Jump to content

La reposta di uemes ai lamënc dla fenans

From Wikisource
La reposta di uemes ai lamënc dla fenans (1897)
by Fedele Demetz
Gherdeina
166374La reposta di uemes ai lamënc dla fenans — Gherdeina1897Fedele Demetz

La reposta di uemes ai lamënc dla fenans.

Donca a nëus uemes toca śën
A ve dì o fenans nosta rejon!
Scutëde su, se sëis bones mbën
Y uderëis chi à plu crëujes y aflizion!

Nëus zacan fan mutons drët valënc,
N'an deguna idea de se maridé,
Fan devoc y jan ai sacramënc
Y se on vadagnà gran biei dinei cul ziplé.

Ma do che s'on metù a jì a mutans,
Sonse nce nëus deventei sch' i malans.
La mutans ncominciova de nëus de s'namuré
Y suvënz dijoveles: ie ne poss plu te lascé.

Y audì tel paroles da mutans beles y blòtes,
Che semiova mpo delviers y no vesoles.
Nce nëus ulan vester da uemes y maridei
Ma puere tëigli! son stac ngianei!

Y un de chisc fovi mefun nce ie;
Che ova na nevicia, che fort dijova;
Tueme debota, per amor de Die,
Scenò ie devënte mata, per me nia jova!

Y ie a udëi, che mia nevicia va ora de sé
Ei tëut debota la lizenza de la maridé
Y jit sonse a cumpré ite or y arjënt,
Y spendù ei tan de grosc da fé spavënt.

O stat sonse bën n drë tëigl
Cumprà ei pa drë del dut,
Perfin la slapa y l cnëidl
Y n ueia dela noza fovi bele n puer' mut.


pagina:26
O tan gën essi lascià vester dut nia,
Trat zeruch, tëut l fagot y pià via;
Ma ne pudovi – l cuntrat ovi bele fat.
Nscila iela a ulëi cun na muta fé damat!

Ma enghe a tré zeruch, me fovel massa stlet
Y po la nevicia m'ess fat gor vel' traghët,
che la m'ess bincià vel' de mel,
O che la me foss juleda ti uedli sch n spurvel.

Y per chësc jit sonse mefun drët da trazenëus y plan
Per vester cula nevicia déi adum dal seniëur caplan
Y ruà sonse dant l autere bradlan
Per tuché per fort ala nevicia la man.

Y ilò a respuender: Seniëur sci, n iede sëul
La gotes me sprizova ora di uedli sciche l lat ora del chëul
Ma la nevicia filza da rì, à bën dit debota: se????

Y ëila foss mo ilò sun cianceleda
Dala cuntentëza ncanteda,
A cinië de sci – seniëur sci – sci – sci
Sce i testimonesc n'ess pa di': l'ie ëura de sci.

Ma per me cie spavënt
Percie stat ne sonse plu da nlëuta nca cuntënt.
Y vo fenans ëis mo l curagio de se lamenté
Do tantes che nëus se s'on durà per ve maridé!

Chël savëis pu o fenans: bele dant
Y l ova pu dit suvenz chl uem acort y grand:
Che a se maridé ne n'iel degun spas.
Cul matrimonio la fëna pierd i dënz y l uem deventa las.

Ma per chësc nëus uemes ne se lamenton
Do che sonse maridei.
A nosta fenans i ulonse fort bën,
Sebenche da ëiles, sonse screditei.

Danz datrai n'iede ieles sajëules y daulëimel
les se lamënta prësc de chësc prësc de chël
Ncuei ales mel al cë, duman mel al spinel,
Y la gauja dài, a avëi maridà n tel ël.

No no ne ve lamenteve fenans:
Se sëis maridedes
Ne ve cruziëde per la vedla mutans
Ch' ëiles ne n'à pa sche vo cercuenies no fanedes.

L ie bën vëira che on mutons da zidlé
Na gran crëusc a ulëi n pue' pensé;
Ma chëst o fenans ie vost ert,
Sëis pu vo che ulëis minechie sté n pert.

Y nëus puere uemes che musson
Di y nuet sfadighé y lauré,
Son nëus che vadagnon
Y penson per fëna y mutons y i zidlé.


pagina:27
Donca deguna marueia
Se la dumënies vedi n' pue' te usteria,
la fëna me craunia dala mueia,
Che ne la tole cun me n cumpania.

A cësa dala sciessa ne vëni mei
Ma plutost n pue' dala luna,
A messei tirà ora i stivei,
Per ne descedé la fëna che snortla y l pitl te cuna.

Chësc ie danz vëira
Che se la fëna se dessëna
Devëntela ghiela sch' na cëira.

Cun dënz ëila zana Y deventa riata
Y sveia: uem te me fej deventé mata.
Y po chi ne foss pa nfugà
A audì che la fëna vuel fé sci n fum cësa y i tublà?

Y per chësc ei danz dit: scota pa pu nvidiëusa,
N vester plu nscì dessenëusa.
Che percie ne te devëntes mata
N dumënia te tulerei cun me te ustaria a maié na prata
Y la fëna a audì chësc, à l cuer inò cuntënt
Y disc bel chiet via: "O ie é bën n uem valënt".

Udëise fenans śën, coche sëis tratedes
Do che sëis maridedes.
Y po ulessais mo ve lamenté,
Y se mëter contra uem; che tant muess' pensé?

Canta chël, ma gor vendëta ulessais mo fé?
O puera totles messëis n pue' pensé,
Che nëus no cun maioches y gherneies,
Ma dutes deberieda ve pudessan ve fruzé cun cater sveies.

O scutëde, scutëde fenans Y no ve lamentëde plu
Che sëis plu furtunedes dela mutans,
Ch' ëiles na tel bela sort n'ales mei abù,
De giapé na resposta tan de cuer y nia da fascian
Da si uemes, che ulëss avëi fenans dl viers,
Mo de chëles da zacan!