Main Page/Interlingua/Articulos/Le foramine nigre que turba e ingurgita toto
Le foramine nigre que turba e ingurgita toto, ...e nihil cambia
[edit]
Ecce le foramine. Nos ha nunc vidite le universo per le foramine nigre del serratura cosmic. Finalmente nos lo ha vidite, incandescente e lugubremente obscur, como un aureola que circumfere le Deo ignote, como le corona del Madonna o, plus humilemente, como le bandiera del Europa - tante stellas in circulo circa un foramine de nihil al centro. De post haber lo vidite, nos iva al lecto pro dormir con su imagine in le oculos, perturbate e commovite.
Le legenda metropolitan re le Foramine Nigre finalmente se faceva vision. Nos ha nunc su icone, su photographia pro le documento de identitate. Esque nos faceva con illo qualque passo in ante? Qual es le effecto que le Foramine Nigre pote haber super nos, super nostre vita, super nostre mente, super le relationes con nostre passato e nostre futur? Que cambia illo? In veritate, nihil cambia e non proque illo esseva un discoperta negligibile o irrelevante, ma al contrario, illo es tro grande pro toccar nos e nos tro parve pro esser toccate de illo. Illo non incide in mesmo le plus parve de nostre costumes e persuasiones, e illo ni adde ni leva alco al defia re Deo. Proque Deo non esseva inglutite per Foramines Nigre, le ration de lor existentia remane un mystero, e nihil dice nos a iste reguardo le physica del metaphysica, e le astrophysica non es un responsa scientific al theologia. Iste discoperta es pur contemplation, purissime speculation, necessari e inutile in le mesme tempore, como tote le grande discopertas. Illo excita le mente, ma es un vision al stato pur, un spectaculo mondial sin tempo ni loco, illo es un vertigine esthetic, un horror del cosmo sin repercussiones super nostre vita, o forsan solmente un confirmation de nostre absolute insignificantia. Nos es pilos superflue del universo, virgulas del cosmo pendite a un phrase appella te systema solar, que es solmente un linea in le libro infinite del spatio. Nihil de nihil... e io poterea continuar ad infinito de nihil in nihil.
Le jornales dice que lo habeva comprendite Einstein; ver, ma antea illo lo habeva comprendite poetas como le italian Leopardi, un juvene provincial que habeva a disposition un modeste observatorio, un haga de su jardin, in un centro spatial appellate "native burgo selvage". Ma, anque de ibi, ille poteva vider le infinito, e Leopardi poteva esser captate de ille "Nostalgia del Foramine Nigre" in le qual ille presentiva le superhuman, interminate spatio e inscrutabil lontanantia.
Cinquanta cinque miliones de annos-lumine, ma que significa illo, in practica, pro me que nasceva in 1955? Nihil, illo es follia. Le antique grecos habeva ration in fugir terrorisate ante le illimitate; illes, que evocava le senso del limite; illes que cercava confinios pro proteger se. E quando io audi que lo que illes individuava es le puncto de non-retorno, le extreme limine ubi le tempore e le spatio termina in un turbine, in me surge le idea que melio que Stephen Hawking, lo videva Dante Alighieri, in le Medievo, quando in le 26me canto del inferno, ille conta de Ulysse que desirava repartir de su Ithaca pro persequer "virtute e cognoscentia", e ille arrivava al Puncto de Non-retorno, que tunc il habeva un nomine mythologic, "le columnas de Hercule". Dante se adressa al duo que es "intra un foco", in sur "le corno major del flamma antique". E se lassava contar de Odisseo, su ultime viage "ubi Hercule signava le puncto ultime a que le homine non plus ultra se pone... Detra le sol, del mundo sin gente", pro hardir le "folle volo". On poteva vider ibi le stellas del altere polo, subtus il habeva le lumine del luna, ma poco durava le ebrietate e le stupor che "un turbine nasceva" e tres vices les faceva giras "con tote le aquas", e le proa del nave cadeva a basso "como place a Deo", usque le momento que le mar se claudeva super illes. Ecce le experientia del foramine nigre contate de Ulysse, que habeva volite transir le puncto de non-retorno.
Si nos lege le descriptiones que le media e le scientistas face de iste Foramine Nigre, nos es surprendite per un vertiginose ignorantia, e nos sente nos perdite in le universo. Nos non comprehende lo que illes dice, lor numeros e lor expressiones, e nos non lo pote traducer in parolas sensate, correspondente al realitate. Ante al currente gravitational nos non pote facer altere que citar le parolas sin senso de qualque canto moderne.
Secundo le astrophysicos, in principio esseva le Crito, pois un commotion horripilante soccuteva le celos e suscitava undas gravitational. Il es ver que le scientistas que discoperiva le Foramine Nigre o le Big Bang ex le qual le universo se formava, meritarea le Premio Nobel. Ma non le Nobel del Physica, ma illo del Litteratura. Proque illes contava un extraordinari, emovente, Mytho de Fundation del Cosmo, le Aventura del Origines, le fusion inter spatio e tempore. Pro illo illes provideva un data, illo es 13,8 biliones de annos retro, plus o minus. No, io non vole dicer que le scientistas sia charlatan o venditores de fumo cosmic. Io non dubita de lor rigor; io crede que lor recercas sia exceptional e, con deferentia, io me inclina ante lor discopertas. Ma quando illes pretende haber establite, un vice pro totes, como dice le media, le origine del cosmo, e mesmo certificate lo super un registro del nascentia con un data, io non pote que rider. Quanto durara iste discoperta? Quando evenira il que illo essera confjutate, confutate per altere discopertas? E que essera considerate ille discopertas, si non simple inferentias, illationes, emovente hypotheses que solmente excita le fantasia? Le relativitate regna soveranemente e devora se ipse.
Alora io retorna con mi pedes sur le terra e le oculos al celo. Io audi le musica del spheras celeste, sequente Pytagora e Beethoven con su plenilunio. Io remane surprendite e charmate como un infante a comprender que, qui, e proque emitteva ille Crito primordial e se formava ille Foramine, ex le qual illo surgeva. E un fremito de stupor curre longe mi dorso, filio de ille commotion del universo que faceva nos nascer. E io me illumina de immensitate, o melio, io me elimina de immensitate, io me dele, me annihila, ante le infinito, reguardante de ille balcon incandescente que se protende verso le Foramine Nigre. E io me rende, como Dante, Leopardi, e le primitives, ante a su Mystero.
Marcello Veneziani, philososopho, historico e jornalista , in "La verità", 12 April 2019.
Traducite per Paolo Castellina