken över 'n Disch un sett Tassen un Töller torecht. »Nee, nee, loopt mi nu ni weg, wat schall ik mit den Kaffi opstellen, den Cillja maakt hett? Ji mööt mi jo noch vertellen, wokeen denn egentlich in Dörp lüüdt hett.«
»Dat mußt Du doch weten!« reep Trina Suhr, »ik dach, dar steekst Du achter.«
»Ik, wo meenst Du dat?« froog Maren verwunnert.
Geschen stött Trina an. »So hool doch den Baart!« tuschel se.
»Nee nee, worüm? Dien Jung, Geschen, hett mi sülben seggt, dat Klaas Lamack...«
»Ole Snackfatt!« schull Geschen Voß. »Lat Di nix wiesmaken, Maren! Dat Dörp is nu mal ut Rand un Band, sogar de Jungs rebellsch, ni waar, Anna?«
»Ja, mien Bartel un Doortjn eer Hannes sünd dar ok mit mang.«
»Ünner Klaas sien Kommando jawoll – un dat schullst Du ni weten, Maren?« reep Trina wedder.
Maren gluup eer drang an. »Woför hollst Du mi egentlich, Trina Suhr? Hest Du mi al mal op Drievjagd gaan seen?«
Trina waar överher hitt un root. »Deern, so nimm mi dat doch ni krumm! Wenn ik op den Infall kamen weer, harr ik dat al lang daan. De Katenwiver hebbt mi dat Leben suur maakt, dat glööv mi man! En lange Tiet harr ik in mien egen Huus nix to seggen, un wenn mien Matties ni toletzt to Vernunft kamen weer, harr mi dat sach gaan as Wiebn Mollt. Ik verdenk Di dat jo garnich, wenn...«
»Is ni mien Aart, Trina! Reek ik mal mit so 'n Pack af, denn waar ik eer na de Keel gripen, Netteln mutt man driest anraten un an de recht Stell. Aver Du wullst mi von Klaas Lamack vertellen, wat weer 't?«
»Ja, Deern, ik will dat woll doon, aver Du maakst een jo bang!« reep Trina un schuul eer scholu an.
Maren lach hell op. »Ei wat, Narrnkraam! Man vör 'n Dag darmit! De Larm is vörbi, ik warr em doch ni wedder oprögen.«
»Nee, worum ok? Wat Klaas daan hett, kommt uns jo all topaß. He hett en ool Rimelrei maakt op Elsbe un hett dat Jungvolk op eer dal hißt, ok is de ool Koklock sach von em baben in 'n Schosteen hungen...«
»In 'n Schosteen?« reep Geschen, »denn is se funnen, un dat hett garni spökelt?«
»Nee, denk Di! Un ik heff so 'n Angst hatt! Wenn ik in de Nacht de ool Klock höör, kroop ik ünner de Deek un kunn keen Oog wedder todoon. Matties lach mi ut un snork mi achterna wat vör.«
»Sü mal an!« lach Geschen, »Matties, de Slüngel! Hett den Larm mitmaakt, üm sien leidigen Swestern los to warrn! Is graad ni nett, aver to verstaan.«
»Dat 's ni waar! Dat heff ik ni seggt! Sowat deit mien Matties ni! Ik see blot...«
»Man still, Trina!« begöösch Anna, »Geschen glöövt dat sülben nich, se maakt man Spaaß. Also de Klock is funnen?«
»Ja, Matties leet vonmorgen gliek den Decker kamen, üm allens natoseen, un de funn dar baben de Klock hangen an en Knüppel, de dweer in den Schosteen klemmt weer; en dünn Draat, ut finen blauen Tweern tosamen dreit, leep an 't Dack dal, dat man komodig von ünnen lüden kunn. Is 't nich en verdeuvelten Infall?« reep Trina. »So kunn eer nüms finnen, denn dar höör meer to as en Kattenoog, den dünnen Tweernsdraat op dat griesgraue Dach wies to warrn.«
Maren schüdd den Kopp. »Dat Spillwark gefallt mi nich, warrt sowat Mood in Dörp, denn köönt wi noch wat beleben! Klaas kriggt en Lex von mi, dat em de Oren singt!«
»Büst Du ni klook, Maren?« reep Geschen. »Dat versta ik nich! Klaas hett dat seker üm Di daan un dat goot meent, un darför ein utlümmeln?«
»För sien gode Menung gewiß nich, aver för de lege Aart. Dat versteist Du nich? Treck mal de Saak en beetjen neger an Di ran: wenn he nu son Künst ok bi Di versöken wull, Geschen, wiel Du em mal scheef anseen hest, wat seggst Du denn? He hett dar gewiß veel Spaaß von hatt, un dat bringt Lust to sowat. Un wüllt wi dat Knechten, Jungs un losbannig Volk överlaten, dat Dörp rein to holen von so 'n Slag as Elsbe Suhr?«
Anna rück unruig op eren Stool, se much an Detelt denken, de in de Saak kenen Raat wüßt harr. »Du meenst sach, de Buurvaagt schull dat doon, Maren. Aver kriggt de allens to weten? So licht seggt man em nix. Un dat is man goot, denn sünst weer düsse Saak al vor den Kaspelvaagt bröcht. Dat harr veel Ambraas maakt, dat halve Dörp weer sach opropen waarn un dat ganze Kaspel harr goot darvon hatt – oha!«
Maren weeg den Kopp. »Ach wat Ambraas! De en Huus gründlich rein maken will, mutt Dören un Finstern apen riten un vör Stuff un Haalwind ni bang ween, Anna! – Noch en Taß, Doortjn!« Se schenk in.
De Klock sloog luut un langsam veer.
»De hett mal en schönen Toon, Maren!« see Doortjn. Se wull sach op en anner Kapittel kamen. »Dat klingt, as wull se uns noch meer seggen as de Tiet.«
»Heff ik eerst vör enige Weken anschafft un egens vör mi. De ool Klock gung ganz goot, aver se harr so 'n harden Slag. Man hett jo ok mal en Sorgenstunn, de een bang maakt, besunners in de Nacht; wenn de Klock denn mit harde kole Sleeg dartwischen hamert, as wull se all de Sorg un Angst festnageln, so warrt se een ganz toweddern. Dat Klockenhuus is en oolt smuck Wark, dat heff ik beholen.«
»Dar is mien ganz anners!« lach Trina. »Uns' Wandklock is man lütt un en unruigen Gast. Se hangt fri mit Parpendikel un blanke Keden – ach, wat hett man daran to putzen! Wenn ik eer gaan see, mutt ik ümmer denken an den lütten flinken Barbeer Leesen in Kellnhusen, de all Sünndag noch kort vör de Karktiet dörch de Straten löppt mit sinen Putzbüdel un so 'n kortfarigen Schritt pattj pattj pattj pattj. Un wenn se sleit, mutt man oppassen, wenn man mitkamen will, un buten nipp tohören, denn eer Stimmwark is man wat fien un dünn. Matties harr eer bina rutsmeten, as he den Arger mit Elsbe harr. He kunn ni slapen un wull doch so geern; den Dag över harr he sik afmoracht un weer pottmööd, denn uns feel domals en Mann in de Weertschaft. Uns' Lüttknecht, weet Ji woll...«
»Dat weet wi, ja, Trina! Wenn Du wat vertellen deist, denn strööpst Du rüm as en Hund, de jeden Paal berüken mutt un kenen geraden Weg finnen kann!«
»So laat eer doch, Geschen!« stüür Anna. »So 'n lütten Snack an 'n Kaffidisch is jo en Aart Rümströpen in Gedanken.«
»Ja, dat meen ik ok!« Trina steil sik, un eer lütt Stumpnees seeg ganz patzig ut. »Ik kann man den Mund apen doon, gliek heff ik een över de Nüff von Di! Dat Du klöker büst as ik...«
»Nu nu«, begöösch Maren, »so slimm is 't ni meent! Geschen is wat ungedüllig un kann dat Enn nich aftöben, wenn wat vertellt warrt. Also, Matties weer ärgerlich op de Klock?«
»Ja, nachts, wenn he den Slaap ni finnen kunn. De Klock sloog tein – he drei sik mal üm; se sloag ölben, he wülter sik in de Feddern mit hitten Kopp un fung an to gnurren, un denn sloog se twölf ping ping ping... flink as ümmer, un achterna schester se wedder los mit kortfarigen Schritt as de Baartschraper. Nee doch, wat waar Matties mal unklook! ›De verdammte Klock!‹ reep he, ›ik sla den Satan in granaten Stücken!‹ Un darmit wull he opkamen, aver ik weer flinker as he, sprung gau ut de Puuch un leet den Parpendikel stillstaan. Ha ha ha! nu kann ik daröver lachen, aver in den Ogenblick harr ik to doon, em man to begöschen. Den annern Morgen drei ik mien lütt Klock wedder torecht un see to Matties: Du schallst eer nix doon! Se löppt den Dag över ümmer bi mi rüm as en lütten vergnöögten Hund, is ümmer munter, ok in de hillste Tiet! – ›Denn last eer nachts den Baart holen!‹ reep he basch. ›Wenn ik keen Rau finnen kann, denn will ik mi doch ni vörschestern laten, dat de Stunnen loopt un de Haan bald krein warrt to 'n Opstaan!‹ Nu geit se ok wedder in de Nacht, he höört eer man nich, ha ha!« lach Trina.
De Fruuns bögen sik, sogar Geschen grien eer mal von de Siet an. »Dien Schesterbüx vertellt mi ok wat – ik mutt gaan! Also, en trurige Stunn hest Du ok doch mal, Maren – harr 't ni dacht! Wat anner Lüüd in Bülgen över 'n Kopp tosamen sleit, dat spööl Di blot an de Fööt ran, dach ik bether. Hm! so hett doch jedereen sinen Packen. Aver Du kannst sach meer verknusen as wi; mi dünkt, Du büst bi all den Arger, den Elsbe Di un uns maakt hett, man ümmer kraller waarn, so kregel best noch miendaag nich utseen.«
»Hett sien Uursack, Geschen, un wenn Du noch en Ogenblick Tiet hest, denn will ik mal ganz wat Nies vertellen.« Maren nödig eer wedder op 'n Stool.
»Wat Godes, Maren, vertell wat Godes!« see Mariken, de bether still darseten harr, »man höört opstunns nix as Truer un häßlichen Kraam.«
»Ik vertell ganz wat Godes, Mariken, dar verlaat Di op. Aver dat schall noch ni wider bekannt warrn – Ji köönt doch swigen?«
»As en Heen, de en Ei leggt hett, man to, man to!« reep Trina un klopp in beide Hannen.
Maren lach. »Dat is prächtig, denn mutt ik 't man vertellen. Sterlau warrt beter...«
»Deern, de smuck Leutnant, de bi Di in 't Quarteer leeg?« reep Geschen. »Wat seggt Maria darto?«
»Is heel tofreden, denn se is Bruut!«
»Is Bruut?« De ganze Kaffidisch keem in Oproor. »Den Leutnant sien Bruut? wosaken is dat kamen? un Dien Broder, wat seggt de darto? Deern, so sprick doch! – hest dat al lang weten?« So repen all togliek, un Geschen un Trina weren opsprungen un handslogen as Windmölen.
Maren weer mit beide Hannen af. »Geduld, Geduld, Lüüd! An den Dag, as Wiebn Mollt graben waar, kreeg ik den Breef von minen Broder...«
»Denn al, Deern, un hest garnix...«
»Hool doch de Snuut, Trina, un laat Maren vertellen!« reep Geschen.
»De Öllern von Leutnant Sterlau hebbt Tyge anspraken üm sien Dochter. Maria is nu al wekenlang in Sleeswig bi eren Brüdigam un pleegt em; se schreev mi vör en paar Daag – wat is de Deern glücklich! Un Sterlau betert sik von Dag to Dag – dat Glück is sach dat best Kruut gegen Krankheit un Dood. Is dat ni mal en Freud, Kinners?«
Doortjn seet dar mit foolte Hannen. »Denn steit nu en seligen Engel an sien Krankenlager. Du grundgode Gott, wenn dat Abel noch afleevt harr!«
»Abel? Wat schall de hier, Doortjn!« reep Geschen. »Is de Leutnant würklich von Adel, as man seggen deit?«
Maren nück. »Un is Maler von Profeschoon, de Biller maken kann as in de Kark – wat kunn he schöön teken!
Tööf, ik will Ju doch mal wat wisen!« Se sloot den Sekretär apen un neem dar en Blatt rut. »Kennt Ji den?«
»O, dat is jo Dierk-Scheper mit sinen Spitz!« lach Trina, »ja, dat is he op un dal!« Dat Blatt gung von Hand to Hand un dat waar een Wunnerwarken.
Geschen seeg dat knapp an. »Ach, he mutt ok sien Broot verdenen – Adel aan Geld is en Truerspill!«
»Arbeidt man denn ümmer üm Geld, Geschen?« froog Maren. »De Sterlaus sünd swaar riek.«
»Un denn will he en Buurdeern...«
»Worüm nich, Geschen? Hollst Du de för so ring?«
»Ja, un de so is un utsüüt as Maria!« meen Anna Rolff. »Se kommt nu würklich in en Grafensloß, as Abel mal see.«
»O, dat freut mi!« see Mariken, »dat freut mi! Dat will ik Dierk-Scheper vertellen, de hollt so veel von eer!«
»Maria harr jowoll jung un ool Lüüd an 'n Band!« gnurr Geschen.
»Mußt nich, mien Dochter, mußt nich!« stüür Doortjn mit Koppschüdden. »Dat süüt jo ut as Neid, und dar hest Du keen Uursaak to. Maria harr nüms an 'n Band, aver de eer neeg kamen dee, müß de Deern leef hebben – Du hest eer sach ni kennen leert.«
Anna seeg Maren mal warm an. »Nu versta ik, worüm Du siet Weken so anners ut 'e Ogen süst; Du hest örndlich rode Backen kregen un kannst wedder lachen, dat harrst al ganz vergeten. Grööt lütt Maria, wenn Du mal schriben deist!«
»Ik segg jo, Di glückt allens, Maren!« reep Geschen un stunn op. »Ik gönn Di dat, aver sunnerbar is 't doch, dat enige Lüüd man den Schoot optoholen bruukt, un dar fallt en schönen Appel rin. Dat Schicksal streit na Luun dick un dünn, dat is 't, wat mi mitto gritzig maakt.« Se bunn sik en rootbunten Dook üm 'n Kopp un wull gaan.
Trina höög sik. »Du, de smucke Dook steit Dien Gritzkopp ganz unbannig! Dat swarte Haar, de brunen Ogen bi dat schöne Root – nee doch! wokeen hett Di den staatschen Dook as en Appel in 'n Schoot smeten?«
Geschen kreeg keen Tiet to en füünsche Antwoort; de Döör waar gluupsch apen stött un en Kinnerkopp keek rin. »Moder, Moder, Du schullst gau na Huus kamen, de swarte Söög will farken, un Stina is bang!« reep en helle Jungsstimm.
Allens keem in Enn un lach, an luutsten Trina. »Gotts Segen, Geschen! Dar warrt Di wedder wat in Schoot smeten, paß op, nu will dat Schicksal mal dick seien. Un wat hett Dien Jung för 'n smuck Gesicht! Dat warrt noch mal de schierste jung Keerl in Dörp – un denn klagen?«
»Du büst en Tweernbüdel as ümmer, Trina!« Se patsch eer op de Hand. »Nix för ungoot Maren, slimm is 't ni meent – bün nu mal so 'n olen Brammeldoorn!« Darmit weer se al ut de Döör.
De annern gungen nu ok, Trina mit Spaßen un Snacken un Gluddern: »Brammeldoorn is goot! Ik en Tweernbüdel un se en Brammeldoorn!«