Manchu/The Analects/lunyu1
Appearance
leolen gisurne (论语) - tacingga ujui fiyelen (学而第一)
[edit]1. fudzi hendume: tacimbime erinderi urebuci,inu urgun wakao? | 1. 子曰:学而时习之、不亦说乎? |
gucuse bifi goro baci jici, inu sebjen wakao? | 有朋自远方来、不亦乐乎? |
niyalma sarkv seme korsorakv oci, inu ambasa saisa wakao? | 人不知而不愠、不亦君子乎? |
............................................................................... | ............................................................................... |
2. iodzi hendume: terei yabun, hiyooxun deocin bime, dergi be necire de amurangge komso dere. | 2. 有子曰:其为人也孝弟而好犯上者鲜矣。 |
dergi be necire de amuran akv bime, facuhvn be deribure de amurangge akv kai. | 不好犯上而好作乱者未之有也。 |
ambasa saisa fulehe be kicembi. fulehe ilici doro banjinambi. | 君子务本本立而道生。 |
hiyooxun deocin, serengge, tere gosin be yabure fulehe dere. | 孝弟也者其为仁之本与。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
3. fudzi hendume: faksi gisun, araha cira de, gosin komso dere. | 3. 子曰: 巧言令色鲜矣仁。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
4. dzengdzi hendume: bi inenggideri ilan hacin be, mini beyede kimcimbi. | 4. 曾子曰:吾曰三省吾身、 |
niyalmai jalin bodoro de, tondo akv ayoo. | 为人谋而不忠乎、 |
gucu gargan i baru guculere de, akdun akv ayoo. | 与朋友交而不信乎、 |
ulahangge be ureburakv ayoo. | 传不习乎。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
5. fudzi hendume: minggan sejengge gurun be dasara de, | 5. 子曰:道千乘之国、 |
baita be ginggulembime akdun oso. | 敬事而信、 |
kemneme baitalambime niyalma be gosi, | 节用而爱人、 |
irgen be takvrara de erile. | 使民以时。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
6. fudzi hendume: deote juse dosici, hiyooxun.tucici, deocin. | 6. 子曰:弟子入则孝出则悌、 |
ginggulembime, akdun oso. | 谨而信。 |
geren be gemu gosimbime,gosingge de kamjile. yabume funcehe hvsun de, xu be taci. | 泛爱众而亲仁行有余力则以学文。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
7. dzi hiya hendume: sain be saixara de, boco de amuran be guribure, | 7. 子夏曰:贤贤易色、 |
ama eme be uilere de, hvsun be akvmbume mutere, | 父母能竭其力、 |
ejen be uilere de, beyebe waliayatai obume mutere, | 事君能致其身、 |
gucu gargan i baru guculere de, gisun akdun ojoro ohode, | 与朋友交言而有信。 |
udu tacihakv sehe seme, bi urunakv tacihabi sembi. | 虽曰未学吾必谓之学矣。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
8. fudzi hendume: ambasa saisa ujen akv oci, horon akv, | 8. 子曰:君子不重则不威、 |
taciha seme beki akv, tondo akdun be de obu. | 学则不固、主忠信。 |
beye de isirakvngge de ume guculere. | 无友不如已者。 |
endebuhe be halara de ume sengguwendere. | 过则勿惮改。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
9. dzengdzi hendume: duben be olhoxoro, goro be amcara oci, | 9. 曾子曰:慎终追远、 |
irgen i erdemu jiramin de dahvmbidere. | 民德归厚矣。 |
dzi kin,dzi gung de funjime,fudzi,yaya gurun de isinaha de, | 子禽问于子贡曰、夫子至于是邦也、 |
urunaku terei dasan be donjirengge baire de bio.eici alara de bio. | 必闻其政求之与抑与之与。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
10. dzi gung hendume: fudzi,nemgiyen,nesugen,gungencuke,boljonggo, anahvjan de bahabi. | 10. 子贡曰:夫子温良恭俭让以得之、 |
fudzi i baimbi serengge,niyalmai baire ci encu akv semeo. | 夫子之求之也其诸异乎人之求之与。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
11. fudzi hendume: ama bisire de,terei mujin be tuwambi, | 11. 子曰:父在观其志, |
ama akv oho de,terei yabun be tuwambi. | 父没观其行、 |
ilan aniya otolo,ama i doro be halarakv oci hiyooxungga seci ombidere. | 三年无改于父之道可谓孝矣。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
12. iodzi hendume: dorolon i baitalan de, hvwaliyasun wesihun, | 12. 有子曰:礼之用和为贵、 |
nenehe han sai doro,erebe sain obufi,amba ajige songkolohobi. | 先王之道、斯为美小大由之。 |
yabuci ojorakv be bisirengge, | 有所不行、 |
hvwaliyasun be same hvwaliyacibe dorolon i kemnerakv oci, | 知和而和、不以礼节之、 |
inu yabuci ojorakv kai. | 亦不可行也。 |
...........................up to here.................................................... | ............................................................................... |
13. iodzi hendume: akdun ojorongge,jurgan de hanci oci gisun be dahvci ombi. | 13. 有子曰: 信近于义言可复也、 |
kundulerengge dorolon de hanci oci yertacun girucun aldangga ombi. | 恭近于礼远耻辱也。 |
daharangge hajilara be ufararakv oci,inu de obuci ombikai. | 因不失其亲亦可宗也。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
14. fudzi hendume: ambasa saisa jetere de ebire be bairakv,tere de elhe be bairakv. | 14. 子曰:君子食无求饱居无求安、 |
baita de kicembime,gisun de olhoxoro, | 敏于事而慎于言 |
doro bisirengge de baihanafi tuwancihiyaburengge、 | 就有道而正焉、 |
tacin de amuran seci ombikai. | 可谓好学也巳。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
15. dzi gung hendume: yadahvn bime haldaba akv,bayan bime cokto akvngge antaka. | 15. 子贡曰:贫而无谄,富而无骄何如。 |
fudzi hendume,ombi,yadahvn bime sebjengge, | 子曰可也,未若贫而乐、 |
bayan bime dorolon de amurangge de isirakv. | 富而好礼者也。 |
dzi gung hendume,irgebun i nomun de,faitara gese,mudure gese, foloro gese、nilara gese sehengge、 | 子贡曰诗云如切如磋如琢如磨、 |
tere enteke be henduhebi dere. | 其斯之谓与。 |
fudzi hendume,sy de,teni emgi irgebun be gisureci ombi. | 子曰赐也始可与言诗已矣, |
dulekengge be alara de jiderengge be sahabi. | 告诸往而知来者。 |
............................................................................... | ............................................................................... |
16. fudzi hendume: beyebe niyalma sarkc de joborakv,niyalma be sarkv de jobombi. | 16. 子曰: 不患人之不己知患不知人也。 |