Kasper Ohm un ick
Kasper Ohm un ick. | |
---|---|
Author: | John Brinckman |
Dialect: | [[Dialekt:Mekelborgs|]] |
Text type: | Roman |
Comment: |
|
: |
Buten frür dat Pickelsteen. Ick hadd æwersten bannig inkacheln laten, un de oll Aben bullert' man orig so von dat böken Blankholt, wovon he drang vullproppt wir. Een Buddel Schato Dikem hadden wi all dat warme Blot bet up den letzten Druppen aftappt, un bi de tweet wiren wi grad bi, un vier anner stünnen noch in den Korw rechtsch von mi, so dat ick man totogripen brukt, ahn uptostahn. Oll Unkel Andrees set æwer in minen Armstohl vör den Aben, 'n Fotere dree ore vier af un hadd sick von den veritabeln Türkschen instoppt, den ick von P. J. Behnken an 'n »Glatten Aal« för des' Gelegenheit halt hadd; denn de oll Herr frög nich vel nah Glimmstengels nah, un wenn se ok ut de Vega de la Habana importiert wiren. Wi annern, 'n Manner söß hoch, hadden uns æwer de Trabukos hermakt, wo 'n apen Viertelkist von up den Disch vör uns stünn. De Finsterladen wiren dichting to un de Roulos dal, un dat was so mollig in min Quartier, as dat männigmal in son oll Junggesellenharbarg is, wenn dor gode Frünn in tosamen kamen, de sick 'nanner mœgen un de jedermann mag. Ick hadd nämlich oll Unkel Andreeßen richtig dorto kregen un an de duwwelten Trossen von sin Vörleew un Fründschaft för mi un uns' Vetterschaft in minen eegen Haben binnen slept. – »Na, Bengel«, hadd he to mi seggt, »denn helpt dat nich, seggt Toppstedt, denn möt ick mi jo woll man gewen; denn kam ick morn abend so hento sössen to di, Hans! Man länger as bet dreeviertel up negen bliw ick nich; ick kam so all dordörch üm min Partie Lomber Imperijal, un dat do 'k ünnod.« Oll Unkel Andrees süll üns nämlich mal eens richtig un sonn beten de Reeg nah all sin Fohrten un Stückschen vertellen, de he in sin Slüngeljohren mit sinen Ohm un minen Grotöhme, Kasper-Ohmen, hatt hadd, wat siner Tid eenen gewaltigen Schipper vör den Herrn west wir, dormit dat noch up Kinner un Kinneskinner kem, so seker as de Chronika von de heilige Genoveva un Offerussen un de Legende von den Pannkokenberg un Kaptein Sindbadden un den fleegenden Hollander un de Insel Felsenborg.
Un nu set de oll Herr richtig dor un let sick ok nich irst twee lang un twee breet nödigen. He kek üns 'n Ogenblick scharp un plietsch an, een nah 'n annern. Wiren dat ok nich all Vettern von em un mi, so wiren dat doch bekannte Gesichter, de richtigen Swities, as oll Unkel Andrees uns to döpen pleggt', un dorup grient' he sick un säd: »Na, Kinnings, ick heww mi dat gestern un hüt all sonn lütt beten trecht leggt. Wi sünd jo nu woll Ahl Pipel an Buurd ? Ick bün nu klor; dennso smit ick nu de Troß af un kann nu de Fohrt losgahn. Seefast sünd wi jo all, un dat beten Spölwater, wat dor bi vörföllt, dat lat't ji juch woll in de Hoor drögen. Na, denn gäw ok dejenigte got Achtung! as Utröper Prüter von den Ambarg sin Tid to ropen pleggt, wenn he an 'ne frisch Strateneck kem.
Wer Anno een ore so, – up een Johr mihr ore weniger kümmt dat dorbi nich an; genog, dat was nah den Rostocker Botterkrieg un vör de Franzosentiden un as de Fastgälljassen un Mufferdeischoners noch in de Mod wiren un man so'ne Fohrtüg' as Klipper un Schruwendampers noch nich kennen don ded, – wer dor de Koßfellerstrat ore den Borgwall in Rostock lang kamen is, de mag dor villicht, üm de Adventen ut, wenn de letzten Appelschep mit Hemp un Talg un Lichters, mit Linsaat un rußsche Seep un allerhand so'ne schöne Sæbensaken von Petersborg Haben binnen kemen, eenen stiftakelten un strammen ollen Burßen preit hewwen, een dägtes Rundgatt, breet un vull æwer Bog un Speegel as ne hollandsche Kuff, un dat was min Moderbroder Käppen Pött, ore kortweg Kasper-Ohm benömt. De hadd all sit Anno sæbenunsæbentig as Kaptein von de Fastgälljaß Anna Maria Sophia up Petersborg fohrt un sick 'n schönen Schilling ut de Gravensteiners un Goldränetts ruteslahn un hadd so vel vör sick bröcht, dat he dunn all de Schepfohrt upgewen un von sin Tinsen un Gotts Gnad un de groten Botterbröd riklich hadd lewen künnt, wenn he man wullt hadd. Wenn he æwerst to Hus wir un denn sünndags morns Klock teihn de Strat ruppe stüert nah de Marigenkirch, dat Gesangbok ünner 'n linken Arm, dat lange spansche Ruhr ünner den sülwern Knop in sin rechte Fust, den nigen dreekantigen Hot up 'n Kopp un 'n Zopp achter 'n Kopp, so lang un dick as 'n rökerten Spickaal to sößunddörtig Schilling, denn sehg he so mastig un kumplett ut as 'n regulären Schout by Nacht ore 'n Rostocker Börger ore irgend so'n annern forschen Kierl bi de Sprütt. Un wenn he nahsten up dat Schippergelag bi den groten Fastnachtschmus nah Disch sin drüdd Glas Grog wegstaut hadd un up all de Legerwalls un Wedergallen un all de Nurd-Nurd-Osts bi Nurden to spreken kem, de he all afwedert hadd, un von de Munsuns bi Batavia un von de Magellan'sche Sund bi Kap Hurn un de Passaten un de Mahlstrom bi de Lofodden un den fleegenden Hollander bi de Flamlandischen Eilanden ond de grot Seeslang ünner de Lakediben vertellen don ded, denn pust't he so'n grausamen Damp ut sin lütt ierden Pip vör sick weg as een Urlogsmann, de ne vulle Lag ut alle Stücken von de Backburd giwwt. Dorbi sprök he so moi Hollandsch as een Schiedamer Schipper. Ob dat nu dorvon kem, dat he so oft in Batavia west wir ore dat he sin Lewdag so vel veritabeln Knaster von Ruyter, Puyter, Znuyter en Zoonen, Amsterdam, smökt hadd, dat weet ick nich. Dor wiren woll weck, de säden, Käppen Pött hadd nie nich sin Näs' æwer 'n Belt un Skagerrack rutesteken; æwerst dat wiren gewiß all man so'n afgünstige Smugglers un Sötwatermatrosen, schowjackige Ballastschüwers un schlusuhrige Hiringswrakers mit keenen Schilling Geld in de Furrick, un so'e trandrüsige Topgasten estimeert Kasper-Ohm ok nich een Spier; man dat he, wenn sonn Keelschwin em vör de Bog kem, dat linke Og dichting toknep un mit dat redete dwars æwer sin Näsenstag nah den Spurrer henplirt, as wenn he seggen wull: »Gott verdom mi, mein Jonge, kumm mi nich in min Fohrwater, oder ick jage di minen Klüverbom in die Kombüs!« – Ob Käppen Pött nu würklich nie nich ut den Sund un dat Kattegatt vör 'n annern Wind, as den sin Tung maken ded, rutelopen is, dor heww ick mi man een eenzigstes mal sülst üm kümmert un dunn nie nich wedder. Un dat kem so:
Ick hadd dunn twölw ore dörteihn Jahr up 'n Puckel un was grad so'n gottvergetenen Slöpendriwer, as je een up de Ballaststäd bi dat Mönkedur sick mit sin Frünn sünnabends nahmiddags de Näs' ut æwergrote Fründschaft blödig slahn hett. Nu hadd mi minen Vader sin Maat 'ne Flöh int Uhr sett't von wegen Kasper-Ohm un Batavia, und or ick grad in de Gegraphie von 'n Kanter 'n poor höllische Ramps wegkregen hadd, wil ick bi Batavia nich so got Bescheed wüßt as min Öhme, so möt mi de Moord riden, un ick frag em, nämlich Pötten – as wi, ick un min Oll, grad bi em sünndags up Rindfleesch un Ris mit Plummen to Gast seten – »Kasper-Ohm«, – frag ick – »up wecken Grad liggt Batavia?«
Min Oll kek mi dorup ganz plietsch an, as wenn he seggen wull: »Jung, plagt di disser un jener!« – Kasper-Ohm würd æwerst up eens verdeuwelt brun utsehn, läd Metzer un Gabel dal un schöt dwars æwer sinen Näsenspanker so'n giftigen Blick nah mi hen, dar ick dat nich uthollen künn, vör mi up dat Dischlaken dalkiken müßt un all dacht: Nu sleiht he di an 'n Hals! – Dar ded he æwerst – Gott si Dank! nich, ick segg: Gott si Dank! un heww een Recht dorto, denn he hadd ne Fust as ne Ballastschüffel; he säd blot to mi in so'n deepen Ton, dat mi acht Dag' nahher noch dat linke Uhr – denn dat was sin rechte Hand tonegst – dorvon dræhnen ded:
»Morblex, Jonge! kik mi in den Kikero ond driw du keenen Schmoggelcommercium onder den Disch mit dine latinsche Vokabels, verstehst du mi, Näs'water!«
Dor ick dat nu würklich den Dag vörher dan hadd, mit de Vokabels nämlich, as ick to min eegen Schimp un Schann' noch up min ollen Dag' gestahn möt, un dor ick dat gor nich begripen künn, wen Kasper-Ohm dat hadd steken könnt, – so fohrt' mit dat up eens so swer up dat Gewissen, dat mi all dat Blot in 'n Kopp schöt un ick mi so dägten verfihrt, as wenn de oll Kanter mi sülst dorbi fat't kregen hadd, bi de Vokabels nämlich, un ick vör Angst den groten Plummensteen mit dalsluken müßt, den ick grad mang de Tähnen hadd. Nahsten wull mi dat Rindfleesch gor nich mihr recht smecken, schonst dat von 'n fetten jütschen Ossen ut Tietzen sinen Schorn was, ne Handbreet Fett an, un ne wunderschöne Soß von Hiring, Botter un Marressig to de Katüffeln.
Von de Tid af heww ick Kasper-Ohm nie nich widder nah Batavia fragt. Ganz verget un vergew he mi dat ok nie nich. Denn vördem hadd ick jedwermal to Pingsten un Wihnacht een lübsches Markstück von em schenkt kregen, wo ick mit maken künn, wat ick wull, un wat ick ümmer flink no verswupsen ded. Von Stund an was dat æwerst dormit rein ut un vörbi. Dat hadd ick dorvon. Worüm wir ick ok so'n Döschkopp west. Toirst glöwt' ick, Kasper-Ohm hadd dat man blot vergeten, un töwt un töwt, – æwerst keen lübsches Markstück kem, höchstens 'n poor oll brun Päpernœt to Wihnacht, un so blew dat, bet ick insehg, dat Kasper-Ohm blot dat Markstück vergeten ded, wil he Batavia nich vergeten hadd. Nah disse trurige Erfohrung heww ick mi ümmer bestmæglich in acht nahmen, keen Minschenkind afsichtlich up sin Batavia-Likdurns to pedden, wil man nich weeten kann, wat för 'n häßlichen Schaden man dorvon wegkriggt.
Ick heww æwerst noch männig hübsche Fohrt mit Kasper-Ohm aflewt – säd oll Unkel Andrees un staut 'n frischen Priem achter de Kusen, denn he nehm dat Tabaks-Sakrament in all dree Gestalten – ick holl noch een grotes Stück up em, obschonst he all lang' dor wegstaut liggt, wo wi all toletzt henstaut warden, un ick will juch noch 'n poor Stückschen von em vertellen, wenn ji Tid un Lust un nich all nog von en hewwt.
Na, ick kam sünnabends middags Klock twölw ut de Schol, idel vergnögt, un seil' mit vulle Fohrt de Koßfellerstrat dal, up den groten Middelsteen lang, grade Kurs in minen Ollen sin Hus Haben binnen, un dor smit ick min ollen Scholschmökers an ehr oll Ankerstäd achter 'n Aben in de Slapstuw. De Dör nah de Vörstuw steiht halw apen, un dor sitt min Oll up dat Kanapee, hett sinen Näsenkniper up un lest in de Affisen. Duert nich so lang, maracht dor wat de Husdör apen mit so'n Marakel, dat de Schostein bewert, un rinne kümmt Kasper-Ohm, brun as 'ne frisch anteert Persenning, seggt nich Goden Dag un Wo geiht dat un steiht dat – stellt sick grad vör minen Ollen hen, stütt't sich mit beide Fusten up dat spansche Ruhr mit den sülwern Knop, knippt dat linke Og dichting to, makt dat Mul breet as 'n Sporbüssenschlitz un schrigt:
»Broder! Broder! wat ertreckst du di för eenen Rangen!«
Dat mit den Rangen nüms nich anners as ick sülst meent sin künn, dat hadd ick glik weg. Ick schul also achter de halwapen Dör dörch un denk: Na, wat dor woll rutebrött.
Min Oll nehm, as Kasper-Ohm em so anseilen ded, den Näsenkniper af, läd de Affisen up den Disch, kek Kasper-Ohm an und sehg dorbi so parplex ut as 'ne Maddick an 'n Angelhaken. »Wurans meenst du dat, Broder?« säd he, min Oll nämlich.
»Wurans ick dat meen, Broder? Donder un Blixen! Din Jonge geiht min Hus vörbi un grüßt mi nich! Ick segg di, Broder, din Range geiht min Hus vörbi un grüßt sinen leibhaftigen Unkel nich! Morblex, Broder! Wat skall dor rutebraden! Der Jonge kennt sinen Katechismo nich. Wat steiht schrewen in Martino Luthero sin gülden Hustafel iersten Petri fif, fif? Ick seh dat kamen, dat se den Jongen noch an der Raanock upknöpen for eenen Rebeller, wat er is. Lat di bi Tiden eenen nigen Tagel van den Reemer halen un köpe di eenen nigen Katechismo van den Bokbinner, sünst warst du noch Apenschande van dat Keelschwin erfohren!«
»I, dat is jo eenen infamden Schlüngel!« seggt min Oll, »dat sall em nich so hengahn, dor kannst du di up verlaten. Dat hadd ick von den Jungen doch min Lere nich dacht, dat möt ick gestahn, Kasper! Aewerst Ordnung is Ordnung, un Respekt is Respekt un möt Respekt bliwen. Dat weeten wi Kapteins am besten.«
»Well! Well« – säd Kasper-Ohm – »Dat bün ick ok de Meenung. Respekt is Respekt un mot Respekt bliwen, un dor sünd twe Ell' Trossen got för; der Deuwel mag sünst Kaptein sin!«
»Ick will em schon mit dad End vör den Speegel kamen; wo is dat denn passeert?«
»Wo dat passeert is! Tjusend Schepslast Tjävel ! Disse klockendige Stund', as ick di segg, in min eegen Hus!«
»Is de Jung denn bi di in din Hus west?«
»Nee, bi mi in dat Hus is er nich west.«
»Denn hest du woll up 'n Süll vör din Husdör stahn?«
»Ne, dor heww ick ok nich stahn.«
»Wat! denn hest du woll vör dat Finster seten?«
»Nee, ok dat nich!«
»Na, wo stünnst du denn eegentlich, Broder?«
»Na, wo skall ick denn stahn hewwen! Du fröggst mi am Enn' noch, ob ick nich ut de Dackluk keken oder gor up den Schostein stahn heww. Up den Armstohl set ick, achter bi den Aben!«
»Aewerst wenn du up 'n Armstohl achter bi den Aben seten hest, Kasper, hett min Jung di von de Strat ut jo nich sehn künnt!« röp dor min Oll un lacht' sick, dat em de Buk bewert.
Kasper-Ohm nehm dat æwerst hellschen krumm un schreg vuller Raasch: »Donder und Blixen, Broder! Stahn oder nich stahn, sehn oder nich sehn, – der Jonge mot jo Respekt vör dat Hus hewwen!« – Un dormit scheest he wedder ut de Dör, grad so as he rinkamen wir, un sprök vierteihn Dag' hendörch keen Wurt mit minen Ollen.
Min Oll wir up den »Poseidon« nah Nurwegen un Kasper-Ohm up de grot Appeljagd achter de Goldränetten, un wildes müßt' ick mit Gretenwäschen, wat Kasper-Ohmen sin Dochter un Annerbäulkenkind mit mi was, jedweden Sundag in de Marigenkirch von wegen dem Segen des Herrn up Fracht un Kapplaken. Na, dat keem uns nu so wedderdänsch an, dat wi dor Höltendrætick spelt. Aewer jüst denn müßt jo nu Kasper-Ohm von sin Appelfohrt trüggkomen un uns in de Kirch bi dit Spill ünverwohrens to faten kregen.
Un he kreg mi an den Kragen von min Jäcke fat't un let mi ok nich ihre los, as bet wi in de Achterstuw vör min eegen Moder stünnen, de dor in den Armstohl æwer ehr Gesangbok in so deepe christliche Betrachtungen set, dat se orig tohop fohren ded un sick de Ogen riwen müßt, as Kasper-Ohm mi mit 'n richtigen wollgemeenten Schups von achter to rinne smet.
»Herr du mein Heiland, Broder! Broder!« – schreg se – »Du stöttst mi jo woll min eegen Fleesch un Blot dat Gnick in min eegen Hus af. Jesus Gottes Sohn! wat is dor nu denn all wedder passiert?«
»Wat dor passeert ist« – säd donn Kasper-Ohm. – »Wat dor passeert is, fröggst du, Illschen! Unsagliches, segg ick di! Wat noch nie dorwest is, so lange der Welt steiht, segg ick di. Süster, Süster, wat meenst du woll, wat dor passeert is? For Dæms is er nu rip! Wat segg ick, Dæms, for de Höllenfohrt ond de ewige Verdammnis, süll ick leewer seggen, for Pick ond Swewel ond den Gottselbeidich sin grausamste glööndige Kniptang ond Bräuketel!«
»Mein Gott nee ja, Broder, Broder!« schreg dor min Ollsch wedder up. – »Wat hett de unselige Jung denn nu all wedder verbraken? He hett doch woll nich gor stahlen! Jesus Gottes Sohn! hett er dat?«
»Leger, Süster, leger«, – säd Kasper-Ohm mit den deepsten Ton, den he in sinen breeden Bostkasten upmustern künn – »Negenunnegentigmal leger!«
»O Gott, o Gott, wat hett he denn dan? wat hett he denn dan? Hei kann doch keenen Nebenminschen dotslahn hewwen?« röp min Ollsch un füng an to weenen. – »Kasper! Broder! Ick bidd di üm Gottes Jesu willen! Dat Kind hett doch keen Blotschuld up sick lad't?«
»Wat er nu dan hett, Illschen, Süster«, säd dunn Kasper-Ohm, »dat stinkt gen Himmel, segg ick di! Dor möt een Insehn bi dan, dor möt Vörpahl bi slahn warden, oder er bringt noch de gesamte Familige von Ihr un Reputatschon ond dreggt ünsern ihrlichen Namen in den Schandrachen van de Bosheit un den æweln Leumundsgeruch van de Niedertracht. Oh! Oh! Ond wann der Jonge noch eenen Fonken Geföhl in sick hadd! Sin eegen Ohm will sick wedder rute wagen in de Baltik mit Kantappels ond Bürregri, nu dat Äquinoktium mit Macht ranne trecken deit, – dat weet er, oder weet er dat nich? Sin eegen Vader is all veer Wochen in See nah Bargen, – dat weet er recht got, oder weet er dat nich recht got? Sprek, Illschen! weet er dat, oder süll er dat nicht recht got weeten? Mi dücht, er süll dat doch weeten. Alleen æwersten dat kann er nich weeten, wat sin eegen Vader nich all lang uplopen is bi Schagen oder de Paternosters vör Marstrand mit Himp un Hamp un Hün un Perdün mitsamt de ›Poseidon‹, – de jo, Gott sei geklagt! eenmal leider nich so fast in de Spantung steiht as de ›Anna Maria Sophia‹, – mitsamt de ›Poseidon‹, segg ick, un Mann un Mus. Nee, weeten kann er dat nich, der Jonge. Man bedenken hadd he dat doch süllt, dorin möst du mi recht gewen, du magst mœgen oder nich, Illschen! wat nich all de Makrelen sinen Vader all hüt un dissen Dag üm de korten Rippen rümme sitten don, deep onder sin Pijäcke, üm em beter an dat Mager antokamen, ond wat de Lobsters mit ehr groten Schiren nich dissen sülstigen Mojemang dorbi sünd, sinen eegen Vader de Nahten an de groten Seestewel uptotrennen, üm sick nah sin Waden ümtosehn. Alleen æwersten dennoch –«
Wider kem æwer Kasper-Ohm nich. He hadd nämlich dat richtige Flag drapen, wo min selig oll Moder am scharpsten bitokamen wir. »O dat ünselige Kind dat!« – schreg min Moder, un de blanken Tranen schöten ehr man ümmer so piplings de Back dal. – »Kasper! Broder! Den eenen heww ick man, un dat ick dat ok an em erlewen möt! O Jesus, großer Gottessohn!« Un dormit sprüng se up, dat dat Gesangbok up de Ird' föll, slög de Hänn æwer ehren Kopp tosamen, kreg mi mit ehr beiden Hänn nahsten in den Poll fat't un tus't mi so lang in de Hooren, bet se beid Fusten so vull hadd, dat dor ne Börgermeisterprük ut hadd makt warden künnt. – »Töw, ick will di woll kriegen; töw man, töw, du Racker du! Mi so'ne Schann' to maken, nu dat Vatting up See is. Ick ward di æwer nah dissen anners nehmen. Di sall de Fleeschpott 'n beten höger hängt warden. So drad as du nahmiddags ut de Schol kümmst, treck ick di dine Stewel af, dat du mi nich ut dat Hus un æwer den Süll un to din gottvergetne Kameradschaft nah de Ballaststäd henkannst.«
»Treck em de Söcken ok af, Süster! treck em de Söcken ut Vorsicht ok af, wann der Jonge sick ok 'n Snuppen dorbi halt, schadt em nich; – treck em leewersten sin Brok ok noch af ond lat em een von sin'n Vader sin afleggten Pijäckes as Figenblatt üm de Schinkens hangen, sünst wutscht er di doch noch onder din Näsen weg. Sin Hart is een muurdverbranntes Rebellerhart, segg ick di! Lütt fangt dat an, Illsche, lütt fangt dat ümmer an! Mit den Mangel an Respekt vör dat Hus fangt dat an, mit den Mangel an Respekt vor dat Evangelium, Sirachen ond die Weisheit Salomonis ond vor sonn Lüd, de Geld ond Verstand hewwen, as ick dat heww, ond de dor weeten, wat Maneer is, hürt dat up.«
Un dormit güng Kasper-Ohm, un min Ollsch spunnt' mi ok fuurtstens achter in de Kamer in un wull up min Verklorung nich hüren, schonst se dat gor nich mal to weeten kregen hadd, wat ick denn eegentlich recht versünnigt hadd. Dat hadd ick nu von Kasper-Ohm sin barborische Eloquenz. Ick mücht mi noch so dull in mi rinne bosen, dat hülp nich.
Man dat beten Bosheit, as an 'n annern Morgen de Barnitter un Rethwischer Appelwagens ankemen un vör Kasper-Ohm sin Dör afladt würden un as min Moder nu nahmiddags Klock vier, as ick ut de Grot Schol kem, mi richtig de Stewel aftrok un se mitsamt all de Pantüffeln in dat grot Schapp un mi mit den lütten »Bröder« achter in de Stuw, wo de Finstern up den Hoff rute güngen, in- un nahsten de Hoffdör un Husdör achter sick toslöt un nah Kasper-Ohm rümme ging, üm de Appels in de Tunnen inpacken to helpen! Se wir dor all den heelen Morgen mit de Appels in 'n Gang west un eegens dorüm man wedder trüggkamen, üm ehr grausames Wuurt an mi wohrtomaken. Un dor süll ick nu sitten achter den verdammten lütten »Bröder« un grad bi de Fabul von den Voß un de Windruwen. Dat wir jo so'n bitterbösen Schicksalshohn, dat mi de Tranen in eensento as Spölwater öwer de Näsenbog wegsimmten. Wi wiren grad midden in 'n September; dat Weder was so warm un macklich; de Sünn schint' so hell up den Hoff ruppe, un ick wir dor jo ümmer ok mit bi west un hadd noch jidwesmal de Appels mit in de Tunnen packen hulpen, wenn Kasper-Ohm harwsts nah Peterborg güng. Wo männigen Appel hadd ick nich dorbi an Buurd un ünner Deck namen, un nu süll ick leddig utgahn, un worüm? blot wil ick Höltendrætick spelt hadd! Tüm Uthollen wir dat nich. Ick kreg den ollen Schmöker von lütten »Bröder« bi de Flünken un segelt' em de Achterstuw lanker, dat de Pappdeckel Ach und Weh schrigen ded; ledweek hadd ick em all in Quarta verstudiert, man nu hadd he sick dat Rückgrat braken, dat sehg ick em an, as he so gottserbarmlich verstukt in de Eck bi den Aben up den Achtersteven in de Huk sitten ded. Dorup makt ick dat een Finster sachten up un künn dat nu dütlich hüren, wo se bi de Appels up Kasper-Ohmen sinen Hoff hantieren deden; de beiden Hüsers nämlich mit ehr Spikers achter stödden tosamen, un de beiden Hœw hadden ne gemeensame Muer, de nich vel æwer mannshoch wir. Na, de Versökung wir nu to grot. Ick steg sachting ut dat Finster up ünsen Hoff rute un slek mi nah de Muer ranne; to hüren wir dat nich, up Söcken güng ick jo.
»Kik eens, Illschen! Dit is nu all de sößteihnst Gravensteiner, de æwer twintig Lot wägen deit; de is in Peterborg fifuntwintig Kopeken wiert, ond ick heww den Barnitter Buern man tweeonddörtig Schilling for den heelen Schepel bitahlt!« – hürt ick Kasper-Ohmen seggen. – »Morblex, dat flutscht, segg ick di, Süster! Ja, ick heww Verstand! Wann din Jonge den Appel so mang de Tähnen hadd, wat denn? wat der Jonge sick woll smüstern würd! Du hest em doch de Stewel aftreckt, Illsche? Hest du dat, oder hest du dat nich?«
»Vierteihn Dag' sall he mi kuschen«, – säd dunn min Moder. – »Ick will em den Pipp woll aftrecken, nu dat sin Vadding in See is. Verlat du di dorup, Broder!«
»Veerteihn Dag'?« – säd donn Kasper-Ohm wedder – »Veerteihn Dag'? Morblex! Dat nehm ick di got, Süster! Segg æwer leewersten veer Wochen. Do du din Schülligkeit an den Jongen, wil dat Fleesch van din Fleesch ond Blot van din Blot un Been van din Been is; so vel an mi is, stah ick di dorto bi, wil dat ick den Jongen sin Pät bün, – dat versprek ick di! Appels kriggt er ditmal ok keenen eenzigsten nich, dor gew ick Paß up; ond wann er eenen kriggt, dor mag er mi for mintwegen dat Hüschen in de Laweih smiten. Kik eens, Illschen! Fru, kik eens! Greten, kik du ok eens! Dor is all wedder een, de sin twintig Lot wegen deit. De kümmt ok mit up den Zoren sin Tafel to stahn in Sarskoiselo, wann se dor mit den Wutki klor sünd nah Disch!«
»Und denn brächtest du mich jo woll wieder drei neige silberne Leffels mit von die Petersburg; denn hätte ich all dem vierten Dutzend voll, niching? Kasping?« – säd Kasper-Möhme.
»Kann sin«, – säd min Öhme, – »kann abersten ok sin, wat ick dat nich don do. Wat kümmt, dat geit. An't Kænen is 't gelegen, Fru!«
Mi löp dat Water man so üm de Kusen tosamen, as Kasper-Ohm grad so, as wüßt he dat, wat mi am smarzlichsten antröck, de Gravensteiner so rute strek. Wenn ick se man hadd sehn künnt! Aewer de Hoffmuer to kiken, dat hadd ick sacht to Schick kregen, man dat wir doch to driest west. Donn föll mi æwersten mit eens wat in. De Dör to ünsen Spiker achter was toslaten, un de Slætel dorto hüng mit an min Ollsch ehr grot Slætelbund, un dat slöt se ümmer sorgsam in dat Wandschapp in de Vörstuw in, wenn se utgüng. Hoffdör, Vörstuwendör un Husdör wiren ümslaten. Man de een Luk von den Spiker ünnen, dat wüßt ick, de hadd sick von Snee un Regen, Küll un Hitt smeten; de Kramp wir man mit 'n Sackband æwerhakt un let sick von buten un inwennig glik licht af- und æwerhaken. In den Spiker künn ick rinne, un wenn ick denn nah de Dackrönn twischen de beiden Spikers, Kasper-Ohm sinen un ünsen eegen, ruppe steg, denn so künn ick dat gesamte Himmelreich up Kasper-Ohmen sinen Hoff æwersehn. Een – twee – dree – wutscht' ick dörch de Luk nah den Spiker rinne, un, hal een – hal twee – hal dree –, wir ick baben in de Dackrönn, wo von beid Spikers Luken rinne güngen von wegen dat Schneeschüffeln winters. Dor läd ick mi denn sachting up den Buk dal un kröp vorsichtig nah de Hoffsit hen, as 'n Kater, de Lünkens ore Swælkens beluren will, bet ick minen Willen kreg un mit minen Kopp æwer dat Buttenn von de Dackrönn up de beiden Hœw dalkiken künn.
Dor leg dat nu ünnen up Kasper-Ohm sinen Hoff vör mi apenbor grad as tüm Tolangen un ausgebreitet as Hans Dümling'n sin Pankokenbarg. De ganze grote Hoff was mit slowitte oll Bramsegels afleggt, un dor stünn dat all Tunn an Tunn, un dor leg dat noch in gewaltige Hupens, een ümmer lieblicher as de anner: Burstörpers un Goldränetten, witte Pischons un rode Pischons, bottergele Druwappels un brunblanke Kantappels, hier de een Suurt un dor de anner Suurt, all von een scheid't as die Stämme Israels. Herr du meines Lebens, un denn dat beten von Gravensteiners! Ick süfzt' up as Adam æwer dat verluren Paradies, un ick kreg dat mit so'ne inbrünstige Sehnsucht nach diesem güldnen Baum der Erkenntnis: 'ne Slang un 'ne Eva wiren gor nich mihr nödig, verführt wir ick all up dat ierste Ankiken. Kasper-Ohm hadd dat mächtig hild un keen Ahnung dorvon, wat för een fleegender Hollander hoch baben æwer sinen Kopp ranne luvt wir. He hadd sinen Rock afsmeten, een von sin Fru ehr Kækenschörten vör un sin grot Prük mit den langen Swanzzopp an een von de Liningsnagels in de Hoffmuer anhängt. He wir grad bi dat Inpacken von de Gravensteiners, un wenn he sick bücken ded un den Kopp wedder trügg tröck, denn blänkert' un blitzt' un lücht't sin Glatz in de Sünn' nah mi ruppe grad so as dat Flammenswert von den heilgen Engel vör de Paradiesendör. Bi em stünn 'n Disch, un dor legen aparti de bewußten twintiglötigen rußschen Zorenappels Stück för Stück to fifuntwintig Kopeken jeder, un min Moder un Kasper-Möhme rewen flitig mit heeden Handdöker de Appels af, ihre Kasper-Ohm se in de Tunn inläd un de enselten Lagen mit Kaff un Hackels toschüdd'. Gretenwäschen set æwer kort achter den Disch un bi den groten Hümpel von Gravensteiners, de dor noch up dat Bramdok utschüddt leg, grad ünner mi up'n Hüker in de Spikereck mit 'ne allmächtige Knütt und knütt't sick de lütten Knæwels wund an Kasper-Ohmen sin groten krus un glatten Magenstrümp un sehg so in den Dod bidröwt ut as de unnerdrückte, ohnmächtige, æwer gottergebenste Unschuld, all von wegen den Höltendrætick.
Ick leg woll 'ne Viertelstunn dor in andächtigste zerknirschte Betrachtungen æwer de gottvullen Zorenappels versunken. Min inbrünstige Sehnsucht nah de verbaden Frucht würd ümmer grötter un grötter. Man wo de Leew so recht von Harten kem, dor hett dat ehr ok nie nich an Mittel un Wegen fehlt, toletzt doch noch Hochtid to hollen, un wenn dat Füer up all teihn Nagels brennt, denn ward ok den dümmsten Dœtz de Kopp anslägsch. Geiht dat von vörn nich, säd ick to mi as Nelson bi Abukir, denn geiht dat womœglich sacht von achter. Kasper-Ohmen sin Magenstrump up lütt Greting ehren Schot gew mi 'n kostbaren Gedanken an de Hand – un dormit tröck ick minen Kopp wedder sachting æwer dat Buttenn von de Dackrönn trügg un kröp rüggwartsch bet an üns Dackluk, un hal een – hal twee – hal dree – ahoi! – wir ick wedder ünnen in üns Achterstuw, wur min Moder up den Neihdisch, as ick mi besünn, de ollen Seestrümp von minen Ollen liggen hadd, de se grad mit utrappelt Wull un de groten Stoppnadelmarlinen kalfatern ded. Dorvon nehm ick nu den längsten, den ick finnen künn, un dat wedder nah den Spiker rinne. Dor halt ick mi min grot Hektangel ut de oll Schepspump, de dor leg, rute, un dat wedder sachting, as 'n Deew in de Nacht, nah de Dackrönn baben ruppe un led mi wedder up den Buk dal, den langen Angelschacht an de Sid mit de fif Faden langen Snüren, wo ick ünnen an den Haken den Rand von den Strump sülm vörher seker fastmakt hadd, un dor leg ick as' Kosak mit de Lanz in 'n Grawen klor för den Aewerfall. Kümmt Tid, kümmt Rat – säd ick to mi – Glück muß ein junger Mensch haben, un wenn Kasper-Ohm ok teihnmal in Batavia west is, achter Batavia sünd ok noch Eilanden, wo he nich west is un wo he noch nicks von afweet, un wenn he nägenmal up den Gouvernüre sinen Staatselefanten dor reden hett; Ohmskind is all öfters ihre kamen, as Ohm sülm kem. Man blot 'n lütt beten Glück! Nicks nich wider as blot 'n lütt beten Glück! un wenn ick denn nich dorvon profitieren don do un dat versitt un verpaß, denn mag min Öhme mi een verpürrickt Appelhüschen in de Laweih smiten.
Na, dat wohrt jo nu ok nich so lang, donn müßt sick dat jo nu so drapen, as ick dat nich beter drapen künn. Kasper-Ohm hadd grad den achteihnsten Zorenappel up den Disch bi Gretenwäschen henleggt, donn güng sin Husdör up, un donn kem sin Maat, Koorl Pussehl von de »Anna Maria Sophia«, un säd em wat int Uhr; un dorup güng Kasper-Ohm to sin Fru un säd de wat int Uhr, un donn güngen se all beid mit den Maat nah vörn in dat Hus rinne; un dunn würd min Moder jo woll niglich, wat dat Tüscheln up sick hebben künn, un güng swinning de dree nah ok nah dat Hus rinne, un, hal een – hal twee – hal dree –, föll ok minen Ollen sin Strumpschacht an de Angelsnür von baben dal un Gretenwäschen up 'n Schot, dat se orig tohop schöt, so verfihrt se sick.
»Schrig nich, Greten!« – röp ick, as se upkek un minen Kopp baben æwer dat Buttenn von de Dackrönn un min Hektangel to sehn kreg – »Schrig nich Diern! Ick gew di ok 'n Schock Hasselnœt so grot as Stickelbeeren. Man flinking, Diern, rög di! Stau mi mal flinking 'n poor von de Appels in den Strumpschacht! Nee – nee – nee – nich von de lütten, von de groten dor up den Disch! Ick mak di ok ne Glitsch, wenn dat Is ierst hölt!«
Na, Gretenwäschen wir jo nu so gotmödig as Maria Magdalena, un ick hadd se so flink æwerrumpelt as Eva'n de Slang. Se stök mi, ahn sick lang to besinnen, so vel von de Zorenappels in den Strumpschacht, as dor rinne güngen, sæben Stück, grad dat Rostocker Wohrteeken.
»So« – röp ick – »So, Diern! Nu æwersten flink! Legg swinning sæben von de gröttsten, de dor bi di up dat Bramdok liggen un de du, ahn uptostahn, aflangen kannst, wedder an de Städ hen, sünst rückt din Oll den Braden, un denn krieg ick bannig Schacht un nimmt din Ollsch di wedder de Schinkens ut dat Solt!«
Greten led ok flink sæben von de gröttsten Appels, de se in de Hast finnen künn, to den Rest von de Zorenappels up den Disch, un ick hadd den Hekt, de dor up den Bom in den Barnitter Schulten sinen Goren wussen wir, baben in de Dackrönn man so justament Haben binnen, as de dree ahn den Maat wedder up den Hoff rute kemen.
Man dor Vörsicht to allen Dingen got is un een Heww-ick beter is as teihn Hadd-ick, so tröck ich sachting mit minen vullen Strumpschacht un min Hektangel wedder af, stök de Angel in de oll Schepspump ünne in den Spikerruum, läd söß von de Appels in dat Abenlock von de Achterstuw un min'n Ollen sinen Strumpschacht up min Ollsch ehren Neihdisch. Den sæwten, sworsten un gröttsten – denn bi den gröttsten möt 'n jo ümmer anfangen, denn so ist de lüttst ok noch grot – led ick vör mi up den Disch un kek em so verleewt an un strakt em æwer as 'n Brüjam, de dat Jawuurt gegen Öhme un Möhme ehr Gotheeten doch richtig kregen hett.
Man ick künn mi noch ümmer nich ensluten, em antobiten, schonst he schön rip wir, denn die Karns klæterten dor all in, un schonst he so lieblich rök, as Odelawang un Muschatbläut. Mi was ümmer, as wenn mi noch wat fehlen ded, üm den Genuß kumplett to maken, un dat was, dat ungünnt Brot ümmer am besten smeckt grad ünner den afgünstigen Nahwer sin Ogen, un so led mi dat denn nich in de eensam oll Achterstuw bi den kranken lütten »Bröder« mit dat terbraken Rückgrat. Dat wir orig, as tröck mi dat wedder bi de Hooren nah de Dackrönn tüschen de Spikers ruppe. Dor seilten die Swælken so moi in de Luft rümme, dor tummelten Nahwer Dittmern sin Duwen so fein, dor schint' de Sünn so warming, un dor müßt jo natürlich de Gravensteiner am besten smecken, anners güng dat jo nich; un so steg ick denn tom drüttenmal nah de Dackrönn in Begleitung von den Appel ruppe, kröp wedder up den Buk an dat Buttenn an de Hoffsid von den Spiker un füng an, den Zorenappel richtig to verputzen, mit een ganz unbeschriwlich Geföhl von Satisfaktschon, baben æwer Kasper-Ohmen sinen Kopp, Kasper-Ohmen tom Tort, Kasper-Ohmen, de min Moder dat anschünnt hadd von wegen de vier Wochen Söckenstraf, tom Profunt, un bi jeden Happs, den ick von den Appel afbet, hadd ick giern losprust't vör Vergnögen. Un so bet ick mi bet an dat saftige Appelhüschen ranne, worbi ick mi ümmer ümschichtig de Fingers ablicken müßt, dat de Saft nich minen Öhme up de Näs' drüppeln ded, un kek dorbi mit Verachtung up de Dusenden von gemeenen oll' Druwappels un lümmeligen Kantappels dal, de dor noch legen: de besten Zorenappels hadd ick weg, un de Kaiser von Rußland de künn nu tosehn, wo he sinen Schaden nahkem. So drad as ick dat æwer denken ded, so glitscht' mi ok dat Appelhüschen ut de Fingers un, bang! föllt dat Kasper-Ohmen baben up den Glatzkopp, as ob ick dornah zielt hadd; ebenso flink hadd ick æwersten ok minen eegen Kopp wedder trügg æwer dat Dackrönnenbuttenn, as 'n Krewt, de in sin Lock trüggkrüppt.
»Morblex! wat is mi dit?« schreg Kasper-Ohm ünnen up den Hoff. »Dat di de Swed, de Dän un de Polack! Wur dat nich een Appelhüschen is, so will ick een Breetlingsplümper un keen Kaptein von ne Fastgälljaß sin. Donder ond Blixen! Dat süht jo grad so ut, as hadd mi dor wen up min'nicht eegen Hoff in de Laweih mit smiten wullt. Donderlüchting noch mal to, Süster, wo ist der Jonge?«
»De sitt in de Achterstuw inslaten up Söcken achter dat Vokabulario«, säd donn min Moder. – »Wurüm meenst du, Broder?«
»Wurüm ick dat meenen do? Schpook! segg ick. Wann der muurdverbrannte Rebeller von Jonge ond dit Appelhüschen hier nich miteenanner Bescheed weeten, denn will ick nie wedder Plusterschinken geneeten ond ok nich wedder nah de Batavia seilen! Wur hest du den Husdörenslætel, Süster? Wur hest du den Stuwenslætel? Dit möt ick mit min eegen Ogen sehn, oder ick will nich Pött heeten. Tjusend Schepslast Tjäwel noch mal to! Dit will kalfatert sin!«
Mihr hürt' ick æwersten nich. Hal een – wir ick dörch de Dackluk un hadd de achter mi to; hal twee – wir ick ut den Spiker rute un hadd dor den Haken von de Luk ok æwer, und hal dree – dor set ick achter dat tomakte Finster in de Achterstuw un æwer den apenmakten lütten »Bröder«, den ick dat Rückgrat wedder glatt streken hadd, und ded so, as wir mi de swore latinsche Eloquentsch to Kopp stegen un ick doræwer indrusselt. Ick hadd ok nich 'n halwen Gedanken weniger flink sin müßt, dor flög ok all Husdör un Stuwendör apen as uppust't un dor stünn Kasper-Ohm vör mi in so'ne Fus un so'ne Raasch as de fleegende Hollander, wenn he nachts in dat Äquinoktium bi de Flamlandischen Eilanden ne christliche Flagg æwerseilt, dat se achter em mit Mann un Mus in de Grund versackt in sin Keelwater, ahn Tid tom Kentern to hewwen. He hadd sick gor de Tid nich laten, sick de Prük wedder uptosetten ore sin Fru ehr Schört aftobinnen. Ick schult' æwer min Hänn vördwars nah em hen. Dat Mul hadd he breed apen as 'n Dösch, de nah 'ne Maddick snappen will.
»Schpook! Blendwark der Höllen!«, schreg he, »Bengel! Jonge! Schpook! is Er dat, oder is Er dat nich? Kennt Er dat Appelhüschen hier, oder kennt Er dat nich? Is Er bi sin Vokabulario un de Eloquentsch, oder is Er dat nich? Wis Er doch mal ierst eens Sin Been her! Nee, Sin Schoh hett Er richtig nich an, Morblexi up Söcken is Er. Na, denn mak Er mal eens de Keemen apen, dat ick Em dor rinne rüken kann!«
Dormit kreeg he mi bi den Kopp fat't un knep mi achter dat Knick tosamen, dat ick dat Mul sparrangelwit apenriten müßt, un donn stök he de Näs so wit rinne, dat ick se bet up den Knaken hadd afbiten künnt.
»Na, wat denn? Giww Er mal eens Hals! Rükt Er nah Appels, oder rükt Er nich nah Appels? Wo hett Er de Appels her? Sprek Er!«
»Ach Jesus, Gottes Sohn!« schreg ick, »dat sünd jo Se Ehr Hänn, de so nah Appels rüken. Ick weet von keen Appels!«
»Sünd dat min Hänn?« – säd Kasper-Ohm donn un let mi los un rök ierst an de een un nahst an de anner Hand. – »Süllen dat min eegen Hänn sin? Morblex! Der Jonge hett recht, dat sünd min Hänn.« Min Öhme stünn so parplex vör mi as de Dän vör Gadebusch.
»Er is dat also nich west, oder is Er dat doch west? Ond wann Er dat nich west is, wur is Er denn west, ond wur wid is Er denn nu mit sin Vokabulario ond mit der Eloquentsch? Lat Er mal hören! Lat Er mal sehen! Les Er mal vör! Aewersett Er mi mal den Sentenz, wur Er nu bi is. Kann Er dat, oder kann Er dat nich? Ond wenn Er dat kann, denn so do Er dat mal eens!«
Na, ick wir jo nu in de Angst vör de beiden Ballastschüffeln un de Kalfaterung driest as 'n Slachterhund worden, un so kek ick denn in den lütten »Bröder«.
»Wat hett Er dor for een Bok?«, säd Kasper-Ohm un kek mi an as de Durschriwer de Möllerpungen up den Slenkwagen.
»Dat 's de lütt ›Bröder‹, Kasper-Ohm!« säd ick.
»Na, denn verklor Er mi mal ut den lütten Broder dat, wur Er nu bi is!« Na, Kinnings, ick wir nu grad in den lütten »Bröder« bi Vulpes et uvae ; dor süll ick mi to morgen up präprieren bi Magister Siemaxen in de Grot Stadtschol. Aewersetten künn ick dat noch nich, man ick dacht: Büst du mit de Gravensteiners dörchkamen, denn so kümmst du ok sacht mit de Eloquentsch dörch und segelst di von den Legerwall af, un so schöt ick denn los nah de Anthologie von Custos volebat hominibus – der Küster wollte läuten – un at pastor Corydon ardebat formosum Alexin – aber der Pastor Krauthahn briet sich einen Flohmhering, – un dor ded ick denn, as ob ick mi ierst 'n Ogenblick bisinnen müßt, wil dat keen Spaß wir, un donn les ick ierst up Latinsch den Slußsatz von wegen de Moral von de Fabel un wil dat de körtst Satz wir: En, vulpecula, quam es astuta! un œwersett't dat mit: O du Ochse, welch dickes Fell hast du! – un dorup kek ick Kasper-Ohmen an, as ob ick em fragen wull, wat dat richtig æwersett't wir odder nich.
Kasper-Ohm stünn eenen Ogenblick ganz æwerögt dor un kek mi mit sin grallen Kreihenogen an, as wull he üm de Eck von de Eloquentsch rümme kiken.
»Jonge, steiht dat dor?«, säd he, »Wis mal her! Wur steht dat denn in den lütten Broder?«
»Dor steiht dat, Kasper-Ohm!« säd ick un wiest mit den Finger up de Reeg. Kasper-Ohm füng an to bokstabeeren: »A–s–as–t–u–tu–t–a–t–a–astuta. Hast du da, heet dat? Morblex! richtig, so mag dat heeten, wann dat nich anders heet. Dat is een eegen Kasu mit de Eloquentsch; männigmal heet dat so, männigmal heet dat æwersten ok nich so.«
»Jonge«, sett't he donn hinto un läd mi de Ballastschüffel up den Kopp, as wir he nu ganz beruhigt, »Jonge, wann Er so mit Euchariussen un Perfesser Knallerballer 'n beten Fründschaft hollen wull, dat würd Em got don, Jonge, wenn Er man so willen ded. Verstand hett Er, dat hett Er van mi dörch Sin Moder, wat min Süster is. Jonge, wenn Er so willen ded, as Er nich will, Er künn noch eens Perfesser Knallerballer, wat min wierten Fründ is, sinen Posten kriegen, wann der Perfesser mal afgängig ward!«
Un dormit güng Kasper-Ohm wedder weg un let dat Appelhüschen vör mi up den Disch bi den lütten »Bröder« liggen, slöt æwer de Dör wedder achter mi to.
As Kasper-Ohm fuurt wir, donn pust't ick orig ierst eens up un wischt mi den Sweetdruppen von de Näs un säd to mi: man blot sick nich kriegen laten, un nahst würd mi so woll to Sinn, as 'n Schipper, de bi Schagen uplopen is un sick mit sin eegen Gangspill sülm wedder afbröcht hett un nu keen Havarie to betahlen brukt ore gor Bodmeriegeld upnehmen möt. Beter is beter – säd ick donn to mi – un seker is seker. Din Ollsch lett sick so licht keen Brillen verköpen, wenn se wedderkümmt. Un so kreg ick denn fuurtstens min æwrigen söß Zorenappels ut dat Abenlock wedder rute un verputzt' se all nah de Reeg, dormit nicks nich wedder mi tügen künn; ick staut' se dor weg, wur keen Minsch se söken süll, un dorup kröp ick in de Posen un slöp, dat dat een Og dat anner nich sehg in den gerechten Triumph der kindlichen Einfalt æwer de Anmaßung von de ingebildte Weisheit.
Min Stewel kreg ick æwer dorüm doch nich ihre wedder, as bet de vierteihn Dag' richtig üm wiren; denn min selig oll Moder wir nich blot ne geburne Pötten, se wir ok bannig steenpöttig, so lang as Vatting in See wir un se dat Reich alleen hadd.
So drad as ick æwersten wedder vulle frige Dispositschon æwer min Schohtüg hadd, ded ick mi ok nah Eikater Knallerballer üm von wegen de Nüschung de ick em todacht hadd; denn Kasper-Ohm hadd ganz recht: ick künn de Spirrfixens eenmal nich utstahn von wegen dat se so'n utlannsch oll Diere wiren: Ai, du Herr Cheses! un wil Spirrfix dörch Kasper-Ohm ümmer up mi losarbeiten ded, ick süll Fründschaft mit Euchariussen hollen, un dat künn ick eenmal nich. Eikatern sin Mutter brennt' em ümmer Unschuldslocken in 'n Nacken un krullt' em Strichen üm 'n Hals, dat was eenmal gegen min Natur un is dat noch hüt un dissen Dag. Eikater hadd donn glücklicherwis för em de Masseln, un ick kreg em ierst up 'n Marigenkirchhoff fat't, as de ierst Snee föll; he ruhgt' donn grad noch, man ick nehm em gratis in de Waterkur un wüsch em eens orig af. Aewerst mit Spirrfixen kem ick noch ihre in Kuntakt, un hadd ick keen Bosheit gegen em, denn kreg ick se ierst recht.«
Dorup stoppt sich oll Unkel Andrees ne frische Pip, un as he de richtig in Brand hadd, säd he:
»Je, wat ick seggen wull – wull ick seggen – Na, noch dat sülstige Johr, as Käppen Pött in 'n Harwst wedder mit Hemp un Kronlinsaat un Talg un Lichters binnen kamen wir, möt ick für min Ollsch nah sin Hus un sall een Ließpund rußsch Lichter halen. Ick gah ok hen mit 'n Markkorw. As ick in de Vörstuw kam, steiht dor 'n deckten Disch un up den Disch 'n halben hollandschen Kes, rökert Spickgos un Ossentung' un 'n Plusterschinken mit ne wunderschöne Bork von Zucker un Kaneel, inbradt Negenogen un 'ne finnsch Büß mit Kaviar, Botter un Kæmbrot un 'ne Kruk mit Gin un 'ne Buddel mit Fattelkann. Dunner Narren! denk ick, dat geiht hier hüt woll von flessen ? Achter den Disch æwerst sitt Kasper-Ohm in 'n Lehnstohl, hett sin Bradenwest mit de Goldtressen an un süht so brunblank un glatting ut as nuurdschen Läwertran ore 'ne fette Gosbrad, wenn se anfängt, mör to warden. Grad em gegenæwer, ok in'n Lehnstohl, sitt sin Nahwer, de lütt Professer, de bi uns Jungs ut de Strat Doktor Spirrfix heeten don ded, wil he so drög un gel as 'n ollen Flickhiring was, de dree Dag' an de Sünn stahn hett. Ick künn, wie geseggt, Spirrfix up 'n Dod nich utstahn; he güng alle Dag' an 'n Strann spazieren, un denn kek he ümmer to, wur ick angeln ded, un denn wull nie nich keen Witick anbiten. Kasper-Ohm hel æwer een grotes Stück up den Professer, wil he Studieren lihrt hadd, 'n vörnehmen Mann was, sick giern wat von Batavia un de Munsuns verklænen let; un Doktor Spirrfix hel ok 'n grot Stück up Käppen Pött, man nich von wegen Batavia, æwerst von wegen Pötten sin Frühstücks un sin Plusterschinkens un sin'n moigen Gin. Na, ji wee't jo, wer lang hett, lett lang hängen. Kasper-Ohm hadd dat lang, un dat hüng mannigmal höllisch lang bi em. Dat schint', as ob Kasper-Ohm un Spirrfix ditmol ok nich schlicht inhaut un inbött hadden; de Ossentung un de Spickbost wiren man noch half nah; von den Plusterschinken was ok all 'n gatlich Stück rutsneden, un Spirrfix let sick so pustig an un hickupt un slenkert in sinen Armstohl so vel, as 'n Fohrtüg, dat vör Notanker liggt, un as ob he sick de Quack an 'n Hals eten hadd. Sin lütt Kopp set deep in sinen hogen Rockskragen rinne, as 'n Kopp von 'n Kröpperdüffert, de sick uppust't hett; de lütt Zopp von sin oll vossig Prük stünn pil in 'n Enn achter æwer den smerigen Rockkragen weg, as 'n Rottenswanz æwer 'n Swinstrog, un sin lütten brunen Ogen plierten so grall hinner sin grot sülwern Brill rute as Müs in ne Drahtfall.
As Kasper-Ohm mi rinne kamen süht, dunn wischt he sick de Mund mit sin Töllerdok un prei't mi an:
»Na, Jonge! Er will woll den Ließpond Lichters afhalen, den Sin Moder gestern bi mi bespraken hett? Den kann Er nahsten kriegen; sett man ierst den Markkorw dal un stopp mi un den Harrn Professor dor een Pip in. Wi sünd nu mit unser Fröhstück dörch, oder wurans is dat, Herr Professer, nehmt wir noch een bitschen van den hollandschen Kes ond noch eenen lüttjen Wutki?«
»Ei, scheensten Tank, Keppen Pött! Mich pestens zu petanken; ich habe tes Kuten kenug, iperreiklich kenug!«, säd Spirrfix, un dorbi hickupt' he eens.
He was nämlich dor achter ut Stoppelsachsen her, von wo se dortomals sick all ehr Professers her verschrewen, nich von wegen dat Hickuppen, man von wegen de Sprak.
»Well, Jonge!«, röp dunn Kasper-Ohm, »denn man flink! De Knaster un de Pipen stahn dor achter in dat Wandschapp bi den Aben.«
Ick sett't ok flinking den Korw dal un denk: dat lohnt nahsten am Enn noch 'n Stück von den feinen Plusterschinken ore von de Spickbost. Dorup hal ick den Knaster ut dat Wandschapp und stopp de Pipen. De Kæksch möt 'n Licht rinne bringen, un Kasper-Ohm un de Professer stäken sick ehr Smölstakens an. As nu Kasper-Ohm sin Pip richtig in 'n Brand pufft hadd, dunn lehnt' he sick trügg in sinen Armstohl, kek Spirrfixen un mi ne ganze Tid nahdenklich an un pust't eenen Rokkringel nah den annern in de Luft, so egal, as wenn he se afdresseln ded. Up eens säd he: »Harr Professer, do Er mi doch den Gefallen un examneer mi mal den Jongen! Dat is min Süster Illsche ehr Jonge, und er geiht bei den Kanter up de Grot Stadtschol. Seh Er doch mal to, Harr Professor, wurans mi dat mit Kikero bi em utsüht. Ich mücht dat woll weeten, ob er sick heel so got up sin latinische Vokabels versteiht as up sin Hansbunken-Knep un Ulenspeegelschaften.«
As Kasper-Ohm dat den Professer an 'n Sinn wir, æwerkümmt mi dat up eens so mit de Angst, dat ick nah minen Korw grip un ut de Dör wegwutschen will, æwerst Kasper-Ohm let dat nich dorto kamen und schrigt mi to:
»Jonge, wur Er sick dat ondersteiht ond de Blockade breckt, so ward ick em mal bidreibassen«.
Ick müßt also woll bliwen, ick mücht willen ore nich, bliw an de Dör stahn un kik den Professer an as de Deef den Slüter. Dokter Spirrfix sehg ok ganz knurrig ut, as ob em dat gor nich mit wir, wat Käppen Pött em anmoden ded. Alleen æwersten dor he Pött sinen Plusterschinken genaten un Pött'n sin Fattelkann drunken hadd un nu Pött'n sinen Knaster smöken ded, dacht he wohrschinlich grad so as ick: Na, denn helpt dat nich!
Dorup kek Spirrfix mi an von ünne bet baben, as ob he taxieren wull, wurvel Pund ick woll up 'n Desen wägen künn, un up eens schöt he los: »Quot sunt partes orationis in lingua latina, mi fili?.
Wenn he mi fragt hadd, wurvel Faden böken Blankholt up ne holl Eek gahn, wenn de Tunn Hiring sœben Daler un sößteihn Schilling kosten don deit, wir dat nich dœsiger von em west. Hadd he mi man fuurtst fragt, wur wit ick in 'n lütten »Bröder« bi den Kanter all kamen wir, denn hadd ick em dat woll seggen künnt. Achter bi de negt Fabel von »glis et mus« hadd ick denn seggt. Ick verstünn æwerst nicks von sin oll Kramerlatin. Soans künn ick nich anners un sweg bomstill.
»Ahoi, Jonge!« – schreg Kasper-Ohm dunn – »Luv in den Wind, segg ick, luv in den Wind!«
Je, ick süll dat Luven woll laten vör den verdammten Professer sinen Legerwall; ick hadd jo kee'n Wind nich. Kort un got, ick set up as ne Texelsch Schuyt up de Gudwins.
»Hm, Hm!« – säd de Professer.
Kasper-Ohm läd æwer sinen Vörfinger sinnig an sin Näs, kek ierst mi un dorup den Professer ümschichtig an un röp:
»Harr Professer, dat is licht mæglich, dat der Jonge noch nich so wit in den Kikero kamen is. Er süht jo, dat er dat noch nich hatt hett; frag Er em doch mal nah wat anners! Frag Er em doch mal in der Mathes'; dat is upstunds for eenen tokünftigen Skipper eene necessierliche Wissentlichkeit!«
»Hm, hm!« – säd dunn Spirrfix un hickupt'. Dorup nehm he sin grot sülwern Brill af, wischt de Gläser mit sin oll bomwullen Näsdok blank un schult' mir dorbi vördwaß so falsch un giftig an as 'n Hingst, de grad tobiten will.
»Ei ja, ta werten wir mal sehn, Keppen Pett, was ter Schiler in Mathesi verschtähn dut« – seggt he. »Was kilt von denen Kadäden eines rechtfinklichen Drianjuli?«
Dor set ick wedder up de Gudwins. Wat 'n Katheder was, dat wüßt ick sihr got; denn dor hadd uns oll Kanter sinen Sprakmeister inslaten, nämlich sinen Reetstock, womit he mi all tüm öftersten dat Jackledder mächtig utballert hadd. Wat 'n Katteeker was, dat wüßt ick ok recht got, denn so'n utlandsch Diert hadden Jochen Bees, Hans Holtfreter un ick in dat Mönkweder Holt dotslahn, as wi in 'n Harwst up dat Nætröwern utwest waren, dat was noch gor so lang nich her, – man æwerst wat Kadäden för Dinger sin künnen, dor wüßt ick so wenig von af as 'n Möppe von 'n Vullmaand. Spirrfix hadd mi ebensogot fragen künnt, wurvel Kubikfot up 'n duwwelten Pietschenknall gahn ore wurvel masern Pipenköpp ut een Kubikwörtel makt warden kænen. Nich as ob ick nich mang de Dreeeckers to Hus wir; kunträr, de Kanter hadd mi dorbi so mächtig dakst, dat ick mit Winkels un Schenkels grad so fix ümsprüng, as mit Ball un Ballknüppel, wenn wi Lockball, Utlöperball odder Kuhlsæg in den ollen Scheetgraben bi dat Steenduhr spelten. Ick bün bi de infamden Triangels so dägt todeckt worden, dat ick dat noch up min ollen Dag' nich vergeten heww, wenn twee Triangels sick decken don, un dat ick hüt un dissen Dag noch männigmal dorvon dröm, dat de oll Kanter mi bi den Rockkragen æwer de Scholbänk treckt un schrigt: Verdammter Schlingel, hast die Kongruenz noch nich kapiert! Ich werde dir die Argumenten wohl wieder einmal rite et fundamentaliter ad podicem demonstrieren müssen! – so dat ick vör Angst in 'n Schlap lut upschrigen möt, un wenn ick upwak, æwer un æwer in 'n Sweet liggen do, as ob ick teihn Köppens vull heeten Fleedertee drunken hadd, üm in Transpratschon to kamen.
Kortüm un langüm un rundüm – ick künn ok in de Mathes keen Hals gewen un swig wedder bomstill, heww æwerst dorbi twee Gedanken, ierstens: Plusterschinken kriggst du hüt nich, Andrees! un tweetens: Na, töw, Spirrfixi din blank missingsch Husdörklink ward hüt Abend wedder mal 'n beten mit masigen Holsteenschen inrewen.
»Hm – hm!« – säd Spirrfix dunn wedder, hickupt' un tröck sin Näs krus, as ob se 'ne Ahnung dorvon hadd, wat ehr för ne schöne Bescherung von mi todacht wir. Nahst brummt' he noch wat in 'n Boort, wat binah as ›banausisch‹ klüng, ick weet nich recht wat. Dorup kek ick nah Kasper-Ohm hen, vull Angst æwer de Lex, de he mi nu lesen würd. To min gröttste Verwunnerung ögt he æwerst nich mi, sünnern den Professer mit eene heel malkuntante Expreschon. Sin linke Og hadd he dorbi wedder toknepen, un sin Kinn stünn dorbi vör as 'ne uttrocken Schuwlad, de eens vergeten hett totoschuwen. Ick sehg dütlich, dat bi em 'ne Bö mit Hagel, Dunner un Blitz uptög. Up eens prust' he los:
»Harr Professer, nicks för ungot, Harr Professer! Ick will Em mal wat seggen, Harr Professer! Fragt ji mi, ick heww Verstand, dat weet jedereen van Rostock bet Petersborg un Batavia; fragt ji mine Fru, de hett Verstand, sünst hadd ick ehr un se mi nich nahmen; fragt ji den Jongen dor, de hett ok Verstand, denn dat is min Süster Illsche ehr Jonge un hört mit to der Familie. De Jonge kennt zwarst sinen Jesum nich, æwerst Verstand hett er doch. Harr Professer! Nu will ick Em mal wat seggen. Er mot nich meenen, as ob der Jonge nicks nich weeten don deit. Aewerst, Harr Professer, Er fröggt em jo ümmer, wat er nich weet; wenn Er to examneeren versteht Harr Professer, wat mit anfangt, 'n beten dubitanter to warden, so do Er mi doch mal de Kumpläsanzen ond frag Er em mal, wat er weet!«
As Spirrfix Käppen Pött so unmaßmäßig snacken hürt', dunn kek he em so wild un dæmlich an as de Koh dat nig' Dur, un nahsten nah de Dör as 'n Hohn nah 'n Wiem. Dorup sprüng he up, tröck sinen Chronometer ut de Bücksentasch und säd:
»Mein Kott nee ja, Käppen Pett! Schon zwelf. Kietigst zu entschultiken. Rector et Concilium – Weißes Kolleg – Zitzung«, un dormit grep he nah Stock un Hot un seilt ut de Dör as 'n Smuggler mit Kunterband dörch de Tollkutters.
»Lat den Schappskopp lopen, Jonge!«, röp Kasper-Ohm, as de Husdör achter den Professer klinken ded, »lat em lopen, segg ick; der Keerl hett jo nich so vel Verstand as in 'n Maikäwerkopp wegstaut warden kann. Dadrum quäl di nich! Wenn he nich to examneeren versteiht, wurans sast du denn antwuurten kænen. Dat is jo gegen alle Minschlichkeit und gegen den naturam van de rerum, as de Gelihrten seggen.«
Ick stünn dor mit apen Mund, as Kasper-Ohm so driftig sprök; æwerst mi güng up eens 'n Licht up, un dat würd mi nu klor, dat de Professer sülst un alleen schuld wir, dat ick nicks weeten ded. Man so wollfeil kem ick dorüm doch nich weg. Denn Kasper-Ohm stellt sick vör mi hen und säd: »Süh mal, Jonge! Nu will ick di mal examneeren; nu nimm di æwerst tosamen, segg ick di, nu holl di stif, sünst slah ick di achter de Klüsgaten! Wat is een Mufferdeischoner?«
»Een Mufferdeischoner is een Schoner mit vulltakelt Grotmast un Fockmast, mit Giek un Gaffel«.
»Dat is nich schippermäßig beteekent, æwerst dat geiht, dat lett sick verstahn, Jonge! Na, ond wat sünd denn Puttingen?«
»Grot Klümp ut Weitenmehl, Botter, Zucker, Eier, söten Rohm, vel Hammelfett un noch mihr Krinten, dree Stunn' lang in ne bleckern Büß in kakendig Water kakt.«
»Nu kik eens eener den rammdæsigen Rangen! Morblex, Bengel, ick meen jo de Puttings an de ›Anna Maria Sophia‹!«
»Je, so! so'n Puttings! Dat ünnerste Enn von de Wanten, wur se mit Jumpfern un Boltens glik ünner dat Schantdeck fastspikert sünd.«
»Un wat is 'n Leik, Andrees?«
»'N Leik is 'n Tau, wurmit dat Seil infat't is.«
»Un wat deist du, wenn de Topgallantpardun ritt?«
»Denn spleiß ick se wedder.«
»Nee, Jonge, dat most du nich don! Scher leewerst 'n frisch Tau in. Beter is beter! So'n spleißt Tau döggt un düst nich. Dat 's as bore Drüttels up 'n falschen Wessel. Na, un nu noch eens. Wat 's 'n Lots'?«
»Lots is 'n Lots, 'n Kierl, de sin Schuldigkeit don möt, Haben in un Haben ut, sünst ward he æwer Buurd smeten, un dorför kriggt he sin Betahlung!«
»Richtig, Jonge! Un dorüm do Er stets un ständig Sin Schuldigkeit, dormit Er nich æwer Buurd smeten ward ond ümmer Sin bore Betahlung kriegen deit, – un grüße Sinen Unkel, wenn er ok nich an dat Finster steiht. Un nu weet Er, dat dat dorup ankümmt, wer un wur man examneert. Verstand is Verstand! Dorto brukt man sick keenen Schapskopp van achter de Karpathen her to verschriwen. Dat deit mir eegentlich leed üm den Professer, dat ick mi so in em verkalkuleert heww. Ick hadd em for klöker hollen as er is. Na, nu snid Er sick man een Stückschen van den Plusterschinken af, man dat Er mi den Gin nich anrögen deit, Jonge! Mitdes will ick Em Sin Ließpond Lichters van achter ut den Spiker halen.«
In Batavia möt he doch abslut west sin, dacht ick bi mi sülst, as Kasper-Ohm nah den Spiker stüert. West is he dor, dat is so gewiß as Amen in de Kirch; wo künn he sünst so grausam klok sin; un von de Tid af heww ick för min Part stif un fast glöwt, wenn, wo un wat Käppen Pött von Batavia vertellen ded, un wat ok min'n Ollen sin Maat dorgegen seggen mücht. Nahsten hürt ick den Plusterschinken sin Lex gehürig af, wobi he to min grote Freud got bestünn, bloß wil ick em richtig to examneeren wüßt, ded ok noch 'n poor flinke Krüz- un Querfragen an de Negenogen un de Spickgos, de ok nich slicht utfüllen, un rök ok eens an den Proppen von de Ginbuddel, obschonst dat eegentlich gegen den Kuntrakt was, alleen æwersten ick dacht, dat geiht all för Manchester weg, un dat is all een Afwaschen. –
Na, dat wir jo nun, as ick juch all seggt heww, Kinnings, noch vör de Franzosentiden – füng oll Unkel Andrees wedder an, nahdem he sick verpust't hadd, un, as dat sick anlet, (denn he kek so nahdenklich deep in de Eck achter den Aben rinne un kaugt up de Huurnspitz von sinen ollen swartbrunsmökten Gesundheitskopp) upmarksam von dat Register von dat oll Ihrgistern een poor Foliosiden wider ümslahn hadd. – Vör de Franzosentiden, dor hadd de oll Schepsfohrt noch so recht ehr Däg un sonn feinen Klemm, as dat nu, Gott si klagt! all lang nich mihr is, nu dat de verdammten Avkaten hier dat Ünwesen mit de Settschippers so recht in Gang bröcht hebben, un nu, dat de Schipper sülm mihr keen Kopmann nich sin dörft, hett he ok Kopp un Mittel dorto. Donn hadden noch de anstännigen Rostocker Kapteins, de ganze lange Reeg nah, orig wat in Banken un ne richtige Wehr för dat Oller, wenn 'n nich mihr kann un nich mihr mag, as mi dat nu geiht, un wo 'n am leewsten abends achter 'n stiwes Glas Grog sitten deit, mit 'n deepen Töller vull Petiknaster vör sick, un von all de Legerwallen klænt, de 'n afwädert hett mit ne duwwelt refft' Fock un Bram un Stag vor sonn blinne Nuurdost, de juch de Huurnknöp von de Pijäckes wegpusten deit un den Südwester von den Kopp ströpt. Un wat donn noch so'n richtig Schipperfru wir, de hadd ehr vier Kuffers vull Boltenlinnen, flessen un heeden Linnen, vier Stand Extrabedden mit köpert Inläden, un de Kæk vull Koppergeschirr un Kastrullen, un de Spiskamer vull Botter un Eier un Grütt un Grupen, den Rökerbæhn vull Speck un Schinken un Mettwurst, un in de Kommod ehr sößundörtig sülwern Läpels un dree Fülläpels, von den Punschläpel un de beiden sülwern Streudosen gor nicks to seggen. Donn wir dor noch Freud bi de Seefohrt buten up See un Haben binnen, un wenn denn de Warreminnersch kem un de Tiding bröcht: Vatting is kamen; de ›Poseidon‹ von Bargen is in Sicht un seilt dat Spill an! – denn füngen Mutting de Hänn an to fleegen, un denn kreg se de grot sülwern Gelddos' ut de Fick, un denn kreg de oll Tidungsbringersch ehr richtigen twee Daler Drüttels; un denn würd nah Köster Knaaken ore Köster Voegen schickt un würd sünndags danken laten in de Kirch för glückliche Heimkihr, un de Köster kreg denn sinen Gulden, de Herr Pastor æwer ok sin twee Daler för dat Dankgebet, un sünndags deden Vatting un Mutting – Mutting in swartsiden Mantel mit blagen Voßpelz dor ünner un Vatting mit 'n funkelnagelnigen Kasterhot up 'n Kopp, den he ut Lonnon ore Amsterdam mitbröcht hadd, – den leewen Herrgott de schullige Ihr an.
Un wenn denn de oll Fastgälljaß an de Lager- odder Koßfellerbrügg löscht würd, denn kem Vatting mit de Aewerraschungen, un Mutting kreg 'n ni siden Kleed to de dree, de se all hadd, un oll Tanten Mähnen kreg 'n Poor rußsch Juchtenschoh mit Astrachan inwennig un mit Astrachan ründüm besett't för de Kirch winters, un Kusining Möllern 'n half Dutzend Stangen ruß'sche Seep, un Vetter Meyer 'n Fatt Anschovis, un de Herr Gewettssenater 'n nurdschen Laß odder ne finnsche Büß mit üngepreßten Kaviar odder ok hunnert Stück Oysters, je nahdem, un wat de oll Stüermannswittfru Tewsen up 'n Krönkenhagen wir un de Matrosenfru Piehlen in dat Sparlingsnest, de ehr Mann noch Anno negentig Vullmatros' up den ›Poseidon‹ west wir un den de Störtsee von de Bogspriet dalrakt hadd, as se dat grot Klüversegel bi de Kursche Wall hadd bargen wullt, de kregen ok all ehr Deel, vergeten würd denn keener un ok nich oll Dokter Zipoll un oll Schriwlihrer Rokett æwergahn, wo ick Schriwstunnen bi hadd; un ick güng ok nie nich leddig ut, ick kreg regelrichtig min Jack vull Schacht, denn ick hadd denn ümmer min Näs' allerwegten mang un ret mi achterwarts handgrot Löcker in min manschestern Kneebüxen in den Ruum von de oll Fastgälljaß un halt' mi Teerplacken in min Jäcke un stödd mi de Snuten dörch von min Schoh an de Wanten von den ›Poseidon‹ un an de Pardunen, wo ick an dalrutschen ded. Ja, Geld würd donn verdeent, un Geld würd donn dor ok an wennt, un anständig müßt all's sin und all' togahn; sport würd in den Punkt nich, un wiren denn de Termins dor, denn wir dor doch noch ümmer riklich wat zwer, dat Vetter Soundso 'n Part reedt warden künn up dat nige Schipp, dat an dat Fischerdur up de Helgen stellt würd, – ore för Nahwer Kluthen sinen Sæhn, de sick as Kramer setten wull, ore ne gatliche Hypothek för Schauster Kaiselt, de sick nu sülben 'n eegen Hus köfft un den sin Vader all för de Familige schaustert hadd, wen weet sit wovel Johren. Un min Oll wir denn ümmer so vergnögt un häwelt' so vel mit min Ollsch rümme un lacht sick sovel æwer Kasper-Ohmen un den Pöttschen Ticker, as he dat nennen ded, bet min Ollsch bös würd, un denn föt he se ründ üm un säd: »Na, lat man sin, Illsching! Ick meen dat jo nich so schlimm. Buck man bi, oll Rott, un giww mi 'n Söten!« – Un denn ded se dat ok half afwennt.
Man, as ick minen Ollen dat vertellen ded von Höltendrætick un de Gravensteiners, denn wenn ick em in de kloren grellen Seemansogen kek, denn künn ick em nix verswiegen, denn so müßte dat all von sülben vör em rünner un rute, wat ick in minen lütten Seelsack hadd, donn lacht de Oll sick de Tranen ut de Ogen un röp: »Bengel, du büst jo æwerst eenen wohren Banditen von Seehund, lat di man jo nich kriegen! De dullen Jungshürn warden 's di noch tidig nog afsagen – ward du man ierst Kajütenwächter, denn geiht di dat noch so, as de Jung to Phylaxen an Buurd säd: ›Wo geht uns dat, uns armen Rostocker Stadtkinner! Ick krieg Släg, un du möst Knaken fräten‹.«
Wenn min Oll æwer de Affisen les un sinen Näsenkniper up hadd, denn wir keen Spaßen nich mit em, denn güng ick up Söcken, ok wenn mi de Stewel nich aftreckt wiren, denn he wir eenen gewaltigen Politikus in den Harrn un een afgeseggte Fiend von Boneparten und de Franzosen. Un as dunn de Nahricht von de Slacht von Abukir kem, wo Nelson den Franzosen so bannig utjackst hadd, donn les he mi dat lut vör ut de ›Börsenlist‹, un donn lücht'ten sin grallen Ogen, as wir he do giern mit bi west as Koxen ore Mastersmaat in de ›Vanguar‹ ore den ›Bellerophon‹ ore den ›Minotaur‹, as dat fransche Admiralschipp mit Admiral Brüeyßen an Buurd nachts Klock teihn in de Luft güng: »Junge, wat dat woll för een Geraaster west is un wo dat woll ballert hett, all de tweeuntwintighunnert Brümmers! Dunner Gnittstein noch mal to, wo dat woll knackt un raastert hett, Junge di noch mal to, Andrees!«
Na, wi seten nu beid twee odder dree Dag' nah Nijohr in de Achterstuw'; ick achter Roketten sin Vörschriften, denn min Oll gew æwermaten vel up ne saubre Handschrift un mihr as up Professer Knallerballern sin gesamte Eloquentsch un meent ümmer: wen 'ne saubre Handschrift hett un korrekt un flink räkent, de hölt sick von sülm all sauber in Dohn un Laten un denkt un hannelt ok sauber un honett, wil dat he scharp, flink un richtig denken lihrt, un dorüm kreg he mi ümmer noch extra vör, wenn he nich in See wir.
He sülm æwer set æwer de ›Börsenlist‹. Ick sehg, wo em de Lippen bewerten, as he halwlut vör sick hen les, un wat em de Sweet æwer de Branen uttreden ded, so interessiert' em dat. Ick hadd em man eben ierst de Zeitung halt von Wichmann un Bartelsen in de Grot Waterstrat. Dunnso güng de Husdör apen, un dunn harkt' sick dor wat up de Del un kratzt' sick de Schoh up de Lorringmatt vör de Stuwendör af un kloppt nahsten an de Dör sülben.
»Herein, wann 's kein Schneider is!« röp dunn min Oll verdreetlich; denn he hadd ierst Vörmiddag Snider Vossen sin Reknung betahlt, un dat was de letzt Schuld west ut dat vörige Johr, de he sick vermoden wir, un dor hadd Vössing so 'n unschülligen lütten Philippsposten mit inflickt hatt un den sick nich afstriden laten wullt. Dunn güng de Dör up, un dunn was dat ok keen Snider nich, dunn was dat Köster Knaak von Sankt Marigen, sauber as ut dat Ei pöllt in sin wittes Schabo un sin witten Kneestrümp un de speegelblanken Wellingtons mit de swartwullen Quastens un de wittpuderte Stutzprük, den Dreemaster ünner den Arm un den Swælkenswanz æwer den annern Arm.
»I, wat heww wie dor? Dat is jo woll Herr Knaak?« – säd min Oll, läd de Zeitung up den Disch, nehm den Näsenkniper af un stünn von dat Kanapee up. – »Na wat nu, min leew Herr Knaak? Wat bringen Se üns Godes?«
»Ein schönstes Kompliment von Harr Diakonussen an Sankt Marigen«', säd donn Köster Knaak, »und der Harr Diakonus lassen gehursamst bei Harr Kaptein un werte Frau Ehegesponßen anfragen, wasmaßen und wannehro es Harr Kaptein angemessen erscheinen und dieselben geneigt sein möchten, selbigen Harrn Diakonussen seine gehorsamste persönliche Gratulatschon zu das nunmehro glücklichst erreichte Neijohr mit selbigen Harrn Diakonussen und Magistern seinen harzlichsten Wünsche for weiteres Wollergehn und for mit Gottes gnädigem Beistande recht glückliche Reisen und an zeitlichem Heil und Gütern und Gaben arsprießlichen Fahrten entgegenzunehmen?«
»Dunner Narrn, dat 'n so wat grad ok ümmer vergeten kann! Du Klas von Bengel du! Du büst sünst ümmer Hans vör allen Hægen, dat du mi dor ok nich up wohrschugt hest! Na, setten S' sick 'n beten, min leew Herr Knaak, un nehmen S' dat nich för ungot, dat Se sick dorüm in Person noch hebben her bemäuhen müßt, dat ick dat den Herrn Magister un Se nich all Silvester toschickt heww, wat Se beid von Gotts un Rechtswegen bikamen deit!« – säd min Oll.
»Geschieht nich mehr als garne, Harr Kaptein, geschieht bei Sie un werte Familige nich mehr als ganz garne!« – säd Köster Knaak un sett't sick bi mi up 'n leddigen Stohl. »Der junge Harr seien wohl bei die kalligraphischen Fraktureien. Ei ei. Wird mich das aber einmal sauber! P–o–Po–s–ei–ei–d–o–n–don, Poseidon, süh einer mal an!«
Min Oll wir mitdes an de oll grot Eekenschatull, de all von sin Großmoder herstammen ded un noch bi mi in de Vörstuw steiht, ranne gahn, slöt de apen un wickelt' dor 'n Gullen in Papier, un dorup nehm he dree Gullen un wickelt' de ok in Papier.
»Dor« – säd he – »min leew Harr Knaak, dat is för Se, un dit's för Harrn Diakonussen, un ne Sünn un ne Schann is dat för E. E. Rat un beide Ehrliebende Quartiere, dat de Kirchendeeners un de würdige un gelihrte Harr, de de christliche Leew nah de Perikopen de gesamte Gemeen in ünsen leewen Herrgott sin eegen Hus von de Kanzel un dat Pulpet ut in de indringlichst un heilsamst Wis utdüden sall un deit, mit den Stadtpieper un de Nachtwächters up eenen un den sülstigen Stand stellt worden is un sick sin bäten Leibes- und Lebensnotdurft tosamen snurren möt as 'n Pracher. Seggen S' dat gefälligst den Harrn Magister, min leew Harr Knaak, dat dat min uprichtige Meenung is, un wat ick dat morgen in 'n Dag afännern würd in de anstünnigste Schicklichkeit un vull so riklich, as sick dat gebühren ded, stünn dat man an mi, un nochmals, nehmen Se sülm dat nich æwel, wat Se sick hebben in Person de Mäuh nehmen müßt, un denken Se in dissejenigte Betreckung man nix Args nich von mi!«
»Mich bestens zu bedanken«, säd Köster Knaak un schüdd'te minen Ollen de Hand; »mich allerbestens zu bedanken vor meine Person un vor den Harrn Magister seine, insonderheit auch for die honette Gesinnungen von Sie, Harr Kaptein, welche nicht verfehlen warde, Harrn Diakonussen ans Herz zu legen; abersten wann 's so wär', un wann, will ich man so quansweis sagen, was mein Möhm is mein Ohm wir, denn künnte der Harr Diakonus sich Pir un Wagen hollen un ick jeden Nahmiddag mit Fru un Dochter Schwaanschen Koken in minen Koffee stippen.«
Köster Knaak wull upstahn un gahn.
»Bitte«, säd min Oll donn, »bliwen S' noch 'n beten sitten! Wor? Se hebben jo doch so'n Il nich. Wat ick seggen wull, sünd Se all bi minen Swager Pötten west?«
»Komme direktemang aus seinem Hause. Harr Kaptein Pött warden sich die Ehre geben, Harrn Diakonussen übermorgen Nachmittag Punkto drei Uhr zu einer Tasse Koffi un Harrnbrot bei sich zu empfangen, um Harrn Diakonussen seine Neujahrsgratlatschon eigenhändig entgegenzunehmen. Harr Diakonus müchte auch 'n bissen präzise sein, Slag Klock fünf gingen Harr Kaptein nach »Nurwegen« bei Klehmzowen zu seinem ordinären Parti Klevergassen –«
»Is jo woll nich mæglich, Knaak!« säd donn min Oll. »Pött is doch woll nich kumpabel un steckt den Herrn Magister dat in de Hand as 'n Viatikum för 'n reisenden Handwarksburßen?«
»Je, Käppen Pött hett dat noch ümmer so hollen, Herr Kaptein, wenigstens so lang ick in 'n Deenst bi Sankt Marigen bün; man so vel kann ick Se seggen, de Harr Magister is noch ümmer sihr kuntantemang von Harr Pötten wedder kamen un hett man, so quanswis will ick man seggen, vör mi fallen laten, wat Harr Kaptein Pött een Mann von utnehmende Begawung wir. Wohrschinlicherwis süht Kaptein Pött mihr up Amt un Würden un giwwt mi nah baben weg, wat nah ünnen eegentlich henhüren deit; denn, wat mi angahn don deit, ick ward ümmer för minen Gang mit 'n zeitlichen Papphahn afspiest. Sehn Se, Harr Kaptein, hier is he noch!«
»Dat 's mihr as gemeen!« stödd dunn min Oll rut. »Knaak, ick segg Se, dat 's mihr as gemeen! Knaak, ick bidd Se üm Gotteswillen! Min Swager Pött steckt dat doch nich den Magister vielleicht gor in de Hand, wenn de Harr Magister bi em vörkickt ore wedder von em fuurt gahn deit?«
»Dat is mich verborgen, Harr Kaptein«, säd Knaak, »was Harr Kaptein Pött den Harrn Diakonussen das mit seine Kæksch vielleicht zuschicken täte oder wasmaßen das persönlich zwischen zwei Hände abgemacht wird. So viel steht fast, wann de Harr Magister die Danksagung von die Kanzel spricht von wegen die glücklich vollendete Reise eines geihrten Harrn Kapiteins aus der Sankt Marigen-Gemeinde von Sankt Petersburg oder aberst Riga, dann setzt der Harr Magister noch stännig zwei oder drei ansehnliche Satzen mit 'ne dreidoppelte Salbung hinzu, was er bei die andern Harrn Kapteins nie nich täte, und dann ist das stännig for Harrn Kaptein Pött von die ›Anna Sophia Maria‹, wann die Namens auch nich genannt sein, – so viel is mich wenigstens klar, – wenn mich, was mich selbsten angehn tut, auch die Pöttsche Begabung nich weit her is und mich ansehnlich genug erscheint, denn müßt ich lügen, wenn ich die Wahrheit sprechen soll, was ich abersten nich will. Dero gehorsamsten Diener, Harr Kaptein! Mich nochmalens bestens zu bedanken, und 'ne glückliche Reise for Schiff und Mannschaft, wenn es zum Frühjohr wieder ans Auslaufen geht und der ›Poseidon‹ aus Winterlage und mang die Pahls wieder rauskommen tut. Ich hätte noch ein paar recht saure Gänge vor heute nachmittag, wissen Sie woll. Gehorsamster!«
»Na, denn ok Adschüs, Herr Knaak!« säd min Oll, gew den Köster dat Geleit bet an de Husdör un sett't sick nahsten wedder to de Affisen. As he sick æwer den Näsenkniper wedder upsedden ded, donn brummt he halwlud vör sick hen: »Sehn mücht' ick em man blot, wo he sick Middwoch nahmiddag dorbi hebben deit. Ne, – is un bliwwt doch eenen narrschen Pötter, de Kasper Pött!«
Na, wenn minen Ollen dat nu ok nich günnt wir, dat he dat mit sin eegen Ogen to sehn kreg, denn süll ick dat doch to sehn kriegen, wo he sick dorbi hadd, denn min Glück bläuht jo ümmer mit Kasper-Ohm, so lang' wi beid in een Fohrwater legen, un dat makt mi noch stännig up min Oller vel Vergnögen, mi min Fohrten mit em hen un wedder eens uptofrischen. Eegentlich süll dat upschrewen warden, Kinnings! Kann sin, dat dat Kinner un Kinneskinner noch Spaß maken deit; so'n oll Familienchronik von Anno Toback, dor sitt männigmal mihr Wiert un Lihr un mihr Witz un Ulk in as in 'n ganzen Putscheneller-Kasten un in dat gesamte Theatrum Mundi.
Kasper-Ohm müßt mi nu richtig den Dag dorup, as Köster Knaak bi üns west wir, up 'n Zegenmarkt drapen, grad as ick vörmiddags Klock twölw ut de Schol kem, un so drad as he mi up den Kiker kreg, preit' he mi an: »Huker drad, ahoi! Legg Er mal bi! Na, Jonge, is Er dat, oder is Er dat nich? Dat dröppt sick got, dat Er dat is ond dat ick Em drapen do; æwersten, wann mi dat nödig is, denn so dröppt sick dat jidwermal, as sick dat drapen soll, dorför heww ick den richtigen Draper, ond, dat versteht sick, wil ick Verstand heww; ond wenn ander Lüd dat nich so drapen, as sick dat drapen möt, denn geschüht dat man, wil dat se nich den Verstand dorto hebben don, de dorto hüren deit; dat 's klor as etwas ond einiges ond Diverses. Segg mal eens, Jonge! Morn nahmiddag is jo woll keen Schol nich, wann ick mi nich irren do, ond ick irr mi nich licht. Morn nahmiddag hett Er jo woll fri ond is Er jo woll absolveert von de Eloquentsch? Worans is dat, Jonge? Is dat, oder is dat nich?«
»So is dat, Kasper-Ohm!« säd ick. »Morgen is Middwoch, un denn is ümmer keen Schol nich, denn hett de ganze Stadtschol fri, middwochs- un sünnabends nahmiddags.«
»Segg ick dat nich, ond heww ick dat nich seggt, middwochen ond sünnabends nahmiddag hett Er fri! Süht Er, dat dröppt sick, dat stimmt, ond dat paßt sick, wil dat mi so paßt. Hadd sin Oll Em söcht, de hadd Em nich drapen, denn der wir nah de Ballaststäd oder æwersten ok nah den Wallgraben achter dat Scheethus gahn, ond denn hadd he Em nich drapen. Denn wenn Sin Oll ok Verstand hebben deit, so hett er em doch nich ümmer up den Hümpel tosamen, as ick em hebben do; he hett sick man in de Familige rinne frigt, ond Blot von dat Pöttenblot is er nich, wat Sin Vader un min Swager is, wenn Er sülben ok Gott up Sin Knee dorför danken süll, dat Er eenen Druppen dorvan afkregen hett, ahn Sin Todohn. Segg Er mal, Jonge! Wat Knaak is, wat der Köster an Sankt Marigens is, weet Er dat, oder weet er dat nich?«
»Jawoll, dat weet ick, Kasper-Ohm!«
»Well, Jonge, dann so ward Er ok weeten, wat der Köster gistern nahmiddag bi sinen Vader in dat Hus west is oder wat er dor nich west is.«
»Jawoll, Kasper-Ohm, west is er dor!«
»Und wur grot is de Foi west, de Sin Vader an den Köster gewen hett?«
»Knaak hett 'n Prükenkopp kregen för sick!«
»Wat denn!« schreg donn Kasper-Ohm. »Eenen Prükenkopp, eenen heelen Gulden, tweeundörtig Schilling?«
»Ja«, säd ick, »un den Harrn Magister hett Vatting twe Daler schickt.«
»Dörch Köster Knaaken?«
»Ja, dörch Köster Knaaken; dat anner wir all keen Manier nich, hett Vatting seggt.«
»Keen Maneer nich? Sühst du! Segg ick dat nich, ond heww ick dat nich ümmer seggt! Wo ick dat mi nich glik dacht heww! Keen Maneer nich, – all dat anner is keen Maneer nich? Is dor Sinn in? Is dor Verstand in? Sin Vader nimmt also den Besök von den Harrn Magister nich an, wil dat keen Maneer nich is? Nee, er nich! Versteiht sick, dat er dat nich deit. Sin Vader giwwt leewersten den Köster, wat den Magister bikümmt. Sin Vader giwwt nix nich up de Eloquentsch. Nee, wurüm süll er dat ok! Dor hett er jo ok gar keen Ursach nich to. Sin Vader geiht der richtige Taktus af. Wat Sin Vader is, de hölt sick ümmer gemeen nah ünnen to ond wat oder em steiht, un groff un patzig nah baben ond wat over em steiht an dat Geld un de Eloquentsch. Sin Vader giwwt ümmer nah ünnen to vel ond nah baben nich nog, segg ick; alleen æwersten he glöwt mi dat nich. Is dor Zoortgeföhl in, frag ick Em? Wann een Gelihrten sick bi em up ne Taß Koffi anmelden lett, denn bidankt Sin Vader sick velmals dorför ond schickt em leewersten twee Daler. So 'nen delikaten Punkt mit so 'ne ruge Scheperfuusthanschen antofaten, is dor Sinn in, is dor Bildung in, is dor gesunden Minschenverstand in? Wat do ick dagegen? Ick gew den Köster, wat eenen Kirchenlawkaien is, wat em bikümmt, ond nehm de Gottesgelahrtheit up ne Taß Koffi an, wann he sick tüm Bisök bi mi anmellen ond mi tüm Nijohr gratuleeren lett, ond denn ward dat mit den Geldpunkto mit de feine Maneer makt ond mit den richtigen Taktus, as dat Mod is ünner Lüd von Bildung un Geföhl for der Schicklichkeit ond for den Anstand in de kulturisierte Welt. Un wur dat anstellt ward, dat sall Er mit Sin eegen Ogen sehen, Musche Blix, dormit Er nich, wann er eenen groten Talglümmel worden is, as Er dat seker ward, wann Er sich nich strikter an de Kuursen van der Eloquentsch hölt, dermaleens seggen kann, wat Er keen richtiges Vörbild in der Familige hatt hett, ond denn kann Er för mintwegen Sinen Vader dat vermellen, wann Er will; kann sin, wat Sin Vader denn in sick geiht ond to Verstand kümmt; van mi nimmt er dat jo doch nich an, dorto is er vel to eenbömig !«
»Wat, ick sall dat mit ansehn, Kasper-Ohm?«
»Ja, Er! Wen anners? Ond denn kam Er man morn nahmiddag Klock dree, ond segg Er Sin Moder, wat se Em Sinen Sünndagnahmiddagschen antrecken deit ond de rußsche Seep nich an Em spoort. Sin Moder is up dat Flack ok ümmer sporsam an dat ünrechte Enn. Greten schall den Koffi präsenteeren, ond Er schall den Herrn Magister ond mi de Pipen stoppen, as Er se den Harrn Perfesser ond mi all eens stoppt hett, as der Perfesser ond ick Em noch examneeren deden. Een Köppken Koffi un een gatliches Stück von den groten Botterkringel to tweeundörtig Schilling, den ick eben bi den Bäckeröllsten Schomann bespreken will, lohnt dat denn ok sacht för Em, hört Er, Jonge, ond versteiht Er?«
»Jawoll, Kasper-Ohm!« röp ick, »Dat do 'k nich mihr as giern.«
»Wur ick dat mi nich dacht heww, denn will ick nich Pött heeten, – wat deit sonn Jonge nich vor een Stück Botterkringel!« – säd Kasper-Ohm un güng sinen Gang so mastig un so wichtig, as wir de breed Steen in de Blotstrat för em alleen indämmt, un as ob he sick von nümms nich wat verestimeeren let, de nich ringstens Professer ore Börgermeister wir ore æwersten ok föftigdusend Daler to Stadtbok un in dat Aerario hadd. So'n ordinären Senater ut de Gewandsniderkumpanie, wur dörteihn von up dat Dutz gahn, den hadd he jo von den breeden Steen so seker dalrempelt, as he Pött heeten ded; Ballast nog hadd he dorto in, un ne klotzige Bog hadd he.
Ick wir orig stolz up minen Öhme, as he so forsch, den feinen Dreemaster up den Kopp un dat lange spansche Ruhr in de rechte Hand, de link æwersten Backbuurd upstütt't, nah den Hoppenmarkt ruppe seilen ded, grad' Kuursen weg, ümmer up den breeden Steen lanke. Un as ick dat sehg, wur een Brandvoß, de dor grad, in Kanonenstewel mit bannige Voßisens doran vör Kasper-Ohmen in de Wind afföll as ne Flensbörger Kesjacht vör 'n engelschen Urlogsmann un likster Welt so, as wir he bi sick ünseker, wat dor nich 'n lütt Spierken mihr von 'n Simson as von 'n Philister in Kasper-Ohmen stök un wat de nich fuurtstens up apenbore Strat losgüng gegen allen Kommang ahn Unparteiischen un ahn Binnen un Bandagen up eenen Gang Ballastschüffel, donn säd ick to mi: Mæglich is dat doch, dat de olle Bengel in Batavia west is; wenn min Vader sin Maat sick man nich irren deit.
»Na, nu paß mi æwer ok gut up, Andrees!« säd min Oll to mi, as ick den annern Dag nahmiddags vör Klock dree nah Kasper-Ohmen in minen Sünndagnahmiddagschen rümme stüern ded, »un giww mi nu ok got Paß, wat Maneer is, un bring uns man düchdig wat to lachen mit, wo ick Kasper mit brüden kann, wenn wi hüt Abend in ›Nurwegen‹ æwer dat Kleverjaß sitten don. Du lihrst dor viellicht wat bi, wat du sin Dag' nich wedder vergeten deist.«
»Kann sin, dat ick dat don do, Vatting! Alleen æwersten kann ok sin, dat ick dat nich don do, de Mæglichkeit is dor!« säd ick un smeet mi stif in de Bost, as wir ick Kasper-Ohm junior.
»Süh den infamen Racker, den!« röp min Oll un lacht. Min Ollsch smet mi æwersten ehren Pantüffel so hart an 'n Kopp vörbi, dat dat seker 'n Bruusch as 'n Höhnerei grot gewen hadd, hadd ick nich den Kopp flink noch mihr Kasper-Ohm-mäßig in den Nacken smeten.
Wir dat æwersten wedder mal eens fein bi Kasper-Ohmen in de Vörstuw! De wir mit slowitt Seesand utstreut, un de ollen Möbels blitzten un blänkerten man so, so blank wiren se all afbohnert, un up den Disch stünn de grote swore sülwern Koffikann, wo richtige vierteihn Tassen ingüngen, up dat sülwern Füerfatt; un dor stünn de grot sülwern Armlüchter mit dree Waßlichters, de all anstickt wiren, un 'n sülwern Fidibusbeker mit postpapieren Fidibussen – un 'n sülwern Rohmguß mit bottergelen Rohm in, – un de beiden sülwern Zuckerschalen mit de sülwern Zuckertangen un de feinste Raffinad in, de man orig so blitzen ded – un up 'n annern Disch bi de Mundtassen mit den güllen Rand de grot Botterkringel to tweeundörtig Schilling von Bäcker Schomann. In dat nige Mahagoni-Eckschapp dor wiren baben de grönsiden Gardinen nah beid Siden von de Glasflœgel trüggtreckt, un dor hüngen de twee groten Punschlepels un de dree groten Füllepels un all de Dutzenden von Etlepels üm de grot sülwern Teemaschin as Sülwerstrahlen rümme un as sühst du mi woll? un wat denkst du woll von mi? un wat kannst du dorgegen upwisen? so as in Goldsmidt Riebowen sinen Sülwerladen an de Steenstrat, – un in dat Abenrühr dor glimmt 'n Rökerketschen, – un de Koffi de dampt so krus ut de sülwern Kann, – un dat let sick all so vornehm an, – un dat sehg all so feierlich ut, – un dat rök all so as markst du wat? und as ob dat ne Kinddöp gewen süll ore ne Hochtid un as ob nu de Dör alle twee Minut' upgahn un een Gast nah den annern mitsamst Fru Gemahlin un Harr Sæhn un Demoiselle Dochter uptrecken müßt in Samt un Sid, in Tüll un Kasimir un witt Schabo mit witt waschleddern Hanschen för dat Fest.
Kasper-Möhme hadd ehr koffeebrunes Atlassen an, ehr nige Fladdus' up 'n Kopp mit den breeden franschen inkrellten Strich un de achteihn blagen, roden un gelen Astern achter üm den Dutt un all ehr Pretschosen up de Fingers, oh! Un Gretenweschen in ehr rehbrun Merino-Pi makt mi 'n deepen Knicks to, as ob se mi to 'ne Menuett upföddern wull, un Kasper-Ohm güng langsam un würdigst in de Stuw up un dal, de Ballastschüffeln vör Krüz achter æwer den Speegel, un hadd sin twee güllen Repertüre-Uhren insteken, un de bannigen güllen Pitschaften bammelten linksch un rechtsch æwer sin'n strammen Bog ünner de Goldbuurten von sin karmesinsiden Bradenwest rute, Junge di! Un as ick donn rinne kem, donn stünn he vör mi still un mustert mi von Kopp bet to Fot, un dor mücht ick denn jo woll in min lütten nigen manchestern Kneebüxen un de blankputzten Snürenstewel un den lütten Zopp, den min Ollsch mi achter anbunnen hadd, nu mal utnahmswis Gnad vör sin Ogen finnen, denn he led mi de een Ballastschüffel mit den massiven gollen Siegelring, wur 'n Karneolsteen inset as 'n duwwelten Speziesdaler grot, up den Kopp un säd to mi:
»Is Er dat, Jonge, oder is Er dat nich? Ick nehm an, dat Er dat nich is; denn sünst süht Er ständig ut as rug as een van de Schümpansi-Apen van de Malakka – un nu süht Er so ut, as ob Er eenen Druppen van dat Pöttenblot in sick hett; nu süht Er ut, as min Sæhn utsehn würd, wann ick eenen Sæhn hadd, as ick em nich heww, abersten, so Gott will, noch kriegen kann.«
»Kasping, ich bitte dir!« smet dunn æwersten Kaspar-Möhme ut de Eck von dat Kanapee, wo se in vullen Staat un vulle Erwartung von den Harrn Magister sin Gratulatschon up sitten ded, dortwischen. »Sieh mich doch gefälligst ein bißchen nach deine Rede! Mich so was in die Kinder ihre Gegenwärtigkeiten zu sagen! Männing, ich bitte dir, so was täte man jo nich bei Leuten wie wir.«
Kasper-Ohm dreht sinen Kopp langsam von mi weg un kek sin Fru an un knep dorto dat linke Og to: »Fru!« säd he donn, »ick will di mal wat seggen, Fru! 'n Snack is 'n Snack, ond wat een kloken Snack is, dat is een kloken Snack, un wat een dummen Snack is, dat is een dummen Snack; man wat ick segg, dat segg ick, ond wat ick seggt heww, dat heww ick seggt, ond dorbi bliw ick, wil dat dor Verstand in is. Ond wat ick man seggen will, Fru, dat is, all wat nich is, dat is noch nich, alleen æwersten werden kann dat. Wat kümmt, dat geit, is dat nu een Jonge oder is dat een Gör. Wann du abersten de Tokunft peilen kannst, dannso will ick di wat seggen, Fru, dannso gah du man hen ond warde du Luurd van de engelsch Admiralität ond Kummudure van de blage Flagg. Strümpenbänder hest du, mag sin, wat du dann noch den Uurden van dat Hosenband dorto kriggst; man in min eegen Hus dor dreg ick de Büxen und lat se mi nich aftrecken, ond weer dat ok teigenmal van min eegen Fru!«
»Männing! Männing! Werde mich man liebersten nich ordinär!« säd KasperMöhme donn un schüdd't mit den Kopp un twinkelt mit de Ogen so vörnehm un so æwerlegen, as hadd se em blot üm Gotteswillen friegt un mücht sick man blot nich dat Ansehn gewen, sünst würd se ehren Mann annerst kamen.
Kasper-Ohm ded so, as wenn he den lütten Denkzettel von sin Fru œwerhüren ded, dreigt sick wedder to mi rümme un säd:
»Nu will ick Em noch wider wat seggen, Jonge! Nu sett Er sick up den Stohl an dat Finster dor ond mucks sich nich, ond wann ick Em denn nahsten den Wunk gewen do, dann geiht Er stillswigens hen nah den Disch bi dat Eckschapp, wur de irdenen Pipen up liggen un wur der deepe Töller mit den hollannschen Knaster van Ruyter, Puyter, Snuyter en Zoonen, Amsterdam, up steiht, ond denn stoppt Er mi ond den Harrn Magister jeden 'ne Pipe in ond präsentürt se uns up den andern Töller, der dorbi steiht. Ond denn do Er sin Ogen got up, so lange de Harr Magister mi beihren delt ond bet er wedder weggeiht, ond denn begleit Er mit mi ond Sin Fru Möhme un Greten den Harrn Magister bet an de Husdör, ond gew Er got Achtung, wat Er wat bi Sinen Ohm süht, wat nich van Maneer ond wat nich so is, as dat sin möt, wann Sin Ohm sick dorto hergiwwt ond de Gottesgelahrtheit annimmt, wenn se sick bi em to de stadtübliche Gratulatschon hett mellen laten. Wat Sin Vader sick denkt, dat heww ick mi all nahdacht. Man Sin Vader denkt von mi ümmer den Ararat, wann ick den Sinai denken do; ond dat kann Er em man seggen, wann Er wedder to Hus kümmt, versteiht Er? Wat Maneer is, dat weet ick, un dor bruk ick nich ierst bi Sinen Vader in de Schol to gahn, wann der sick ok denken deit, wat er dat beter weet. Man Verstand is Verstand, ond Maneer is Maneer, ond de Gawen sünd nich glik verdeelt; denn wir dat, denn hadd Sin Vader den sülstigen Verstand ond de sülwige Maneer as ick; man min Maneer is min Maneer, ond sin Maneer is sin Maneer, ond dorbi bliw ick!«
Dorup läd Kasper-Ohm wedder de Ballastschüffeln för dwars æwer sin Heck un güng wedder de Stuw nahdenklich up un dal, as hadd he de Boi von sinen Gedankenanker verloren; man as he tüm drüddenmal an den Stohl ranne kem, wo ick an dat Finster up sitten ded, donn so stünn he wedder vör mi still un kek mi an as Stadtwachtmeister Speltz den Packjuden, mitdes ick den groten Schomannschen Botterkringel achter up den Disch bi de Koffiköppkens up den Kiker kreg as de engelsch Revenjukutter den franschen Schmuggler.
»Kik mi mal an, Jonge, segg ick!« säd Kasper-Ohm, langt in de rechte Tasch von sin karmesinsiden Bradenwest un halt dor 'n Stück Geld rute. »Og in Og, segg ick, wann Er een godes Gewissen hett, un schul Er mi nich so nah achter to an min Stüerbuurd weg. Nu kik Er mi dit hier eens an! Wat is dit? Kennt Er dat, oder kennt Er dat nich? Ick nehm an, dat Er dat nich kennen deit.«
»Dat is jo 'n Luidur!« säd ick.
»Süht Er, dat Er dat nich kennen deit! Dat is een duwwelten hollanschen Dukaten. De is söß Daler Drüttel onder Bröder wiert, ond dat is, wat ick den Harrn Magister todacht heww vor der Gratulatschon, versteht sich mit Maneer.«
Kasper-Ohm stök nu den duwwelten Dukaten vörsichtig wedder in de rechte Westentasch un grappelt donn mit sinen dicken Dollenfinger in de link Westentasch rümme un halt dor wedder wat rute. »Ond nun kik Er mi mal dit an, Jonge! Dit ward Er weeten, wat dat is.«
»Dat is 'n köppern Witten, Kasper-Ohm!«
»Süht Er, dat Er dat weet. Dat is 'n köppern Rostocker Dreeling von verleden Johr, dorvan is er noch so blank, ond wen den Rostöcker Witten kriggt, dat kriggt Er ok noch to weeten, ond, dit versteiht sick, ok mit Maneer. Ond nu möt der Klock dree sin«, sett't Kasper-Ohm donn hento, nahdem he den blanken köppern Dreeling eben so vorsichtig wedder in de link Westentasch hadd rinne gliden laten as den Dukaten in de recht. Un donn triezt' he den eenen allmächtigen güllen Repetüre ut de Büxentasch un drückt' dor an un hüll em an dat linke Uhr. ›Pink–Pink–Pink‹ säd de Klock. Un donn triezt' he den annern güllen Repetüre ut de anner Büxentasch un drückt' dor an un höll em an dat rechte Uhr, un donn klüng dat ok dreemal ›Pink–Pink–Pink‹–, un donn füng de grot Klock up de Marigenkirch ok an vull to slahn Een–Twee–Dree–. Kasper Ohm sehg sihr kuntenteert ut, da he all wedder recht hadd un dat de grot Tuurnklock up Sankt Marigen sick so prompt nah sin Repetüres richten ded. Un dorup wennt he sick wedder an mi un säd:
»Nu kik Er mal ut dat Finster de Koßfellstrat rupper, Jonge, wat der Harr Magister nich all in 'n Anseilen is. De Klock is nu dree, as ick dat seggt heww, ond nun ward er woll all baben üm de Eck rümme sin. De Lüd sünd ümmer prompt, wann dor wat Angenehmes för se in de Wind ond Kimming liggt ond wann dat für se wat to halen giwwt, wat dat Opnehmen weert is, ond eenen duwwelten hollanschen Dukaten is dat ümmer weert, meen ick, ond wann eener ok Kaiser van dat Reich is ond de Weisheit Salomonis mit den gesamten Semp van de Eloquentsch onder dat Quarterdeck van den Verstand rinne staut hebben deit, opnehmen deit er em doch. Na? Kümmt der Harr Magister all, oder kümmt er noch nich, Jonge?«
»Ja, dor kümmt he all; he is all bi Snider Krügern sin Dör vörbi un is nu all grad gegen Dokter Wiesen sinen Durweg!« röp ick.
»Wur ick dat mi nich dacht heww«, säd Kasper-Ohm un güng nah de Stuwendör un makt se apen. Un donn kem de Harr Magister in sinen swarten Churrock un in sine grote witte Halsfres' mit de Böffkens dor ünner, den Filtpüttel ünner den Arm un de kruse Stutzprük mit de utkrüsten Löckschen achter vull witten Puder, in Kasper-Ohmen sin Hus rinne un würd von Kasper-Ohmen mit 'n feinen Kratzfot in de Stuwendör entgegennamen.
»Mein würdiger Herr Kapitän, Dero Ergebenster!« säd de Harr Magister mit eene liebliche Verneigung des Hauptes, »Insonderheit verehrte Madame Pötten, Dero ganz Gehorsamster!« Kasper-Möhme stünn dunn von dat Kanapee up un makt den Harrn Magister eenen verehrungswürdigen Knicks. De Harr Magister nehm æwersten de insonderheit zu verehrende Madame Pötten ehr Hand an sinen ganz gehorsamsten Mund.
»Und das wird unsre holde kleine Margaretha sein, so wir nicht irren. Was wir einmal groß geworden sind, seit verlegenem Jahre; denken wir schon etwa an die heilige Handlung der Firmelung, oder setzen wir selbige lieber noch ein Jahr aus?«
»Dat Näsewater is jo noch nich drög achter de Uhren, Harr Magister! Dat hett nöch een poor Johren Tid dormit. Wat ehr Moder is, möt ehr noch van Tid to Tid de Schinkens det Morgens ut dat Solt halen un in frische Päk leggen, dat se nich hiddig warden, will ick Em man seggen.«
»So so – ei ei!« säd de Harr Magister. Gretenwäschen kreg æwer de blanken Tranen doræwer in de Ogen, un ick hadd Kasper-Ohmen achter dat flopsige Mul slahn künnt ut Fründschaft för Greten von wegen de Zorenappels.
»So so – ei ei!« fohrt de Harr Magister fuurt. »Wohl dem Hause, würdiger Herr Kapitän, wo wie in dem werten Ihrigen eine weise Zucht und Vermahnung des Herrn also verarbeitet fernerer Erbauung durch die Hülfe der Kirche. Aber dieser freundliche Knabe hier am Fenster, der ist wohl –«
»Dat is min Süster Illschen ehr Jonge! Der muurdverbrannte Rebeller, der kennt den iersten Petri fif, fif nich. Der Jonge hett keenen Respekt nich vor dat Hus, Harr Magister. Een Blasphemiter is der Jonge all. Mi schall man blot verlangen, wat der Jonge sin eegen Vaderstadt nich noch eens an all ehr sæben Enns un Eckens in Brand stäken deit ond bi sin eegen Ohm sin Hus dormit anfangt.«
»Ei ei, mein junger Freund! Was muß ich da hören von deinem würdigen Oheimbe, was vernehmen da meine Ohren? Sollte es da nicht geraten sein, Herr Kapitän und insonderheit verehrte Madame Pötten, ohne weitern Verzug mit den Heilswahrheiten durch Priestermund an das störrige junge Herz heranzutreten? Mein junger Freund scheint mir seinem äußern Habitus nach das gesetzliche Alter für die Konfirmation zu haben. Das bereits Versäumte ließe sich etwa durch Extrastunden nachholen.'
»Ja, grot nog wussen is he«, säd Kasper-Ohm, »dat sall wohr sin; man dit Johr ward er noch nich konfermeert. Wat er æwersten all tokünftig Johr konfermeert ward oder wat er denn noch nich konfermeert ward, dat steht sinen Vader to ond nich mi. Hadd, wat sin Vader is, sick mit den ›Poseidon‹ up sin Harwstfohrt van Bargen in de Ewigkeit rinne seilt, wat er nich hett, wat æwersten jo mæglich west wir, denn stünn dat sacht mi nu to, denn hadd dat Gewett mi sacht to sinen Vörmund bestellt, ond denn würd der Jonge nu konfermeert, wil he doch an de Eloquentsch nich ranne ond sick nich vor Professor Doktor Knallerballer sinen Posten trecht scholen laten will. Wann Er den Jongen æwersten de Bicht mal to verhüren kriegen süll, wat ick nich weeten, alleen abersten Em günnen do, Harr Magister, ond dorto bidragen warde, dat dat geschüht, denn sin Moder hett mennigmal eenen lichten Ogenblick, wo se bi Verstand is ond mit sick spräken lett, wat ick von minen Swager leider nich seggen kann, denn so will ick Em indringlichstens beden hebben, gah Er em 'n beten drang to Liw; denn ick bün sin Pæt ond heww dat mit toseggt, wat een Minsch ut em ward, de Maneer hett ond för den dat Geld for de Eloquentsch up de Grot Stadtschol nich ümsünst utgewen sin sall.«
»Dem soll geschehen, würdigster Herr Kapitän, dem soll geschehen! Was an mir und meines Amtes ist, soll an dem störrigen Herzen meines jungen Freundes versucht werden. Ihre verheißene gütige Berücksichtigung meiner, pastori primario, gegenüber dürfte selbiges schon im Interesse Dero werter Familie erheischen.«
»Bitte gütigst!« säd Kasper-Ohm, »der Jonge is man blot hier, Harr Magister, wil Durick Peißen, wat min Kæksche is, sick den Lümmel up den Rugeschen Wippersaal vor dat Steendur Nijohr an den Hals ranne danzt hett ond anstänniger Wise nich upwohren kann in ehr Kimmeldok mit de Buckwull ond den Stank van den Kampferspirito. Dorüm schall, wat min Dochter is, ons den Koffi præsenteeren, ond wat der Jonge dor is, der schall ons van den Knaster instoppen. Ond nu sett Er sick, Harr Magister, bi min Fru dor up dat Kanapee, ond ick warde mi den Armstohl von den Aben dor achter an Sin geihrte rechte Sit gütigst een bæten ranne trecken, ond denn will wi mal sehn, Harr Magister, wat der Mokka van Onlandten ond Sanitern in der Grot Waterstrat noch van der sülstigen Qualifikatschon is, vörut tüschen Köppken ond Onderschalen, as der Onlandt ond Sanitersche Mokka west is, mit den ick Em verleden Nijohr bi de sülstige annehmliche Gelegenheit onder de Näsen to gahn Em ond mi sülsten ond min Hus de Ihr anded, – wann de Jonge dor ok nich mit dorbi west is, – oder wat viellicht der Mokka ditmal duwwelt so got utfallen deit; kann sin, dat er dat deit, Harr Magister!«
Aewer den Harrn Magister sin Gesicht flög dorup von inwennig rute ein lieblicher Strahl des Wohlbehagens, un he säd to Kasper-Möhme:
»Mit Dero gütigem Wollnehmen und Gestatten, insonderheit Verehrte, werde ich der freundlichen Erlaubnis Dero Herrn Gesponses Folge zu geben mir somit die Freiheit nehmen« – un dormit sett't sick de Harr Magister to Kasper-Ohmen sin Fru up dat Kanapee.
Kasper-Ohm güng æwersten nah den lütten Disch, wur de grot Botterkringel un de Koffiköppkens up stünnen, un makt sick dor to schaffen. Ick hürt dat, wat he dor ne Taß upnehm; von wegen sin breedes Heck künn ick æwer nich sehn, wat he dormit ded, un nahsten rullt he sick den sworen Armstohl mit den Aewertog von Juchtenledder nah den Harrn Diakonus ranne un sett't sick bi em dal. »So, Harr Magister, nu wiren wi so wit klor for de Fracht ond könnten wir de Konnossementen ond dat Manifest teeken. Greten, den Harrn Magister sin Köppken toierst! Ihre, dem Ihr gebühren deit, Römer am dritten, Harr Magister! De grot puzzelanen Mundtaß mit den Viölkenstruß, Greten, versteihst du? An Order für den Harrn Magister! Dat is de sülstige Mundtaß noch as verleden Johr, Harr Magister! Weet Er noch woll?«
Aewer den Herrn Magister sin Gesicht güng wedder so'n fründlichen Strahl von Vorgeföhl in Erfüllung gehender Hoffnungen. He säd nix, gew æwersten Kasper-Ohmen de Hand, un de beiden würdigen Harren schüdd'ten sick de Hänn' mit der lieblichen Eintracht gegenseitigem Verständnisses.
Un dorup kem Gretenwäschen mit de grot puzzelanen Mundtaß mit den Viölkenstruß up 'n Präsentürtöller nah ehr Mutting, un Madame Pötten nehm de grote sülwern Koffeekann von dat sülwern Füerfatt un schenkt de Taß dreevirtel vull, un donn sett't se den sülwern Rohmguß un de een sülwern Zuckerschal mit de Zuckertang ok up den Presentürtöller un säd:
»So, Greting, Kinting, nu geh mich zu Harrn Diakonussen un spill mich auch nichts nich über, Kinting, gib mich hübsch 'n bischen acht, daß auch kein Plack nich in deine neue Merino kömmt!«
»Makt dat mit Maneer, Grete, versteihst du? Mit Maneer segg ick di, so–o!«, säd min Öhme.
Un dat ded lütt Gretenwäschen denn ok un makt 'n feinen Menuettenknicks vör Harr Diakonussen, un de Harr Diakonus halt' sick bedächtig de Taß von den Präsentürtöller, smet sick dree Stücken von de slohwitte Raffinad in, göt sick von den bottergelen Rohm dorto un sett't dorup de vulle Taß vör sick up den Disch, strakt Greting æwer den srnucken lütten Flaßkopp un säd to de insonderheit Verihrte:
»Ganz Ihr Konterfei, werteste Madame Pötten, – ein wahres und rares Bild prangender Gesundheit, ganz wie des holden Kindes würdiger Herr Vater!«
»Ja, dat seggen Se woll, Harr Magister«, säd donn Kasper-Ohm. »Mi is de Diern eegentlich noch nich ribbig nog in de Spantung. Ick schick ehr woll, wann der Sommer kommt, noch 'n beten nah minen Broder, den Barnstörper Pensionarius; dor schall se mit nach der Rägel gahn, ond wann dat Kalw denn noch so'n Wochere söß mit frische Melk nahbörnt ward, dor, meen ick, schall sick dat noch beter mit ehr helpen. Greten, min Taß ond denn din Moder ehr Taß ond denn den Botterkringel!«
Un as Gretenwäschen dat besorgt hadd, donn kreg ick minen Wunk von Kasper-Ohmen von wegen de ierden Pipen un den Knaster. Na, dat besorgt' ick jo nu mit Maneer un Geföhl un bedurt man blots, wat ick mi nich ok een anstecken dörwen ded; twee Büxen hadd ick jo all lang an, – dörchsükt hatt ick mi in den Punkto jo all up de Ballaststäd mit min goden Frünn' Hans Holtfrätern, Jochen Beesen un Vogel Straußen.
De Harr Magister nehm sick de lang' ierden Pip mit de blag Fedderposenspitz, un Kasper-Ohm de tweet mit de gel, un denn wir dor noch een achter up den Disch mit ne rod', un de hadd ick för min Lewen giern mi sülben anbrennt, üm Kasper-Ohm, de den Knaster vör sick henpusten ded as 'n Schosteen von ne Growsmed, dat mal eens to wisen, wat Maneer wir, wo he dat maken müßt, üm richtige Rökkringels aftodresseln, un wo de Tung sick dorto in de Mund mit 'n halw Wenning dreigen müßt. – Dat güng jo æwersten nich, un so sett't ick mi gedüllig wedder up minen Stohl vör dat Finster dal un hürt andächtig mit to, wo min Kasper-Ohm den Harrn Diakonussen mit sinen dicken Dollenvörfinger donn up den Churrock tuppen un to ein seggen ded: »Fett swemmt baben, Harr Magister; ick segg Em, dat Fett swemmt ümmer baben, ond wenn dat ok man Tran ond keen Provanzi is, baben swemmt dat doch, as de Rohm dor vör Em in den sülwern Rohmguß up de Melk swemmt. Wer lang hett, der dörft lang hängen laten, ond wen mit den sülwern Lepel in de Mund jung worden is, glöw Er mi dat, Harr Magister ond nich mit ne höltern Kell, der is stännig in dat Recht, wann er seggen deit: lerst kam ick, ond denn kam ick noch mal, ond denn kamt ji noch lang nich; glöw Er mi dat, Herr Magister, der hett dor nich nödig nah to gahn«; – donn horcht' ick scharp hen un kek ick nipp to un dacht bi mi: Nu steckt Kasper-Ohm den Harrn Magister den duwwelten hollanschen Dukaten in de Hand; æwersten nee!
De Harr Magister hadd dor ok nix gegen intowennen gegen minen Öhmen sin Behauptung un nickt' tostimmig dreemal langsam mit den Kopp un let ebenso langsam den Knasterdamp ut sin beiden Näsenklusgaten rute gahn. »Alleen æwersten, wer nix hett, Harr Magister, ond wer dor up de Tofälligkeit un de Accidenzen anwiest ist ond wer dor van der Hand sotoseggen in den Mund lewen möt, der kann Gott sinen Schöpfer dorvör danken, wann er wat kriggt, ond der mot dornah gahn, wann er wat kriegen will, ond der mot sick dornah hebben, dat er wat wedder kriggt, wann er wat kregen hett, ond ick for miner Person verdenk em dat nich, wann er dat deit; man mit Maneer mot er dat don, ond wann er dann bi mi kümmt, denn do ick dat ok ümmer mit Maneer un holl em sin höltern Kell nich jerst lang vör, dat schall mi keen Minsch nich nahseggen. Ond wenn ick een poor Skillinge heww, Harr Magister, ond wann ick mihr heww, as ick taxeert ward, denn dat is nich blot dat beten Sülwertüg dor achter in dat Eckschapp, dat frett jo man blot Tinsen un is jo man blot sotoseggen för de reine Fromasche, as de Franzos seggen deit, denn so ist dat min Fiend, de mi dat nahseggen deit, wat ick dor dick mit do. Dat lett sich nich gewen, Harr Magister, wat de richtige Taktus van de feine Maneer is; man dat lehrt sick, wann een sick de Welt üm de Uhren slahn hett, as ick dat dan heww, Ost un West bet nah de Batavia ond de Magellansche Sund, ond wann een bi den hollanschen Gouvernüre to Java in Slott Buytenzorg to Gast seten hett, as ick dan heww. Lat Er æwersten doch sinen Koffi nich kolt warden, Harr Magister! So'n feine Taß Koffi ward Em so licht nich wedder baden, Harr Magister! Der Mokka is duwwelt so got as verleden Johr, segg ick Em, as Er mi de sülwige Ihr anded, Harr Magister, weet Er noch wöll?«
De Harr Diakonus nehm dorup bedächtig, nahdem he vorsichtig de ierden Pip up den Disch leggt hadd, dat vull Köppken von dat Unnerschælken, let sick den Mokkadamp sihr befriedigt ünner de Näs dördigahn, wurbi he eenen flinken, æwer sihr kuntentierten Blick up dat Ünnerschælken smet, un drünk de Taß half ut.
»Es scheint mir würklich eine vortreffliche Bohne zu sein, Herr Kapitän!«, säd he.
»Ja, vullwichtig is he, dor kann Er sick up verlaten, Harr Magister! Fru, gah mal eens rute un besorg ons frische Kahlen for dat Füerfatt!« Kasper-Möhme nehm dorup dat sülwern Füerfatt un stüert dormit ut de Dör rute. »Greten!«, säd donn Kasper-Ohm, »Mi dücht, de Husdör is apen, gah hen ond klink ehr wedder in!«
Gretenwäschen sprüng von ehrn Stohl up un dat ok ut de Dör rute. Kasper-Ohm wir mitdes ok upstahn un kem nah dat Finster ranne. »Jonge«, säd he to mi, »kik Er mal eens nah den Marigentuurn ruppe ond segg Er mi mal, wat der Wind is! Ick glöw, wat der Frost nu bald insetten deit, Harr Magister, morn is Niemaand.«
Na, ick kek jo nu ut dat Finster nach den Turm ruppe. »De Wind is Nuurdost, Kasper-Ohm!«, säd ick.
»Wat is er? Nuurdost is er?«, säd donn min Öhme un kek ok ut dat Finster. »Do Er Sin Külpen up, Jonge! Osten bi Nuurden is er!«
De Harr Magister wir jo woll mitdes mit sinen Mokka klor worden, denn ick hürt dat, wo he dat Köppken wedder up dat Ünnerschælken stellen ded, un as ick un min Ohm uns wedder nah em ümdreihten, donn led he grad sinen Teelepel wedder up dat Köppken. Glik dorup kemen Kasper-Möhme un Greten wedder rinne. De Harr Magister stünn æwersten up un säd, wat he beduren ded, dat de insonderheit verihrte Madame Pötten, wenn se dat üm sine bescheidene Person dan hadd, sick de Unmäuh namen hadd; wat em dat von Harten leed ded, dat he sick de tweete schöne Taß Koffi verseggen müßt; wat he noch bi anderweitige verihrte Mitglieder von de Gemeen in gleiche Amtszwecken sick de Ihr un den Nahmiddag nehmen müßt, un wat sin würdiger Gönner, Herr Kaptein Pött, woll weeten ded, wat Ansehn sin müßt un Ansehn gedenken ded, un wat he, de Magister, för em, Harr Kaptein Pötten, een recht günstiges Frühjohr för de Schepsfohrt verholfen ded, un kort un got, de Harr Magister empföhl sick de wierte Familige Pött so angelegentlichst as ganz ergebenst un kreg dat Geleit bet an de Husdör mit Knicks un Kratzfot, as dat Maneer wir.
Na, nu güngen wi jo all vier wedder in de Vörstuw rinne, ick, versteiht sick, alleen schon von wegen den Botterkringel, un donn sett't Kasper-Ohm sick wedder in sinen groten Armstohl dal un säd to sin Fru:
»Sett di man wedder in de Eck van dat Kanapee, Moder! Den Harrn Magister heww wi hatt. Der kommt vor dat negste Johr nich wedder; alleen æwersten denn kümmt er wedder, verlat di dorup, segg ick. Dat is een slichten Makler, der sin Provischon in Stich lett, dat is dat Boganker, vor dat er liggt. Verlat di dorup, Fru, dat kappt er nich, so lang er up de Reed' vor Käppen Pött sinen Frihaben liggen kann. De Harr Magister is nu bi dat Inkasseeren Hus bi Hus as de Monitor van dat Gewett; abersten wedder kamen deit er, so drad as dat Johr ründ is; up den Punkto hett dat Gottswuurt in den Churrock ond mit de Böffkens een delikates Geföhl, segg ick di, Moder, wann dat man mit Maneer behannelt ward, as ick dat behanneln do ond as ick den Harrn Magister trakteert heww. Moder, segg ick, ick bün noch nich dörch mit den Koffi. Ick heww den Jongen dor ok inviteert up een Köppken Koffi ond up een gatlich Stück van den Schomannschen Botterkringel, ond dat schall er nu hebben, abersten mit Maneer schall der Jonge dat hebben, dormit er dat lehrt ond for der Tokunft weeten deit ond sinen Vader dat mitdeelen kann, wat Maneer is ond wo Maneer utsüht ond wat sin Ohm Maneer hett oder wat er keen Maneer hett; ond wann den Jongen sin Vader keen Maneer van mi antonehmen gemeent is, wil dat er sick vor kloker hölt as ick, denn so mag dat jo woll sin, dat er Maneer van den Jongen dor annehmen deit, denn menniges Mal belihrt di de Einfalt, Moder, wo du up de Weisheit ond den geweckten Verstand nix gewen deist ond von se nix hüren ond ok nix weeten magst. Kumm mal her, Jonge!«
»Wat sall ick, Kasper-Ohm?« säd ick.
»Nu stell Er sick hier mal grad vor mi hen ond kik Er mi in dat Gesicht ond schul Er nich ümmer so nürig nah den Botterkringel; der Botterkringel löppt Em nich weg, ond de Taß Koffi ok nich, de ick Em todacht heww ond wur een Moralischen för Em ünnen in sitten deit, grad as in dat Swanzenn' van der Fabul ut den lütten Broder, den Er mi explizeert hett, weet Er noch woll? Na, nu segg Er mi mal eens, Jonge, heww ick etwan den Harrn Magister den duwwelten Hollanschen eegenhannig in de Hand steken, as een riken Mann eenen Ballastschüwer etwan 'ne Foi in de Hand steken deit ond as Sin Vader dat viellicht van mi estimeert, oder heww ick den Harrn Magister den duwwelten Hollannschen nich in de Hand steken? Sprek Er, Jonge!«
»Nee, Kasper-Ohm, dat heww ick nich sehn!«
»Süht Er, dat Er dat nich sehn hett! Ick heww den Magister den Dukaten nich in der Hand steken, ond dat wir ok keen Maneer west, so ick dat dahn hadd. Hett denn etwan, wat Sin Fru Möhme dor up dat Kanapee is, dat för mi æwernamen ond den Harrn Magister dat tosteken, odder hett Sin Fru Möhme dat nich dan?«
»Nee, Öhme!«, säd ick, »de hett dat ok nich dan!«
»Süht Er? Sin Fru Möhme hett dat ok nich dan; man denn hett dat woll vör Sin sichtlichen Ogen, wat Sin Wäschen dor achter is, Greten, dat achter minen Rücken don müßt, wat denn? Sprek Er, Jonge! Hett Greten dat dan, oder æwersten hett se dat nich dan?«
»Nee«, säd ick donn wedder, »de hett dat ok nich dan!«
»Greten hett dat also ok nich dan. Süht Er! Denn hett Er am Enn dat woll gor up min Geheet sülben don müßt? Sprek Er! Hett Er dat, oder hett Er dat nich müßt?«
Ick kek Kasper-Ohm ganz verwunnert an. »Nee«, säd ick, »ick för min Part heww dat ok nich dan.«
»Denn hett der Harr Magister etwan den duwwelten Hollannschen gor nich mit kregen, wat meent Er? Hett der Harr Magister dat, oder hett er dat nich?«
»Nee«, säd ick donn wedder, »so vel ick weet un man sehn heww, hett de Magister dat nich.«
»Dor irrt Er sick in, Jonge! Kregen hett der Harr Magister den Duwwelten; man wo hett der ihrwürdige Harr em woll kregen, weet Er dat woll, ond kann Er mi dat woll seggen?«
Ick ret de Ogen wit apen.
»Süht Er? Er weet dat nich! Na, denn so will ick Em dat man seggen, wurans de Harr Magister den duwwelten Hollannschen kregen hett: Mit Maneer hett er em kregen! Ond nu will ick Em dat mal sülben wisen, wat Maneer is ond wat dat up sick hett, ond nu sett Er sick mal in de anner Eck van dat Kanapee, wur de Harr Magister vörhen seten hett, bi Sin Fru Möhme hen, ond lang Er sick man een gatlich Stück von den Botterkringel. Sett Er sick, Jonge, hört Er? Sett Er sick, as ick Em heeten heww!'
Na, ick let mi ok nich lang bidden un nehm mi een banniges Stück von den Schomannschen.
»Greten!«, säd donn Kasper-Ohm wedder, »Greten, nu hal mal eens dat Poor Tassen her, wat ick Andreeßen todacht heww. Moder, nu schenk den Jongen dat Köppken vull van den Onlandtschen Mokka ond smit Em ok 'n Stückschen Zucker in!«
Kasper-Möhme ded dat denn ok.
»So, Greten, nu præsenteer dat mal den Jongen dor, grad so as du dat den Harrn Magister præsenteert hest!«
Gretenwäschen makt 'n feinen Menuettenknicks vör mi, un ick halt' mi de Taß ok ganz gemütlich von den Präsentürtöller rünner un dacht bi mi: I, dit kann di gefallen!
»Well! Nu lat Er den Koffi ok nich kolt warden, Jonge!«
Ick let mi dat nich tweemal seggen, nehm de Taß mit dat Ünnerschælken in de Hand un füng an to drinken. Wir ick æwersten nich verwunnert, denn so würd ick dat, denn midden up min Ünnerschälken leg de blanke köppern Witten, den Kasper-Ohm mi wiest un wedder in sin link Westentasch steken hadd, ihre dat de oll Diakonus kem.
»Na, wat hett Er dor woll up dat Onderschælken, Jonge?«
»Dat 's jo woll de köppern Dreeling von iersten, Kasper-Ohm?« säd ick.
»Richtig, dat is er, Jonge, ond dat würd een lübsches Markstück sin, kann ick Em seggen, wann een gewissen Slöpendriwer van Jongen, den ick leewer nich nennen will, mihr Respekt vor dat Hus hatt hadd. Süht Er? Nu is dat man een Dreeling! Ond nu, Greten, gah mal hen un kik mal to, wat der Husdör richtig inklinkt is! Moder, stell mal de sülwern Zuckerschalen in dat Eckschapp, ond ick will mal so lang an dat Finster gahn ond tosehn, wat der Wind noch ostlicher gahn is. Er bliwwt sitten, Jonge, ond drinkt mitdes den Koffi ut!«
Na, so geschehg dat denn ok all. Ick drünk minen Koffi ganz koltblödig ut, dacht awersten bi mi: Nee, den Gefallen mit den köppern Witten deist du Kasper-Ohmen doch nich! Ich stellt' also dat leddig Köppken up dat Ünnerschalken, let æwersten den köppern Dreeling up dat Schælken liggen, as ick de Taß up den Disch henstellen un den sülwern Teeleppel grad so as der Harr Magister up dat Köppken leggen ded.
Donn dreigt Kasper-Ohm sick üm.
»Na, Jonge!«, röp he, »weet Er nu, wat Maneer is? Nu möt Er sick denken, wat der Dreeling eenen duwwelten Hollandschen west is, ond denn weet Er allens. Nu hett Er eenen Witten kregen; nu schick Er sick ond nehm Er Maneer an, dat dat ball wedder een Markstück warden dörft.«
»Nee, Kasper-Ohm!«, säd ick, »wenn Se dat viellicht meenen, nee, denn leewersten nich! De Botterkringel is sihr got, un de Koffi smeckt na mihr, man wat Se Ehr Kopperwitten is, de liggt noch grad so up dat Ünnerschælken, as Se em henleggt habben«.
Kasper-Ohm makt 'n poor Ogen as ne Ul, würd so brun as sin Onlandtsch Mokka, tröck dat Mul so breet as von 'n Snatermann nah Lütten-Kleen ond schreg: »Morblex! Moder! Moder! Hörst du? Nu gew ick dat up! Der Jonge lehrt in sin' Lewen keen Maneer nich! Der Jonge treckt sick dat Bispill van den Magister nich to Gemöt. Der Jonge hett keenen Druppen Pöttsches Blot in sick. Der slacht't nah sinen Vader. Wur is de Stock, Moder, dat ick den heillosen Jongen eenmal Maneer bibringen do! Der muurdverbrannter Rebeller der! Moder! Wur is der Span'sche?«
Gretenwäschen füng an to weenen. Kasper-Möhme hadd sick ok bi dat Eckschapp wedder ümkihrt un röp ganz besorgt:
»Kasping, Kasping, ich bitte dir, tu mich das Kind man liebersten nichts nich! Bedenk' mich doch! Du weißt, was meine Swiegerin wäre, die möchte das nich, wann wir das Kind man schief ansähen; es möchte dich achterher leid tun, wenns du es auch noch so gut mit das unartige un unverständige Kind meintest, was jo in Grund un Bodden verzogen is. Bedenk mich das doch, Kasping, un laß mich das man liebersten unterwegs!«
Man Kasper-Ohm let sick nich hollen; he fohrt nah den Alkaben rinne, as ob he sick sinen Span'schen mit den sülwern Knop halen wull. Ick let mi æwer nich verblüffen, langt' mi noch flink 'n gatlich Stück von den Schomannschen von den Disch, dor min Ohm mi jo nu doch eenmal den Krieg erklärt hadd, as feindliches God rünner. »Man blot sick nich kriegen laten!« säd ick to mi, un dat ut de Dör rute un let Kasper-Ohm dat Nahfleuten.
As ick dat æwer minen Ollen vertellen ded, wat Maneer is un wo mi dat bi minen Öhme wedder mal gahn wir, dunn so lacht he still för sick hen un säd: »Is un bliwwt doch eenen appeldwatschen Pötter, de Kasper-Ohm!«
Dorup sett't de Winter in, un dat kem mit sonne brandbitterböse Küll, dat de Strom Hilgendree-König bet nah Warmünn'n hen hollen don ded. Na, dunn würd Stritschoh lopen nich för de Frag. Junge, di, wat güng dat moi! Ierst gegen de forsche Nordwest an 'ne vull Halfstunn geampelt bet de Tranen an de Backen fastfrieren deden, un denn wedder vör de Wind retour gekitscht in teihn Minuten up minen Ollen sin langsnablig hollannschen Stritschoh. Junge di, wat güng dat moi!
Mi ward männigmal ganz hypokolsch, säd oll Unkel Andrees un speg dorbi trurig up de Kahlen vör sick in dat apen Abenlock, wenn 'k an de Tiden trüggdenken don do. Wo schlick un flink de Been dunn, wo mör un kroß nu un wo nehg an 't Afwraken! Dat sünd man fifunföftig Johr her, æwerst upstäds ward mi dat all orig suer, wenn ick so'ne halwe Stunn gegen de Nordwest an Stritschoh lop, un hen un her nah Warmünn'n in annerthalw Stunnen, as ick dat as Jungmann oft nog dan heww, dat künn ick nu nich mihr för hunnertdusend Daler, un wenn 'k Habenmeister, Lots'kummandür ore gor Vagt in Warenmünn'n dorför warden süll. Nee, dat kann 'k abslut un partutemang nich mihr!
Na, dat Is was got! Kam ik in vulle Fohrt gegen den Fischerhaben, wur de ›Anna Maria Sophia‹ ant Bollwark sorrt leg, un Kasper-Ohm steiht bi ehr mit 'n poor Kapteins un spreken von Keelhalen, Vertimmern und Kalfatern un all so wat.
»Na, Musche Blix, fall Er mi man nich in de Wak ond gah Er mi nich up dat Boll-Is!« seggt Kasper-Ohm, as ick rannekam.
»Hett nix to bedüden, Kasper-Ohm! Hett nix up sick!« segg ick un sus üm de Kapteins rüm as ne Fleddermus üm de Nachtwächters.
»Is all mennig een inbraken un versapen, Bengel, de nich so'n Dwallhamel was as Er! Lat Er sick raden, Jonge, lat Er sick raden!« seggt dunn Kasper-Ohm wedder.
»Wenn de Hewen instört't, sünd all de Swælken dot!' segg ick dunn wedder un fohr dicht üm de Füerwak bi den Fischerhaben rümme as 'n Brümmer üm de Tranlamp.
»Is dat eenen gottlosen Rangen, Käppen Bradhiering!« seggt dunn Kasperohrn. »Dat is min Süster Illsche ehr Jonge. Wenn de nich noch eens versüppt oder uphängt ward, denn so is keene Gerechtigkeit nich mihr in de Welt un keen Verlat nich up dat Evangelium.«
»Sünd ok rore Gasten west in uns Tid, Käppen Pött, – hä – hä! – nich wohr?« röp dunn Bradhiering. »Weet ji noch de Kokenbod, de wi beid Pingsten Anno 59 an 'n Strann ümstöten deden, un wo dei Krewts achter uns wiren un uns bet achter de Fischerbastjon dor nahsetten deden? Wi æwerst ampelten dörch den Graben un knepen ut. Weet Ji dat noch?«
»Silentium! Lat Er doch so wat den Slæks dor nich hüren, Bradhiering! Dat heet jo Tran nah Tromsoe bringen! Der Jonge geiht sünst noch ganz æwer Stag.«
Ick hüll mi æwerst nich wider bi se up, denn ick sehg minen Fründ Hans Holtfräter ut dat Fischerdur up 'n Sleden mit so'n Fohrt rute un nah den Fischerhaben rinne seilen, as wenn he von 'n Flitzbagen afschaten wir. Ick nah em ranne.
»Deuwel, Hans! Dat geiht fein!«
»Ja, fein gahn dohn deit dat, Andrees!« seggt Hans un stoppt sinen Sleden. »Snall din Stritschoh man fuurtst af un kumm mit.«
»Hest du noch 'n Sleden un Peekhaken för mi?« segg ick.
»Wiß!« seggt Hans, »min' Oll'n sin grot Fischersleden steiht achter de Husdör; den kannst kriegen; den hal di man! So'ne feine Bahn hest du noch nie aflewt. As dat schummern würd gestern Abend un ihr de Nachtwächters kemen, heww wi twee Stunnen lang baben an de Pump pumpt, un æwer Nacht is de heel Strat so blanking worden as 'n Speegel. Nee, wat dor all för Lüd up de Snut un up den Achtersteven follen sünd, dat glöwst du nich, un wat dat für ne Fohrt den Amberg dalmakt, dat mötst sülst dörchmaken!«
Ick let mi dat nich tweemal seggen. Stritschoh af, – Holtfrätern sinen groten Fischersleden rute, – un nu güng dat bet baben in de Strat ruppe un denn up den Sleden von baben hendal de Strat rünner in sonne Fus un Fohrt, as wenn 'n Schipp von Stapel geiht.
»Süh dor, holt Bahn! Süh dor, holt Bahn!«
»Junge di, dat geiht fein, Hans!« segg ick, as wi unnen in 'n Haben ankamen.
»Ja, fein gahn dohn deit dat, Andrees!« seggt Hans Holtfräter. Un de Lüd, de dor in de Strat güngen, müßten sick an de Husdören drücken, sünst hadd wi se mit uns' Sledens üm un üm führt.
Nu müßt sick dat so drapen, dat, as wi de Sledens wedder ruppetröcken, de oll Paster von Sankt Jakobi de Strat dalgüng in vulle Ornat, den Köster achter sick. Wi nehmen uns Deckels af, as de Preester üns vörbigüng; man he estimiert' uns nich.
»Bi Hierundar up de Lastadie is hüt Nahmiddag Kinddöp; dor werden Twäschen döfft, een Jung un ne Diern; weeßt all, Andrees?« seggt Hans.
»So?« segg ick. »Hewwt se ok Appeltuurt?«
»Ja!« seggt Hans, »Appeltuurt un Malahaga!«
Mitdes kemen wi wedder baben in de Strat an. As wi nu baben sünd, seggt Hans Holtfräter to mi:
»Ick will dit wat seggen, Andrees, lat ierst den Preester nah de Lastadie afbögen.«
»Ach wat!« segg ick. »Mitdes dat wi ünne sünd, hett de all lang' afbögt; he is jo all dichting bi.«
Un nu güng dat wedder los von baben dal in vulle Fohrt, hest mi nich sehn, un wen sin Vader büst du? »Süh dor, holt Bahn! süh dor, holt Bahn!«
Aewersten de Preester un de Köster hürten nich, wur wi se preiten. Langsam un ihrenfast stüerten se ehren Kuurs. Ob de Paster nu so von sin Kindelbierssermon un de Köster so mächtig von sin Betrachtungen æwer Appeltuurt un Malahaga un de lübschen Markstücken up den Opfertöller innamen wir, dat lett sick nich got nahwiesen. Ick weet blot, dat wi se ümmer neger up de Hacken kemen un dat dat nich mæglich wir, den Sleden in sin dull Fohrt to möten.
»Süh dor, holt Bahn!« schreg ick noch mal so lut, as ick künn. Paster un Köster hürten nich, rein as wenn se beid mit Blindheit un Dowheit slahn wiren.
»Süh dor, holt Bahn!« schreg ick tum drüdden Mal in helle, lichte Dodesangst.
Ich hadd dat æwerst kum rute, so stödd min grot Fischersleden ok all den ollen Köster bums up de Hacken; swapps set he vör min Föt up 'n Sleden, un een – twee – dree – swapps set min leew Preester up den Köster sinen Schot. Beid makten woll een gräßliches Wesen un handschlagten as unklog. Dat hülp æwer altosamen nich. De Sleden let sick nich hissen un nich locken ; dat was rein, as wenn de Büßworm achter 'n Ossen is, un vörwartsch güng dat in vullem Ornat up den Sleden de Strat dal ut dat Stranddur rute un so in 'n Haben rinne bet dicht an de ›Anna Maria Sophia‹. Dor ierst künn 'k dat Beest von Sleden wedder stoppen.
Harre Gott un Harre Jes', wat hadd ick vör ne Angst mides utstahn! Ick dacht, min Hoor müßt dorvon gris worden sin. Den ollen ihrwürdigen Paster in vullem Ornat up minen Sleden an 'n hellen Dag' de Strat dalscheest! Dat güng seker nich ahn Krewt un Brummborenlock för mi af! Wo süll dat warden, wo süll dat eenmal warden! Mi was, as ob ick Preester un Köster dotslahn hadd. So kemen wi an de ›Anna Maria Sophia‹ ran. Kasper-Ohm un Käppen Bradhiering stünnen noch dor.
»Nee, dat is doch æwer Dreibassen un Muskedunners !« schreg Pött. »Dat geiht jo æwer Boll-Is, Grott-Is un Schlamp-Is! Van den Köster will ick nix seggen; æwerst, Harr Paster, Harr Paster! Wur kann Er sick van sonn förbannaden Jongen so begrismulen laten. Is dat mæglich, un is dat erhürt! Hett je een so wat aflewt, un kann 'e so wat wedder vörkamen! Heww ick Juch dat nich glik seggt, Bradhiering, wat der Jonge for eene gottlose Karnalji is! Harr Paster, der Jonge kennt sinen Jesum nich; der Jonge weet nix von 'n iersten Petri fif, fif. Harr Paster, skall ick den Jongen mit sinen eegen Peekhaken vör den Bleß slahn, oder skall ick em hier in der Füerwak versöpen?«
Kasper-Ohm hadd æwerst got in de Füerwak versöpen un vör 'n Bleß slahn. Ick hadd keen Tid. Ick hadd kum minen Fot von den Sleden, as ick ok Sleden un Peekhaken, Paster un Köster, Bradhiering, Pötten un de ›Anna Maria Sophia‹ in 'n Stich let un utneigen ded, as ob dat Is ünner mi inbreken wull.
Dat treckt sick all nah 'n Liw, hadd Snider Rathsack seggt, hadd de Armels an de Rocktaschens neigt. Un as sick dat sonn beten pöapö mit mi un minen Öhme utglek un torechttröck un, as mi dücht, von em vergeten würd, so verget Kasper-Ohm dat ok, wat he sinen Nahwer von grad æwer, den Harrn Perfesser Knallerballer, 'n ollen Schapskopp schullen hadd, de nich to examneeren verstünn un schuld doran wir, dat sin Süster ehr Jonge in de Eloquentsch nix nich weeten ded. Un Kasper-Ohm würd dunn wedder up sin Fründschaft un den intimitesischen Verkihr mit den Harrn Perfesser un Kasper-Möhme up den fründschaftlichen Ümgang mit de Fru Perfesserin, de de Harr Perfesser sick samt Eikatern all fix un fardig ut Stoppelsachsen mitbröcht hadd un all vör dree Johren, as E. E. Rat as Mitpatron an dat Witte Kollegium sick den Harrn Perfesser noch verschrew, – so stur un stifnackig un æwer de Stippbesöke, de se sick gegensidig makten, so vörnehm, un so gereden beid so in de feine Maneer rinne, se kennten man so knapperment noch ehr eegen Näsen, schonst se se stännig vör Ogen hadden un se ansehnlich nog un een richtiges Poor Näsen wiren, wur söß von up dat Schock gahn. In Stoppelsachsen wir Doktor Knallerballer all een uterordentliches Membran von de Eloquentsch west, hadd Kasper-Ohm to minen Ollen seggt, een Wonder wir dat nich, wat de Rekter ond de Senato academico Knallerballer nu all, dat was noch nich mal in dat drüdde Johr, tüm Dickhahn in de Eloquentsch makt hadd. Wat dor noch all ut den Harrn Perfesser warden künn mit de Tid, dat was üngewiß. Un dat was doch eenen andern Snack mit den Harrn Perfesser un mit den Harrn Perfesser sin Fru as mit Kaptein Bradhieringen, wo min Oll ümmer mit up de Koßfeller Brügg up- un dalgüng, un Fru Frätwusten ut de lütt Mönkenstrat, wo nu jo woll, – Kasper-Ohm künn dat nich ännern, – Illschen, sin Süster, Hand un Hanschen mit worden wir, as der Hollander säd, ond de Frätwustens wiren jo man von dat Fischland.
De Harr Professer, de man vierhunnert Daler Fixum hadd, mücht jo nu woll den Ümgang mit Kasper-Ohmen för sihr vortelhaft erachten; un de Frau Professerin mücht jo wull bi sick dacht hebben, wat min Ollsch, as Kasper-Ohmen sin Süster, ok 'n lütt beten mitdeelsam wir, genog, se hadd ok 'n Schiemannsknuppen in min Ollsch ehr Trossen slahn wullt, man dat hadd doch keen Däg mit de twee beiden hatt un let wedder voneen, ihre dat richtig fast worden wir. Min Ollsch hadd dor man mal morgens bi de Fru Professern ut Niglichkeit inkäken hatt, un donn hadd de Fru Professern Eikatern, wat all 'n Bengel von dörteihn Johren was, splitterfaselnackt up 'n Disch un up 'n Pæhl vör sick liggen hatt un den langen spirrknakigen Räkel mit 'n groten Waschschwamm von den Top bet up dat Keelswin un von dat Heck bet an de Gallion afswabbert un afbolußt un afwuschen, grad so as 'n lütt Kind, dat noch de Bost kriggt, un Eikater hadd ümmer dorbi schrigt: »Ei aber Mitterchen, Mitterchen, bei Leibe nicht so hart!« un de Fru Professorin hadd ümmer dorto schrigt: »Eikar, wirscht du dich fiegen! Eikar, ich sag 's dem Baba, da wird der Baba dir ohne Zwaifel einen Luzianischen Göttertialok extra zutiktieren, unt tu weischt's, Eikar, daß, wenn Väterchen dich an das Exschponieren nimmt, da währt 's a Schtunde mehr, Kindchen. Gehab dich, Eikar!«
Un 'n anner Mal wir min Ollsch wedder rümgahn, un dor wir de Fru Professern bi ne Gos bi west, de noch to Middag hadd brad't warden süllt, un de Klock wir all halwig twölf west, un de Fru Professern hadd noch ne ganz unglaubliche Dormös' up 'n Kopp un sonn vergelte kort Ünnerrock un 'n grot Lock in den linken Strumpschacht hatt, as 'n Gullen grot, un ne Brill up de Näs dorto, un de Gos hadd se mit Thymijan un Majoran, mit Krüsermünt, Peperkrut, Dill un Zipollen, mit Karmum, Muschat, Herr du meines Lebens! und 'n ganz klein bisserl Deifelsdreck, just nur 'n Sticknadelskopf groß, der Schleckerei halben, stoppt, statt mit Appels un Plummen. Un dat hadd ehr all so utlannsch anstahn mit ehr knækern Fingers un so linksch un dwatsch, un ne Kækenschört hadd se gor nich mal vör hatt, un dor wir min Ollsch so vör grugen worden, dat ehr ganz slimm worden wir, dat se den ganzen Harwst æwer keen Gosbrad nich hadd eten künnt un dat se noch to Kasper-Möhme achterher säd:
»Nee, Swiegerin, allens in der Welt! Man dat 's jo 'n richtigen Kæmtürkenkram bi dat Volk. Ick paß nich to Knallerballersch, un Knallerballersch paßt nich to mi. Do du, wat du wist, Swiegerin. Mi is üm de Ihr nich to dohn. Ick bliw för mi un bi Fru Frätwusten, mit de lett sick doch 'n vernünftig Wuurt snacken, un de hett doch wenigstens keen Löcker in ihr Strümp as ne Hand grot.«
Kasper-Möhme hadd æwersten dorto wedder mit ehren Kopp schüddt un mit de Ogen twinkelt un mit ehren vornehmsten Akzent seggt:
»Ach, liebe Ilse, nimm mich das man nich übel, das änderst du mich doch nich, liebes Kind! Das laß mich liebersten man gut sein. Sag mich, mit wem du umgehst, und ich will dich sagen, wen du büst, und das ist mich wenigstens keine Kunst nich, sich zu Seinesgleichen zu halten; abersten das muß ich dich sagen, lieb Ilsing, wo das nich in ist, das sieht mich auch das nich ein. Das Geld täte es nich. Wenn es man das Geld is, denn hätte Kasping es. Kasping hätte Antonii wieder tausend Taler in der städtische Aerarii eingelegt, kannst du Micheln man sagen, wenn Swager das noch nicht wissen täte. Abersten wenn die Frau Professorin Knallerballer auch zehnmal Knopflauch in die Bratengans täte, das kennst du mich man nicht, die akademische Gerichtsstand hätte die Knallerballern doch, und die Frätwusten ihr Mann wäre jo woll man 'n Nahprahmer und stände mich jo woll unters Niedergericht, und sie, die Frätwusten, wäre mich jo woll so ordinär, daß sie zehn ehliche Kinder all von ein und denselbigen Mann hätte, und die alte swarze Taftfahn, welche mich die Frätwusten ümmer trägt, wenn sie Kirchgang hält, wäre auch jo woll die einzigst anstännige Montierung, die sie hätte, und alltags ginge sie mich jo woll ümmer auf Slarpen mit ne gedruckte Schürze as meine Köchin Durick Peyßen. Nee, das laß mich man so, lieb Ilsing!«
Kasper-Ohm wir æwersten mit den Harrn Professer nahmiddags æwer den Strand so mastig spazieren gahn, un de Professer hadd Kasper-Ohmen so todolich ünnerhakt hatt, un Kasper-Ohm hadd sick donn so utdrücklich nah minen Ollen ümsehn, de mit Kaptein Bradhieringen up de Snickmannsbrügg up un dahl gahn wir, so utdrücklich, as hadd he seggen wullt: »Maneer is Maneer, ond dat kennt ji man nich, aber wann ji mi fragt, ick heww Verstand!« so dat min Oll to Bradhieringen noch seggt hadd:
»Bradhiering! Nu don S' mi de Leew un kiken Se mi blot eens Kasper-Ohmen an! Weeten Se, wat ick dorvon denken do? Wenn man nich am Enn, wat Knallerballer sin Pump is, up Pötten sinen Hoff steht, un wenn de Harr Perfesser leck is, Pött pumpen möt. 'N poor von Pött sin Schruwen sünd all von lütt up bi den ollen Burßen nich drang nog indreigt west. 'N Ticke hett he all ümmer hatt. Wenn de so Gewettssignater wir, Bradhiering, hü?«
Un oll Bradhiering hadd donn so recht fett vör sick henhuchelt un dorto seggt:
»Wiß! Wat mi wunnert, is, dat he nich all lang' sick mang de Gewandsniders hett upnehmen laten, man blot üm ünner dat Obergericht to kamen. De Dreihkrankheit hett he all; kriggt de Pürrick, den Kasper ünner den Brägen sitten hett, æwerst ierst Jungen, denn so ward ut de Musket een Muskedunner, un wenn denn de Drücker von dat Gewehr nich æwersnappt un Kasten seggt, denn so is dat Gott's Will!«
Dat wir so gegen Ostern rümme west; mitdes hadd sick jo nu dat Johr bet nah Pingsten ranne luvt. Min Oll un Bradhiering wiren all 'n poor Wochen wedder in See, min Oll nah Krischania un oll Bradhiering von den ›Emanuel‹ nah Rowan. De Boden an den Strann von de Borgwalldur, an de Ballaststäd vörbi, bet nah dat Petridur würden een nah de anner upstellt för dat Pingstmarkt, un wi Jungs, min Kumpans von de oll Ballaststäd, Jochen Bees', Vogel Strauß, Hans Holtfräter, Ete Kock un wo se all noch heeten deden, hadden dat mächtig hild nahmiddags na de Schol mit dat Tokiken bi de grot Bireuterbod un de grot Menagerie, de Timmermeister Wölfelt un Zacharius Dierksen dor upslahn deden, un mit de Karussels un nahsten mit dat Klaribospill achter de Boden, Junge di! Un Fridagabend vör dat Pingstfest donn trocken de Juden in ut Meusling un Israelsdörp un Altona, un Teterow un Kröplin, all up grot Planwagens, Achum machechum, machachum! Schalemichum, Schalemachum, Junge di! Schachermachei! Un Fru Schrödern ut Lübeck mit de Appelsinen wir ok all ankamen, un de Stettiner Pötterjachten legen ok all bi den Kran an dat Borgwaller Dur; un oll Tanten Mæhnen hadd mi seggen laten, ick süll mi den tweeten Festdag man dat Bewußte abhalen, un dat was ümmer 'n lübsches Markstück; un oll Vetter Meyer hadd mi up de Strat drapen, – tofällig wir dat nich, denn ick wüßt prick de Tid, wenn he abends nah Blocken an de Blotstrat mit sin lange Pip stüern ded, un hadd to mi seggt: »Na, Andrees, verget dat ok nich un lat di eens negste Dags bi mi sehn!« – un dat bedüdte ok een lübsches Markstück, un dorto vierteihn Dag' keen Schol un keen Eloquentsch nich. Junge di, dat wir fein!
Sünnabendnahmiddags Slag vier würd dat Fest inlüddt von all de sæben Tuurns mit all de Hauptklocken 'ne halwige Stunn lang, un mi wir dat nürige Jungshart so vull von all de Harrlichkeit, de dor nu kem, un von dat söte Vörgeföhl, dat dor jo noch ümmer söter is as de Würklichkeit sülben, denn Kasper-Ohm wir mi bi dat Mönkedur begegent un hadd dat linke Og so halw toknepen un mi so ohmshaftig towunkt as lang' nich un hadd to mi seggt:
»Is Er dat, Jonge, oder is Er dat nich? Er künn sick ok woll wedder eens bi mi sehn laten, Ansehn deit gedenken, ond wen wat will, der mot dor ok nah gahn, mag er oder mag er nich; ond wen nich dornah gahn mag, der mot sick achterher man nich wondern, wann dat Ei schier ond dor keen Gel nich for em in is. Mag sin, dat ick ok noch wat in Petto for Em heww, Jonge, versteiht Er oder versteiht Er nich?«
Un dat läd ick mi so ut, dat min Öhme mi doch noch am Enn ok wedder mal eens een lübsches Markstück anwassen laten künn, as oll Tanten Mæhnen un Vetter Meyer, un denn wiren dat all dree Markstücken, un dor künn ick jo woll Schröders ehr halw Appelsinenbod för utköpen.
Un as ick so kalkuleeren ded, dor stünn ick grad mit minen Fründ Vogel Straußen vör Mynheer van der Plömerstaken sin Waffelkokenbod, de ut Amsterdam up sin eegen Schuyt æwer Tönningen kamen wir mit Mynfruw van der Plömerstaken ond mit twee Mynjungfruwens van ick weet nich wat; man sonn Barribal von Jungmann, de achter mi stünn, säd donn to 'n annern Jannmaat, de bi em stünn un ok de Bod mit ankek, dat he se all in Hamburg sehn hadd, un wenn dat nich twee van den Barg wiren, denn wull he Warg priemen. – Mynheer was eegens up sin Schuyt kamen, üm de Rostockers mit veritablen Gintoddy un Waffelkokens direkt ut de Pann un echte Vagelnesters un ick weet nich wat sünst noch för Delikatessen ünner de Ogen to gahn. 'n Bod wir dat nich, man een puikes lüttjes Hüschen, orig mit Finstern in un Gardinen achter de Finstern un 'n lüttjen Schosteen baben up dat rode Dack: »Harre, du Vogel, kik eens!« Un vör de Dör von dat lüttje hollandsche Hus hüng an 'ne Stang 'n Arra in, von de Westindies, un karkt, as wenn een up ne Gosgörgel fläuten deit, un in dat lütt'e Hus sprüng üm Mynfruw van der Plömerstaken, de grote güllen Schillers æwer ehr Uhren drög, ne lütte Apkatt rümme: »Junge di, hest woll sehn, Vogel Strauß? 'ne Waffel ward eten, wenn se man ierst backen deden, 'ne Waffel ward eten, un wenn dat ok twee warden«, un donn kreg ick dat mit dat Dickdon un säd to Vogel Straußen:
»Wenn min Öhme, Kaptein Pött von de ›Anna Maria Sophia‹, mi een Markstück tüm Pingsten schenken deit, denn so kriggst du een Waffel von mi af, Vogel!«
Vogel Strauß höll mi donn flink de Hand hen un röp:
»Hal mi de Düwel up ewig?«
Donn rögt sick æwersten de Druppen Pöttsches Blot in mi. Ick kek Vogel Straußen mit eenen Blick an, nich för de Frag, un säd to em, as wir ick minen Öhme sin Sæhn, de dor dunn noch kamen süll: »Ick will di mal wat seggen, Vogel Strauß! Wat ick segg, dat segg ick, un wat ick seggt heww, dat heww ick seggt!«
Vogel Strauß höll mi æwersten noch ümmer heel thomassig de Hand hen:
»Hal mi de Düwel up ewig, Andrees?«
Donn gew ick Vogel Straußen de Hand un bünn mi:
»Hal mi de Düwel up ewig!« säd ick.
Vogel Strauß höll æwersten, um noch sekerer to gahn, min Hand fast un säd to Hans Holtfrätern:
»Slah mal dörch, Hans! Du büst min Tüg', Hans! Een Schinner, de nich Wuurt hölt, Andrees!«
»Een Schinder, de nich Wuurt hölt!« röp ick.
Un donn slög Hans ok dörch, un donn wir de Pakt so fast as mit 'n Düwel, un donn sett't ick noch hento mit de richtige Maneer von minen Öhme un mit den feinen Taktus, de sick nich gewen lett, wen dat nich hett: »Un denn kriggst du ok een Waffel af, Hans! Denn wat ick segg, dat segg ick, un wat ick seggt heww, dat heww ick seggt.«
»Dat weet ick, Andrees, dat du nich so büst!« säd dunn Hans Holtfräter. Na, den negsten Dag wir jo nu de hoge Festdag, un dunn müßt ick vörmiddags mit min Ollsch nah de Kirch; Vatting wir jo in See. Hasselnæt nehm ick jo nu nich wedder mit, un Höltendræticksgedanken hadd ick nich mihr. Man as wi donn in ünsen ollen Kirchstohl rinne kemen, dunn ret ick de Ogen wit apen, dunn set dor Kasper-Ohm un Kasper-Möhme un lütt Gretenwäschen, un Eikater Knallerballer set midden mang minen Ohm un min Möhme. »Eikater? Slah mi de Deuker, wo kümmt de her?« säd ick to mi, »un wat will de hier? Wat heet mi dit, un wat is dit? Un dit sall mi man blot wunnern, wo mi dat noch verlangen ward.« Aewer ick kem bald up anner Gedanken, denn de Bälgentreder füng an to pedden, de grot Örgel füng an to snuwen, un donn sett't Kasper-Ohm in mit sonne muurdsche Tremulatschon, as wull he Chur, Orgel un Köster, von de Posaunen un Trumpeten gor nix to seggen, dot un dal singen: »Komm, heilger Geist, befeuchte mich, Erwünschter Regen, zeige dich, Du Wasser aus der Höhe.« Un as he bi dat Wuurt ›Wasser‹ wir, dunn würd jo min Ollsch woll an Vatting un dat Schagerack un de Paternosters un de Makrelen un Lobsters denken, dunn fohrt' se sick mit dat Taschendok üm de Ogen und sett't ok mit sonne feine Fistulatschon in:
»Süße Fülle lasse quirlen, Wohl zu stillen Unser Lechzen, Heilger Geist, erhör mein Ächzen!« un dunn hüng dor sonn blanken Druppen an ehren Näsenzippel, dat mi de Tranen in de Ogen kemen, un dunn sett't ick ok mit in: »Wie sehn ich mich, mein Hort, nach dir!« ümmer gegen Kasper-Ohmen up, un as wenn ick em dat wisen wull, wat dat wohr wir, wat de oll Kanter nülich noch to mi un Tribeseeßen seggt hadd bi de grote Chural: »Tribesees un du, Andrees, ihr habt beide eine Stimme unter Dausenden!«
Un as dunn Köster Knaak mit den Klingbüdel kem, dunn so kem ick jo natürlicherwis wedder up anner Gedanken, un dunn kem ick up den Harrn Magister un den hollannschen Duwwelten un von den Hollannschen begriplicherwis up dat lübsche Markstück un Kasper-Ohmen un dat Mönkedur un so wedder midden up dat Pingstmarkt un de Appelsinen un den Arra un de Apkatt un Mynheer van der Plömerstaken, un, Kinnings, ick will mi nich slichter maken, as ick dunn wir, ick wir 'n richtigen Rostocker Jung, richtige Klür, un dat sünd de meisten von juch ok woll west jug Tid.«
»Du wenigstens, Hans!« säd ok Unkel Andrees to mi, de ick dat jo in Gang bröcht hadd, dat oll Unkel Andrees üns sin Fohrten mit Kasper-Ohm vertellen ded. Du süllst man leewersten nix nich seggen un nich vull so plietsch utsehn un gor den Kopp schüdden! Wat di angeiht, du haddst jo den Rostocker Jungen noch nich uttrocken, as du all lang de Voßisens an de Hackens drögst. Wierst du dat nich, de noch Anno so un so, as de Brandvoß nah dat Karzer nah dat oll Witt Kolleg ruppe müßt, den Komitato, as Kasper-Ohm sin Tid seggt hebben würd, mit in Gang bröcht hett von Meister Langen ut in de Drägerstrat? – Wat denn? Na, leeg nich, Bengel, sünst vertell ick nich wider. Du büst dat west! Wat denn? Du haddst noch Meister Langen sin witt Slapmütz up un dinen Rock verkihrt antrocken un setst up Korkenführer Knüppeln sinen hahnentrittigen Voß, un ji haddt noch den Armensünner up den Korkenführerwagen, ji Kaldunslukers ji, – un de Brandvoß hadd Fru Meistern ehr Nachtmütz up, dat rode Onnerfutter von sinen Gottfried nah buten, un 'n lütten Disch vör sick up 'n Wagen mit 'n Buddel Steenbecker dorup, – un oll Ülzen mit den kahlen Kopp, de so speegelblank un glatt nog wir, dat de Lüs dor up Stritschoh lopen können, de set achterup mit ne Rumbuddel ünnern Arm? – Wat denn? – Un de een von juch Studiermakergesellen güng noch an de een Sid von den Wagen, mit 'n Virgil ünnern Arm, un de anner, de an de anner Sid güng, de drög noch 'n Stewelknecht, un all de æwrigen Kaldunslukers von Meister Langen sin Klür, de güngen all noch, tweeundörtig Mann hoch, achterher, all ehr Röck verkihrt ümtrocken un de Taschendöker as Slapmützen up 'n Kopp un süngen dorto, ierst: »Was kommt dort von der Höh?« un nahst: »Nur immer langsam voran!« Und so güng dat an 'n hellichten Dag' de Mönkestrat dörch un dat æwer 'n ›Schill‹ un nah 'n Nigen Markt ruppe un nahst dörch de Blotstrat nah Famulus Jungen un dat Witte Kolleg Haben binnen, un dor würd wedder Chur sungen: »Nun lasset uns den Leib begraben!« – un de beiden Pudels, oll Schultz un Roloffsen, de würden doch voßwild, wil se to lat kemen, üm auch aftofaten, un de blagen Wäpstierts kemen nahsten noch in Gang. Kriegen deden se juch æwersten ok nich! – So 'n Skandal was dat, as in teihn Johren nich west wir! Wat denn? Wenn ick dat nich mit min eegen Ogen afsehn hadd! Je, kik du mi man noch twee lang un twee breet an! Ick stünn grad bi Krischanen von 'n ›Schill‹ vör de Dör un wull grad mit em nah Mutter Meyersch von de ›Altona‹ vör dat Steendur rute stüern to üns Partie Scherwenzel; de Brandvoß, de Lock in müßt, wir noch Voß Köchy, sühst du woll? Wat denn? – Un denn wist du mi hier noch lang grinen, du muurdverbrannter Rebeller du! Un wat noch mihr is, wat ick di seggen kann: Ick hadd mi dunn noch so vel hægt œwer juch, denn, mag ick wat, denn sünd dat jung Lüd, de orig eens achterut keilen un sick eens upsteideln un brenschen as jung' Hingsten in de Koppel, wenn se den Frachtfuhrmann sin Swep up de Landstrat klappen hüren don, – de sich orig utrasen, wenn de Tid dorto dor is, un nich ierst dormit anfangen, wenn de Tid dor is, wur se Großvatters sin künnen. Nee, giww mi so 'n richtigen Jung, wor dat Lewen fördwars in sitt un den dat nich dorup ankümmt, wenn he 'n Gröschensupeter uphett, noch ne Matt Plummen dorachter uptosetten un denn doch noch nich richtig satt is, – man leegen un stehlen möt he nich! Dat is dat richtige Pockholt, wur achterher ne Kugel utdresselt warden kann, wurmit acht üm 'n König smeten warden kann. Upstäds is dat jo woll all nich mihr so. Ick begegen man männigmal so 'n Quart von Talglümmels un Taftlappens un Sidenswäns mit Glacéstewel un Noahscheitel un Ogenkniper, de den Achtersteven dreigen, as wenn dat Stüer uthakt is, un wenn mi denn seggt ward, wat dat een Broder Studio sin sall, denn is mi ümmer so, as mücht ick em in sin Kajütenfinster eens richtig rinne deffen, so 'n Zivilleutnant so 'n as dat is, un dorbi möt ick denn ümmer denken: Is de ierst Börgermeister un Justitschorivus, de leckt jo woll mit sin Tung an de Junkers ehr swart Städen so lang rümme, bet he sick 'n grundentsetzlichen Likduurn doran ranne lickt hett un dor 'n Hofratsplaster upleggt warden möt. Un wat de Jungs upstäds sünd, Harre du meines! Dat kümmt jo woll all mit Kaloschen un Kaschnetzen un Hewlocken up de Welt, wenn dat jung ward, de sehn jo all so verpimpelt, vermißqueemt un spirrfixig un doch so wissnutig ut, as wiren se Eikater Knallerballer sin Nahkamenschaft un as hadden s' sick 'n »Korten Jedoch von de Eloquentsch« all ut den Lutschbüdel rutesagen. Wat denn? Heww ick recht, oder æwersten heww ick nich recht?«
Wi gewen jo nu natürlich oll Unkel Andreeßen ganz recht, man blot dat he nich ut den Text von Kasper-Ohmen af un in 'n anner Fohrwater rinne luven süll. He wir eenmal so moi in Tog, un dat sick dat mal wedder so drapen künn, wir mihr denn üngewiß. He schint' ok sihr kontentiert, as he üns all mit den Kopp tostimmig nicken sehg, un so schenkt' ick em denn sinen Kros mit Schato Dikem wedder vull, schöw em den Töller vull Türkschen hen, stickt em 'n Fidibus an un säd donn:
»Na, Unkeling! Eikater set also doch richtig mit in den ollen Churstohl bi Kasper-Ohmen un Kasper-Möhme?«
»Je wat wull he nich!« füng oll Unkel Andrees wedder an. »Un as de Predigt ut wir un wi de Koßfellerstrat wedder dalstüerten, donn ret ick min Ogen noch wider apen, as ick dat sehg, dat Eikater mit minen Öhme nah den sinen Süll ruppe steg. »Wat kann dit eenmal up sick hebben?« säd ick to mi.
»Nu geh mich man rein, Eichachen!« säd Kasper-Möhme, »Un du, Greting, lauf man flink zu Dürting in die Küch, was sie mich auch all den großen abgerührten Klump artig ins Kochen hätte. Adjes auch, lieb Ilsing, Adjes auch! Wir hätten heut 'n kleinen Kalberbraten an 's Spitt, lieb Ilsing, und Sega in Franzwein als Vorspeis. Du hättest mich ja woll wieder man 'n Stück Rindfleisch von Frau Bucken ihre Molje, wassing? Na, geh mich doch man rein, Euchaching! Na, Adjessing auching, lieb Ilsing!« Un dormit schüdd't Kasper-Möhme den Kopp un twinkelt' mit de Ogen un steg Gretenwäschen un Eikater nah in dat Hus rinne.
Ihre Kaspar-Ohm se æwer nah güng, dreigt' he sick vull nah mi üm un röp mi to: »Hör Er, Jonge! Ick will Em wat seggen, Jonge! Wer Maneer hett ond dornah geiht, der kriggt dor ok wat von af; alleen æwersten, wer keen Maneer hett ond dor nich nah geiht, der kann sick achterher dat Mul mit dat Schötteldok wischen ond sick gehuursamst wat prosten laten. Versteiht Er mi?«
Na, min Olsch verklort mit dat jo nu, wat dat mit Eikater up sick hadd. De Herr Professer hadd nämlich to Micheli 'n Rop nah Greifswald von wegen de Eloquentsch kregen un wir dorup acht Dag' mit de Fru Professern henreist, üm sick dor to präsentüren un to glike Tid nah de Wahnung ümtodohn, un so hadden se denn so lang Eikatern bi Kasper-Ohmen fründnahwerschaftlichst up den Lepel gewen; kosten ded se dat nix, un Kasper-Ohm hadd sick dor babenin noch ne grot Ihr ut makt, un Kasper-Möhme hadd seggt:
»Aus das bischen Essen mach ich mich nichts, werteste Frau Professern! Das komrnt mich jo doch man in die Dranktonn, und das holt sich nachher doch man Hantelmannsch ab, was mich immer bei die große Wasch und auf die Bleiche helfen täte. Das täte ich mich jo nich mehr als gerne, werteste Frau Professern! Da käme uns das jo gar nich auf an; das nehmen Sie sich man nich so zu Herzen, mein Seeling. Sweine hielten wir jo nich und machten wir jo nich fett.«
»Un du sülben«, säd min Ollsch, »dedst am besten, wenn du ok man glik rümmegüngst nah Kasper-Ohmen un dormit förleew nehmst. Du hest jo hürt, wat dor an 't Spitt is. Grot anrichten do ick hüt nich; dor bün ick nich nah in de Stimmung. Vatting is in See, weeßt du; un denn is dor æwerall keen Ursak nich to Rösten un Kösten, un is dat ok teihnmal 'n hogen Festdag. Dor is noch dat bäten Hartslagsupp von Fridag in dat Fleegenschapp; dat mak ick üns warm, denk ick. Ore wist du nich leewer rümmegahn? An 'n schicklichen Vörwand fehlt di dat jo nich, Andrees! Dor liggen de Affisen, de nimmst du rümme. Rutesmiten ward Kasper-Ohm di nich, un blöd' Hunn' warden nich fett, min Sæhn!«
Ick würd nahdenklich un æwerläd mit den Fall. Upwarmt Hartslagsupp? hum! – 'n afrührten Klump, roden Sega in Franzwin, Kalwerbraden? hum! – un denn noch viellicht 'n lübsches Markstück achterher? hum! – Ick säd also keen Wuurt, nehm stillswigens de Affisen un dat nah Kasper-Ohmen rümme!
»Also Er geiht dor doch nah!« säd min Öhme, as ick rinne kem. »Wo ick dat mi nich dacht heww! Denn kriggt Er dor ok wat von af. Am Enn kriggt Er doch noch Maneer, Jonge!«
»Süh mal einer mich an, Andreeßing!« säd min Möhme un twinkelt' mit de Ogen. »Büst du mich auch da, Kinting? Ungebeten Gästen hören mich eigentlich, ich will nich sagen wo. Na, dat is mich man schön, daß du auch da wärest. Hättest du mich auch die Beine gut an die Matte baußen abgepeddt? Du hättest mich immer so viel Müll an deine Sohlen, Kind, gänzlich abgesehen von Pick und Teer; ich weiß nich, wo du mich das man immer herbringen tätest. Da kuck mich mal Euchaching an!«
Dit tröck mi jo nu mächtig in de Kron, dat min Möhme mi so spitz kem; man ick slök dat in mi dal und säd to mi: »Na, töw man, dorför sall ehr dat Afrührt nahsten Bescheed seggen!«
Donn nehm æwersten Kasper-Ohm min Partie. »Wat seggst du dor, Fru? Ungeladen Gasten, seggst du? Wurans ungeladen Gasten? Ick heww den Jongen dor seggt, wat wen dornah geiht, wat der dor ok wat van kriggt. Nu hett der Jonge mal den Verstand hatt ond is dornah gahn, ond nu kriggt er ok wat dorvan af. Ond nun will ick di wat seggen, Greten! Nu halst du mi noch eenen Salvijetten ond deckst em for den Jongen; ond wenn der Jonge ok negenunnegentigmal eenen muurdverbrannten Rebeller is ond nich lang dornah henkickt, wat er in den Teer peddt oder wat er dor nich in peddt, min Süster Illschen ehr Jonge is er, ond min Süster ehr Jonge bliwwt er, ond all dat anner is mi man Fromaschi, as der Hollander seggt, oder seggt dat der Franzmann? Ond mit nah de Kunstrüders geiht der Jonge nu ok, wann ick mit Eikoariwussen ond Greten dor morn nahmiddag noch hengahn do!«
»Na, denn wird mich jo woll das nich anders«, säd min Möhme un schüddt' mit 'n Kopp. »Denn schrenkel mich aberst auch nich wieder so die Beinen um den Stuhlfüßen, Andreeßing, un nimm dich hübsch mal ein Beispiel an Eichaching!«
»Ja, wann Er sick dor sonn Exemplor an nehmen wull, Jonge! Dat heww ick all ümmer seggt, dor bün ick ok mit inverstahn – ond wann Er sick de Eloquentschen sonn beten to Kopp stigen laten mücht, as Eikoarivus«, säd min Ohme. Man dat Er dat nich will ond dat Er dat nich deit, dorto hett Er nich nog van dat Pöttsche Blot in de grot Arterige van dat Occiput«. Eikater kek mi indes ganz ängstlich an, un as wenn em dat teihnmal leewer west wir, wir ick teihn Milen dorvon west. He hadd jo woll de grot Wasch up den Marigenkirchhoff noch nich vergeten, de ick mit em anstellt hadd. As he æwerst so kläglich un still dor set un so fram un in sick tosamendukt, as sonn lütt Windspill, wenn so'n grot Kädenräkel, as ick donn wir, bi em rümsnückert, un as ick dat sehg, wur kläglich dat doch man mit de Todaten bestellt wir, de he von Vaderswegen mitkregen hadd, donn säd ick to mi: »Nee, den deist du nix wedder, dat 's jo keen Kunst nich, wenn du den æwerwarst un ünnerkriggst!« – un donn güng ick to em un gew em de Hand un säd: »Wes man nich bang', Eicha! Ick do di nix mihr; un wenn di wen wat dohn will, denn kannst du dat mi man seggen, denn bün ick din Bistahner.«
»Kann sin, dat der Jonge doch noch Maneer kriegen deit, de Mæglichkeit is dor«, säd donn Kasper-Ohm, as Dürten Peyßen grad den Sega in Franzwin updrägen ded, un Gretenwäschen kek mi mit ehr grallen Ogen so fründlich an, as wull se seggen: »Dat nehm ick di got, Andrees!«
Dat beten Mund vull Eten was jo nu so got, as dat jichtens warden künn. Dürten Peyßen verstünn sick dorup, un dor ick nu doch eenmal Kasper-Ohmen de Ihr andan hadd un bi em förleew nehm, so let ick dor jo ok keenen Kummer nich in kamen, so dat Kasper-Möhme mi tweemal scharp dorup ankek un to mi säd:
»Kinting, Andreeßing! Ich bitte dich, du überissest mich dich noch! Nich als ob es dich nich gegönnt wäre; ich gönnte dich das jo gerne! Man das kann mich jo nich ausbleiben, daß du mich noch die Magenkrämpfen kriggst, und dann mißt mich dein Mutting am End noch die Schuld davon bei. Du büßt mich jo woll ausglasürt und hast mich jo woll keinen Bodden nich. Euchaching is mich nich so; Euchaching weiß mich woll, was sich schicken täte un was anständig wäre.«
Min Trummelfell wir æwersten grad in dissen Punkt vel to dick für sonn zoorten Knüttelsticken, dor gew dat keenen Ton nich up an, as Stadtpiper Kihrhahn in Wismar sin een Pauk, wur ok ümmer ierst mit 'n isern Hamer up losbækert warden müßt, süll de wat von sick hüren laten.
Un Kasper-Ohm, de, markt' ick, günnt' mi dat; denn de langt' mi den Bradentöller un den Schüpott tum drüddenmal her un säd to sin Fru:
»Fru, der Jonge is eenmal dornah gahn, der Jonge kriggt dor ok wat van af, un nu kümmt er ok noch mit in der Menascherie.«
Hadd Kasper-Möhme nich den lütten ingedrögten Kopp mit de lange, hoge un spitze Näs schüddt, denn füng se nu an, em to schüdden.
»Vor meinswegen man immer zu, Kasping!« säd se. »Vor meinswegen nimm ihn mich auch man noch mit in die Wachsfiguras; das wären mich denn schon drei Markstücken. Erste Rang gehst du mich jo doch, und auf Geld käme es dich jo nich an. In die Affisen steht mich jo noch weit mehr, was es allens am Strand zu sehen gäbe und was allens Geld kosten täte; vor meinswegen könntest du Andreeßing jo recht gern in allens mitnehmen, was dich man gefiele. Hollanndsche Waffels wären da ja woll auch noch. Wo doller, wo besser! Und mich täte es jo ganz recht sein, und wenns du Andreeßing einen doppelten Hollanndschen zugedacht hättest, mich schlüge da jo keine Ader nach, nee, mich nich, mich ganz gewiß nich! Auf doppelte hollanndsche Dukaten käme es dich ja nich an, wenns du man deinen Willen kriegtest.«
Dunn led æwersten Kasper-Ohm sin Metz un Gabel dal un kek Kasper-Möhme mit eenen penetranten Blick an, scharp as 'ne Packnadel un as wir ehr Seelensack so schamfilt, dat dor 'n düchdigen Flicken upsett't warden müßt:
»Du nimmst mi dat Woort ut den Mond, Fru!« säd he. »Wann ick mit Euchoarivussen nah de Figuras gah, dann geiht mi der Jonge ok mit, ond wann ick dat for got estimeer, wat Euchoavirus in de Panoram mitkamen deit, ond bi Mynheer van der Plömerstaken Waffels ett, dann so geschüht dat, ond dann so ett der Jonge ok weck, ond ob dat een mihre oder æwersten een weniger is, dat is mi Fromaschi, as de Hollander seggt, oder is dat der Franzmann? Ond wann ick den Jongen eenen duwwelten Hollanndschen todacht hadd, wat sin kann, wat æwersten ok nich sin kann, dann so kriggt er eenen, ond wann dor ok Holland in Not över kem un Pankrott maken müßt, kriegen ded der Jonge em denn doch, ond wann dat der letzte in der Welt wir, denn so kreg er em doch. Der Jonge hett Maneer hatt, ond nu kriggt er ok noch een Glas Win to den Braden, denn wen dornah geiht, der kriggt dor ock wat van. Greten, stah mal up, Greten, ond segg Duricken, se skall mal eens een Boddel van den roden Langproppen ruppehalen, ond hier hest du den Slætel to de Winbuurten in den Achterkeller.«
»Dunner Narren!« säd ick to mi. »Geiht dit man noch een Viertelstunn so fuurt, denn ward dat Läuschen von den Dukatenkacker wohr.« Man Kasper-Möhme begrep sick; dat mücht ehr sur nog ankamen, man se begrep sick; man dat Rot von ehr Backen, dat set all in ehren Gewel, so dat de Näsenspitz utseg as ne Blotwust, de in 'n Rok sall. Se sweg nu still, æwer dat Koppschüdden un Ogentwinkeln dat güng nu so flink as 'n Warbel up ne Trummel un 'n Triller up de Fläut, un as se bi den groten Afrührten an to sniden füng, donn würden de Stücken duwwelt so grot, so flögen ehr de Finger in die fleegende Angst, dat Kasper-Ohm sick den iersten duwwelten Dukaten för mi tüm Pingstmarkt afbängen un dat dat denn tüm Dörchfall mit em kamen un de güllen Ader dorbi breken künn.
Ick mücht jo natürlich minen Öhme nich argern, denn he stünn mi neger in dat Blot as Kasper-Möhme, un so güng ick denn ganz in Kasper-Ohmen sinen Geist in un et em to Leew so vel von den Afrührten, dat Kasper-Möhme eenen flehentlichen un rührsamen Blick gen Himmel smet, as ob se in sick sülben rinne beden ded: »O du großer Vater im Himmel, vergib mich ihm, er weiß mich nich, was er täte!« un dorto drünk ich min twee Spitzgläser von den moigen Rotspohn mit sonne Gewissenhaftigkeit ut, dat ick eegentlich noch een drüddes dorför verdeent hadd un dat min Pflichtgeföhl sülben Prost! to mi säd, as wi von Disch upstünnen. Man as ick dünn sülsten ok min Möhme eenen gesegneten Prost wünschen un 'n Kratzfot dorto maken ded, donn künn se dat doch nich laten un säd to mi: »Wann dich das man so gut bekäme, Kinting, as ich dich das gerne gegönnt hätte, denn müßt ich die Wahrheit nich die Ehre geben, und denn tätest du mich groß Unrecht, Andreeßing, und das tätest du mich jo woll nie, so artig as du mich immer bist, wenn auch dein lieber Onkel meinen täte, was deine Manieren nich immer so wären, mein Liebing!«
Na, Kinnings, dat weet ji ok all recht got: de Löwens sünd jo nu ümmer großmütig un lammfromm, wenn se sick richtig satt freten hewwen, un dat hadd ick jo nu. Dat ick nu ok 'n beten nett gegen Eikatern sin müßt, dor he minen Öhme sin Gast wir un ick mit em to Disch seten hadd, so dumm wir ick nich, dat ick dat nich insehg, un so ballstürig ok nich, dat ick mi dor nich 'n lütt beten nah hadd hewwen un schicken süllt. Dorto noch klüng mir dat rechte Uhr as dat feinste lübsche sülwerne Markstück. A hadd ick jo all to Eikatern seggt, un dat B seggen is denn so sur nich; un so brukt' mi dat gor nich ierst lang an de Hand gewen to warden, so föddert' ick denn Eikatern von sülben up, mit mi nah den Strann hentogahn un mal totokiken, wat dor all wat los wir. Oll lütt Eikater wir ok glik dorto bi de Hand, ick mücht em nu Tovertrugen makt hewwen; un dunn wull jo nu Gretenwäschen ok mit. So seilten wir denn mit Kasper-Ohm sin Gotheeten to Strann an.
»Bring Er mi Eukoariwussen ond de Deern ok wedder heel an dat Hus!« röp Kasper-Ohm mi ut dat Finster nah. »Hört Er, Jonge! Dat se mi nich overseilt warden ond kapzeißen, versteiht Er mi, Jonge? Ond dat Er mi dat Kargo in de sülwige richtige ond gode Konditschon nahsten wedder löschen deit, as de Konnossementen beseggen. Ond denn hol Er sick ut dat Fohrwater van de Riffpiraten up der Ballaststäd, hört Er! Oder Er ward keelhalt, wann Er Haben binnen kümmt, ond van de Keelspant bet nah dat Schantdeck rupper verkalfatert ond teert, versteiht Er! Der Teerquast steiht in der Eck!«
»Well, well! Kasper-Ohm, dat sick dat versteiht!« röp ick, un dormit peekten wir af.
Wenn dat nu Supp regent, denn sünd weck Lüd ehr Schöttels ümmer ümstülpt, weck ehr æwersten ok nich. Un so müßt dat denn kamen, dat, noch ihre wi ut dat Koßfellerdur rute wiren, oll Vetter Meyer mi begegen müßt, un de säd to mi:
»Stopp, Bengel, stopp! Du kümmst mir grad recht to Paß. Wen hest du denn dor in dat Sleptau? I, süh mal! Dat 's jo woll oll lütt Greting Pötten un de lütt Knallerballer. Junge, denn fangst du nu jo woll gor all an, mit Minschen ümtogahn? Na, da hest du din Pingstfoi. Dor! Un nu besup di ok nich, hürst du?« Dormit langt he nu in de Tasch, gew mi 'n Geldstück un kloppt Gretenwäschen up de Backen: »I, süh mal, Greting, wat wi eenmal smuck warden!« säd he un gew nahsten Eikatern de Hand. »Und dat 's woll uns lütt Herr Professor? Sühst du æwersten eenmal pewrig un küm ut, min Sæhn! Wenn du di sonn beten mihr up Swinspoten un Snuten mit dick Arwten leggen dedst stats up dat Swinsledder, dat künn di nich schaden; dat segg man dinen Vadder, hürst du?«
Ick grient mi æwer dat heele Gesicht un kek vergnögt nah Vetter Meyer up. »Dat 's jo 'n Prükenkopp, Vetter Krischan!« säd ick. »Dat 's jo 'n ganzen Prükenkopp, den Se mi verihrt hebben!«
»Einem geschenkten Gaul sollst du nich schaun in das Maul. Schick di man, Bengel, un bædel em man nich in eenen Dag dot!« Un dormit güng Vetter Krischan sinen Gang.
Wen wir vergnögter as ick. Kem oll Tanten Mæhnen ehr Markstück dorto un denn noch dat Markstück von Kasper-Ohmen, wat jo ok mi nu mihr as wohrschinlich wir, dat dat kamen künn, denn hadd ick 'n Daler un sößteihn Schilling. So vel hadd ick noch in minen Lewen nich up 'n Hümpel hatt, Junge di! Un denn noch de Kunstrüders un de Waßpoppen un de Panoramas un Mynheer van der Plömerstaken un de Menascherie in Utsicht up minen Öhme sin Kosten – Junge di! Un denn Schrödersch ehr Appelsinen un Kokenbäcker Schulten sin feinen Plummentuurten – und denn vierteihn Dag' lang keen Schol nich – un denn eenmal so, wat sonn Slæks, as ick dunn wir, »richtig satt« nennt. – Mi wir so fidel to Sinn, ick hadd lut upjuchen mücht, ick hadd Eikatern 'n Kuß up apene Strat gewen künnt, wenn dat hadd sin müßt, un Gretenwäschen ierst recht, de wir mi jo so all vel to fast in 't Hart rinne wussen von wegen den Höltendrætick un de Zorenappels – von wegen de Not un dat Leed, dat wi tosamen all dragen – von wegen dat Schinken-ut-Solt-Böhren un dat Stewelaftrecken.
Gretenwäschen wir negerto ebenso vergnögt as ick sülben æwer den Gullen, den Vetter Meyer mi schenkt hadd, un se rekent mir dat vör, wurvelmal ick dorför up dat Karussell riden un in »Trull, Trull, Oß is keen Bull! Nu man de olle Jumfer noch ganz alleen! Hier is se, wen will se? ümmer ran, ümmer ran! Nu man de olle Jumfer noch ganz alleen!« insetten un dat ick dor dreehunnertunvierunachtig Aniskoken bi Mutter Petermannsch ore Dielsch köpen künn. Greting wir jo 'ne Pötten, un up dat Reken verstünnen de sick all, wat Pött heeten ded, utgeteekent.
»Ja, Greting!« säd ick. »Un de Klemmers, de sick dorför kriegen laten, de sünd gornich to tellen!«
Eikater säd æwersten nix; de schint dor gor keen Begriffe von to hewwen, wat ick up eens för 'n riken Mann worden wir. He hadd all aewer Disch keen Wuurt nich seggt, man mi in eensento ankeken, as künn he dat nich begripen, wo ick all den Appetit herkreg. Ick hadd em dunn 'n poor Mal tonickt un mit de Gawel up minen Töller wiest, üm em dörch den Blomenstengel antodüden, dat he sick an mi 'n got Exemplor nehmen un sick man jo un jo nich vör Kasper-Möhme schenieren süll. Blöd' Hunn' würden jo nich fett, hadd min Ollsch seggt, un wohl dem Kinde, das sich seiner Mutter Rat fügt! Eikater güng ümmer stillswigens mit un hadd Gretenwäschen an de Hand fat't, as wenn em sülm bang wir, wat he sick verlopen künn.
Dat was all so gegen halw fif nahmiddags. De heel oll Strand krimmelt' all von Volks, un so güngen wi denn bet an dat Petridur ranne, un dor begegent' ick 'n poor von min Frünn von de Ballaststäd.
Vogel Strauß schrammt' dicht an mi vörbi:
»Hal mi de Düwel up ewig?« säd he in't Vörbigahn.
»Dingstagsmorgen Klock teihn up de Ballaststäd!« säd ick, »un dennso kannst du dat Hans Holtfrätern un Ete Kocken un Peter Pæsel un Jochen Beesen ok man glik seggen!«
»Bonus!« säd Vogel Strauß un güng wider. Ick hadd dat jo nu noch nich nödig, min Wuurt to hollen, wur he mi an mahnen ded, denn dat Markstück von Kasper-Ohmen hadd ick jo noch nich; man dat was de Druppen Pöttenblot in de Arterige von min Occiput un de Prükenkopp in min Büxentasch, de mi donn jæken würd.
»Dat wir jo woll Heine Strauß ut de Winstrat?«, säd Gretenwäschen. »Wat de eenmal för swartes kruses Hoor up 'n Kopp hett!«
»Ja, Greting!« säd ick, »dat wir he, un 'n richtigen Kruskopp is he, un de kann up de Hänn gahn un 'n Rad slahn un in 'n vull Emmer mit Water Bom stahn un as 'n Nachtigal fläuten, un dükern kann he as 'n Nifundlänner un ünner Water swemmen bet halw na de Fähr ræwer, un beter Stritschoh lopen as ick kann he ok. Man so got smiten un drapen as ick, dat kann he nich!«
»So«, säd Gretenwäschen. Eikater säd æwer nix; he drückt' sick an Gretenwäschen ranne, as wenn em bang vör Vogel Straußen wir.
Wi güngen den heelen Strand wedder trügg un wiren all wedder bet an de Brügg bi dat Lazarettdur. Eicha hadd æwer noch ümmer nicks seggt, nich to Greten noch to mi. Ick sett't dat nu up sin Erstaunen æwer all de glänzende Harrlichkeit üm üns rümme; denn wenn ok up den hogen iersten Festdag noch nich hannelt un schachert un keen Kunstmakeri makt un Hunnbüdeli bidreben dörben warden ded un de Krewts to twee un twee halfdutzwis' dor up un dal seilten; de Anstalten, de dor all makt wiren un würden, na, de wiren jo in min Jungsogen as een Blick in dat gelobte Land von Horeb ut, un Schrödersch mit de Appelsinen un Mutter Schulten mit de feinen Plummentuurten un Fru Ficken mit de Spickaal, dat de sick an dat Verbott nich kihren deden, dat wüßt ick ut Erfohrung.
Na, de lütt Druppen Pöttenblot in min Occiput, de würd jo woll rein wild, sit ick Vetter Meyern sinen Prükenkopp in de Furrick hadd, un wenn ick mit de Hand dornah rinne langen ded, wat he noch dor wir, denn würd mi ümmer de Dumen jæken, as kreg ick wat sihr Annehmbores to weeten un as wir dat keen Frag nich, wat ick Verstand hadd. Un Fru Schulten mücht mi dat jo woll ansehn, wat ick för 'n verstännigen jungen Herrn wir, denn se röp mi ut de Bod to:
»Na, wat sall 't sin, junger Herr? 'n Päckschen Witt ore æwersten 'n Päckschen Brun tüm Sößling odder tüm Schilling? Frische Frimurers sünd dor ok all. Na, junger Herr, wormit kann ick upwohren?«
»Sünd dor noch keen Appeltuurten nich?« säd ick. »Nee!« säd Fru Schulten, »de sünd noch in 'n Aben, de kamen ierst in 'ne halwig Stunn. Aewer kiken Se mal eens, wat för schöne Makronens ore æwersten so 'n lütt rod Schachtel mit Zuckerarwten ore so'n poor Schillingsharten von Mandeldeeg?«
Greten höll mi an den Arm trügg.
»Brek doch den Gullen nich an!« röp se. »Brek doch den schönen Gullen nich an, dat 's jo man ewig schad, Andrees!« Un dorbi schüdd't se mit den lütten Kruskopp un plinkert mit de Ogen, da se liksterwelt as Kasper-Möhme utsehn würd. Ick säd æwersten grad so as min Öhme: »Ick will di wat seggen, Greten! Wat ick do, dat do ick. Wiren dor all Appeltuurten, denn würden nu dree Stück köfft; wil dat dor nu æwer noch keen sünd, warden dor noch keen köfft; köfft ward dor æwer wat, un nu will ick di seggen, wat dor köfft ward, 'ne Appelsin ward köfft.«
Un dunn würd jo nu to Fru Schrödersch gahn, un de wir bi dat Utpacken un ströpt' grad dat Papier von een wunderbar schöne goldgele Appelsin af, so dat mi ok fuurtstens dat Water in de Mund tosamschöt un ick an de Zorenappels von verleden Harwst denken würd. »Wat kost' de Appelsin, Fru Schrödern?« säd ick. Fru Schrödern bekek de Appelsin nah alle Ecken un Kanten.
»Ünner'n Groschen kann ick de nich fuurtslahn«, säd se, »æwer dor sünd ok weck tüm Schilling, un 'ne Kist mit anstött tüm Sößling is dor ok; man dor kann ick ierst morgen bikamen.«
»So«, säd ick, »na, denn langen Se de tüm Gröschen mal her un twee anner tüm Schilling!« Schrödersch ded dat denn ok.
»Da, Greting!« säd ick un gew ehr de tüm Gröschen. »Dat is von wegen de Zorenappels.«
»Herr Jesses!« säd Greting. »Sprek man jo un jo nich von de ollen Appels! Kreg Vatting dat to weeten, dat güng jo in'n Lewen nich got!«
»Ick ward mi woll höden!« säd ick. »Dor kann nu æwer in 'n Lewen kamen, wat dor will, de Zorenappels verget ick di nich, dor verlat di up!« Dorup langt ick Eikatern een von de beiden Schillingsappelsinen hen. Eikater kek mi an, schüdd't mit 'n Kopp un nehm de Appelsin nich.
»Na, wenn du se nich magst un wenn du se nich wist, Eicha«, säd ick, »denn beholl ick se nich mihr as giern. Du büst mi woll noch fünsch von wegen dat Schneewaschen up den Marigenkirchhoff?«
Eikater schüdd't wedder mit 'n Kopp. He hadd den Dag noch keen Wuurt spraken. Ick hadd em eegentlich noch ganz un gor nich eens spreken hürt; denn wenn he mi mal in de Mangel kamen wir, denn wir he man blot tüm Schrigen kamen. Ick kek em an, un he kek mi an, as wir ick em een komplettes Rätsel. Ich sehg em dat an, dat he mi wat fragen wull, denn he würd up eens sinen Ollen so ähnlich, as de mi bi Kasper-Ohmen examneeren ded; ebenso olt sehg he ut, grad so sperrig liksterwelt as 'n verkrünkelten Bagen Löschpapier, wur griechische Bokstawen indrögt sünd vörlangs un vördwars ahn Sinn un Verstand; man blot dat he keen Brill nich up de Näs un keenen Zopp achter drög. Bröder un Swestern hadd he nich, mang anner Lüd ehr Kinner dörwt' he nich gahn, in de Schol mit üns annern Jungs güng he nich; he wir bi sinen Ollen in de Studierstuw grot worden, liksterwelt as 'ne Kaktusplant ünner 'n Glashaben, wat Wunner, wat he utsehg as sin eegen Großvader, as de dat Swabenöller achter sick hadd! He jammert' mi orig, as he so vör mi stünn, as lütt David vör Goliathen, denn ick wir annerthalben Kopp grötter as he un 'n heelen Fot breeder mang de Schullern, schonst wi beid von eenen Jahrgang wiren.
»Na, wat hest denn up de Seel, un wat kickst mi ümmer so an un seggst keen Wuurt nich, du Quaduxendings du? Wenn du wat wist, denn kumm dor man mit rute. Ick heww di jo all seggt, wat ick di nu nie nich wedder wat do'n do. Du brukst nu nich mihr bang to sin.« Donn kek Eikater mi ganz swinplietsch an un säd:
»Du gehscht doch, soviel ich weiß, auf die ladeinische Schule, Antreesch, und pist der Sohn eines Seemanns?«
»Well well!« säd ick. »Dat do ick, un dat bün ick!«
»Weischt du dann auch schon, wie der Tualisch von dem griechischen naus das Schiff und der zweite Aorist von dinchano heischt?«
Dit kem mi nu jo putzlustig von den Bengel vör.
»Do mi den Gefallen, Eicha«, säd ick, »un bliw mi mit de verdammte Eloquentsch von 'n Liw! Din Dualismus un Ariovist kann mi stahlen warden! Kannst du Türksch?«
Eikater kek mi hell an. »Nein«, säd he, »nein, aber der Vater verschtäht's. Der hat die semidischen Itiome in Leipzig studiert, und da wird er auch, tenk ich, Dürkisch verschtähn. Verschtähst du 's etwa?«
»Jawoll!« säd ick, »Dat sick dat versteiht! Du – ulevu – büst – üstlevüst – een – heenleveen – Schapsapslepaps – kopp – opplepopp!« Dat wir nämlich de nige Sprak, de ick un Vogel Strauß eegens för uns Beduinen von de Ballaststäd-Sahara erfunnen hadden, wenn sick mal 'n fremden Jung mang üns sehn let, den wi dat verleeden wullen, weddertokamen. Eikater kek mi in den höchsten Grad erstaunt an.
»Ei, das hätte ich firwahr nicht in tir gesucht, Andreesch! Der Vater hat mir mitgedeilt, du kenntest nicht einmal die partes orationis. Werden etwan bereitsch die semidischen Itiomen bei eich in der ladeinischen Schule schtudiert?«
»Jawoll!« säd ick, »Eicha, dat sick dat versteiht! Dor süllst du ok man henkamen nah Magister Siemaxen un Kanter Köhnken un Konrektor Huschkin un oll Plagmannen! Dat segg dinen Vatter man, wenn he wedder von Gripswold trüggkümmt. Hebräisch lihren wir dor ok: Bra Berischit Heloim Mene Tekel Ufarsin, un Engelsch, dat is man so in 'n Vörbigahn, blot von wegen dat beten Fluchen, ahn dat dat an Buurd nich geiht. Dämm jur eys and niver meind it! Ahl pipel an Buurd, jo hiev ho! Jis, jis, leehn mi 'n Teerquast! Ji Sönn af ä bitsch! Je, sühst du woll, Eicha! Dor süll din Vatter di ok man henschicken, denn künn dor noch mal wat ut di warden!«
»Ei, ei! ei!« säd Eikater, un hadd he nich Respekt vör min Knaken hatt, denn kreg he nu Respekt vör min Occiput. Gretenwäschen wull sich æwer halwdot lachen.
Na, dit wir jo nu got. Oll Tanten Mæhnen höll jo mit dat Markstück Wuurt, dat ick mi den tweeten Festdag morgens von ehr afhalen ded, un Kasper-Ohm höll mit de Kunstrüders Wuurt, wo he mit Euchariwussen un mi un Gretenwäschen hengüng. Un Dingstagmorn hento teihn höll ick nu wedder min Wuurt, dat ick Vogel Straußen un Hans Holtfrätern von wegen de Waffelkokens von Mynheer van der Plömerstaken gewen hadd, un den sülstigen Nahmiddag güng Kasper-Ohm mit üns, Eikatern, Greten un mi, nah de Waßfiguras, un dor kregen wi to sehn, wo Luurd Nelsonnen dat let, un dor stünn noch Schinderhannes bi Robspierren un Maratten un de Mameluck, de Genral Klebern sin Kesmetz ünner de korten Rippen jagt hadd, un de oll Fritz in den sülstigen gragen Kaputrock un mit den sülstigen Krückstock, den he bi Kolin all hatt hadd, un wat weet ick all wider. Un as Eikater den Mamelucken to sehn kreg, dor wür he jo woll an dat türksche Idiom denken un frög mi, wat ick em min türksche Grammatik nich 'n beten don wull, em würd de Tid so lang bi Kasper-Ohmen, un sinen Ollen sin »Schtudierschtupe« wir toslaten; sünst würd he sick dorin nah türksche Bökers ümsehn, denn de hadd seker weck.
Ick säd em æwersten, dat min türksch Grammatik bi 'n Bokbinner wir; ick hadd dor so vel in schtutiert, dat se ledweek worden wir. Wenn em dor æwer so vel üm to dohn wir, denn süll mi dat dor nich up ankamen, denn fünn ick sacht 'ne Gelegenheit, em dor widere Begriffe von bitobringen. »Ick will mi dat mal 'n beten æwerleggen«, säd ick to em, »wo dat am besten geiht. Dat lihrt sick von Mund to Mund am iersten, un ick kann dat all so flink as Plattdütsch.«
Eikater kek mi grot an un würd üterst nahdenklich.
Wenn du Eikatern so schicklich mit Vogel Straußen, Hans Holtfrätern un Ete Kocken tohopbringen künnst, dacht ick bi mi, denn so würd dat viellicht sacht eens wedder 'n Hauptulk. De Bengel is jo al richtig so dwatsch as sin Oll is, un em noch 'n beten tralliger to maken, dat 's keen Sünn. De Eloquentsch kriggt dorüm noch lang keenen Riß nich. Wurüm bitt he ok so nürig an dinen Zopp? Klok müßt dat æwer doch anleggt warden. So dummerhaftig wir Eikater noch lang nich. He wir oltklog un binnenklok un unklog, mallig un trallig un æwerspönig, as all de armen Jungs sünd, de as tweejohrig Fahlens mit 'n vulltehnigen Ossen vör een un den sülstigen Haken gahn sælen in den allerstrengsten Lehm von de Eloquentsch. Sin oll Oß von Oll hadd em in sin eegen Jüch mit rinnebännigt vör sin Tid, un nu hadd de arm Eikater sick de Hessen von dat Occiput utpedd't un wir all mächtig sankrückig. För künn de arm Bengel dorför jo nu nich, man ick ok nich; dat künn em jo viellicht am Enn de Ogen eens richtig upknöpen, würd he eens düchtig anführt un kreg he in dat Kulsægenspill, dat ick mit em anstellen wull, mal eens 'n richtigen Slag an de Schenen.
Na, un as nu een Gedanken so ümmer den annern in sick dreggt un sick an 'n drüdden anspleißen lett, un as ick nu den annern Dag in de Panoram dörch dat een Glas kek un dor Nelson de dänsch' Flott vör Kopenhagen Keelhalen sehg, so kem ick sotoseggen von sülm up Abukir to denken un dat Geraaster, dat dat Admiralschipp makt hadd, as dat mit Kommodure Brüheißen nachts Klock teihn in de Luft güng. Un as ick dunn den annern Morgen upstünn, dunn hadd ick mi dat nachts noch sonn beten wider trechtdrömt, dunn wir dat Päckschen fardig un künn up de Post gewen warden; richtig ankamen würd dat denn woll an de Adress.
Fridagnahmiddag Klock söß wull Kasper-Ohm to Kasper-Möhme ehren groten Arger noch mit Eikoariwussen, mi un Gretenwäschen nah Mynheer van der Plömerstaken von wegen de Waffels gahn, un wenn sick denn de Gelegenheit man jichtens so schicken wull, dennso süll Eikater so vel Türksch to hüren kriegen, dat he sülben dorvon 'ne Grammatik schriwen künn, duwwelt so dick as de lütt »Bröder«, glik mit 'n Lexikon achter un 'n Antibarboren un 'n vullstännig Register von all de Dualisten un Ariovisten, un dræhnen süll em sin vierkantig Waterkopp dorbi, dat em de grot Blas, de dor in wir, mal eens richtig riten ded.
Kort un got, ick stök min lütt Knasterpip in de Tasch, un dat nah 'n Strann hen. Dor dröp ick denn ok glik meinen Fründ Pæsel, de up dat Bollwark bi den Kran an dat Borgwalldur sitten un Witicks angeln deed.
»Peter!« säd ick, »Nu lop mal fuurtstens eens flink hen un trummel mi de annern tosamen. Ick will din Angel un Fischbüdel un Maddickenpott woll mit nah de Ballaststäd nehmen; dor drap wi üns denn. Du kannst seggen, wat ick wat vör hadd.«
Peter schees't ok fuurtstens af, un ick güng nah de oll Ballaststäd un pinkert mi minen lütten Smölstaken an. Dat wohrt ok nich so lang, donn so kemen s' een nah 'n annern an, niglich as de Rotten ut de Löcker, wenn de öppelst Rott piepen deit.
»Töwt man so lang, bet Vogel Strauß hier is!« säd ick, as se mi frögen, wurtoneben dat Füer wir. »Ahn Vogeln geiht dat nich.« Na, Vogel Strauß kem jo nu ok glik dorup mit Petern an, un donn würd Kriegsrat hollen. Wi sett'ten üns all up dat warme Sand dal; se seten all ründ üm mi rümme un keken mi an. Vogel Strauß stök sick 'n lütten Priem in de Mund un halt ok sin lütt Pip rute, un ick langt em stillswigens minen Swinsblasenbüdel hen.
»Well, Jungs!« säd ick, »Türksch kænt ji woll all noch?«
Dunn keken se sick all 'n anner nah de Reeg an, un Vogel Strauß speg ierst eens ut, un donn säd he:
»Wurans meenst du dat, Andrees?«
Ick sehg æwer so iernsthaft ut as de Grotsultan up den Verwunnerungsstohl. »Wat – atlewat – ji – ilewi – weet – eetleweet – dat – atlewat – nich – ichlewich – mihr – ihrlewihr –?«
»Ja – alewa – woll – ollewoll!« röpen s' dunn all.
»Na«, säd ick, »denn is 't man got. Ji hewwt mi mit Eikater Knallerballern gahn sehn; den heww ick nu ünner min Fittichen namen, dat ji dat man weeten dot, un dat em keen von juch nu wedder wat to Leeden deit, æwersten em bisteiht, wenn he süht, wat anner Jungs em wat anhebben willen, un Eikater ward he nu ok nich wider schullen, Eicha heet he nu, – man wat sin Oll is, de kann för mintwegen noch ümmer Spirrfix heeten. Nu will ick juch mal wat seggen: De oll Knallerballer hett'n groten Sparling ünner dat Dack, un wat Eicha is, de hett dor ok 'n jungen Sparling ünner sitten, de all feddern deit, un nu will he bi üns in de Schol gahn un Türksch lihren, un dor hewwt ji woll all nix gegen? Na, morgen is Fridag, un wenn dat abends schummern ward so gegen halwig negen, denn sall dat mit em vör sick gahn, denn makt ji juch all de Gesichtern swart mit anbrennt Proppens un treckt juch de Hemders æwer de Büxen. In minen Ollen sinen Spiker achter dor liggt noch sonn oll mekelbörgsch Flagg, de up den ›Poseidon‹ nich mihr brukt ward, wil dat se all to wanschapen is, un ut den witten Stripen, dor makt ji juch Turbans ut, un ut den roden warden Scharpens æwer de Hüften dreiht, un ut den blagen snidt ji juch Stripens, un dor bebünnelt ji juch de Strümp mit bet an dat Knee, un denn kriggt jeder 'ne lange ierden Pip in de Mund, – den Knaster, de dorto gehürt, den schaff ick an, – un dat Verkleeden dat kænt ji dor achter Schreppen un Wiecherten sin groten Brederstapels bi de dree umkippten Schepsböd, de dor liggen don, fardigmaken, un denn kam ick mit Eicha, un denn kriggt he sin türksche Lekschon; un wenn juch dat denn nich all as richtige Türken laten deit, denn so bünn ick dor nich schuld an.«
Se seten all bomstill un keken mi an.
»Un denn?« säd Vogel Strauß, un sin swarten Ogen füngen an to lüchten, »Un denn, Andrees?«
»Un denn«, säd ick, »ward de Slacht bi Abukir vör Eicha upführt un dat fransche Admiralschipp mit Kummodure Brüheißen vör Eicha sin sichtlichen Ogen mit Himp un Hamp un Hün un Pardün up de Ballaststäd in de Luft sprengt, un ji sünd denn de Türken, de von 'n Strann ut tokiken. Dat oll Modell von Kasper-Ohmen sin Fastgälljaß, dat liggt achter in den sinen Spiker, dat leehn ick mi von min Gretenwäschen, un dat takelst du denn hüt noch to 'n richtigen Dreemaster up mit Sacksband un oll Tobackspapier, Hans Holtfräter, un denn ward dat Admiralschipp hier midden up dat Ballastsand upstellt, Petermännings ründ rümme, un 'n Pund Pulver in 'ne Buddel, dat ward dor ünner ingrawt, dat de Hals man so eben ünner den Keel rute kickt mit 'n langen Swefelfaden in den Hals, de bet æwer dat Glind von de Ballaststäd ræwerreken deit, un dor büst du de Mann to, Vogel Strauß! Dor hest du min Markstück von Mæhnetanten! Nu besorg mi dat! Un denn ward de Faden mit Tunner anstickt, un 'n beten losen Pulver kann jo noch vörher up dat Deck un in den Ruum von dat Admiralschipp rinne schüddt warden, un denn, denk ick, kriegen wi em sacht 'n Fotere föftig in de Luft rinne. Wat – atlewat?«
»Junge di, Hurra!« schregen s' dunn all. »Hurra, dat ward fein!«
Vogel Strauß hadd dat Markstück namen un schreg nich Hurra mit.
»Na, Vogel?« säd ick, »Du büst jo süß nich so?«
»De Gedanken is fein!« säd Vogel Strauß. »Extrafein! Man wenn üns man blot de verdammten Krewts dor nich bi affaten dohn. Dat möt jo bet nah de Fischerbastschon un nah Bentwisch ruppe ballern, wenn dat upblucken deit.«
»Ja«, säd ick, »Vogel, dat ward dat, 'n lüttbeten raastern deit dat sacht, un dat soll dat ok. Man wen is so'n Schapskopp un lett sick woll kriegen. Man blots sick nich kriegen laten! Klock acht is jo keen Minsch mihr up de Ballaststäd. Schepen liggt dor jo keen längs dat Bollwark, un so drad as wi man dat Admiralschipp richtig in de Luft rinne hebben, denn heet dat: Voß to Lock! un denn wutschen wi alltosamen in Schreppen sin Brederstapels rinne, hest mi nich sehn! un wenn se denn ok all ut de Boden rutestörten un sick dornah ümdon – je ja, je ja! fläut Vader nah! Wen is dat denn west? Un denn kænen se sick Koken backen laten un Grotmoder grüßen. Na, ward dor wat ut, Vogel, ore ward dor nicks ut? Aewermorgen is ok noch 'n Dag, un is dat denn man all richtig in Gang bröcht worden, denn sall mi dat up 'n halw Stieg Waffels bi Mynheer van der Plömerstaken nich ankamen. Hier sitten noch 'n poor Muskanten, de 'n richtigen Bummelschottschen blasen kænen, wenn se Order von mi dorto kriegen«, säd ick un kloppt an min Büxentasch, dat de achtuntwintig Schilling, de dor noch in sitten deden, lieblich an to singen füngen.
»Na, denn man to!« säd Vogel Strauß resolviert, »'n Spillverlöper un 'n Kattenversöper bün ick nich, Andrees! Dat weest du. Sovel kann ick juch æwer seggen, Peter un Ete! Ji kriegt nahsten bannige Schacht, wenn ji juch dorbi kriegen lat't.«
»Dat wir dat ierstmal!« säd Hans Holtfräter ganz drög. »Ihre gah ich to Water an un swemm nah de Slachterwischen ore de Kohlgorens ræwer.«
Na, dit wir jo nu got. Vogel Strauß, Hans Holtfräter un ick nehmen jo nu fuurtstens dat Geschäft in de Hand. Ick güng to Hus un kek æwer de Muer twischen Kasper-Ohm sin Hus un minen Ollen sin, bet ick Gretenwäschen to sehn kreg.
»Greting!« röp ick, »Greting!«
»Süh, büst du dat?« säd Greting un nickt mi to. »Ick heww all hüt morgen min Appelsin verputzt. Wir de æwersten saftig. Ick bedank mi ok noch gor tovelmal, Andreeßing! Morn abend giwwt dat nu doch Waffels, un du kriggst ok weck af, hett Vatting all seggt, un he is nu sihr mit di tofreden, wil dat du so nett gegen Eika west büst, un as ick nu dat säd, wat ick de Appelsin von di hadd, donn hett he to Mutting seggt: ›Is dat Maneer von den Jung, oder is dat nich Maneer? Mi dücht, dat is all een Anfang von 'ne Maneer!‹ – Wat wist du denn nu, Andrees?«
»Greting!« säd ick. »Du künnst mi nu 'n groten Gefallen don.«
»Na, wat denn?« säd Greting.
»Kik, dor achter in jugen Spiker, dor liggt dat oll Modell von de ›Anna Maria Sophia‹; künnst mi dat nich 'n beten hier æwer de Muer ræwer langen?«
»Ach, dat oll Dings meenst du, Andrees! Wat wust du dor mit?«
»Oh«, säd ick un lög, »ick will mi dor man mal 'n Riß von upnehmen, wenn ick mi mal 'n Schipp bugen do; denn ick ward doch in minen Lewen nix anners as 'n Kaptein, un du wist jo ok woll nix anners nich as 'ne lütt Kapteinsfru warden, nich?«
»Ach, snack doch nich so! Na, ick will mal tosehn«, säd Greting un güng nah den Spiker rinne un fünn dor ok richtig dat Modell von de Fastgälljaß. »Dit Dings hier sall dat jo woll sin, nich?« säd se.
»Wiß!« säd ick, »dat is dat; lang man swinn her!«
Ick hadd mi mit den Buk up de Muer leggt un tröck dat Modell, dat so zirka twee un 'n halwen Fot lang wir, nah üns Sit roewer.
»Brek 't ok nich inzwei, Andreeßing! Hürst du?« säd Greting. »Vadding, weeßt du, is so eegen.«
»Keen Sorg nich!« säd ick un wutscht' mit dat Modell nah ünsen eegen Spiker rinne.
In de Strat achter den Spiker stünn all Hans Holtfräter prat, un den langt' ick dörch de Luk dat Modell un de oll mekelbörgsch Flagg to, wur de Türken und Ägyptiers ut makt werden süllen.
»Is dat æwersten een feines Fortüg!« säd Hans. »Wenn dat man nich nahsten to dull inblœkert ward von dat Pulver?«
»Oh«, säd ick, »Hans, denn teeren wi dat 'n beten an, denn is dor nix nich von to sehn un an to rüken.«
Ick künn dat gor nich aftöwen, bet dat Fridag abend würd. Kasper-Ohm höll wedder Wuurt un güng so gegen half sæben mit Eika un mi nah den Strann.
»Greting kann mich nich mit, auf keinem Falle! Das wäre mich zu ungebildet un gar nich mal anstännig for Mannszimmers. Die beiden Mädchens da, das wären mich jo woll gar keine echte Hollandsche. Wenns das man nich am Enn Solchewelche wären. Gingen täte mich dieses nich für Gretchen. Kasping möchte mich sagen, was er mich möchte, zu so was gäbe ich mich meine Konsensen nich!« hadd Kasper-Möhme seggt, un datmal hadd Kasper-Ohm lütt bigewen un in de Vörhand passen müßt. Vörher hadd ick mi dorvon mit eegen Ogen æwertügt, wat Vogel Strauß un Hans Holtfräter ok de Sak den richtigen Klemm gewen, un dor hadd Vogel mi seggt: To mihre Sekerheit, un dat se üns man nich dorbi kriegen süllen, müßt dat nu so macht warden, dat, so drad as dat Admiralsschipp in de Luft gahn wir, Jochen Bees, de dorüm nich mit nah de Ballaststäd kamen un keen Türk nich agieren süll, an dat Waterenn von de Lagerbrügg losen Pulver upblucken laten müßt. Un denn würd dat woll all nah de Lagerbrügg henstörten un irrig warden, wat dat up de Ballaststäd west wir ore nich, un denn künn ick jo man driest mit Eicha achter de Holtlagers rümme un, as wir nicks passiert, nah de Allee un twischen de Boden rinnewutschen. Dor hürten æwer noch vier Schilling to.
Na, dor wir jo nu Sinn in, un dat Geld dat is jo ümmer dat wenigst. Mi würd de Spaß nu twintig Schilling kosten, æwer dorför wir he funnen, dat wir he ünner Bröder wiert.
Kasper-Ohm bröcht uns noch ierst 'n beten nah de Menagerie rinne, wo de utlandschen Beesters grad in affuttert würden; un dor wir 'ne Apkatt in, de lust't de anner so natürlich, dat mi de Kopp dorvon jæken würd, un een Isbor, de mit den Kopp un de Vörbeen liksterwelt so wiwagen ded as Magister Siemax, wenn de up dat Katheder set, un donn würd mi up eens de Puckel jæken. Denn wir dor noch 'n groten bengalischen Tiger von de Insel Ceylon, un donn würd Kasper-Ohm an Batavia denken un verklort üns, wat de Beesters an 'n hellichten Dag üm Batavia rümme löpen, as bi üns de Swin up den Dalwitzer Swinsbrink vör dat Steendur; un nahsten güngen wi nah Mynheer van der Plömerstaken sin Waffelbod rinne, un de leg dicht bi vör de Ballaststäd. Na, dor müßt je nu Käppen Bradhiering sitten un oll Käppen Davidsen un Jochen Jenßen von den ›Neptunus‹ un oll dick Käppen Maak von de ›Providentia‹, un de hadden all hollandsche Pipen in de Brand un 'n veritabeln Gintoddy vör sick, un dat was jo nu Stauwater för Käppen Pött sin Mæhl: dor brukt' he jo man de Schütt uptotrecken, un denn wir sin Rad in Gang. Le let sick fuurtstens ok 'n Gintoddy vörriden un beordert heet Waffels för mi un Eicha. Un as donn Kasper-Ohm bi den tweeten Gintoddy ankem, donn wir he all üm dat Kapland rümme un midden in de Indian Oschen; un Jochen Jenßen hadd dat noch nich hürt, wo de grot Seeslang, een Beest as 'n Fregattenkabel mit 'n Ossenkopp vörn un 'n Bootsanker as Swanz, em ünner de Lakediben in sin Keelwater nahseilt wir un sinen Maat Gust Rening von dat Deck rünner un dat op grade Kuurs in de heilige Dreieinigkeit rinne, em sülm æwer den Südwester von den Kopp mit dat Swanzenn slahn hadd, Morblex! Anno tackenuntackentig wir dat west.
Eicha hadd dor de ganze Tid mit apen Mund seten un nix seggt un ok man een Waffel eten; de annern et ick för em, betahlt wiren se jo. Ick hadd jo nu för min Lewen giern de Kasper-Ohmsche Histurie mit an- un afhürt; man wenn dor noch wat ut minen eegen türkschen Unnerricht un de Accidenz up de Ballaststäd warden süll, denn würd dat nu nahgrads hoge Tid. Ick stödd also Eicha an.
»Du haddst jo Lust, Eicha, 'n beten Türksch mit antohüren!« säd ick to em. »Wenn du dor noch Lust to hest, denn wir nu so 'ne feine Gelegenheit dorto, as so licht nich wedder kümmt. Dor is 'n Fohrtüg ut de Smyrna hier Haben binnen lopen, un dor sünd 'n poor Türkens mitkamen, de heww dat mit ansehn, wo Admiral Nelson dat fransche Admiralschipp in de Luft jagt hett, un de willen hier negste Woch, wo jo de Hauptwoch ist, Vörstellungen dorvon gewen; hüt Abend æwersten hollen se ierst Prow af dicht achter hier. Ick bün mit den Patron von de Gesellschaft Heinteriko Vogello Straußifixio bekannt worden, wil dat ick so moi Türksch kann. Wenn du also noch wist, denn kannst du dat nu von Mund to Mund to hüren kriegen; ick gah nu hen, sünst krieg ick dat nich to sehn!«
»Ei ja!« säd donn Eicha, »da werd ich schon mit dir gehn, Antrees. Das Itiom klingt das einmal kuriose. Der Baba kehrt morgen schon zurück, da werd ich ihm sofort dariper berichten.«
Na, so kreg ick em nu jo richtig mit. – Wi güngen achter Schreppen sin Brederstapel rümme, un dor set de gesamte türksche Gesellschaft in de Huk bi de umkippten groten Schepsbooten, lang' ierden Pipen in de Mund, un smökten to iernsthaft, as hadden s' sick för dat Theater inexerziert, de Gesichter pickenswart, witt Turbans up 'n Kopp, rode Scharpen üm de Hemders mit ne Sleuf vörn un de Been mit blage Stripens bet an de Knee bebünnelt. Ick müßt mi man Gewalt andon, üm nich lut uttoprusten, so wedder min Erwarten fein let de Bengels dat.
Vogel Strauß stünn up, as wi ankemen, läd de Arms för Krüz æwer de Bost un makt ne deepe Verneigung vör uns.
»Nu – ulevu – is – hislevis – doch – ochlevoch – woll – ollevoll – all – knallefall – klor – orlevor?« säd ick to Vogel Straußen.
»Ja – aleva – woll – ollevoll!« röpen donn de æwrigen Türken un verneigten sick.
»Na – aleva – dat – atlevat – is – hislevis – man – anlevan – got – otlefot!« säd ick donn wedder. »Denn – ennlevenn – nu – ulevu – man – anlevan – ok – oklefok – flink – inklefink – to – olevo!«
»Ja – aleva – woll – ollevoll!« röpen donn de Türken dor wedder. Eika stünn wedder dor, de Mund sparrangelwit upreten. »Ischt mir ties aber inderessant!« säd he to mi. »Was hat er denn gesagt, lieper Antreas?«
»Wat he seggt hett? Wi süllen man 'n beten nah de Balkunen dor ruppestigen, sünst künnen wi dat Admiralschipp vör dat Glind von de Ballaststäd nich sehn.« Dor steg denn ok richtig Eika mit mi ruppe. De Türken kletterten æwer een nah den annern nah den eenen von Schreppen sin Brederstapels ruppe, de 'n beten sider wir as de annern, de dor ok noch stünnen, un wur se so licht nich sehn warden künnen. De Grow leg nu twors twischen uns un de Ballaststäd; man dor legen Schepsbooten in, un æwer de löp nu jo Vogel Strauß weg, flink as 'n Heister, un een – twee – dree – hadd de den Swewelfaden, de æwer dat Glind hüng, anstickt un wir wedder bi mi un Eika up de Balkunen, von wo wi dat Modell von de ›Anna Maria Sophia‹, as Fregatt mit lange Holtstickens un Tobackspapier uptakelt, dütlich sehn künnen.
»Dat sall dat fransche Admiralschipp dor verstellen, Eicha!« säd ick. »Nu kik ok got to!« Eicha hadd den Kopp lang vorstreckt.
»Ei, ich seh aper kein Schiff nicht!« säd Eicha.
»O – olevo – wat – atlevat – för – örlevör – een – eenleveen – Schaps – apslepaps – kopp – opplepopp!« säd Vogel Strauß.
»Ja – aleva – woll – ollevoll!« säd ick.
Ick hadd dat æwersten kum rute, donn füng dat an, up de oll Ballaststäd to glimmen un to lüchten üm de ›Anna Maria Sophia‹. Up eens güng dat los mit een Geraaster, dat de Balkunen ünner üns to bewern füngen. De oll drög Sand up de Ballaststäd warwelt sick up as Bülgen vör 'ne Bö, un dor schöt 'n mannshogen Füerstrahl ut de Ierd rute un ret de oll ›Anna Maria Sophia‹ perdang! mit in de Luft rinne as hoch as 'n Mastkorf un dat ok glik so, dat dor ok keen Swewelsticken grot von nahblew, in dausend Granatstücken.
Dat hadd so dull knallt, dat müßten s' in Warnemünn un Papendörp hürt hebben. Ick sülben hadd mi bannig verfihrt. »Dunnerwetter, Vogel!« säd ick, »hett dat æwer eenmal ballert!« Vogel behöll æwer sinen Kopp baben. – »Rünner mit juch dor!« röp he de Türken up den Brederstapel to, un weg wiren s' as in 'ne Versenkung von dat Theater. »Un nu mak, dat du mit Eikater wegkümmst; sünst kriegen s' üns noch, Andrees! Hier flink achter rümme, tüschen de Balkunens dörch, un denn nah dat Wendendur hen un fuurtstens nah Hus! Jochen Bees ward jo woll uppassen bi de Lagerbrügg mit dat lose Pulver, dat de Krewts von üns' Hackens afkamen!« Un weg wir he sülben, ok in de Katakomben von den Schreppschen Brederstapel rinne.
Eikater wir jo woll de Kopp in de Luft gahn. He flög an dat ganze Liw. Ick kreg em æwer ünner den Arm und dat mit em af, achter de Balkunen rümme un so nah dat Wendendur. Was dat een Gerönn un Gerop, een Geschricht un Marakel an den Strann un mang de Boden, as ick mit Eikatern so wit wir!
»Wat is dor los!« – »Wurtoneben is dat Füer?« – »Dat is up de Ballaststäd west!«
»Nee, dat is dor achter bi de Koßfellerbrügg! Kik, wur dat dor upbluckt!« Ick smet dor ok 'n Blick hen. Dat blitzt' dor up eens up, un dat wir jo woll de lose Pulver von Jochen Bees. – »Bi den Kran is dat!« schreg dat wedder. – »Drängen S' hier man nich so!« – »Wat pedden S' mi hier up de Been!« – »Ick verbidd mit dat, Se olles Schleef Se!« – »Platz dor vörn!« – »Wurtoneben is dat Füer?«
Oll Eikater hadd jo woll gor keen Been mihr ünner sick. Ick hadd nog to don, dat ick em man nah dat Hus kreg, un ick hadd em noch nich in de Husdör rinne, donn wir ok all Kasper-Ohm dor.
»Is Er dat, Jonge, oder is Er dat nich?« schreg he. »Dat is Sin Glück, dat Er dat is! Ick dacht all, wat Er dat west wir mit sin Bukkanierers van de Ballaststäd ond wat Er nu dorbi wir, sin eegen Vaderstadt an all sæben Ecken in de Brand to sticken ond de dree Börgermeisters de Görge aftosniden. Denn hett Er jo nu woll doch nix dormit to don hatt, as dat lett. Weet Er wat dorvon, oder weet Er nicks dorvon af? Sprek Er!«
»Nee!« säd ick, »Kasper-Ohm, Eicha hett sick man so verfihrt æwer dat Ballern, un dorup heww ick em leewer glik nah Hus bröcht.« Eika glotzt Kasper-Ohmen an, as wenn he em gor nich kennen ded, so verbaast wir he. »Tüt – ütletüt – vüt – ütlevüt!« säd he, as Kasper-Ohm em frög, wat em wir.
»Hett der Jonge dat dan, Euchoarivus, oder hett er dat nich dan?«
»Tüt – ütletüt! – vüt – ütlevüt!« säd Eicha, un wider wir nix ut em rute to bringen. Kasper-Ohm nehm Eicha'n up 'n Arm un drög em in dat Hus, un dunn würd Kamellentee för em makt un he to Bedd bröcht. Aewer ok den annern Dag hadd he sick noch nich besunnen un sprök von nix as von Nelson un dat Admiralschipp, dat dor in de Luft gahn wir, un de Türken, de he sehn hadd, un würd he denn fragt, wat för Türken, denn würden sin Ogen ganz kalwerig, un denn säd he wedder: »Tüt – ütletüt! – vüt – ütlevüt!« – so dat nah den Doktor schickt warden müßt, de dor ok nich ut klok warden künn. Det Abends künn he doch æwersten wenigstens wedder stahn un gahn, un donn nehmen em sin Ollen in Empfang, de wedder to Hus kamen wiren. Un dat ierste Teeken von würkliche Besinnung bi Eikatern dat wir, dat he sinen Ollen bed, he süll em 'ne türksch Grammatik dohn, denn würd he sick woll up allens wedder besinnen.
Na, de Polizei wir jo donn noch nich so scharp, as se nu is, un se knüppten donn noch nümms nich up, ihre dat se em fat't hadden, un 'n dummen Streich würd dunn noch nich as slichten Streich to Buch schrewen. Den annern Abend, as dat schummern würd, söcht ick Vogel Strauß up.
»Je, wat dat west is, dat weet jo noch woll keen Minsch?« säd Vogel. »Dat Lock von de Pulverbuddel up de Ballaststäd is oewerst so deep, Andrees, segg ick di, dor kann ne heel Familie inpurrt warden. Dat is een wohres Glück, dat se üns dorbi nich fat't hebben!«
»Ja«, säd ick, »Vogel, wohr is dat! Bannig knallt hett dat! Aewer man blot sick nich kriegen laten! Na, nu kumm oower man, nu will wi nah Plömerstaken gahn un Waffelkokens geneeten, domit de æwerstahn Angst gründlich beswichtigt ward. Morgen kænen de annern Türken ok ehr Deel kriegen.«
As oll Unkel Andrees sin Schiemannsgorn so wit afwickelt hadd, dunn stünn he up, tröck sinen Gesundheitskopp von dat Weichselühr af un pust't em vörsichtig in den isern Aschkasten achter den Awen ut.
»Sall ick ok noch leewersten 'n beten nahsteken, Unkel?« säd ick.
»I, schaden künn dat nich, Vetter Hans!« meent Unkel Andrees. »Hier liggt jo noch sonn gatlichen Knacken. Ick denk, wenn wi den so noch sin Uplösung entgegenschickten, denn nehm he sacht 'n warmen Affscheed von üns, un wenn wi em denn noch so'ne herzliche Tran Schato Dikem nahweenen deden un ick noch so'n vullstännig türksches Brand- un Rokopfer em in de Ewigkeit nahschicken ded un jeder von juch 'n frisch Rökerketschen mang dat Gagel nehm, schaden künn dat nich.«
Dorup stoppt de stramme olle Herr sick sin Pip wedder vull mit den richtigen Avec, un as he dor so bi den Disch vör üns stünn, de slohwitten langhoorigen Branen 'n beten krus treckt, stur un grad as ne stiftakelte Fockmast, æwer söß Fot in sin Schoh un dree Fot mang de Schullern, dat Hoor noch nich ganz gris, fast un vullkantig trotz de sæbentig Johr, de he in sin Lewensränzel all up den Puckel drög, dat Gesicht, 'n poor Kreihgenföt üm de Ogen un de Mund afrekent, noch frisch un rot, – donn let em dat as den Isern Hinrich sinen Twäschenbroder, un donn sehg ick, wur min Fründ Wilhelm Hannings, de in de een Sofaeck sitten ded, den strammen ollen Herrn wollgefällig ankek un minen annern Fründ, Avkat Ratzmann, de in de anner Sofaeck set, mit de Ogen toblinkert, as wull he to em seggen: »Ist das aber einmal noch ein forsches altes Haus!« Ratzmann hadd dor jo nu een Urtel æwer; de met ok sin richtigen söß Fot un dree Toll in sin Strümp, un de nickt Hanningsen tostimmig to, as wull he antwuurten: »Ja, richtig afwagen is he, un bliwen kann he so!« – Wat æwer min Fründ Knieper is, de säd donn to Unkel Andreeßen: »Na, nehmen Se mi dat nich æwel, 'n richtigen Ritendal sünd Se Ehr Tid æwersten west! Kreg de Polizei dat denn nich rute?« Unkel Andrees kek dunn minen Fründ Knieper 'n Ogenblick mit sin hellen gragen Ogen scharp an:
»Ja, dat sall wohr sin, Harr Avkat!« säd he donn. »Richtige Rackers wiren wi, un ne düchtige Dracht Släg hadd üns dorför tostahn, un de hadden wi ok sacht upladen müßt, wenn se üns man kregen hadden. De Harrn Avkatens, de seggen twors ümmer: ›Dat will wir woll kriegen!‹ Man ümmer kriegen s' dat doch nich, wenn se ok man dat Geld meenen. Un wenn wi ok dulle Jungs wiren üns Tid, man dumme Jungs wiren wi dorüm noch lang nich, un Bosheit was dor ok nich in. Dat kem man von de groten Botterbröd, de dat dunn noch gew, un von dat Speck un de Arwten, wur sick donn noch so'n richtigen Jung in grot lutschen ded, un von den Pott vull Klütergrütt, wurmit se morgens un abends afbörnt würden. Dat was dat Lewen, dat fördwars in üns set. Dunn rasten wi üns noch ut vör de Konfirmatschon; upstunns fangen s' ierst an to rasen, wenn de Boort gris ward. De Tid was dunn æwerall anners getacht, Harr Avkat, kann 'k Se seggen. Un hadden s' üns ok dorbi fat't kregen, üm Ihr un Reputatschon wir donn doch sonn Jung von E. E. Rat för 'n dummen Streich, wur keen Bosheit nich in wir, nich brecht worden. De säden höchstens: »Dat hebben wedder üns verfluchten Jungs dan! Na, Kinner un Lüd, wi sünd ok nich anners west.« Wi leten üns eenfach nich kriegen, Harr Avkat! De spröken woll dree Dag lang in de Stadt dorvon, wat dat woll west sin künn; man nahsten verblödd sick dat. Vogel Strauß hadd dat vel to klok anfungen hatt. De hadd dat Pund Pulver för dat lübsch Markstück von Mæhnen-Tanten schillingwis vör de Kramerboden köfft un de Krewts dörch Hans Holtfrätern sin Pulverupblucken up falsche Spören bröcht. Von de ›Anna Maria Sophia‹ wir ok keen Spon nich nahblewen, de wir jo woll nah de Warnow rinne sust.«
»Aewerst Eikater, Herr Kaptein!« säd Knieper donn wedder. »Hadd de dor denn nix von nahseggt, as he sick wedder besünn?«
»Je, sehen Se, Harr Avkat! De sprök noch acht Dag lang achterher Türksch un let sick dor nich von afbringen, wat ick mit em nah de Türken henwest wir, so dat Spirrfixen angst un bang würd un Knallerballersch mi dor in eegenste Person bi min Ollsch in de Vörstuw up to Red stellen ded. Donn säd ick æwer, dat Eicha woll all 'n beten krank west wir un sick wohrschinlich in Mynheer van der Plömerstaken sin Waffels æwernamen hadd. He hadd von nix wider spraken as von de semitischen Itiomen, un as donn de Knall kamen wir, dor mücht em jo woll een von sin Blasen in 'n Kopp sprungen sin, denn dunn hadd he up eens Türksch an to spreken fungen, so dat ick man hadd maken müßt, em wedder ant Hus to lotsen.
Den negsten Dag hadd he jo woll æwer dörchsükt, donn set de arm Bengel all wedder in sinen Ollen sine Schtutierstupe iper ten Lukiano und die kettlichen Tialoken, sonn lang Fedderpos achter dat Uhr as von 'n Vagel Rock sin Flünkens, un een von Tinngeeter Gottspenningen sin allergröttsten Blackfatten vör sick, wur ne Waterrott hadd in versupen künnt, wenn se dat Unglück hatt hadd, dor rinne to fallen, – as ick man sülben sehg, as ick abends Klock teihn dörch de Ritzen von sinen Ollen sin Finsterladens kek. – Un Knallerballer senior set bi sinen hoffnungsreichen Sprößling, ok achter eenen bannigen Müllhümpel von swinsleddern Eloquentsch, un rew sick mit sin langen knækern Vörfinger den Sadel von sin rammsnutig oll Näs, as wull he de Weisheit ut sin eegen Occiput rutewinken. Den armen oll Eikater sin grot Waterkopp hüng so vörlastig, dat künn 'n Hund jammern, un dunn künn ick dat nich laten un ballert 'n Maler dree mit de Fuust an de Finsterladen. Eicha schöt orig tosamen, as hadd he eenen unversehens mit de Fuust achter dat Occiput kregen. Spirrfix fohrt æwersten in 'n Enn un kek wild üm sick, as müßt he sick ierst besinnen, un ick hürt man noch, wo he säd:
»Laß tich tas nich steren, Knabe! Tein Bensum will beschafft zein! Tas ist sicherlich ter abscheuliche Pube, der Antreesch! Allein ich werte bedreffenden Ortsch die Anzeige machen und tir und mir hinfiro Ruhe schaffen!« – Mihr hürt ick nich.
Min Oll kem jo nu wedder von Krischania Haben binnen mit Frühjohrsfang un wir so lustig un vergnögt, as ick em lang' nich sehn hadd. He hewelt mit min Ollsch so vel un brüdt' Kasper-Ohmen, ahn dat de dat marken ded, un dat kem dorvon, min Oll hadd so'ne feine Fracht hen makt un æwerdat 'n höllischen Rampshandel för sin eegen Reknung in Tran in Krischania sülben makt, wotonäben 'ne Firma sick de Baegels an dat grot Purtmonneh verbögt hadd, so dat ehr Tran ünner den Hamer kamen wir. Ons lütt Spiker leg, as de »Poseidon« löscht wir, ganz vult Tran un Hiring un Längendösch un Stockfisch, un dor fehlten blot man noch 'n por Faten vull Petersbörger Talg un 'ne richtige Bütt vull masigen Pottkes in, denn hadd dat dor komplett so in raken as in Lichthak Triebeseßen an de Marigenkirch sin Bod, wo ick minen Pottkes för Knallerballern sin Husdör betröck. Dor würd 'n hübschen Schilling Geld an verdeent, un wo in so'n Familige mal so'n Extraschilling rinne regent, wo noch wat von up Hyptheken utdan warden kann, dor is ümmer liebliches Wesen. Ick würd ganz von ünnen bet baben frisch uptakelt, un min Ollsch kreg 'n funkelnagelniges Stück Sidentüg von achtuntwintig Ellen, üm dat min Oll noch eegens Kopenhagen anlopen wir. Un dor argert sick Kasper-Möhme nu swart æwer, denn nu künn min Ollsch ehr dat jo vörtellen, wat se een Sidenkleed mihre hadd as Kasper-Möhme sülben, un dat was gegen Kasper-Möhme ehr Klederordnung. Un Kasper-Ohm sehg so butt ut, – wurüm hadd he nich den Verstand hatt un wir nah Krischania lopen? De Gasten, den min Oll dorhen brecht hadd, de wir em toierst as Fracht för de »Anna Maria Sophia« andragen worden von Makler Hovitzen; man dat he se nich namen hadd, wil dat man fif Prozent Kapplaken lohnen ded un he sinen verstännigen Kopp up söß sett't hadd. Hadd min Öhme de Fracht sülben namen hatt, dat versteiht sick, wat he denn ok den Tran achterher köfft hadd. Dorför müßt jo nu min Oll straft warden; dat verstünn sick jo von sülben, un so wir he denn ümmer üterst stur, wenn he minen Ollen in de Möt kem, un güng Dag för Dag an 'n Strann mit den Herrn Professor Doktor Knallerbäller, wat noch ümmer Dickhahn von de Eloquentsch wir, spazieren, üm minen Ollen dat recht deep föhlen to laten, un ded so un biert' sick so, as ob min Oll dat blot sin Omsicht un sinen Verstand to verdanken hadd, dat he nu an den Tran so spottbillig ankamen wir – »eene wohre Sünde ond eene wohre Schande wir dat, oder æwersten wir dat dat nich?« Kasper-Möhme hadd zwersten mit den Kopp so vel schüdd't un mit de Ogen so vel twinkelt, as se dat nige siden Tüg to sehn kregen hadd, un hadd noch meent:
»Was mich zu viel is, lieb Ilsing, nimm mich das nich übel, Kinting, das wäre und bliebe mich doch zu viel un täte ja eigentlich auch gar nich nötig. In solchen Kreisen kämest du mich ja doch nich, wo ich käme, und für dein Alter, – du wärest mich jo woll den Vierzigen all neger als nicht, – paßte sich solche alte bunte geblümte Fahne ja woll weniger als mehr, wenn ich dich das auch gerne gönnte. Du weißt, Liebing, wie gerne ich euch das gönnte, dich und deinen lieben Mann!«
Hadd ick sülben ek man 'n Druppen von dat Pöttenblot in de grot Slagader von dat Occiput nah Kasper-Ohmen sin Verklorung un wir dat ok in sin Ogen all 'ne grote un unverdeente Bevörtreckung von een æwermaten gnädiges Schicksal, dat ick dat hadd, – min Ollsch hadd dat vullstännig Quantum dorvon mitkregen un künn dor got un girn up ut de Ader laten warden, ahn dorvon de Swindsucht to kriegen. Se wir æwersten mihre för de Aktschon un weniger för de feine un utgewählte Linguistik un so slöt se denn stillswigens vör Kasper-Möhme de drüdd grot Schuwlad von de eeken polierte Schatullje up, tröck de apen un halt' dor dat nige Rugwark rute, wat min Oll ehr ok noch mitbröcht hadd, un höll dat Kasper-Möhme stillswigens ünner de Näs. Dunn kreg Kasper-Möhme æwer ok dat Stillswigen för fiw Minuten.
»Herre du meine Güte nee ja mal noch zu!« röp se dunn. »Was is mich dies? Das wäre mich ja woll gar blauer Fuchspelz! Das hätte Michel jo woll zum Verkauf mitgebrungen? Wäre er mich da vielleicht auch so wollfeil beigekommen?«
»Dat sall ünner den swartblömten Atlas, Swiegerin!« säd dorup min Ollsch un bet de Würt 'n beten sihr kort af. »Mit so'nen farwten Kattenpelz, as du em hest, Swiegerin, dat mag Michel nich, dor is Michel vel to eegen to, Swiegerin, un ick ok, Swiegerin, kann 'k di man seggen, Swiegerin, – wenn ick ok negerto vierzig warden süll, wat æwersten nich de Fall is; denn ick bün Anno sæbentig geburen, Swiegerin, un nu kannst du jo man nahreken, wat ick nich all an de verkihrt Sit von de Viertigen bün, wenn du 'n Klenner to Hand nimmst, Swiegerin!«
Dit wir jo nu dat Kalw richtig in 't Og slahn. Dit wir jo nu so'n Dämper för Kasper-Möhme, dor hadd jo dat christlichste Fugenhart de Gelsucht æwer kriegen künnt, so dat min Möhme dree Dag' lang in ne vull Teerbütt hadd kiken müßt för de Beswichtigung von dat gekränkte Geblöt.
Dat kost't Kasper-Möhmen orig Gewalt, dat se dat man rute bröcht: »Denn soll da am Ende gar eine Pelzmäntel für dich aus gemacht werden! Wassing? Na, denn for meinshalben man immer zu, lieb Ilsing! Ein jeder müßte ja wissen, was er täte.« Un as se dunn kortpustig ut de Dör güng, dunn sehg ick dat man, flög ehr de Kopp, dat ich bi mi denken ded, wenn se em sick man blot nich ut dat Gelenk setten deit. Min Ollsch ehr Kopp wir æwer doch ok 'n beten surkirschenrot bi de Aktschon worden, un as se dat Rugwark wedder vorsichtig in de Schatullje rinne slöt, dunn hürt ick dat man, wor se för sick hen säd: »Dat Purtrett ward jo wull upstäds rein verrückt; wat se woll glöwen deit!«
Dorup dröp sick dat nu 'n poor Dag' nahher, dat ick Gretenwäschen up ehren Hoff lachen hüren ded. Ick wir ok grad up ünsen eegen Hoff, un dor kek ich flink eens æwer de Muer, un dunn was dat Greting un Durick Peyßen, de nehmen dor Tüg von de Lining af, dat se drögt hadden, un Durick läd dat in de groten Waschkörw för de Rull. Dat let lütt Greting nur gor to nett, wenn se sick up de Tehen stellen ded un mit de schieren witten lütten Arms nah de Lining ruppe langen un männigmal in de Höcht springen ded, üm an de Knipen up de Lining antorecken.
Dunn kreg æwersten Greting mi to sehn und säd:
»Süh, büst du dat, Andrees?« – »Ja«, säd ick, »wo ick mi nich irren do, bün ick dat.«
»Ja«, säd Durick, »wesen deit he dat! De is ümmer dor, wo he nich henhürt, un wo he henhürt, dor is he nich.«
»Je«, säd ick, »wenn du dor wirst, wo du henhüren deist, denn stünnst du nu woll bi Körling Pussehlen an de Pumpenposten in de Mönkestrat un beklæterst mit em Nahwer Dittmerßens ehr Husmätens, nich?« Durick smet den Kopp in 'n Nacken un säd:
»Süh den ollen eklichen, wissnutigen Bengel den! Nee, so wat lewt nich! So'ne gottlose Mund, as de an 'n Kopp hett!« – un dormit nehm se de Dracht up de Schullern un peekt mit de Tügkörw af. Ick blew æwer bi Gretenwäschen un hülp ehr de Lining afnehmen un uprullen, un as wi dormit klor wiren, dunn kek Greting mi up eens ganz plietsch an un säd: »Dat is got, dat du hier büst, Andrees! Ick heww noch 'n poor Röwen mit di to schrapen. Segg eens, wat hest du Gott in der Welt mit dat Modell für dumme Streichen makt?«
Ick schöt orig tosamen, so verfihrt' ick mi. Aewer ick begrep mi noch un stellt mi dumm an.
»Wecke Modell?« säd ick.
»Kik, wo du di noch lang' stellen deist. Wecke Modell? Wecke Modell? Je, kik eens, wo du rot warst. Du wust di jo 'n Riß dorvon nehmen, wenn du di mal ne Fastgälljaß up de Helgen setten dedst. Du magst di dor 'n schönen Riß von namen hewwen. Ward min Vatting di æwerst de Rippen besehn!«
»Harre Jeses!« säd ick dunn. »Weet he dat, Greting? Weet din Oll dat?«
»Wist du nu mal glik mit de Sprak rute? Wo is dat Modell, un wo büst du dormit afblewen? Ick heww din Mutting dor all nah fragt, de will dor nix von weeten. Seggst du mi dat nu glik up de Städ, ore sall ick ierst Vatting ropen? De sitt in de Vörstuw, dat du dat man weeßt!«
Gretenwäschen hadd mi so in dat Buckshurn rinne jagt, dat ick dat gor nich markt, wat se von de ganze Geschicht up de Ballaststäd gor nix wüßt, man sick blot to mi versehg, dat ick dat Modell ünner falsche Pretexten ehr afswinnelt hadd, un so meent ick denn nich mihre, as wenn dat achterher nu doch noch an de Sünn kamen wir, un so säd ick denn to ehr: »Greting! Greting! De ›Anna Maria Sophia‹ hett de fleegende Hollander hal't!«
Gretenwäschen stünn dor mit apen Mund.
»O Gott, o Gott!« säd se un slög de Hänn tosamen. »Wenn Vatting dat man nich to hüren kriggt! Andrees, leeg nich! Segg mi de reine Wohrheit!« Dunn markt ick dat jo nu, dat Gretenwäschen gor nix von de Slacht bi Abukir un wo dat Admiralschipp in de Luft güng un von de Türken, de dor mit bi agierten, noch von dat grausame Slachtfeld up de Ballaststäd wat weeten ded, un dunn kem ick wedder to min Pust', de in minen Bostkasten kumplett belemmert west wir. Mi füll de Steen von den Bostkasten, un ick hadd wedder Water ünner den Keel. Nee, dit wir jo nu ok to un to dummerhaftig von mi! Ick hadd mi sülben verraden! Man got wir, dat Kasper-Ohm dor noch nix von weeten ded. Kreg de dat rute, na, denn dat lütt beten Kalfaterung, dat möcht ick nich besehn; un minen eegen Ollen sin Trossenarbeit bi so'n Ort Kasus, Herr Jesus! Mi kröp de Hut, wenn 'k dor man an denken ded. Min Oll säd ümmer: »Man blot sick nich kriegen laten! Krieg ick di bin 'n dummen Streich, Bengel, denn so kriegst du bannig weck in de Jack! Krieg ick di æwerst bin 'n slichten Streich, denn so plück ick di de Seel ut dat Liw, dornah richt di gefälligst 'n beten!« – Kreg he mi æwer mal, na, denn dat beten Schacht! Een Potschon von em wir ümmer ne richtige Wesseldeckung mit Tinsen von dree Monat Sicht un 'n Endossement, wo de stiwste Puckel æwerst Pankrott warden künn. Dat wir mi so ünverwohrens æwer den Hals kamen, mi flögen orig de Knee; ick müßt mi man mit den Rücken an den Pumpenpost von den ollen Senksot up minen Öhme sinen Hoff anlehnen un mit de een Hand an den Swengel von den Pumpenpost faten propter angustias rerum, as oll Magister Simax ümmer to seggen pleggt, wenn wi üns in de Konstruktschon fastklemmt hadden. Kasper-Ohm wüßt dat trurige Schicksal von de verschullne »Anna Maria Sophia« noch nich; æwersten nu wüßt dat jo een Frugensminsch, un min Oll hadd ümmer to mi seggt: »Wenn du wat to verswigen hest, denn segg dat man din eegen Mutter!« Ick nehm also son iernsthaftes Wesen an, as wull ick Gretenwäschen von de Sünde wider den heilgen Geist afraden, un säd:
»Greting! Greting! Din Oll weet dat noch nich von de »Anna Maria Sophia«. Greting, wenn du mi leew hest, denn so frag mi in din ganzes Lewen nie nich mihr nah dat Modell von de oll Fastgälljaß. Wen vel fröggt, de kriggt männigmal mihr Antwurt, as för sin Uhren got is, de kann dor männigmal stockdow æwer warden. Do mi de eenzigste Leew, Greting, un swig von dat verdammte olle Modell un do ok nich so, as wenn du dor wat von weeßt, wenn du dor nich nah fragt warst, wenigstens so lang' nich, as bet min Vating wedder in See is, – nahsten schrap ick mi dor sacht noch mit dörch. Du hest mi dat man so listig aflockt, sünst hadd dat keen Minsch nich to weeten kregen, un nu do mit 'n Gefallen un hal mi 'n Glas Water ut de Kæk; mi is so beswögt von den Schreck.«
»Harre Gott, wo du utsühst, Andrees! Di ward jo woll ganz slicht?«
»Ja«, säd ick, »Greting, dat weeßt du man nich, 'n Spaß is dat nich mit minen Ollen sin Troßenn'.«
Na, Greting hadd dat jo nu mal mit ansehn hatt, wo gewissenhaft un sorgsam min Oll mi keelhalen, kalfatern un teeren ded, un so jammert' ick ehr denn, un dorup löp se nah de Kæk rin, üm mi 'n Druppen Water to halen, un ick wull jo woll up 'n anner Gedankenstrich luven, genog, ick kreg den Swengel von den Pumpenpost up den Senksot fat't un füng an to pumpen, as wir de »Poseidon« lack un müßt wedder lenspumpt warden, un donn piept' de oll Swengel un quiekt', as wenn ne Sag dafür scharp makt ward, un dat güng so swor, as wir de oll Sot swibbendig vull, un dunn schöt dor toletzt 'n armsdicken Strahl rute so gel as Leckhonnig un smölt't Botter.
»Ji lat't woll dat Water in den Sot stahn, bet dat ful un firrig ward?« säd ick to Gretenwäschen, as se mit 'n Pott vull Drinkwater ut de Kæk nah den Hoff trügg kem.
»Woans?« säd Greting.
»Kik eens!« säd ick un tröck den Swengel wedder an. Un wedder schöt dat armdick ut de Rühr rut.
Dunn stünn æwer ok all Kasper-Ohm sülben dor; he hadd jo woll in de Vörstuw dat Quieken un Krieschen von den Swengel hürt. »Wat is mi dit, ond wat bidüd't mit dit?« röp he. »Wat maracht Er mi dor an minen Pompenstaken, Jonge?«
»Je«, säd ick, »Kasper-Ohm, de Sot möt afpumpt warden; dor is jo so vel ful Water in!«
»Wat skall dor in sin, Jonge? Water skall dor in sin? Ful Water skall dor in sin? Der Water, der dor in wir, is Pingsten afpumpt. Wo is Durick?«
»Durick is mit Mutting nah de Rull, Vatting!« säd dunn Gretenwäschen.
»Richtig, Durick is nah de Rull! Man Water is dor nich in, segg ick. Der Pompen is lens pompt, ond Regen is dor nich west.«
»Je, kik mal, Kasper-Ohm! Kik mal blot!« säd ick un tröck den Swengel an; un dunn schöt dat wedder rut, armdick un gel un blank as Essigsprit. Kasper-Ohm knep dat linke Og to un säd:
»Pomp Er noch mal, Jonge, ond rük dor eens an, Greten, wat dat stenken deit oder wat dat nich stenken delt.«
Dunn pumpt ick. Greting tröck ehr sauber lütt Näs' krus; man dat hülp nich.
»Nee, Vatting!« säd se dunn, »rüken deit dat nich.«
»Pomp Er noch mal, Jonge, ond denn treck Er mal den Finger dörch ond prow Er, wat dat brammig smeckt oder wat dat nich brammig smeckt.«
Na, ick müßt jo nu ok ranne an den Diestel.
»Nee!« säd ick. »Brammig smeckt dat nich, un ranzig smeckt da ok nich, æwersten fett smecken deit dat, Kasper-Ohm!«
»Liquidatschon is dor«, säd Kasper-Ohm nahdenklich. »Dor spreckt der Evidenz for. Rüken deit dat nich. Fulwater is dat nich. Brammig smeckt dat ok nich, æwersten fett smeckt dat. I, dit will jo revideert sin. Hal mal een reines Spann ut der Kæk, Greten!«
Fuck – fuck – fuck – wir Gretenwäschen mit 'n Emmer dor.
»Nu pomp Er mal dat Emmer eens vull, Jonge! Hört Er?«
Na, donn pumpt ick jo nu ok dat Emmer vull. Kasper-Ohm böhrt dat Spann an sin Gallion ranne.
»Nee, rüken deit dat nich!« säd he. He stök dorup den Vörfinger in dat Emmer un tröck sick den æwer de Tung.
»Richtig! Fett smecken don deit dat. Hal mi noch den annern Spann ut der Kæk, Greten, ond pomp Er mi dat ok noch vull, Jonge!«
Dat anner Spann würd nu ok noch vull pumpt, und Kasper-Ohm æwertügt sick sülben noch mal fundamentaliter mit sin eegen Näs' un Tung, dat dat keen Fulwater nich wir.
Dorup knep he wedder dat linke Og to un kek mi an:
»Wat denkt Er sick, wat dat is, Jonge?« säd he. »Dit will obsarveert sin!«
»Je, ick weet dat nich, Kasper-Ohm!« säd ick dunn wedder. »Wenn dat man am Enn keen Naphtha nich is?
»Wat skall dat sin? Naphtha skall dat sin, Jonge? Wat is mi Naphtha, un wo heet mi Naphtha? Dat is dat eerste Mal, wat mi dat Wuurt van de Helgen löppt. Wurans Naphtha? Sprek Er sick ut, Jonge!«
»Weeten do ick dat nich, æwersten ick meen man so«, säd ick donn. »Kanter Köhnk hett uns man in de Technologie dorvon vertellt, wat dat een griechsches Wuurt is un wat dat Öl meent, wat männigmal von sülsten ut de Ierd rute brött un wat dat as Linöl brennen deit.«
»As Linöl brennen deit, seggst du? Ond Naphtha heet dat, Jonge, ond een griechisches Wuurt is dat? Denn so weet dat ok keen beter nich as der Herr Perfesser, denn hört dat mit to de Eloquentsch, ond denn is mi dat een Accidenzen, wat examneert warden mot. Bliwt mi mal beid hier stahn, segg ick, ond rögt mi den Pompen nich an, bet ick wedder dor bün mit den Herrn Perfesser; ick warde den Herrn Perfesser halen, der skall mi dat examneeren.«
Dat wohrt' nu ok keen fiw Minuten, dunn kem min Öhme richtig mit Eichoarivus Knallerballer Seniur anslept. De Herr Perfesser kem direkt von sin Smökers her, in sinen graugelen Gottfried, in Pampuschen, de wittwullen Strümp hoch bet æwer de Knee ruppe treckt un sin Slapmütz up 'n Kopp, un sehg dörchut nich erbaut von de Examnatschon ut, de he wedder mal eens anstellen süll.
»Kik Er mal hierher, Herr Perfesser!« säd Kasper-Ohm un hüll Spirrfixen dat een vull Emmer ünner de Näs. »Rüken deit dat nich, ond nu möt Er ok mal prowen, Herr Perfesser! Brammig smeckt dat nich, man fett smecken don deit dat!« – Un dormit strek min Öhme den Herrn Perfesser sinen instippten Finger dörch de Mund. – »Fulwater is dat nich, ond nu frag ick Em, Herr Perfesser, wat dat Naphtha is oder wat dat keen Naphtha is? Er mot dat weeten, Herr Perfesser, denn Griechsch is dat, ond wenn dat Griechsch is, dennso hürt dat mit to der Eloquentsch, ond denn ward Er dat ok weten, Herr Perfesser! Ond dat dat Naphtha in der Welt gewen don deit, dat hett Er mi jo all eben verklort hatt in sin eegen Hus, ond denn mag min Süster Illsche ehr Jonge am En'n recht kriegen. Hal Er mal de leddig Sprittonn ut den Spiker, Jonge, ond denn pomp Er de ok noch vull, dat der Herr Perfesser dat min sin eegen Ogen sehn deit ond sin Verklorung dor æwer afgewen kann.«
De Herr Perfesser sehg ut, as hadd he 'ne Quadux æwerslaken, un wenn dat von dat Naphtha nich kem, denn mücht dat jo woll de Nahsmack von minen Ohme sinen dicken Dollenfinger sin. He würd æwersten mächtig parplex utsehn, as ick nu de Sprittunn, wo de en Bodden von ut wir, vör sin eegen Ogen vullpumpen ded. Dunn läd he sinen knækern Vörfinger an sin rammsnutige Näs'.
»Ei ja!« säd he, »Herr Kapidän! Ischt tas aber em indressanter Fall! Freilich bringt die Nadur schtellenweise Naphtha hervor, und da ich selbst eine dief einschneidende Untersuchung iper den heiligen Veschtatienst bei den alten Remern angeschtellt und evident dargetan habe, daß das Öl, welches die heiligen Veschtalinnen Dag und Nacht zu Ehren der Kettin ter Kaischheit prannten, Naphtha gewesen sein dürfte, und da ferner, wie ich kleichfalls darzudun mich pemihte, Naphtha, sive bidumen liquitum, sive Bedroleum, vulgo Schteinöl, auch Pedriöl, nicht nur an den Geschtaden des Marekaspium, sondern auch am Vesuvio selber und weiter in denen Helvetischen Landen, in Ungarn und Bayern, ja sogar in unsrer eigenen unmiddelparen Nähe, im Kurferschtendum Hannover, vorkommt, so nehme ich keinen Anschtand zu behaupten, die Meglichkeit, in unsern eigenen Landen Naphthaquellen aufzufinden, sei gegeben. Meine Ansicht habe ich weitleiftig in einem Brokramm targelegt, welches ich als Tekan der Fakuldät die nadali Serenissimi Suerinensis der Effentlichkeit iperkab, und würde der Herr Kapidän Latein verschtähn, kennte derselbe leicht die Iperzeigung gewinnen, daß schon bereits vor mehr tenn zweitausend Jahren Numae Bombilii demporipus Naphtha, vulgo Schteinöl, in Gebrauch war. Eine ardäsische Pohrung würde den vorliegenden Fall nach meiner unmaßkäblichen Meinung nur weiter konschtadieren und eine kämische Prifung ihn außer Frage schtellen. Geschtatten Sie mir, ihnen aus nachparlicher Freundschaft zu winschen, daß der so peispiellos klicklich entteckte Quell sich als ein unversiegbarer erweisen werde. Sie sind bereits ein wohlhabender Mann, Herr Kapidän! Aber der Reichtum, der aus einer solchen Quelle fließen möchte, iperschteigt die kihnste Perechnung.«
Kasper-Ohm stünn eenen Ogenblick ganz verblüfft dor. He kek den Herrn Perfesser deepsinnig an, un dunn led he em de een Ballastschüffel up de Schuller, un dorbi let em dat as den riken Mann, de noch toletzt dat grot Los in de Lotterie gewinnen müßt, gor nich mal insett't hadd un dat achterher doch man sin eegen Klokheit toschrew, wat he de rechte Nummer von sinen Vetter arwt hadd.
»Herr Perfesser!« säd he dorup, »Er hett woll tofällig keenen artemisischen Bohrer bi de Hand? Abersten, Herr Perfesser, wann sick der Sot dor as eene unversiegelte Quelle rutstellen deit, denn kann mi der Tran ok stahlen warden, de mi in Kristiania ut de Näs' gahn is, dennso günn ick dat minen Swager nich mihr as girn un willig!« Dunn röp dor æwersten mit eens wat baben ut de een apen Spikerluk von minen Ollen sinen Spiker rünner, un dat was min Oll sülben:
»Dat ward dor ünnen in dinen Senksot doch woll am Enn nix nich wider as min Tran sin, Kasper, de dor rinne gahn is. Mi is hier baben, mark ick man eben, een hel Fatt æwer Nacht utlopen, un nu, dat ick nahspör, finn ick man, wat de Tran dörch de Dackrönn sick rute funnen hett un dörch de bleckern Trummel, wo de Rönn von nah dinen Sot rinne geiht, rein wegleckt is.«
Na, dunn würd jo nu Kasper-Ohm utsehn, as hadd em wen von achterto unversehens linksch un rechtsch an de langen Lepels slahn.
»Wat schüll dat sin?« schreg he un kek nah minen Ollen ruppe. »Din Tran schüll dat sin? Hest du viellicht vör Däu un Dag' in den Tran peddt, oder hest du dat nich, Michel? Herr Perfesser! Hört Er? Hett Er dat hört? Tran skall dat sin! Schpook skall dat sin, segg ick! Herr Perfesser, prow Er dat noch mal eens, wat dat Tran is oder wat dat keen Tran is! Tjusend Skepslast Tievel, Herr Perfersser! Hett Er mi tüm Buern, oder hett Er dat nich? Ond wann der Eloquentsch nich dorto döggt, Tran von Naphtha to onderscheden, dennso will ick Em man seggen, wat do ick denn mit der Eloquentsch? Ond wenn Er denn noch een grotes Bok æwer de Naphtha schriwen deit, denn skall mi dat nich wondern, wenn de Keshocker dat achterher mit grön Seep utklareert. Donder ond Blixen noch mal to, Herr Perfesser! Wurto bruk ick Em denn, Her Pefesser? Nix för ungod, Herr Perfesser!«
Un dormit böhrt' min Öhme in sin Raasch' den eenen Fot up, un ick dacht all bi mi: Nu kriggt Spirrfix eenen vör den Achtersteven von em! Man ihre ick mi versehg, hadd de dat vull Spritvittel ümstött, dat de Tran æwer den ganzen Hoff un æwer den Herrn Perfesser sin Pampuschen löp, so dat der Herr Perfesser lut upschreg:
»Ei Herr Cheses! Herr Kapidän!« – un dunn in de Hoffdör rinne un ut de Husdör rute glitscht; denn hadd wen bi de feine Gelegenheit richtig in den Tran peddt, dennso wir dat de Herr Perfesser; ick taxiert dat man so, wat he ok sin beiden Strümp bet an de Enkels ruppe vull hewwen müßt.
»Du büst jo woll rein nich klok, Kasper!« röp min Oll wedder von baben dal. »Minen schönen Tran!«
Kasper-Ohm kek æwersten voßwild nah em ruppe un schreg:
»Wat geiht mi din verdammte Tran an? Wat güttst du em up minen eegen Hoff ut!« Un dormit fohrt' he ok nah de Hoffdör rinne un slög de achter sick to, dat dat man orig so bang! säd.
Gretenwäschen un ick sammelten æwersten mit Kellen un Töllers dat up, wat noch von den Tran to bargen wir, in de Sprittunn wedder rinne, un ick pumpt' den Sot nahsten in uns' eegen Emmers ganz af, so dat dor bi den Tran achterher nich vel up dat Verlustkonto kamen ded, un dat wir wedder de lütt Druppen Pöttenblot in mi, dat ded ick ut min eegen Heeten, dorto wir ick vel to nährig.
Dat nu den Pott mit den Herrn Professor ok dat tweet Ühr afstött wir, dat wardt ji woll begripen, Kinnings! Dat ierst wir all in Kasper-Ohmen sin Ogen fleuten gahn, as mi Spirrfix up de Eloquentsch examneeren süll un mi ümmer fragen ded, wat ick nich weeten ded, un dat wir jo keen Kunst nich. Kasper-Ohm güng nu nich länger mihr mit Herr Professer Dokter Knallerballer an den Strann un up den Wall spazieren; he hadd dat Vertrugen to de Eloquentsch verloren, wil dat se nich Naphtha von Tran to ünnerscheiden verstünn.
Man de Pott de süll sülben noch so intwei gahn, dat keen Kätelflicker em je wedder beknütten künn. Wir Kasper-Ohm up den Herrn Perfesser nich mihr got spreksch, denn wir ick sülben dat ierst recht nich. Minen Ollen sin Tran, de up Kasper-Ohm sinen Hoff so schändlich verspillt wir, de wir nu Tran up de Lamp von minen Antipatho gegen den Gurkenfreter ut Stoppelsachsen, un de Docht würd fingerlang uttreckt dörch Eikater, so dat he sick wedder in 'n richtigen Brand ringlæsen ded.
Kort un got, ick kam mal wedder de Koßfellerstrat dal, dunn steiht dor Eikater vör dat apen Finster, versteiht sick mit de göttlichen Tialogen in de Hand.
Ick stünn dunn still un säd to em:
»Wo geiht dat eenmal to, dat du di nich eenmal wedder up de Strat sehn lettst, Eicha? Du kannst nu woll all ganz moi Türksch, wat denn?«
Donn böhrt' Eikater æwersten den groten Waterkopp von sinen sworen Horatschio up, dreigt mi sin Stück Löschpapier von Gesicht to un glotzt mi an. »Ei ja!« säd he dunn. »Bischt tu tas, Antreesch? Ich werde nie wieder zu dir gehn noch mit dir gehn. Der Babba hat gesagt, du seist ein ingenium muldiblex. Non fidum est ingenium muldiblex – hat der Babba gesagt. Geh du mir nur fort mit teinem dirkischen Itiom! Ich habe nur zwei Worte davon bei mir behalten Tüt – ütletüt und vüt – ütlevüt – oter wie tas alberne Kewäsch sonst heißen mag, und als ich dem Babba die beiden Wörter vorschsprechen gemußt, da hat der Babba gesagt, das sei iperall kein Dirkisch und wiese auf keinerlei semidischen Schtamm hin. Das sei eine biffelköppische Lausewenzelei, hat der Babba gesagt, und du seist ein ingenium muldiblex! Ja, ja, das hat der Babba wirklich gesagt, und das heißt, da du ja nicht einmal die partes orationis in lingua latina kennst und ich tir es daher wohl ipersetzen muß, soviel als: ein recht hinterlistiger Charakter, dem man pei Leibe nich iper ten Weg drauen tarf, und somit täte ich besser, tir aus tem Wege zu gehn, und tas tue ich nicht mehr als gerne; denn tu dreibst doch nichts als Allodria, und aus tir wird in tiesem ganzen Leben kein Schtutierter, geschweige denn ein Professor. Ja, ja, das hat der Babba gesagt, Antreesch!«
»So?« säd ick. »Hat der Babba tas gesagt! Na, denn is dat ok man recht got, denn möt ji woll mal eens gelegentlich wedder bepottkest warden, un denn möt ick dat woll mal eens to Verännerung un to beter Verständnis mit sick sülben multiplizieren, wenn ick doch multiplex bün, denn helpt dat woll nich! – wat denn? so unnod as ick dat ok don do.«
Eikater slög æwer dat Finster bums! to un güng mit sin Kikero nah achter. Na, dat een Wuurt hadd ick jo nu nich seggen müßt, man dat een Wuurt, von dat Bepottkesen, meen ick; denn nu würd dor nix ut, un sünst wir dor sacht noch wat ut worden; an minen goden Willen leg dat nich, un billig wir dat Vergnögen ok man. Eikater hadd jo woll sinen Ollen von min wohlriechenden Absichten wat steken, genog, mi würd Abend vör Abend uppaßt, ahn dat ick dor man ok de Laus von ne Ahnung von hadd. Nu was dat grad Maanschin, un so künn jo den Ogenblick keen Red nich dorvon sin, Spirrfixen mit de Odekolong von Keshocker Triebeseßen unner de Näs' to gahn. Ick hadd jo natürlich dorbi min Principio nich ut de Ogen sett't: man blot sick nich kriegen laten! un so töwt ick denn gedüllig dat letzte Maanviertel af. Morn is de Maand weg – säd ick to mi – dat Richtigst æwersten is, du peilst di iersten dat Fohrwater 'n beten af, wat dor ok ne Verännerung vör sick gahn is, dat du nich uplopen deist. Un so slek ick mi denn so hento negen nah Knallerballer sinen Süll ruppe un kek dörch de Ritz von den Finsterladen. Licht stünn dor richtig in de Studierstuw; man Eikater set nich dor un de Professor ok nich. I, denk ick bi mi, wat heet dit? Süllen se all in de Achterstuw sin æwer ehr Swärtchens, denn se eten männigmal acht Dag' achter 'nanner middags un 's abends nix nich anners as Swärtchens mit Klütchens, as de Fru Professorin dat min Ollsch ok mal anempfahlen hadd, dat wüßt ick, un dat bedüdt' suer Klümp mit brad'te Swinsswortenwörpels.
Man den sülstigen Mojemang rögt sick dat unner mi un hadden mi twee Poor Hänn ut de apen Kellerluk, de unner dat Finster wir, so fast anfat't, dat ick mi nich rögen künn, un unnen in den Keller hürt ick dat ropen:
»Hollen S' em man jo god fast, Fru Professerin! Ick heww em all richtig fat't.«
»Hast du ihn, Drina? Ei so halt ihn auch!« kriescht de Fru Professorin. »Laß nur nicht los, Drina! Ich halt ihn schon am linken Fuß!« – Un dunn fahrt ok all Spirrfix ut de anlehnt Husdör rute un dat up mi los.
»Hab' ich dich endlich erwischt, Pube!« schreg he un föt mi mit sin' knækern Fingern in dat Nackhoor. »Nun werde ich tir mit dem Pfeifenrohr den Dext ementieren !«
»Laten S' dat Spaßen sin, Herr Professer!« schreg ick.
Man Spirrfix hadd mi all eenen mit sin Pipenruhr reckt.
»Herr Professor!« schreg ick dunn. »Sall dat Se Ehr Iernst sin?«
»Ei freilich«, schreg de Herr Professer, »ist das mein pittrer Ernscht, du abscheulicher Gassenpube du! Da nimm auch ten noch, du pebelhafter Frachtfuhrmannsjunge du!«
»Dunnerwetter, Herr Professer!« schreg ick dunn wedder.
Rimps! slög æwer Spirrfix wedder to.
De Herr Professer hadd mi nu jo in dat Nackhoor fat't un drückt' mi mit all sin beten Murr, de he mustern künn, mit den Kopp gegen den Finsterladen. Trina, Spirrfixen sin Kæksch, hüll fast, wat se man künn, un de Fru Professerin, de minen linken Been fat't hadd, röp:
»Gib ihm's nur kleich dichtig, Eichar!«
Ick glöw, Trina hadd mi am leewsten furtst nah den Keller rinne treckt, man dat dor isern Krüztrallichen vör dat Lock wiren. Na, dunn hülp dat jo nu nich. Not kennt kein Gebot, un so langt' ick denn ok eens üm mi mit den richtigen Ballaststädenfäschen, un swapps! flög Spirrfixen sin Brill midden in de Strat rin.
»Warte, du verwetterter Frachtfuhrmannsjunge du, werd ich es dir jetzo aber geben!«
Man dat een Wuurt hadd nu wedder de Herr Professer nich seggen müßt, wenn he sick richtig besunnen hadd.
»Frachtfohrmannsjonge?« röp dat dunn mit eens achter uns von de Strat ruppe. »Wurans Frachtfohrmannsjonge, Harr Perfesser?« un dat was Kasper-Ohm, de von dat Kleverjaß ut »Nurwegen« Haben binnen wullt hadd un nu to üns nah den Süll ruppe steg.
Dunn let Spirrfix mi los, un den Ogenblick nehm ick nu wohr un knep de Fru Professern in de Hänn, dat se Ach un Weh schrigen un in den Keller trüggfohren ded, un dunn schrammt' ick Trina eens mit den Hacken æwer de Knæwel, dat se upkriescht: »De verfluchtige Jung hett mi den Dumen intweibraken, Fru Professerin!« – un ok loslet. De Herr Professor sprüng nu æwer als 'n Kiwitt geg 'n Kuhnhahn gegen Kasper-Ohm up un schreg:
»Ei nun ja, Herr Kapidän! Ich habe mich leider einmal genötigt gesähn, dem verwetterten Frachtfuhrmannsschlingel da durch ein terbes argumentum ad hominem zu einem richtigen Verständnis einmal seiner eigenen gesellschaftlichen Schtellung, zweitens zu mehrerer Erwecklichkeit seines inneren sittlichen Menschen und trittens endlich in meinem und der Meinigen eigenem Interesse die Augen zu effnen!«
»Ick heww Herrn Professern gor nix dan hatt!« schreg ick. »Ick heww nich an sin Laden kloppt, un wenn he meent, wat ick sin Husdörklink wat andan heww, denn so süll he dor irst an rüken, ihre he dorup so lossleiht, un süll lewersten man nich lang' noch sinen eegen Sæhn dat anschünnen, wat dat hier bi üns to Lann all man büffelköppschen Lausangelkram is. Je!«
»Holl den Schnabel, Jonge!« säd dunn Kasper-Ohm. »Holl den Schnabel, segg ick, oder ick slah di eenen Schimannsknuppen in dinen Käkelrem ! Schad üm den Slag, de an die vörbigeiht, Jonge! Man abersten, Harr Perfesser, nix för ungod! Frachtfohrmannsjonge? Wurans Frachtfohrmannsjonge? Wat meent Er dormit? Is dat min Süster Illsche ehr Jonge, oder is dat nich min Süster Illsche ehr Jonge? Hett Er sick ok woll vergrepen in der Person, Harr Perfesser, wil dat hie man schummerig up de Strat is ond sick dat Minigte van dat Dinigte ond dat Dinigte van dat Minigte nich so richtig onderscheeden lett, dat man sick dorvan afsweren kann?«
»Ei freilich ist es der Antreesch, Herr Kapidän!«
»Dat is mi leef, Harr Perfesser! Dat is, wat ick man blot ierst weten wullt heww. Eene morganatische Ogenverstukung liggt hier also nich vor. Dat is min Süster Illsche ehr Jonge. Dat is keen Frag nich, wat er dat is, ond wann er dat is ond wann er een Frachtfohrmannsjonge sin sall, dennso is, wat sin Vader is, wohrschinlich een Frachtfohrmann, ond denn bün ick sülm woll finaliter in Sin Ogen ok een Frachtfohrmann, Harr Perfesser? Denn ick bün den Jongen sin Ohm ond ok een Kaptein. Den Jongen sin Vader fohrt up den ›Poseidon‹, ond ick fohr up de ›Anna Maria Sophia‹, wat een Fastgälljaß is ond keen Frachtwagen mit sæben Kracken dorvor. Hett een Frachtwagen eenen Chronometer an Bord, oder hett er dat nich? Wet een Frachtfohrmann wat een Oktant is? Versteiht een Frachtfohrmann de Logoriphenroeknung, ond kann een Frachtfohrmann de Latituden van den Kanker finden ond dor ruppe führen mit sin sæben Kracken – hi – ha – ho – hott! Harr Perfesser? Ond um Vergewung, Harr Perfesser, wann Er sülben sick ok up de gesamte Konjugatschionierung mitsamst de Periphrastick ond Peripatetick verstahn don deit, versteiht Er sick etwan up de unregelmäßige Deklinatio van de Magnetick, wann er sülben an den Helm stellt würd bi nachtslapende Tid an Bord van een Fastgälliaß, sæben Strichen onder de Tropik, wur de fleegende Hollander sinen Schpook driwen deit? Kann Er dat, Harr Perfesser, ond ondernimmt Er sick dat, oder abersten kann dat viellicht een Frachtfohrmann?«
»Aber, mein pester Herr Kapidän, davon is ja ieperall nicht die Rede!« säd Knallerballer.
»Jawoll is dorvon de Red, Harr Perfesser, ierst recht is dat! Ond wat ick nu noch to seggen heww, dat is so vel nich mihr; dat is bald geseggt, ond denn gahn wi in Fründschaft voneen ond laten dor Gras æwer wassen. Süht Er, Harr Perfesser, as een in de Forst rinne ropen deit, so schallt dat, ond wenn een dorin een Musketen afscheeten deit, dennso knallt dat, ond wann een mi mit sin Moskedonder eenen Frachtfohrmann vör de Kopp scheeten deit, denn dreibaß ick em eenen Schnæsel an den Hals, Harr Perfesser, ond wann Er dat nich weten schull, wat een Schnæsel is, Harr Perfesser, denn so mag Er sick dornah ümdon in Sinen sworen Horatschio ond mang Sin bannigsten Klimaxen, ond denn besinn Er sick dor mal up, Harr Perfesser, ihre Er nah Gripswold geiht, wat in den Hondestall von de Eloquentsch ok Brod is. God Nacht ok, Harr Perfesser!«
Dat wir jo nu 'n wohres Glück för Spirrfixen, dat he to Micheli ut min gefährliche Nahwerschaft rute kem. All wat ick wet is, dat Professer Dokter Aschenpüster nah em Dickbahn von de Eloquentsch up dat Witte Kollegium würd.
Eikater wir jo nu weg, man de Ballaststäd wir noch ümmer dor, un ick hadd noch so'n schönes richtiges Slüngeljohr vör mi, wo noch vel sick in leisten let, würd dat man mit Lust un Leew anfat't. Verstand hadd ick un an den rechten Willen fehlt mi dat jo ok nich.
Hans Holtfreter, Vogel Strauß un ick, wi güngen to See, dat stünn nu so fast in üns as de Petritorm up den Ollen Markt, un dor hadd ierst 'ne Taifun un 'ne Monsun ut de Malakka un von achter de Sundas kamen mößt, üm dat uns wedder ut den Kopp ruttopusten. De »Poseidon« un de »Anna Maria Sophia« löpen glik nah Micheli wedder ut, Kasper-Ohm, versteiht sick, wedder nah Petersborg mit de bewußte Fracht. De beiden Schäp makten wedder 'ne glückliche Fohrt un kemen so medio November up de Lag', un dunn verklort' ick dat minen Ollen, wat ick man leewersten ok to See woll. He hadd dor ok gor nix intowennen.
»Man vör Ostern æwer 't Johr kann dor nix ut warden; ihre schick ick di nich nah den Preester «, säd min Oll. »Denn warst du föfteihn, un denn kannst du all ihre Bradhieringen sin Troßenn verdrägen. Mit den sast du denn in See. 'n richtigen Scholmeister is Bradhiering, un vel Faxen makt he nich un 'n fos'n Seehund is he nich. Up de grot Stadtschol möst du æwer noch so lang' bliwen; un nu sößt du dor man achterher sin un beter Klemm dorhinner setten. Wenn du noch so'n Johr ünner Subrekter Huschki'n wirst, schaden künn dat nich. Man in dat Reken dor möst du abslut noch in de Prowat rinne; ick will mal mit Rollen spreken. Un so'n beten Danzen, dat hürt dor ok noch mit to. All de engelschen Kapteins sünd Gentelmen. Ick seh dat nich in, wurüm en Rostocker Kaptein nich ok een Gentelman sin süll, de Stoff is dorto dor.«
Na, an dat Danzen wull ick jo nu unnod ranne. Man as ick dat hüren ded, wat Gretenwäschen ok Danzstunn mitnehm von wegen den Taktus ond de feine Maneer, dunn weet ick nich, wovon dat noch kem, dunn fügt' ick mi sihr gedüllig. Un as ick nahsten up den groten Schipperball de grot Menuett mit ehr danzen ded, dunn keken Kasper-Ohm un min Oll ok mit to, un dunn hürt' ick dat man, wo Kasper-Ohm to minen Ollen säd:
»Michel, ick will di wat seggen, Broder! Wann der Jonge dor ierst de komplette Rigging hett, denn kann dor noch mal eens eenen richtigen Grönlandsfohrer ut warden; man dat er noch ümmer nich den rechten Respekt vor dat Hus hett.«
»O Kasper!« säd dunn min Oll. »Ick denke, de frett sick noch torecht. Aewer Greting, dat sall wohr sin, dat is doch een sötes Kræt. So'n lütt Dirn hadd ick för min Lewen girn. Nu kik eens, Kasper, de lütt Racker swewt man orig so!«
»Ja, Michel«, säd Kasper-Ohm dunn, »dat is ok keen Wonder, Broder! Dat liggt in dat Blot, dat hett se van mi! Observeer mal eens dat Für in de Ogen, wider nix, denn warst du mi recht gewen möten!«
»Ja, Kasper, dat sall wohr sin!« säd min Oll. »Vörut in dat linke Og! Wenn du dat mal so toknippst, denn liggt dor so'n Utdruck in, dor kann 'n Rhinozeros vör löpsch warden!« – »Alleen abersten«, sett't Kasper-Ohm hento, »dat ick so'n Jongen hebben mücht, as du em hest, dat kann ick nich seggen. Dat is een wohres Glück for der Familige, dat du man den eenen hest; wenn dat so een Dutzend worden wir, Broder! Broder! Der Herr bewohr mi in Gnaden vor so eenen Jongen!«
Nahsten danzt' ick 'n swedschen Walzer mit Greting un dorup 'n Figaro; un denn wir mi dat ümmer leed, wenn ick in de Touren von min Wäschen afkem, un würd mi ümmer de Tid lang, bet ick wedder nah ehr ranne luven ded, un denn säd Greting ümmer: »Is man schön, dat wi wedder tosamen sünd; mit di danz ick doch am leewsten, Andrees!« Un wenn se dat säd, denn nehm ick dat ehr jedwermal sihr got un slenkert' so fein mit de Been, dat möt een Staat west sin mit antosehn.
Dorup kem jo nu Ostern in dat Land, un dunn müßt Greting doch richtig nah Barnstörp to Ohm Christoffer, de hadd Barnstörp dunn in Pacht, un dor süll Gretenwäschen mal 'n Sommer æwer sin, hadd de Dokter wullt, wil dat se mit eens so nüsterblek würd; achter de frische Melk up de Rägel würd sick dat woll gewen, hadd de Dokter seggt, dat wir man so'n Aewergang. Mi wir orig, as wenn mi wat fehlen ded, as Greten weg wir.
Na, dat Frühjohr leg Käppen Pött æwer, denn de »Anna Maria Sophia« was up sin letzt Fohrt von Petersbörg vör ne stiwe Nurdwest gegen de Kursche Wall lack worden un müßt keelhalt un von Keel up ni vertimmert un kalfatert warden, so dat he vör Egidi nich an 't Utlopen denken künn.
Dröppt he Maandag nah Trinitat's sinen Broder, den Barnstörper, de vier Ossen köfft hadd, up 'n Hoppenmarkt.
»Na, wo geiht di dat denn upstunds, Kasper?« seggt de anner Pött.
»Je, wo skall dat gahn don, Broder? Gor nich gahn don deit dat. As 'n Chronometer geiht dat, wur de Ked an reten is. De ›Anna Maria Sophia‹ liggt noch ümmer keelhalt up de Breetsit as 'n dodigen Nurdkaper an de Harpun, den se dat Speck utschniden. Sünd dat din Ossen?«
Ick drew mi dor ok mang de Ossen rüm, – säd oll Unkel Andrees – mit min Frün'n Jochen Bees un Hans Holtfreter, idel vergnögt, denn wi hadden up 'n Nigen Markt bi »Trull-Trull, Oß is keen Bull« tohop sæben Schilling gewunnen un babenin dree Burwiwer ehr Röck, ahn dat se dat markten, mit 'ne Packnadel un 'n Sacksband so dägt tosamenneigt, dat se sick dat Slahn kregen, as se wedder ut 'n anner wullen un sick de Röck kort un kleen reten, bet de Kräwts dortwischen kemen, wuræwer wi uns noch mihr hægten as æwer uns' sæben Schillings. As ick æwer min Öhms bi de Ossen sehg, dunn blew ick ok bi de Ossen un hürt' dat all mit af. Ok dacht ick, man möt dat Glück nie nich ut den Weg gahn; de Barnstörper schenkt di am En'n wedder 'n Papphahn to 'n Markt.
»Ja, Broder, dat sünd min Ossen!« säd dunn de Barnstörper.
»Van wen hest du de Ossen köfft, Broder?«
»De heww ick von Barten ut Lütten-Kleen handelt. Worüm meenst du?«
»Der blage Osse dor gefällt mi nich.«
»Worüm denn nich?«
»Vörn is de Osse recht god, man achter dor föllt er af.«
»O wenn man nich, Kasper! Dat is de best Oß von all vier. Nimm mi dat nich æwel, æwerst dat kennst du nich, Broder. Worans een Gälljaß takelt ward, dat magst du weten, man æwerst wo 'n Oß vörn un achter takelt wesen möt, dor versteihst du nix von af!«
»Ick segg di, Broder, verlat di up mi; achter föllt de blage Osse af. Ick verstah mi up allens, worum skall ick mi nich ok up de Ossen verstahn? Verstand is Verstand, un ick wet Bescheed! Aewrigens will ick di mal wat seggen, Broder!«
»Na, wat denn?«
»Hest du noch van de fetten Aanten, de din Fru so moi to braden versteiht?«
»Dor warden woll noch weck von nah wesen.«
»Un hest du noch van den roden Burdauks mit den langen Proppen van din letzt Kindelbier ?«
»Na, dor sünd ok noch 'n poor Buddel von æwrig bläwen.«
»Morblex, Broder, dat nehm 'k di got. Denn brad mi man een Aant to morn Middag. Ick will di 'n beten besöken.«
»Dat 's mi leew, Kasper! Dat do du man! Aant un Rotspon sælen hento twölw prat stahn. Aewerst holl ok Wuurt! Üm wecke Tid sall ick di de Bänkwag rinne schicken?«
»De Bänkwag? de Stohlwag? de holsteensch Wag, Broder? Nee, up de Bänkwag führ ick nich!«
»Na, worüm denn nich?«
»Up de Bänkwag lettst du jo den Swinsnider un de Hewamm rutehalen, – wat taxeerst du mi!«
»Ach, Kasper, so wes doch nich unklok! Up de Bänkwag führ ick jo sülben, wenn ick nich riden do, un min Fru ok, wenn se nah de Stadt will. Dokter un Paster ward dor ok up halt, un 'n Scheswag heww ick nich.«
»Broder, ick segg di, up de Bänkwag führ ick nich! Wer sine Näse afsnitt, de schampfeert sin Angesicht! Wat du deist, möst du weten, un wat ick do, dat mot ick weten, ond dat wet ick!«
»Na, wenn du steenpöttig büst«, säd dunn de Barnstörper, »denn möst du dinen Kopp hewwen. Denn nimm di man Fuhrmann Rossen ore gah to Fot rute, dor kannst di noch de Been 'n beten bi verpedden, un dat mag di ganz god don. Du warst jo upstäds so dick, as wenn Smolt din Vadder un Botter din Moder wir!«
»Oder du kannst mi man lewerst dinen Voßwallach mit 'n Dörpjung rinne schicken. Ick will den Jongen woll 'ne Foi gewen.«
»Wat, den Wallach! Minen Voßwallach wist du riden! Kasper, du büst woll up eens nich recht richtig worden! Du kannst jo nich riden!«
»Donder un Blixen, Broder! Wat taxeerst un verestimeerst du mi. In den ersten Plaats skall ick nix van dine Ossen verstahn, un nu skall ick dinen Wallach nich riden kænen? Wat taxeerst du mi, segg ick!«
»Kasper, ick segg di, bliw dorvon af! De Voß hett sin Nücken. Du döggst dor nich to!«
»Futr' di Morblex! Worüm skall ick dor nich to dægen! Ick heww up de ›Anna Maria Sophia‹ fifuntwintig Johr in Storm un Unweder reden, ick heww in Batavia up den Generalstattholder sinen Elefanten reden, un ick schüll dienen lausigen Voßwallach nich to hanteeren verstahn? Schickst du em, oder schickst em nich?«
»Na, man nich so hastig! För mintwegen recht girn; æwerst giww mi nah'st keen Schuld nich!«
Kasper-Ohm up den Barnstörper Voßwallach mit den Bleß un dat Glasog un de dree witten Been, denk ick bi mi, dat ward Hauptulk, dor möst du mit bi sin!
Kümmt ok richtig 'n Dörpjung mit den Wallach den annern Dag rinne leddt. Kasper-Ohm stünn all vör sin Husdör un hadd sick hel fein makt, sinen brunen Sünndagnahmiddagschen un sin nigen Manschester-Kneebüxen an, den Dremaster un de Staatsprük mit den langen Zopp up 'n Kopp, in sin Fust dat grote spansche Ruhr mit den sülwern Knop, un dorto drög he sin roßleddern Stewel mit der gelen Wadenstülpen. He kladdert ok richtig de Wanten von den Voßwallach in de Höcht' un dat in den Sadel rin. Sin Fru steiht ok vör de Dör, sleiht de Hänn æwer 'n Kopp tosamen un schrigt:
»Männing! Lieb Männing! Wo mich das man ginge! Steig mich liebersten man wieder runter, Kasping! Das ginge mich in 'n Leben nich gut! Bitte, bitte, steig mich wieder nieder, wo du nich wolltest, daß ich meine alten bösen Krämpfen kriegen sollte! Christoffern sein altes Pfart sieht so betsch aus. Kuck mich bloß, wo es die Ohren niederzöge!«
Durick Peyßen stünn achter ehr Madam, de Kækenschört half vör ehr Gesicht, un kek ok mit to, grifflacht sich æwer dorbi un wunnert' sick jo ok woll, wo ehr dit verlangen süll.
Dor würd æwerst Kasper-Ohm so eklig as ne Kratzböst un schüll:
»Holl dinen Gösesnabel, Fru, un räsonneer nich as 'n oll Waschwiw an der Balge! Kik nah din Grapens un Schapens und Pannen un Seilpött un mak mi keenen Stratenrandal, oder Gott verdom mi! ick stige hier wedder ut den Top dal un rektifiziere di mal dinen Oktanten!«
Dormit nehm he Stang un Trens' in de linke Fust, un in de anner hüll he den Span'schen middwegs vör sick weg as 'n Kummandürstaff, un dunn güng de Post af üm Strand un Wall rüm.
Matrosen un Kapteins, Strandführers un Drägers, Bootslüd un Schepstimmerlüd, de keken all mal up un makten grot Ogen, as Käppen Pött so staatsch up den Voßwallach antoseilen kem. He sehg æwerst ok so vörnehm un knasch ut as 'n General, de to Hochtid riden deit. Stiw un boltengrad set he in den Sadel, as ne Reilsteng, un de Been stünnen pil vör weg in den Bægels as Leeseilböm vör de Wind.
»Süh dor, Käppen Pött!« säd Kaptein Bradhiering, de dor ok grad stahn ded. »Nee, so wat lewt nich! Na, na, ick segg, wenn dat Fohrtüg man nich æwer Stag geiht!«
»Navigatschon het, wat Navigatschon ist, ond Er steiht jo nich an dat Stür, Bradhiering!« säd Kasper-Ohm boshaftig un red wider.
Ick em ümmer nah, dicht achter den Wallach sinen Swanz. Mi wir mitdes wat infollen. Dor müten noch Ierdbeeren in Barnstörp sin, dacht ick. Un denn is Gretenwäschen jo nu ok dor, un de hest du jo ok so lang' nich sehn, un dor klænt sick dat so nett mit, un denn smecken de Ierdbeeren noch eens so god. Wenn Kasper-Ohm sinen Goden hett un du em man schicklich bidden deist, is he kumpabel un lett di 'n beten mit achter upsitten, wenn wi man ierst buten vör dat Dur sünd. So kemen wi nah den Wall. Nu is 't Tid, denk ick, lop gegen de Sit von den Wallach up un rop:
»Kasper-Ohm, laten Se mi vör dat Dur nahsten 'n beten mit achter upsitten?«
»Is Er gesund, Jonge? Sett Er sick keen Grappen in 'n Kopp! Gah Er mi ut dat Fohrwater, oder ick ride Em de Kaldunen ut dat Liw!«
Ick läd æwer noch mal los: »Don Se dat man, Kasper-Ohm! Don Se dat man!«
»Gah Er glik an de Kant, Bengel, un lat Er sick wohrschugen, segg ick«, schreg he dunn wedder. »Sünst slah ick Em de Knæwel to 'ne Knackwust. Kennt Er den Korporalstock woll?« Un dorbi draugt he mi mit den Span'schen.
Dreemal is Börgerrecht, denk ick dor. Nahsten, wenn wi vör dat Dur sünd, will ick em nochmal bidden.
Kasper-Ohm red æwerst nich furtst ut dat Dur rute. Dat güng gradwegs nah den annern Wall ruppe. Dat was nämlich hel macklich Weder; dor güngen vel Lüd spazieren, un Käppen Pött wull se woll mal wisen, wo moi he den Barnstörper Wallach to stüern verstünn. Dat künn he nu nich verlangen, dat ick em un de Voß ok noch æwer den annern Wall nahloppen süll. Ick led em riden un güng drad nah de Barnstörper Landstrat hen. Wenn he nah Barnstörp will, sall he mi woll kamen, säd ick to mi un stellt mi bi de Watermæhl up de Brügg prat. Dor müßt ick woll an 'ne Viertelstunn töwen. Mi würd all de Tid lang, un ick denk, he kann doch tom Deuwel nich æwer Bramow reden sin!
Up eenmal hürt' ick een murdsches Geraster vör mi in de Vörstadt. Dat was grad, as ob teihn Spann Pir löpsch worden wiren, un dat wohrt ok nich so lang, so sust' Kasper-Ohm up den Voßwallach ranne un grad up mi los, as ne Hex up 'n Bessenstel ut 'n Schostein, – Hot weg, Prük weg, Stock weg – allens tom Deuwel! Mit de een Hand hadd he sick an den missingschen Sadelknop fat't, un mit de anner höll he sick achter an den Swanzreem fast, un de Knee hadd he dicht ünner den Sadel fastknepen. Mi vergüng up eenen Schlag alle Lust tom Achteruphacken.
»Kasper-Ohm, wur willen Se hen? Mein Je, Kasper-Ohm, wur willen Se hen in so'ne Hurri?«
»Dat förbannade Fohrtüg is stürlos, Jonge! Wur Gott un disse verdömde Bestie mit mi hen will! Schnid den Wallach den Kurs af, möt em, Jonge, oder ick ward kapzeist un mot kentern mit Himp un Hamp un Hün un Pardün!«
Ick wet nich, wo ick de Kraasch herkreg; ick sprüng to un wull den Voß nah de Tægel gripen. Aewersten min leew Wallach steidelt sick dunn pil in 'n Enn, as ob dat nah dat Mæhlendack ruppe gahn süll, un nahsten keilt he achter ut, as wenn he mit Kasper-Ohm Kuhlsæg spelen wull, un swapps! schöt Pött koppheister æwer de Brüggposten in den Mæhlendik rinne, dat mi dat Spölwater üm de Uhren sprützt. Ick verfihrt' mi so dägten, dat ick ling un lang up den Hinnersteven föll. De oll Voßwallach sust' an mi vörbi grade Kurs nah Barnstörp, un dorbi kriescht he so krænsch, as wenn he seggen wull: »Den heww 'k orig affunnen, de kümmt mi so bald nich wedder an Burd!« As ick wedder æwer Enn kem un mi nah Kasper-Ohm ümkek, dunn dukt he grad ut dat Water wedder up, grep nah den Schüttbom, un jo – hio – ahoi! een! twee! dree! ampelt' he sick as de beste Jungmann wedder up dat Deck von de Brügg ruppe un stünn bi mi, natt as 'ne Waterrott, nüsterblek as Holland in Not un sur as 'n Maischküben vull Essigsprit, un dorbi schnöw he un speg he un prust't he as 'n Bull, de 'n Kropp hett.
»Jonge, nu wet Er, wat Kapzeisen is! Da höd Er sick vör, segg ick! Nich as wenn Er dor schuld an is, dat ick kapzeist bün, oder abersten der Wallach oder gor ick sülben. Nee, kunträr, ick kann sihr god riden, dat wet ick. Min Broder in Barnstörp mot nich meenen, as ob ick nich riden kann. Min Broder in Barnstörp hett alleen de Schuld van de ganze Accidenz. Ick heww sinen Schinder van Wallach æwer den Strand un æwer den Wall un æwer den Markt un dörch de Blotstrat reden, un nich muckst hett sick der Bestie. Aewersten min Broder hadd mi dat jo seggen müßt, dat der Wallach nich up der Trummel africht't is. As ick de Hauptwach up den Hoppenmarkt peilen ded, dor würd trummelt, un dor wull der Bestie vör de Wind affallen un æwer Stür gahn. Ick heww em æwerst mit min spanische Handspak dat Stürbord so dägt vertimmert, dat he Kurs hüll un mit mi dörchgahn is as de fleegende Hollander mit 'n Ostindiamann bi de Magellansche Sund. Min Broder in Barnstörp hett Schuld an de ganzen Accidenz. Wo is denn der Bestie von Wallach afblewen?«
»Dor löppt he hen, Kasper-Ohm, dor achter bi de Widen!«
»Lat den gallspattigen un schiebelbeenigen Krüppenbiter nah den Schinder lopen, Jonge! Min Broder in Barnstörp kann em afdecken un sinen Swinejongen en Poor Smerstewel dorvon rnaken laten. Min Broder in Barnstörp mag sin oll pipsig Aant un sinen muchligen Burdauks sick rökern laten; ick kam nich nah Barnstörp! Wur ick utsehn do! Tjusend Skepslast Tievel! Vulle Havarie, allens tom Deuwel! Min Broder in Barnstörp kann sick wat hosten laten, un Kaviar schick ick em ok nich wedder! Un Greten skall nu ok keenen Dag länger in Barnstörp bliwen! Wat min Broder woll meent!«
Dormit hinkt' he nah de Watermæhl rinne, denn he hadd sick de linke Fot bi den Fall ossig verstukt. Ick müßt dunn glik nah de Stadt trügg un em frisch Kledasch rutehalen von Kopp bet to Fot; denn he hadd keenen drögen Faden an 'n ganzen Liw, un ne Puttsches müßt ok rutschickt warden. As ick nu æwer den Hoppenmarkt kem, stünn dor all de Utröper un röp:
»Dejenige gew god Achtung! Dor is hüt middag hento elben eenen nigen dreekantigen Hot un een nige Staatsprük un ok een span'sch Ruhr mit Sülwerknop funnen worden. De de verloren hett, kann sick melden bi den Utröper Prüter up 'n Amberg un se sick wedder afhalen!«
Na, dat Greting nich in Barnstörp länger bliwen süll, dat hadd min Ohm den annern Dag richtig utsweet't. To sehn süll ick Greting æwer den Sommer doch noch kriegen. Un dat kem nu wedder so:
De »Anna Maria Sophia« wir klor für Ballast un leg an de Koßfellerbrügg sorrt, un Kasper-Ohm güng dor up un dal up de Brügg. Ick stünn dor ok up de Brügg achter bi den Speegel von de »Anna Maria Sophia« un angelt' Witicks. He fleut't dorbi so lustig vör sick hen as 'n Sparling, un he hadd ok goden Grund dorto, denn mang dat rußsch Rindveeh was dat Jahr ne häßliche Krepanz kamen, un dor süllen all æwer föftigdusend Höwd Veeh stört't sin, as se von Petersborg ut schrewen. Dat makt nu den Talg von Bolderaa dal bet Amsterdam hen so flink stigen, as ob dor een mit de Swäp achter wir. Kasper-Ohm hadd æwerst an viertig Faten up sin eegen Konto den Harwst vörher mitbröcht, un de legen noch up sinen Spiker wollverwohrt.
Kümmt een von de Maklers nah de Brügg ruppestürt un grad up Käppen Pött to un bütt em dörtig Perzent Profit för sinen Talg.
»Nee, Kinting, dor ward de Talg nich för wegslahn; leewerst fret ick de viertig Faten sülpst up tom Fröhstück stats Bodder up groww Brot! Wat meent Er to föftig?«
Swapps dreiht' sick min lew Makler rümme, as 'n Korpral, de kuntermandiert wird, un stüert' wedder af.
»Nee, Jonge! Nich wohr? Dor slag wi onsern moigen Talg nich for weg. Lewerst will wi Sünndag 'n bitschen nah Doberan führen. Wann wi dann wedder von Doberan nahmiddags trüggkamen don, denn lopen wir Barnstörp an un geneten dor een Gericht Karutschen bi Stoffer-Broder un bekiken uns to gliker Tid de Grete, wurans de dat nu lett, wat se all wedder mit kann oder abersten wat se noch länger onder de Karantin liggen mot. Hett Er Lust, Jonge? Will Er mit, oder will er nich mit?«
»Wenn 't Nödigen keen Enn hett, denn ward dat jo woll nich anners!« denk ick un hal 'n Wittick up, so lang un blank as 'n solten Hiring.
»Er kann jo vörn up den Buck bi den Kutscher sitten, Andrees!« Na, dat wüßt he recht got, dat ick nich anners as up 'n Buck mitführt wir. In sonnen Schekasten kem ick mi ümmer vör as 'n Maikäwer in ne Schachtel, up 'n Buck æwerst doch noch tom wenigsten as 'n Maikäwer an 'n Twirnsfaden ore 'n Draken an 'n Sacksband.
Sünndag güng ok richtig dat Fuhrwerk los. Kasper-Ohm hadd sin Fru un min Ollsch mit an Burd. Min Oll was æwersten nich mit; de was dat Johr nah Tromsoe in Nurwegen. Ick set buten up den Buck bi Fuhrmann Rossen sinen Knecht, Hanning Düvel. Stünk de æwer eenmal nah Akkevit dörch de Rippen, Harre du meines! Dreiht he sick mal nah mi rüm, denn so müßt ick mi ümmer de beiden Näsenlöcker tohollen. Schult' he æwerst mal von de Sit nah mi hen, denn würd mi jidwermal grugen, sonn Por blotrünstige Ogen hadd Hanning in den Kopp. Wi smeten in Doberan up 'n Landkrog Anker ut. Doberan kem dunn all orig in Gang. De Herzog was ümmer sommers dor, un vel fin Volk mit Pir un Kutschers un Jägers un Lavkaien un Geldbüdels, æwerst ok vel fin Volk mit Titels un Namens.
In 'n Landkrog gew dat ne schöne möre Pölkbrad mit langen witten Kohl un Zipollen. Dorvon staut Kasper-Ohm so vel weg, as he man jichtens unner Deck kriegen künn, un dor würd 'n Viertel Franzwin to drunken. Hento dree, as wi unsen Koffee un de frischen Doberanschen Zuckerkringel to Bost hadden, stoppt' Kasper-Ohm sick ne frische Pip in, un dor güng dat denn allewegt 'n beten in den Urt rümme, un wi bekeken de nigen Hüser, de dor but würden. Dat was den Dag hel macklig Weder, man stickhet. As nu de beiden Frugenslüd nah een von de Boden, de dor utstünnen, rinnestürten, üm sick lang' dänsch Fingerhanschen to köpen, säd Kasper-Ohm to se:
»Wann dat Frugenzimmer to den Sidenkramer gahn don deit, denn so is dat generaliter nich aftosehn, wann se wedder ut den Haben rutkümmt, denn se besüht sick ümmer iersten för föftig Daler Wor, ihr se för 'n Papphahn köfft. Ick müßt' jo een Taftlappen van Kierl sin, wenn ick mit juch nah de oll Kattunkombüs rinne güng. Ji kænt uns nahst man nahkamen oder abersten nah den Landkrog glik trügg gahn. Ick ond der Jonge wi gahn nu nah de Bökberg dor achter. Hier is dat jo rein so het as up den Äquator in dat Äquinoktium, onder de grönen Böken mot dat aber so moi köhl sin as ne nurdliche Bris nah ne dodige Windstill up de Latitud van den Kanker!«
So seilten wi denn nah den Bökberg hen. As wi dor nu so unner de hogen Böm rümstewelten un in den eenen Weg rinbögten, is dor ne Lustbänk, un dor set een lütten Mann up, de hadd 'n groten Stiern vör de Bost un 'n korten Stummel in de Mund un smökt un sehg sihr fründlich ut. Kasper-Ohm nehm em eenen Ogenblick scharp up 'n Kiker, un dunn säd he to mi: »Morblex, Jonge, dor sitt uns Herzog, de Landesvader! Dat Er mi den Deckel afnimmt ond 'n Kratzfot makt, wenn wi vörbigahn. Dat rad ick Em in Goden!«
Na, wi kamen ran. De Herzog kek uns mit sin grallen Ogen scharp an. Kasper-Ohm nimmt sin Pip ut de Mund un sinen Dreekanter deep af un kratzt mit de rechte Been achter ut as 'n Hahn, de bi 'n frömd Hohn vörbigeiht.
»Ei sieh da, mein lieber Kapitän Pött!« säd dunn de Herzog un lacht; denn he kennt jedereenen wedder, den he man eenmal sehn hadd, un Pött wir all 'n poor mal sommers in Doberan west. »Auch 'n bißchen in Doberan?« Kasper-Ohm blew stahn un makt noch eenen Kratzfot.
»Das ist wohl dein Sohn da?«
»Hollen to Gnaden, Dörchläuchten Herr Herzog. Der Jonge da is nich min Jonge. Gott si Dank, dat er dat nich is! Dat is min Süster Illsche ehr Jonge!« säd Kasper-Ohm un schlög mi swaps den Hot von 'n Kopp. »Heww ick Em nich seggt, dat Er Sinen Deckel trecken sall? Hollen to Gnaden, Dörchläuchten, æwerst der Jonge weet dat nich, wat Respekt is, er kennt den iersten Petri fiw, fiw nich; æwerst von 'n Ossen kann man nich mihr as Rindfleesch verlangen!«
»Ei, was, setzt nur eure Hüte wieder auf und laß deinen Stummel nicht ausgehen!« säd dunn de Herzog un lacht. »Was machen denn meine lieben balstürigen Rostocker?«
»Velmal to bedanken för de gnädige Nahfrag, Dörchläuchten Herr Herzog!« säd he dunn. »Rostock, will ick Se seggen, is een Urt, der, solange der Warnow bi dat Westerspill noch sin dörteihn Fot Water hollen don deit ond solange Schepstimmermeister noch gode Eken in de Rostocker Heid' finden don, nich up Afbruch onder den Hamer kamen don deit, angenamen, dat der verdammte Grüttfreter van Dän ons Ostseefohrers nich de Sund ganz un gor tospikert ond verrammelt.«
Dunn lacht de Herzog wedder un röp: »Das tut der Däne nicht, da kannst du sicher sein! Aber, wenn er 's täte, was kann euch Rostockern das schaden? Ich meine, ihr Rostocker Schiffer kornmt nie über den Sund hinaus und holt bloß Käse aus Flensburg und Kalk von Gotland und bringt Äpfel nach Riga!«
»Dor sünd Se man mangelhaft notifiziert, hollen to Gnaden, Dörchläuchten Herr Herzog!« säd Kasper-Ohm dunn un pust't eenen mächtigen Kringel ut sin Pip. »Dat mag woll mit de Wismeransche sick so leg anlaten, man æwerst de Rostocksch Schepfohrt, dat is as ne melkend Koh, kann 'k Se seggen. Ond ansehens uns Rostocker Schippers, so fohrt wi up Bargen ond Amsterdam, Rowan ond Leverpool, ond in de Mittlandsch See, dor wet wi so moi Bescheed as in uns eegen Büxentasch!«
»Na, na, schnack mir nur kein Loch in 'n Kopf!« säd dunn de Herzog un kek Kasper-Ohm von unnen bet baben so klok an as 'n Hawk 'n Kröpperdüffert. Du willst mir wohl was weismachen. Bist du denn je über Kap Landsend hinaus gewesen?«
»Ob ick je achter Landsend west bün?« säd Kasper-Ohm dunn un bängt sick as een, de nich giern tom Upstöten kamen will. »Hollen to Gnaden, Dörchläuchten Herr Herzog! Ick bün dreemal in Batavia west un heww up 'n Genralstattholder sinen Staatselefanten reden.«
»Das wäre! Du bist ja ein Allerweltskerl. Also in Batavia bist du gewesen, und auf des Generalstatthalters Staatselefanten hast du geritten. Na, das mußt du mir doch erzählen.«
»Dor kann Rat to warden, Dörchläuchten, man dat Gorn is to lang, wat ick denn afspinnen mot. Nu bün 'k all 'n beten möd van de Backhitt, un æwrigens heww 'k mi Dingsdag nah Trinitatis de linke Fot ossig verstukt.«
»Nu, da wird's wohl nicht anders, da setz dich nur her zu mir auf die Bank!«
»Hollen to Gnaden, Dörchläuchten Herr Herzog! Ick weet woll, wat mi bikümmt. Ick segg ümmer, Respekt is Respekt ond mot Respekt bliwen, ond dor sünd twee Ell Trossen god för!«
»Auf die Weise höre ich aber deine Elefantengeschichte nicht. Also keine Umstände!«
»Na, wenn Dörchläuchten dat denn abslut so befehlen, Faxenlewhewwer bün ick nich! Ick bün man bang, dat ick Se mit minen Snack uphollen do.«
»Ich habe meinen Tabaksbeutel zu Hause liegen lassen, den laß ich mir eben holen; somit habe ich Zeit.«
»I, süh mal, dat 's doch schad. Ick heww min Tobacksdos ok up 'n Landkrog liggen laten. Sünst hadden Dörchläuchten mal minen pröwen künnt. Ick heww van den veritabeln hollannschen Knaster, een rores Krut, kann 'k Se segen, steiht so stiw ond fast in de Pip as Warg ond seggt nich nah. Dor hadd ick Se woll ne Pip van afgünnt. Lop mal hen, Jonge, ond hal de Dos' her; se steiht –«
»Na, laß nur, laß nur! Meiner ist auch nicht schlecht, kann ich dir sagen; da kannst du nachher mal von stopfen!« säd de Herzog un lacht un kek Kasper-Ohm wedder von de Sit an, as ob he em sick noch mal eens recht dorup ankiken müßt. »Also der Elefant!«
»Je, sehn Se, Dörchläuchten Herr Herzog, dat kem so: ick hadd Anno negenunsæbentig Roggen nah Amsterdam lad't. Dat was grad de viert Fohrt, de ick mit de ›Anna Maria Sophia‹ maken ded; ond as ick den Roggen löscht heww, dor ward mi ne Fracht hollansch Laken un Linnen nah Batavia hen van de Maklers anbaden. I, so denk ick dunn, wurüm skallst du de nich nehmen; dor is noch mal 'n beten Kapplaken bi to isen. 'n stiwen Kierl was ick dunn; min Backvolk, acht Mann ahn mi ond de Maat ond de Kocksmaat, all strewige Klür, – ond de ›Anna Maria Sophia‹ so trimm as 'n junge Dirn von achteihn Johr up 'n Danzbæhn, de lewersten Schottsch as Menuett danzen deit. Ick gah an Burd ond frag min Jongs: »Jongs, willt ji?« De Maat hadd noch ierst allerhand so 'n Heesbeserien in 'n Kopp van wegen de Mansuns, den gelen Jakob ond de Flibusters bi de Malakka. Ick segg æwerst: »För nix is nix, – 'n beten driest het nich utverschamt, – blöd' Hunn warden nich fett, – Fett swemmt baben, – wat kümmt, dat galt, Jongens, all dat anner is belemmert!« Ond dunn säden s' all: »Na, denn man to!« So schlöt ick denn de Fracht af, köfft mi 'ne god Kort van de Atlantik, de Indian Oschen ond de Sunda. Dorup nehm 'k Fracht in. Sünndag vör Martini was alles klipp un klor, ond dor seilten wi vör 'ne stiwe Nurdost ut den Texel ond dat ok furtstens in dree Dag' in de Span'sche See rinne. Den iersten Dezember peilten wi Fayal van de Flamlandischen Eilanden, nahsten föten wi de Passaten. Februari achtzig löp wi Kapstadt an ond nehmen fresch Water in, ond een, twee, dree, so um de Ostern rümme, schmet ick richtig onder den Eiland van Onrust vör Batavia Anker ut, – all de Gasten moi, Ladung moi, ond ick sülst ok moi an Burd. »Na«, segg ick to min Jongens dunn, »wat seggt ji nu? Fif Maand Hüer her, – Rückfrachtens so vel as Maikäwers in 'n Juni, – wat seggt ji?« – »Hurra!« säden se, »fif Maand Hür back, sünd teihn Maand!« – »Ond denn Batavia!« segg ick. »Wat warden s' nahst to Hus seggen!«
De Lüd an Land bi de Lombongs vör Batavia slögen æwerst de Hänn æwer 'n Kopp tosamen. »Harr Jes!« säden s', »Ond in sonn Nætschell!« – »Na, wurans?« segg ick. »Van wegen de Mansuns«, säden se, »un van wegen Klaaz van Klaazen.« – »Van wegen de Mansuns«, segg ick, »dat is man so vel; abersten van wegen Klaaz van Klaazen, wat skall mi dat?« Na, dor hürt' ick denn, dat Klaaz van Klaazen een Desertür was van een hollannsch Urlogsmann ond een van de verdömmten Flibusters worden wir van de Malakka ond wat he keen Schipp onder den Onrust vor Anker kamen ond van de Onrust-Eiland wedder utlopen let, ahn se to lusen as de Ap den Jongen up dat Dromedari.
»Schpook!« segg ick dunn. »Wi sünd inlopen, ond wer hett uns lus't! Wer vel fröggt, kriggt vel Antwurt. Wi lop ok sacht wedder ut ahn Nahfrag.« – Nahst lösch ick dat hollandsch Laken ond Linnen ond nehm 'ne moige Fracht back up Amsterdam: Indigo, Pepper, Koffi ond Kardemommen, fif Pund negen Schilling acht Pence per Tunn, söß Perzent Kapplaken ond fif Perzent Prämium för Schipp ond Mannschaft. »Jonge!« segg ick to minen Maat, as wi klor sünd, »dat düs't, Gust, düs't dat nich?« Gust æwer treckt dat Mul scheew ond seggt: »Je, Kaptein, æwerst Klaaz van Klaazen!« – »I«, segg ick, »so skall doch den Klaaz van Klaazen der Deubel halen!« – Schickt æwerst de Genralstattholder eenen Offizier bi mi an Burd ond sett't mi ok wat in de Uhren van den verdammten Klaaz van Klaazen ond dat er an Burd van een lange Schonk fohrt, sößteihn Mann ond een langen Tom van tweeundörtig Pund vörn in de Bog, ond dat se all hunnert Dubluns utsett't hadden för wer em fangen ond inbringen ded, dot ore lebendig. »I«, segg ick wedder, »so skall doch den Bambusen van Klaaz der Deuwel halen, ore ick will nich Käppen Pött van de ›Anna Maria Sophia‹ heten. Segg Er dem Exzellenzen man, ick wir nich de Mann, sick de Eier so stillswigens ut dat Nest nehmen to laten, dor wir ick nich Hohn nog to!« – »Man æwerst so 'n schebecktakelt Schonk!« säd Gust wedder. – »Ond wenn er so langbeenig as een Aderbar is«, segg ick dunn wedder, »so kann er doch in dat Nettel leggen«. – »Na, na, ick heww nix seggt!« seggt Gust Rening dunn wedder. – »Aewerst ick heww wat seggt, Gust, un ick segg: Wer 'n Hund slahn will, find't woll 'n Knüppel!«
Dorup gah ick stillswigens hen nah een van de Maklers bi de Lombongs un köp mi twee oll dägte Brümmers von Twölfpunners; de nehm ick in 'n Schummern æwer, stell se vörn bi dat Gangspill ond ramm se beid bet dicht an 'n Hals vull van Rehposten, Flintenkugels, oll Nagels ond Glasschören up 'ne duwwelte Ladung. Nahst lat ick ne Persenning æwer decken, so dat nix to sehn is. Annern Morn lop wi onder den Onrust ut vör 'ne frische nurdliche Bris. Ick hadd den Kocksmaat baben in 'n Top as Utkik. Wi mak feine Fohrt. Dat ward gegen Middag, dor lett sick nix hüren ond nix sehn. Aewersten as wi de Sunda peilen ond de Gasten grad bi dat Schaffen in dat Roof sünd, dor fangt der Jonge baben in den Top up eenmal an to prusten ond kreigen as unklok. Ick rute. Gust Rening steiht an de Stürburdreeling ond hett dor een Fohrtüg up 'n Kiker. – »Na«, segg ick, »wat heww wi dor?« – »Klaaz is dat!« seggt Gust ond giwwt mi den Kiker. Ick holl scharp hen. – »Kann sin, dat dat Klaaz is.« segg ick. »Kann æwerst ok nich sin ond kann doch sin, de Mæglichkeit is dor. De Bengel dor vör onser Stürbuurd löppt jo ran as ne Maispenn!« – Dat wohrt nich so lang, Dörchläuchten Herr Herzog, dor wüßt ick, wur ick an wir. Dat was ne schebecktakelt, deuwelmäßigen verdächtige Schonk. Ick hiß minen Vagel Grip up. Der Schonk hißt ne gnäterswarte Flagg an 'n Mast. Dat müßt Klaaz sin oder der Satan!
Nu was ick in de Accidenz, Dörchläuchten! Nu was dat kamen, un nu güll dat! So lat ick denn min beiden Brümmers backburd stellen, Schanzkledung ward uthakt, ond 'n Stück Persenning wedder vör, ok de beiden Brümmers bliwen noch warm todeckt; æwerst 'n isern Grapen vull glöödige Kahlen ward dorbi prat stellt, dor stek ick 'n lang isern Kohfot rinner, ond dunn säd ick to min Gasten:
»Wer hier een reguläres Rostocker Stadtkind is, de paß nu mal up ond gew got Achtung! Ick bliw hier bi de beiden Brümmers. Gust Rening, du nimmst den Helm, ond ji annern dot jug verfluchte Schuldigkeit! Nu will wi, wenn Klaaz negerkümmt, bileggen. Denn skall der Kocksmaat den Vagel Grip dalfieren grad as up Gnad un Ungnad. Wenn Klaaz denn up uns Backburd bonus fidus anseilt ond Enterhaken smitt, dennso rop ick: »Allens klor vör ond aft!« Denn rit't ji de Persennings af, ond denn lat ick Klaazen min beiden Brümmers hier mal in de Ogen hoosten, dat he den blödigen Schnuppen kriegen skall, ond nahst sehn wi eens an ehre eegen verdammten Kanaljenbrägens to, wur tag Rostocker Handspaken sünd. Verstahn, Jongens!« – »Hurra!« schregen de Jongens.
Na, Dörchläuchten Herr Herzog, dat kem ok richtig all so, as ick dat afkulkuleert hadd. De entfamdige Vitalienbroder kem up uns Stürburd ranne gesust as 'n Windhund up 'n Hasen. He was man 'n wantschapen ollen Halwdecker; æwerst vörn bi de Bog stünn sin lang' Tom, ond as he up tweehunnert Faden ran wir an de ›Anna Maria Sophia‹, bumtri, bum, bum! schöt he sinen langen Brümmer af, dat de oll Kugel midden mang uns' beiden Masten dörchfohrt as een lebendigen Höllhund. Na, dunn let ick de Vagel Grip dalhoisten, de Fastgälljaß wend't, ond wi legen bi de Wind so dicht as mæglich, grad as wenn wi up Gnad un Ungnad de Flagg streken hadden. De Kaperschonk stünn nu pil up min Backbuurd. Vörn bi ehr Bratspill stünn de ganze saubre Sippschaft dichting tohop, Kopp an Kopp, as de wohren leibhaftigen Banditen, Kierls van alle Klür, Brun, Gel, Swart ond Witt, Taters ond Malaien mit lange Metzers, Klaaz richtig vöran mit 'n grot Breetbil as 'n regulären Knakenhaueröllst, föfteihn Mann hoch; blot een Bambus' stünn achter bi dat Roder. Gust stüert ok richtig so, dat de Schonk ehr Halwdeck grad vör min beiden Brümmers to stahn kem, as de Enterhaken dalfeel. Dunn schreg ick æwerst: »Persennings af!« ond schlah mit de glööndige Kohfot up min beiden Brümmers ehr Zündlöcker. De ganze proste Mahltid van Bli ond Nagels, Glasschören ond Rehposten fegt dunn pil! pall! pratsch as een heiliges Krüzhimmeldunnerweder æwer de Piratenschonk ehr smerig Halwdeck, dat ok keen Satanskind van all de föfteihn Heidenhallunken up de Been stahn blew, grad as so vel Bullenpesels, de man mit ne Seiß up eenen Schlag afhauen don deit.
Futr di Morblex, dat was ne schöne Murki, Dörchläuchten Herr Herzog! As ick dat nu sehg, dat min beiden Brümmers ehr Schuldigkeit so moi dan hadden, dunn ich ræwer nah de oll Schonk mit min glööndige Kohfot, ond de Jongs mit ehr Handspaken, ond dor gew wi ehr Gottslohn schippundwis. Wat dor man blot noch tillföten ded, dat kreg eenen vör 'n Dætz. De Karnalji an dat Roder hadd dunn keen Tid mihr ond sprüng æwer Burd ond läd sick up 't Swemmen; ick smet em æwer de Kohfot so dägt up den Achtersteven, dat he unnerdukt ond ick em nie nich wedder sehn heww.
Nu sehen S' mal, Dörchläuchten, nu hadd ick de oll Kasten van Schonk furtst bet up den Keel afbrennen künnt mitsamst ehr schuftige Bagasch, æwersten ick dacht, so 'n hunnert Dubluns sünd ok 'n ganz Deel beter as Pickplacken in 'n Pijäcke. So geit ick ehr denn mit ne lange Troß an de ›Anna Maria Sophia‹, seilt' back mit ehr onder den Onrust ond smet dor wedder Anker. Dörchläucht kænt sick dat licht vörstellen, wat dat för 'n Upsehn ond Marakel in Batavia maken ded, dat ick den Klaaz van Klaazen so dägt inseept ond so moi balbiert hadd. De Genralstattholder schickt wedder 'n Offizierer bi mi an Burd. De möt mit sin eegen Ogen sehn ond nimmt dat all 'n beten in de Fedder. Nahst invitiert he mi to Middag bi den Exzellenzen. Ick nehm dat, versteiht sick, ok an. Dor he æwerst grad buten vör Batavia in Buytenzorg up sinen Goren residenzen ded, so let he mi glik sinen Staatselefanten anbeeden mit 'n Palankin, üm dorup rutetoriden. Dat ded ick nu, ond Ihro Exzellenzen empfungen mir sehr schmeichelhaft. Dor wiren vele Mynheers ond Mynfruwens, ond hellischen fein ond van flessen güng dat dor her. De Gin was van den veritabeln, ond so vel Eydamer was dor, as keen Rostocker je een Ahnung van hatt hett. Ick müßt dat all vertellen, wur dat mit Klaaz van Klaazen togahn wir. Ihro Exzellenzen druckten mich darauf die Hand ond sagte: »Min lewen Käppen Pött, es freut mich sehr von wegen Ihre werte Bekanntschaft. Ihr Wohlsein! Auf Wiedersehn!« Ond dor müßt ick em ut een groten sülwernen Kros Bescheed don. Nahst kreg ick min hunnert Dubluns, ond dunn red ick wedder up den sülstigen Elefanten an Burd torügg. Den annern Dag löp ick mit min Fohrtüg wedder onder den Onrust ut ond kem November achtzig wollbehollen ond ahn Molesten 'n lütt beten Monsun un Taifun afrekent, Amsterdam Haben binnen.«
»Bei Falstaff und Pistol!« säd dunn de Herzog un lacht, dat em de Tranen in de Ogen kemen. »E non vero, e ben trovato!«
»Wurans meenen Dörchläucht?« säd Kasper-Ohm dunn.
»Nun, nun; ich sage nur, es ist jammerschade, daß Deutschland keine Flotte hat. Du müßtest einen prächtigen Schout by Nacht abgeben!«
Mitdes wiren dor twee Kierls ankamen, de een in blagen Liwrock mit'n roden Kragen un twee blank Knöp up dat Stürburd von sinen Speegel, wovon mi dat wunnern ded, wat dor woll an fastknöpt würd. De anner sehg ok ut as 'n Bedeenter un drög 'n Tobacksbüdel in de Hand. De makten mal grot Ogen, as se Kasper-Ohm bi den Herzog up de Bänk sitten sehgen, un keken Pötten so utverschamt an, was wenn se seggen wullen: »Wo kann He sick dat ünnerstahn!« As de Herzog nu den Kierl mit den Büdel sinen korten Stummel tum Stoppen henlangt, dor langt Kasper-Ohm den annern Kierl mit den roden Kragen ok sin Pip hen un säd: »Na, denn stopp Er mi ok een!«
He hadd dat æwerst kum rute, as ok all de Herzog upsprüng, beid Hänn in de Sit sett't un so dull an to lachen füng, as ob dat gor nich all warden künn, un utröp:
»Süperb! süperb! Verfluchter Kerl, der Käppen Pött! C'est un malentendu fort mal à propos, mon cher chamberlain n'est-ce pas[1]?« Un dormit güng he den Bökberg dal, un ick hürt em noch ümmer lachen, as ick em vör de Böm nich mihr sehn künn.
De Kierl mit den roden Kragen nehm æwerst Kasper-Ohm sin Pip nich, de de em noch ümmer henhollen ded. He kek æwerst Kasper-Ohm von Kopp bet to Fot so wild an, as ob he em giern upfreten hadd. Dorup säd he blot dat een Wuurt: »Bête!« to em, dreigt sick kort üm un güng mit den annern Kierl den Herzog nah. Kasper-Ohm sprüng dunn æwerst ok up eens up un röp:
»Bät? Wurans Bät? He dor! Wat meent Er mit Bät? Ick will Em mal seggen, wat ick meen, Schpook! Ick meen, dat mi dat wondern don deit, wat der Herzog upstäds för Schnæsels van Lawkaien hett! Wenn Er mi den Pip nich stoppen will, denn lett Er dat bliwen! Ick süll Em æwersten man as Kajütenwächter an Buurd för een Reis' hewwen, ick wull Em Moritzen lihren! Dat meen ick, Kaptein Pött van de ›Anna Maria Sophia‹!« Un ick würd sülben so bös up den eenen Swinegel mit den roden Rockskragen un de beiden Knöp up sin Heck, de Kasper-Ohm de Pip von den Herzog sinen Knaster nich hadd stoppen wullt, dat mi dat Blot bet in de Hoor ruppe steg un ick ne Fust maken un em nahdraugen ded, as wull ick grad so as min Öhme em nahropen: »Na, töw man! Kumm du mi man mal in min Strat!« – Ik kek orig mit Vörlew nah minen Öhme ruppe, wat de nu woll ded.
»Sall ick den Swinhund man nahlopen un em mit 'n Steen smiten, Kasper-Ohm? Drapen kann ick bannig, un wenn de een Slaps dor sonn gatlichen Steen up sin Schof kreg, denn würd he sick dat för de Tokunft sacht 'n beten achter 't Uhr schriwen! Sall ick man, Kasper-Ohm?«
Kasper-Ohm knep dat bewußte Og to un säd to mi:
»Lat den Hallonken, Jonge! Keen Hond is negen Johr dull; der dor löppt seker noch up ond den Schinder in de Möt ahn üns Todon. Abersten nu komm man, Jonge! Wat din Möhme ond din Moder sünd, de töwen dor all seker up ons beid up den Landkrog.«
Un de wiren dor ok all richtig mit 'n Pack dänsche Fingerhanschen un jede mit 'n nigen grasgrönen siden Paressoll. Un as Kasper-Ohm dunn vertellen ded, wo wi den Herzog up den Bökenbarg drapen hadden un wat Kasper-Ohm sick bi em up de Bänk hadd dalsetten müßt un wur gnädig de Dörchläuchten sick mit em hatt hadd, negerto as god Frünn un Duzbröder, donn kreg Kasper-Möhme ierst dat Stillswigen un dunn dat Ogentwinkeln un toletzt dat Koppschüdden, un dunn mustert se ehre gesamte Bildung up 'n Hümpel, un dunn säd se: »Aeti possibbel, mong Schähr ?«
Min Ollsch æwer, bi de dat Pöttenblot mihr in de Praxis sick utlet, de säd dunn:
»Wenn wi æwersten noch in Bamstörp hüt Abend Krutschen geneten willen, dennso dücht mi man so, würd dat nu nahgrads Tid, twee Milen sünd dat, un töwen mag Broder Christoffer ok nich giern, Broder Christoffer slach't nah di, Kasper! Verspraken is em dat, wat wi noch vör Klock söß in Barnstörp indrapen; un sünd wi denn nich dor, denn is he kumpabel, ett de Fisch alleen un lett üns blot de Graden nah; ore æwersten de Fisch warden kolt, un denn kann se för mintwegen kriegen, wen will un mag. Un wat Greting, dat söte Gör, woll de Tid all lang wird, bet wi kamen! Ick sehn mi all orig nah dat lütte Kræt, kann ick woll seggen!«
Na, versteiht sick, dat ded ick jo nu ierst recht. Ick hadd min Gretenwäschen nu all in so un so vel Wochen un Maanden nich sehn. »Sall ick den Kutscher man seggen, dat he nu anspannen deit, Kasper-Ohm?« säd ick.
Kasper-Ohm tröck ierst den eenen un nahst den annern von sin Duwwelhüsigen ünner de Bradenwest rute, un as de dunn an dat Uhr hollen worden wiren un utpinkt hadden – bim – bim – bim – bim –, dunn säd he:
»Du sast Recht hebben, Süster! Tid ward dat, Illsche! Denn lop Er rnal nah den Stall, Jonge, ond segg Er dat den Kutscher, wat er stantepeh anspannen skall.«
Na, ick löp jo nu ok furtsten nah den Stall rinne, un dor stünnen ok Fuhrmann Rossen sin Gel un Swartbrun, un dor hüngen ok de Selen an den Stänner; man Rossen sin Knecht, Hanning Düvel, de leg up de Hackelkist un wir so drændun un falldun as 'n finnischen Kaptein, de Rum stats Ballast ünner Deck hett.
»Hanning Düvel!« röp ick un schüddt em an den Arm. »Käppen Pött hett seggt, wat du nu furtsten man anspannen sast, wi willn nu wedder furt!«
Hanning Düvel ret de blotrünstigen Brassenogen half apen un klotzt mi an, un dunn hickupt he un säd:
»Ja, wohr is dat, man ick kann dor jo nich för. Wat min Gel is, dat 's 'n Urhingst, un de hett 'n lütt beten von'n Piphacken, man 'n Hahnentritt hett he nich!« – un dorup makt he de Brassenogen wedder to.
Ick stödd Hanning Düvel noch mal an. De blew æwer dorbi, wat de Gel 'n Piphacken hadd; un he dor nix för künn.
»I, dit will revideert sin!« säd Kasper-Ohm, as ick de Verklorung bröcht, wat Rossen sin Knecht sprüttendun wir. »Wur is der Pirstall, Jonge? Ick ward mi den Keerl sülsten mal pellen.«
Hanning Düvel set dor noch grad so tohopsackt up de Hackelkist. »Fohrmann!« säd Kasper-Ohm. »Sprek Er sick ut, Fohrmann! Is Er besapen, oder is Er nich besapen?«
»Nee, ick lat mi dat nich seggen, wat de Gel 'n Hahnentritt hett!« säd Hanning Düvel dunn wedder un ret de Ogen halw apen.
»Schtah Er mal up, Fohrmann!« röp dunn Kasper-Ohm un sett't Hanning Düveln de Ballastschüffeln as Handspaken ünner, un as dat nich helpen wull un Hanning wedder trüggsacken ded, dunn böhrt em min Öhme mit 'n feinen Swung von de Hackelkist un stellt em uprecht gegen de Wand, un dor stünn Hanning Düvel un glotzt stier vör sick weg as 'n Fetthamel, den de Kopp achter ut den Slachterwagen rutehängt, un dunn kreg he dat Slenkern, ierst nah de een Sit un dunn nah de anner, as wull he up de Snut fallen; man dorup gled he sachting up sinnen Achtersteven dal, un dor set he un kek Kasper-Ohm zwerögsch an un hickupt wedder.
»Ick heww dat 'a all eens seggt, dat de Gel 'n lütt beten von Piphacken hett, man ick kann dor jo nich för.«
»Donder un Blixen, dit will kalfatert sin!« säd dunn Kasper-Ohm nahdenklich. »Dit geiht nich anders, dit will kalfatert sin! Up de Städ will dit kalfatert sin! De Lack is dor, dat Fohrtüg hett bannig väl Soltwater onder Deck. Gah mal 'n Ogenblick an de Kant, Jonge!«
Kasper-Ohm läd den Dollenfinger an de Näs, man he besünn sick nich lang. Dor stünnen nu 'n poor Stallemmers vull Water an de Stalldör, un dorvon nehin min Ohm dat een, un swaps! göt he Hanning Düveln dat von baben dal æwer den Kopp. Hanning Düveln kem dat æwersten jo woll ganz sacht an.
»Is Se dat, Krögersch, hä? Noch so 'n lütten Rum, Krögersch!« säd he, ahn de Ogen uptomaken.
Kasper-Ohm stünn 'n Ogenblick mächtig parplex dor un kek sick Hanning Düvel an, de grad dorbi wir, sick up sin eegen Kinn to spigen, man dat nich fardig kreg.
»Well, Jonge, denn helpt dat nich! Dat is ok een Accidenz, ond wer in der Accidenz sitt, der mot dor ok nah sehn, wur he sick ut der Accidenz wedder rutehelpt. Denn mot ick dat Fohrtüg sülben stüern, wann de Lots een Vechhund is ond den Kompaß for een Ponschbowl ansüht, wat der Kompaß æwersten nich is ond ok nich sin sall!«
De Landkröger wir nu mit all sin Lüd glik nah de Kirch to Fell'n gahn, üm sin Roggenhocken to kihren, denn dat hadd dor de Nacht in de Gegend scharp regent hatt, un so wir nu keen Minsch wider dor as de Landkrögersch un sonn halfwussen Jung as ick sülm. Dat hülp nu nich, Kasper-Ohm bestünn dorup, un so würd denn de Gel un de Swartbrun upschirrt un vör de Scheswagen von de Krögersch un den Jungen anspannt. Kasper-Ohm slept sick æwer stillswigens Hanning Düveln an den Rockskragen rut un bünn em dor up dat Kufferbrett achter den Scheskasten mit 'n poor Strängen mang de Kastenfeddern so fast, dat he nich rünner fallen un sick nich rögen künn. Hanning let sick dat ok gotwillig all gefallen, man dorbi blew he, wat de Gel 'n Piphacken hadd un he dor nich för künn, un dunn hickupt he sick wedder un wull wedder eens utspigen, un as he dat nich fardig kreg, füng he an to weenen un säd: »Man blot noch eenen sonnen lütten Kæm, Krögersch – hä? Min Geldbüdel steckt in min link Bücksentasch. För kann ick dor æwer nich, wenn min Gel 'n Urhingst is un wenn min Swartbrun dumm sin sall, dor bün ick nich an schuld, – hä?«
Na, dat beten Lamento, dat nu Kasper-Möhme upsetten ded, as se dat gewohr würd, wat de Kutscher dun un Kasper-Ohm sülben as Kutscher agieren wull, dat was jo nu grot.
»Wo mich das man ginge, lieb Kasping!« säd se. »Ich bitt dich, Männing! Du wüßtest mich doch woll noch von Swager Christoffer seinem alten Voßwallach? Das hätte mich auch gehn sollen, und wenn das auch den Wallach seine Schuld allein gewesen wäre und du mich nichts davor gekonnt hättest, Rossen sein gelbes Pferd sieht mich so betsch an. Sieh man bloß eins, wie boshaftig das immer den alten Kopf umdreht. Männing, ich bitt dich! Wenn mich das man bloß ginge? Vor meineshalben, ich ginge mich liebersten zu Fuße. Dächtest du nich auch so, lieb Ilsing?«
»Ach wat!« säd min Ollsch, de stännig kort resolviert wir, wur dat dorup ankem. »Mak man nich lang Faxen! Do du, wat du wist, Swiegerin; ick stig in!« – Un dat ded se denn ok furtstens.
Kasper-Ohm kek sine Fru mit sinen bekannten penetranten Blick an un säd: »Wat ick don do, dat wet ick, Fru, ond dat do ick! Ond wat du deist, dat most du weten, ond dat magst du denn don, dat günn ick di. Ond wenn du dat vörtrecken deist, dat lütt Enn nah Barnstörp to Fot to gahn, so nimm di din Pedalium in de Hand ond din Tunge tom Vörspann, ond dor magst du noch ihrer bi Broder Christoffer ankamen as de Gele hier vörn!« Un dormit nehm he den halwwassenen Jung de Lining ut de Hand, steg up den Buck ruppe, wur ick jo natürlich all up minen ollen Platz set, un kreg Hanning Düveln sin Pietsch fat't. Na, dunn fünn sick jo nu Kasper-Möhme un steg ok in.
»Grüß Se ok den Landkröger van mi, Krögersche!« säd min Ohm dunn to de Landkrögersch, de dor vör den Krog stünn.
»Na, denn ok glückliche Reis, Herr Kaptein! Beihren Se mi man ok bald eens wedder!« säd de Landkrögersch un makt 'n Knicks.
»Ja, un denn man noch eenen sonnen lütten Rum, Krögersch!« röp dat von dat Kufferbrett achter den Scheskasten.
»O wo dun!« röp dat in mi. Un dunn würd mi dat twifelhaft, wat, wenn ick mi so 'n beten up den Scheskasten sett't hadd, ick dor nich vel mihr Ulk von hebben würd, vörn minen moigen ollen Öhme, un achter den Muddbagger von Hanning Düvel: Junge di!
»Der Weg geiht doch rechtsch üm den Bökenbarg, Krögersche? Geiht er dat nich?« frög Kasper-Ohm.
»Ja, dat deit er, Herr Kaptein, un denn man ümmer Se Ehr Näs nah! Fehlen kænt Se denn nich, denn geiht dat æwer Lambrechtshagen un Mönkweden.«
»Un wenn de Gel 'n Hahnentritt hebben sall, denn kann ick dor ok nich för!« säd Hanning Düvel achter up dat Kufferbrett.
De oll Gel vör den Scheswagen de mücht jo woll mit Hanning Düveln up du un du stahn; he dreigt ümmer den Kopp rümme, wenn Hannin hickuppen ded.
»Kemm!« säd dunn Kasper-Ohm. Man de Gäl rögt sick nich un kek Kasper-Ohmen an, as wull he seggen: »I, dit is jo schnaksch! Wen büst du recht, un wur kümmst du dor hen, un wur is Hanning Düvel?«
»Kemm!« säd dunn Kasper-Ohm noch mal.
»Männing, ich bün mich all so angst!« röp dat ut den Scheskasten. »Wonach hieltest du dich mich noch auf? Is da noch was inzwei?«
»Kemm!« säd dunn Kasper-Ohm tom drüdden Mal. De Swartbrun schüddt sick dunn in sin Selen, as wenn he antrecken wull.
As de oll Gel dunn æwer von de höfliche Anred noch ümmer keen Notiz nehm, dunnso langt Kasper-Ohm mit Hanning Düveln sin Swep, de dor richtig up inteert wir, den Gelen eenen in de Flanken. Dunnerlüchting noch mal to! Dat flatscht man orig so, dor wir keen Mißverständnis mihre bi mäeglich.
Dunn steidelt sick de oll Gel un keilt achter ut, dat ick denken ded: »Nu geiht dat Schotledder von den Buck tom Deuwel mitsamst din eegen Kneeschiwen!« – Un nahst füng de Gel an to brenschen, as wull he to Kasper-Ohmen seggen: »Herr, wen sünd Se? Sehen S' gefälligst 'n beten nah Se Ehr Red? Se warden hier jo anzüglich!« Und dunn tröck de oll Swartbrun mit eens an, un vörwarts güng de Post von den Landkrog rünner un üm den ollen Bökenbarg rümme, dat dat Gnitt man orig so in den Scheskasten rinne stöw. De Klock slög grad fiw up den Doberanschen Kirchturm achter uns.
»Fiw is der Klock! Fiw all?« säd Kasper-Ohm to mi. »Giww Paß, Jonge! Dreeviertel up söß sünd wi in Barnstörp bi Stoffer-Ohmen, oder abersten ick seil nie nich wedder nah de Batavia.«
»Un wenn min Swartbrun dumm is, denn so is dat sin Sak!« röp Hanning Düvel.
»De Keerl dor achter, Jonge«, säd dunn Kasper-Ohm, »mot in Barnstörp noch een Emmer vull hebben, Jonge! Er kennt sin eegen Pir nich mihr. Den Deuwel ok is der Swartbrun dor dumm, lat den man ierst warm warden, denn skallst du din blages Wonder sehn. Ick will em mal een Reff utlaten, Jonge! So'n lütt beten Toreden, dat mark di, wenn du ierst sülsten Kaptein büst, dat helpt!« Un dormit langt he den Swartbrunen ok eenen in de Jack, dat de sick orig in sick verfihren ded un nu ok gegen sinen gelen Maat up Galopp ansprüng. De oll dumm Swartbrun hadd bet dorto man ümmer so langschinkig forsch un förfötsch vörweg drawt hatt. Dunner Gnittsteen noch mal to, kreg de Sak nu æwer 'n Klemm, kreg de Gel nu æwersten 'n Strang to besehn! Sett't so'n ollen Dummen sick ierst wat in 'n Kopp, denn möt dat ok her, un wenn dat nich anners as dörch de Wand trocken warden kann. Junge di, güng dat æwer langs de Grawens lanke un scharp an Prallsteens von de Brüggen vörbi!
Den ollen Gelen vergüng bald dat Spaßen. De Schum klackt em man ümmer so loppenwis runner, un so kitschten wi man so de Landstrat längs, un wo dat noch so god gahn is, dor steiht mi noch hüt un dissen Dag de Verstand bi still. Sovel wet ick man noch, dat dat in Lambrechtshagen midden dörch den Dörpdik güng un dat dunn ok min Ollsch in den Scheskasten an to ropen füng, Kasper-Möhme æwersten förmlich upschreg: »Kasping! Kasping! wo mich das man gut ginge, das ginge mich in 'n Leben nicht gut!« un Hanning Düwel von achter to röp:
»Sacht Rat! 'n Pott heww ick jo nich föddert hatt, Krögersch! Ick wull jo man 'n Pegel hebben!«
De Rethwischer Schult, de üns up sinen Ledderwagen von de Stadt her entgegenkam, de müßt för god nah den Grawen rinne, sünst hadden wi em æwerseilt. Kasper-Ohm kihrt sick æwersten an nix. »Kemm!« schreg he, wenn de Gel nich de Fock vull höll gegen den Swartbrunnen, un tröck err de Brassen mit de Swep an. »Kemm, Jonge, oder ick sett di noch een Leeseil bi!«
So güng dat dörch dat Mönkweder Holt hendörch. Ick hadd gor keen Tid, mi dornah ümtokiken, wat de Hasselnæt ok all richtig ansett't hadden. Un dunn wohrt dat ok nich so lang, dunn flögen wi up den Barnstörper Hoff ruppe un vör de Husdör, dat Stoffer-Ohm, de dor all prat stünn, de beiden Hänn æwer den Kopp tosamenslög un utröp:
»Nee, so wat lewt nich, Kasper-Broder! Nee, so wat lewt nich! Nimrn mi dat nich æwel! Ick bünn mi ihre den Dod vermoden west as di up Rossen sinen Kutschbuck. Hest du æwer eenmal Rossen sin Kracken mitnamen! De Gel hett jo negerto een Klür mit den Swartbrunen! Wur hest du denn den Knecht laten?«
»Dat Stückgod liggt dor achter as Decksfracht, Stoffer!« säd Kasper-Ohm. »Der Bestie mot noch 'n Stallemmer vull Water up 'n Kopp hebben, Broder, dat der Brand in em löscht ward! Man wat ick di seggen wull, Broder, dat is: Wenn ick riden do, dann do ick dat nich anners, denn rid ich Koureer; ond wann ick fahren to, dennso fahr 'ck Extraposten, Stoffer! Wen riden kann, der kann ok fahren, Broder, ond wen fahren kann, wurüm sküll der nich ok riden kænen? Ond wann du dat nu noch nich insehn deist, wat din gallspattigen Voßwallach alleen de Schuld dreggt van de Accidenzen bi de Watermæhl, denn so is dat mi man Fromaschi, as der Hollander seggt, oder seggt dat der Franzmann?«
Un dormit steg Kasper-Ohm von den Buck un kreg sinen Broder bi den Kopp, un dunn küßten se sick beid, ierst up de een Back un dunn up de anner Back reciprocaliter, un achterher schüddt Kasper-Ohm nochmal Stoffer-Ohm nahdenklich de Hand un säd:
»Von den langproppigen Burdauks, Broder, hest du doch noch wecken, oder hest du dor nich mihre von?«
»Jawoll, Broder!« säd Stoffer. »Deckt is all; de Rotspon steiht all up den Disch prat, un de Krutschen bruken man ne Viertelstunn to kaken, denn sünd se klor. Un nu kamt man rinne, innings' Goden Abend ok, Illschen! Goden Abend ok, Fru Swiegerin ! Dat is mi man lew, dat ji so prompt dor sind. Dat is sünst jo de Mäuh nich wiert, so lat as dat all is un so selten as ick de Ihr heww. Greting! Greting! Hier is Vatting un Mutting!«
Ick müßt mi æwerst ierst noch eens Hanning Düveln achter up dat Kufferbrett dorup ankiken. Sehg de æwersten ut, oh! In den Lambrechtshagenschen Dörpdik hadd he nu ok ne Afköhlung von ünne to bet æwer de Knee kregen. Man in de Dræhndunigkeit set he noch twee Toll æwer Tralles, un as he losbunnen wir, slepten se mit em nah de Lüdstuw af un leden em up 'n Bund Stroh hen, un dor slöp he denn ok furtst in; æwerst ierst hadd he noch to de beiden Knechts, de em dor henstauten, seggt, sin Gel hadd 'n lütt beten von 'n Hahnentritt weg, man he künn dor jo nich för.
Kasper-Möhme wir noch ne halw Stunn nahher, as de Krutschen all updragen würden, hel kortpustig, se fleigt sick un tröck un schöw so vel vör den Spegel mit de spitzen Fingers an de Fladdus mit de dree groten Moosrosen rümme, de von de Extrapost sick mächtig verbögt hadden, un dorbi säd se to Fiken, wat Stoffer-Ohm sin Fru wir: »Mein lieb süß Fiking! Du glaubst mich das man nich, was Kasping einmal den Kopf aufgesetzt hätte, das müßte mich da auch her, und wenn es auch noch so wäre. Und wenn er mich umgeschmissen hätte, denn wäre es nicht meine Schuld. Ich hätte mich so viel geängst't, davon wäre das Ende weg, und ich hätte mich davon solchen häßlichen Druck vor der Herzkuhle, – wenn ich man bloß nich davon meine alten Krämpfen wieder wegkriggte, denn schadete es aber Kasping auch gar nicht; ich hielte es mich wohl aus. Nähme aber Hanning Düvel, was Rossen seiner wäre, den Tod davon, denn wäre es überhaupt fraglich, was es ein Schlagfluß gewesen oder Kasping. Kasping müßte mich ja aber wohl wissen, was er mich täte. Kasping wäre mich einmal so, daß wüßtet ihr mich man leider nicht. Den könnte ich mich hukepack nach Rom tragen und man einmal unsanft niedersetzen, denn wäre es mich gleich nicht recht!«
Min oll prächtig Ollsch de müßt sick æwer so vel lachen, de hadd de Fohrt so vel Spaß makt. »Ja, Fiken!« röp se. »Wohr is dat, Kasper-Broder künn bi den Herzog öppelst Kutscher warden. Hett de uns æwer dor dörchbröcht, vörut dörch den Lambrechtshäger Dik! Ick müßt man flink de Been up de Rüggbänk stellen; ick dacht, dat Water würd æwer dat Schantdeck gahn. In min ganzes Lewen bün ick man een eenzigstes Mal so flink dörch Water kamen, un dat was, as Michel un ick noch Brutlüd wiren. Dunn nehm Michel mi mal mit nah Warrmünn in sin nige Slup ! De ostliche Wind is ümmer falsch, möst du weten; un as wi dörch den Breetling mit vulle Smacken kitschten, dunn kem sonn ganz lütt Burr as 'n Nachtmütz grot an, un swapps! hadd wi dat halwe Boot vull, un ick wir as in 'n Handümdreigen bet an de Kneekehlen ruppe natt. Michel wir unter sick. Ick lacht em æver hell wat ut un säd: ›Ach, Michel, heww di man nich so! Sonn lütten Druppen Water den estimiert keen Seemannskind.‹ Ick müßt nahsten æwer doch bi Greten Podeißen Warnemünner Tüg antrecken, un dat stünn mi so fein, dat ick dat gor nich wedder uttrecken mücht. Dat is schad, dat Michel wedder up See is, sünst künn he mi dat betügen. He meent' dunn noch, wat ick as lütt Warnemünnersch so grall utsehg, he güng am lewsten glik mit mi nah den Preester, ha – ha – ha!«
»Na, na, lieb Ilsing!« säd dunn Kasper-Möhme un schüddt' den Kopp. »Werde mich man liebersten nicht allzu natürlich, und wenn wir noch unter uns wären! Du wüßtest mich woll: Kindesohr!« un dorbi twinkelt' se mit de Oogen nah mi un Gretenwäschen. Wi seten dor nämlich beid all up eenen Stohl vör dat Finster un hadden nah dat Veehhusendack ruppe keken, wo de Adebor grad sin groten Jungen mit Poggen fodern ded. Stoffer un Kasper-Ohm kemen dunn ok rinne. Stoffer hadd noch ierst 'n halwen Schepel Hawer för Rossen sin Pir inmäten hatt. »Wen wußt, wat de æwerall up den Landkrog in Doberan wat anners kregen hadden as ne Röp vull Heu, so'n Saunigel as Düvel was, dat künn he nich verantwurten!« hadd Stoffer seggt.
Wo nun nah sonne ansehnlech Motschon, as wi se hatt hadden, de rechte ansehnliche Gesundheit un de richtige Willen sick mit ne swibbendig vulle Schöttel vull handgrote Krutschen un langproppigen Rotspon, wur keen Farwergesell mit Bekbeeren æwer her west is, in een herzliches Invernehmen setten deit, dor kümmt denn ok so licht keen Kummer in, un wen sick dat noch nich versöcht hett, den günn ick dat, wat he dat mal deit, denn kann he ok dorvon nahseggen. Wi sett'ten üns to Disch, un nahst säd Stoffer-Ohm, wat he wünschen un hoffen ded, wo he Martini, wo he sick dat so denken ded, dat he sin Austköst gewen wull, – denn gew dat jo Gös un Aanten, un 'n Pölk künn denn ok all slacht't warden – de Ihr von de gesamte wierte Familige hebben würd. Afwisen let he sick denn nich, un denn künn Kasper-Möhme sick jo Gretenwäschen wedder mitnehmen, wenn se dörchut nich anners wull. Ihre gew he un sin Fru Greting æwer nich wedder her; bi de hadd sick dat Geblöt noch ümmer nich richtig sett't. Am lewsten behöllen se Greting ganz un gor bi sick, sonn fram lütt Aulamm as de wir. Un Kasper-Ohm säd donn:
»Stoffer! Broder! Ick will di wat seggen, Broder! Dorover lett sick reden. Beholl du de Deern so lange, Broder, ond sorge du vor eenen moigen Plusterschinken, stuw afhaugt ond nich onder tweeondtwintig Pund, ond for een Fohrwark brukst du denn, wat mi anbidröppt, nich to sorgen; ick nehm mi wedder Fohrmann Rossen sin Swartbrun ond Gelen ond fohr mi denn sülben. Dat hett mi so moi toseggt, Stoffer, segg ick di!« Un Christoffer-Ohm kek sinen Broder dorup an, as wull he to em seggen: »Dat is man god, dat ick keen Mietsfuhrwark holl!«
Gretenwäschen un ick wi freuten uns so vell dat wi mal wedder eens tosamen wiren, un lütt Greting vertrugt mi dat an, dat de Franzappels in den Barnstörper Goren all rip un plückt wiren un dat se 'ne ganze Matt för mi trüggstellt hadd, un de künn ick jo morn – Stoffer-Ohm würd uns den Abend doch nich furtlaten, dat hadd he all seggt – man mitnehmen; Fiken-Möhme hadd ehr dat verlöwt. Man so schön as de bewußten Zorenappels wiren se doch nich. – Dat letzte tuschelt se mi sachting int Uhr. Dunn würd ick doran denken, wat ick up den Landkrog eenen von de feinen Doberanschen Zuckerkringels för min Wäschen in Papier wickelt un in de Tasch steken hadd. Ick söcht dor nu nah un söcht dor nah, üm em Greting to gewen un ehr to wisen, dat ick ok an ehr dacht hadd; man de Kringel wir weg. »I, wo kann de oll Kringel man sin?« dacht ick dunn bi mi, un ierst den drüdden Dag besünn ick mi, dat ick em jo sülben ünnerwegs in de Angst verputzt hadd, as dat so hulter-kapulter dörch den Lambrechtshäger Dörpdik güng.
Wi blewen nu de Nacht in Barnstörp. Stoffer-Ohm hadd dor nu eenmal sinen Kopp dorup sett't, un Kasper-Ohm gew sick. Den annern Morgen nah dat Frühstück führt Hanning Düvel mit den Gelen un den Swartbrunen vör. He säd æwer keen Wurt nich von Piphacken un Hahnentritt to mi, as wi afzuckelten un ick bi em up den Buck set; man wenn he mi ankek, denn sehgen sin blotrünstigen Brassenogen likster Welt so ut, as seten dor twee Häktangelhakens achter, wur se sick all an half utdreigt hadden.
Bün ick æwerst mal recht in minen Lewen vergnögt west, denn so wir dat nahst up de beseggte Austköst. Gretenwäschen hadd nu all wedder mihre Klür ünner de Branen un hadd richtige Plusterbacken, un dor dat nu so god mit de undöfft un nich upseiht Melk bi ehr anslög, so süll se man lewer glik noch den Winter æwer bi Stoffer-Ohm bliwen. De Landluft dor güng nix æwer, un in dat fett Vierteljohr ierst recht nich, un de frischen Eier, de würden dor ümmer toierst leggt. »Un so'n frisch Ei ut dat warme Nest morgens up de nüchtern Mag«, hadd Friken-Möhme to Kasper-Ohmen seggt, »æwersten regelmäßig un denn middags so'n halw Pund Schinken achterher, dor is mihr Sinn in as in Dokter Zipollen sin ganze Klistiersprütt un de gesamte Hirschapthek mitsamst den Proviser, un wo dat nich ansleiht, Swager, glöw du mi dat, dor is keen Hülp an, un wenn een Engel von den Hewen dalstiggt un sick as Aptheker un Dokter sett't.«
Dat wir jo nu begriplich bi minen Öhme in Barnstörp den helen Dag eitel Fülle und liebliches Wesen, un mi wir so moi to Sinn as den Esel op den Plummenbom; un as nahsten dat Danzen losgüng, dor let ick min lütt Wäschen ok nich eenen Ogenblick ut de Hand un danzt mit ehr de hele Nacht dörch un een rundes Lock in min Schohsahlen. Vel spraken würd dor nich bi; man alle Ogenblick nickt ick ehr mit den Kopp to, un wenn se mi denn so schelmsch mit ehr grellen Ogen ankek un mi wedder tonicken ded, denn wir mi so woll to Mod', as wenn mi in 't Lotto man noch een eenzig lütt Nummer an de söß fehlen ded, un denn wir ick vull.
De Blick is mi æwer min Lewen lang nich wedder ut den Kopp kamen, mit den Greting mi in de oll Marigenkirch ankek, as ick von den Herrn Diakonussen de negsten Ostern konfirmiert würd. Ick wir dunn all an dat Buttenn von min föfteihnst un se dunn grad vierteihn Johr un sæben Wochen. Ich süll den annern Dag mit den »Emanuel«, Kaptein Bradhiering, in See un dat ok glik in dat Kattegat, un dunn kek se mi so iernsthaftig un so indringlich un doch so fründlich an, as wenn se to mi seggen wull: »Na, nu do mi æwer ok de Lew, Andreeßing, un verget mi den iersten Petri fiw, fiw nich!«
De gesamte wierte Familige wir nämlich mit in de Kirch un nahsten bi üns to Middag, un de Barnstörpers ok. Dat wir jo min Ihrendag. De Stimmung wir æwerall sihr iernsthaftig. Vel spraken würd æwer Disch bi min Ollen nich, un glik nah den Koffee führt ok all den Barnstörper sin Bänkwagen wedder vör, un donn säd Christoffer-Ohm to mi.
»Na, Bengel, denn schick di ok, un wenn du nahsten so wit büst, denn reed ick di 'n Sößteihnstel, dor hest du min Hand up!« Oll Mæhne-Tanten stök mi stillswigens 'n lübsches Markstück in de Hand. Kasper-Ohm hadd mi in de Kirch un æwer Disch scharp up den Kiker namen hatt, æwersten nix seggt. As æwer Christoffer-Ohm mi de Toseggung makt hadd, dunn wir de Gelegenheit för em dor, un dunn säd he:
»Wat ick dermaleens don do, Jonge, dat steiht dorhen! Man dat ick wat don do, dat steiht nich dorhen, ond wann der Accidenz ierst dor is, denn so bün ick ok dor, ond nu sorg Er sülben for der Accidenz, Jonge!«
Und donn müßt Kasper-Möhme ok noch ehren Semp dorto gewen: »Wenn mich dich die bösen Buben locken, dann folge mich ihnen man liebersten nich, lieb Andreeßing! Du wüßtest mich woll, wie viel ich mich immer von dir gehalten hätte, und wenn du mich vertrinken solltest, denn vergiß mich man nich, wie gern ich dich immer alles gegönnt hätte!«
Gretenwäsching gew mi æwer noch 'n Signal mit ehr Taschendok, as de Barnstörper Bänkwagen baben üm de Strateneck bögen ded. As wi nahsten alleen wiren, dor säd min Oll to mi:
»Du hest nu de Slüngeljohren achter di, Andrees! Dat ick Bradhieringen nich æwer di klagen hüren do, dor richt di nah!« Un dorup kreg he sinen Näsenkniper un de Affisen vör.
Min Ollsch nehm mi æwersten nah de Achterstuv rinne, un dunn woll se mi ok wat seggen, man se kreg dat nich rut, un as de Rührung se dunn æwerkamen wull, donn brök se kort af: »Na, Kind, du versteihst mi ahn Würt! Un nu tell mi din Seestrümp in din Seekast mal to!« Und dor müßt se jo den Kopp bi dal bögen, un dor sehg ick dat man, wat ehr de hellen Tranen man ümmer so piplings æwer de Back nah de Seekist mit rinne un up den Deckel von ehr eegen Gesangbok föllen, dat se baben up min Busseruns all mit inpackt hadd.
Nahsten tröck ick mi min Pijäcke an un güng nah 'n Strann dal nah de oll Ballaststäd hen. Dor dröp ick mit min goden Frünn Vogel Strauß un Hans Holtfräter tosamen. De waren ok den Dag konfirmiert worden, Vogel mit mi, un Hans an Sankt Jakobi. Hans würd ok Seemann un güng mit Jochen Jenßen. Vogel hadd æwer 'n Rop an dat Witte Kolleg annamen, as he säd, de würd Stiefelfuchs, as sin Oll ok wir; to See güng he ok jo am lewsten, man dat he sinen Ollen to Hand gahn un furtst Geld verdeenen müßt. Un dorup güngen wi tohop üm den Wall rümme bet nah den ollen Dwinger vör dat Steendur un wedder trügg, Hans un ick mit den richtigen Schiemannstritt, een lüttes Priemtje achter de Kusen, Vogel æwer mit minen Ollen sinen afleggten Kastorhot up 'n Kopp, den min Oll upschostern laten un Vogeln to sin Konfirmatschon schenkt hadd, un eenen allmächtigen Blomenstruß vör de Bost, seelensvergnögt, un dorto fleut't Vogel uns noch eens vör, ierst as 'n Stieglitsch un nahst as 'n Kanarjenvagel un toletzt liksterwelt as 'ne Nachtigall.
Den annern Dag leg de »Emanuel« all ünner Moen un tackt' för 'ne forsche Nurdnurdwest, un ick hadd mi all dreemal spigen müßt, so'ne bannige See stünn dor. Ick wir ok glik een rundes Johr fuurt, ierst nah Hartelpool un dunn von dor nah Zette un dorup nah Opurto, un in Antwerpen legen wi den Winter æwer; un as wi dunn wedder vör Warrmünn Anker smeten, wir richtig Ostern dor un sehg ick dat mit an, wo Gretenwäschen insegnet würd. Ick wir 'n halwen Kopp grötter worden, un min beiden Hänn de gewen minen Öhme sin Ballastschüffeln nich vel mihr nah. Greten wir nu nich länger in Barnstörp. Hadd sick de æwer wedder rutemakt! Man sünst wir se noch ganz so as sünst gegen mi, tovertrulich, as wir se min Süster, un künn sick nich nog wunnern, wo anners mi dat nur let: ick kreg jo woll all Dunen ünner de Näs'.
Un as wi bi Kasper-Ohmen nahsten von Disch upstünnen, dunn nehm se mi bi Sit un wies't mi een feines Stammbok, dat hadd se von Mæhne-Tanten to Wihnacht kregen, un dor hadd sick noch nüms nich inschrewen, wil ick de ierst sin süll. Un dunn besünn ick mi ok nich lang. In de Accidenz, as min Uhme säd, wir ick un schrew ehr noch den süstigen Nahmiddag in uns' oll Achterstuw mit de feinste Fraktur un vier saubre Vergißmeinnichten, jede fein üm een Anker rümme tekent, in de Ecken, up dat vörletzt Blatt:
»Symbolum: Höltendrætick – Zarenappels – Anna Maria Sophia –
Ich halte an dir fest
Wie ein Vöglein an sein Nest,
Wie ein Menschenkind an Erden,
Ich denk, wir werden Ehleut' werden.
Motto: Morgen, will's Gott, in Kopenhagen!«
Minen Namen schrew ick æwer nich unner; se kennt jo min Handschrift. Sülben mücht ick dat Greting æwer doch ok nich gewen, dat scheniert' mi doch, un so stök ick dat Stammbok vorsichtig in dat Futteral un slög dat in Schriwpapier un sieglt' dat mit dree Siegels to un addressiert dat an »Ihre Wohlgeboren Mademoiselle Margaretha Pötten allhier«, un æwergew dat Durick Peyßen den Abend vörher, ihre ick wedder mit den »Emanuel« in See güng, un dat wir dree Dag' dorup, denn de »Emanuel« leg noch mit Ballast up de Reed un hadd Order nah Kopenhagen för 'ne Fracht to lopen.
As Unkel Andrees sin Schiemannsgoorn so wit afwickelt hadd, dunn slög de Klock baben up den Marigenturm teihn, un de Nachtwächter unnen an de Strateneck füng an to kreigen.
»Kinner un Lüd!« röp dunn Unkel Andrees un fohrt up sinen Armstohl in 'n Enn. »Nee, dit is mi uter allen Spaß! De Klock is jo all teihn, dat is jo all æwer Börgertid! Nee, nu nehmt mi dat nich æwel, dit geiht nich! Wat Mutter sick man blot dorvon denken deit, de hött säker noch mit dat beten Bors för mi dümme. Dit geiht in 'n Lewen nich god! Dat anner, wat dor noch nah is, dat erlat't mi nu man; dat verklor ick juch 'n annermal!«
Donn schreg æwersten min Fründ Ratzmann: »Was denn, Herr Kapitän! Sie wollten sich hier so von Bernadotten und Müratten absegeln und uns das Nachflöten lassen?«
»Ich bin ganz Ratzmannen seine Meinung!« röp donn min Fründ Dokter Scheper. »Wenn das auch ginge, so geht es nich. Da sind noch zwei volle Schatos nach, Kaptein, un die wollen berücksichtigt sein, daß Sie das man wissen! Das ist reeller Siebenundvierziger, Herr! Wissen Sie, was das sagen will? Das wäre ja eine Sünde wider das elfte Gebot, wenn wir so was von Ihnen so stillschweigens genehmigten!«
»Und eine Sünde und Schande wäre es, Herr Kaptein, wenn wir Ihrem mordverbrannten Rebeller von Neffen da auch nur einen Fingerhut voll von dem edlen Safte zu seinem Frühstück morgen übrig lassen wollten. Das hieße ja Hanßens Gesinnung gänzlich verkennen!« säd Hannings.
»Und wenn Sie nu noch widerstehen können, Herr Kapitän, denn mache ich mich selbst auf die Strümpfe und hole mir die Erlaubnis von Ihrer werten Frau Gemahlin!« säd Knieper un schenkt Unkel Andrees den Kros wedder vull. »Da sehen Sie gefälligst mal her, Herr! Das ist die stoffgewordene Sonne des mittäglichen Frankreichs, Herr!« Un dormit höll he Unkel Andreeßen dat vulle Kristallglas vör dat Licht un sett't dat vör em dal. »Bernadotte ist die Parole, und Gretchen will doch auch erst anständig unter die Haube gebracht sein. Sie haben Gretchen hier vor unser aller Ohren ein Eheversprechen gemacht. Darauf können Sie gerichtlich belangt werden, Herr! Ich übernehme die Sache ohne Vorschuß, und denn wollen wir mal sehen, was danach kömmt!«
»Na, denn för mintwegen!« säd Unkel Andrees un gew sick. »Denn will wi dat man een Sündenvergewen sin laten, un denn is dat all een Afwaschen. Ut de Bors möt Mutter denn morgen Plückfisch maken! Man Bernadotte wir dat nich, Jochen Mürat is dat west! Min Oll leg donn grad mit den ›Poseidon‹ ünner swor Havarie in Gotenborg. Ick sülm führt dunn mit minen Fründ Hans Holtfräter, beid all as Jungmanns, up de ›Providentia‹. Kasper-Ohm wir all wedder von Petersborg trügg. Dat was all lat in den Harwst, Anno söß, as wi von Riga ut up de Reed vör Warnemünn ankemen, un wi hadden dor keen Ahnung von, wat ünner de Tid to Hus passiert wir.
»I, dat sünd jo woll gor Kanonen, de dor up de Schant baben bi dat Lock stahn«, säd oll dick Maack to sinen Maat, as wi de Reed anseilen deden, un gew den Maat den Kiker. »Kik doch mal eens sülben!« Wi keken all oewer de Reeling un makten lang Häls.
»Jawoll sünd dat Kanonen!« säd de Maat, as he henkeken hadd. »Un Kommißfreters sünd dor ok bi. Ich heww al 'n Stücker twölw tellt vörn up de Schant, un in de Vörregg dor krimmelt dat man so von bunte Kaputröck un Borenmützen!«
Wi hadden de Lotsenflagge uphißt, man keen Lotsenjöll let sick vör dat Lock sehn, un dor wi man Ballast inhadden un dat stramm nordwestlich weigen ded, so kitschten wi bi dat Spill vörbi, beleden de Segels un smeten 'ne Troß an dat Kisten-Bollwark. Reten wi æwersten de Ogen up!
»Futr di Morblex!« säd ick to Hans Holtfräter. »Wenn dat nich de Franzos is, denn will ick keen Türksch verstahn!«
De Troß von de »Providentia« wir noch nich an den Pahl fast, dunn klasperten ok all 'ne halw Stieg von de Quaduxenfreters an Burd, un würd dat dunn een Futern un Zackern un Bugern, ümmer mit den blanken Säbel in de Fust. Oll dick Maack müßt mit nah de Vagdi mit de Papieren; man he kem ball wedder trügg. 'n Engelsmann wir de »Providentia« jo nich, un to halen wir ünner Deck ok nix, un so leten se uns denn lopen. Un dat wohrt dunn ok keen Viertelstunn, dunn smeten wi de Troß af, braßten de Fock, halten den Klüver up, un vörwartsch güng dat dörch den Strom de Kisten lanke dörch den Breetling, un nah 'n Dreeviertelstunden legen wi bi de Koßfellerbrügg. De Strandduren, Mönkedur, Koßfeller- und Borgwalldur, wiren duwwelt mit Postens besett't; weck Borenmützens up 'n Kopp un weck Helms mit Pirswäns' achter, all Musketen up de Schuller. Ick künn de Koßfellerstrat ruppe kiken un kreg dat orig mit de Angst, an minen Ollen sin Hus to kamen. Hans Holtfräter güng dat grad so. Ick säd dat Maacken. »Je«, säd de, »för mintwegen gaht ji man; wenn ji man dörchkamt!«
Ick gung mit Hans' gradwegs up dat Stranddur to. De hellen uns æwer de Pargenettens vör un schneuzten uns an: »On ne passe pas!«
Wi kratzten uns achter de Uhren. – »Hans«, säd ick, »wat nu?« »Je«, säd Hans, »wenn dat nich dörch de Mur geiht, dennso geiht dat sacht æwer de Mur. Achter den Blagen Turm bi de Fischerbastschon dor mücht dat sacht gahn; dor wet ick Bescheed; dor hett de oll Strandmur 'n Riß. Wenn 'n dor de rechte Fot insett't un mit de recht Hand baben in dat Rüstlock grippt un nahst de linke Fot in de Turmeck stemmt un mit de linke Hand in dat anner Rüstlock langt, dat dor is, denn geiht dat, Andrees! Un dor bün ick man all 'n poor mal nachts æwerstegen, wenn de Strandduren to wiren un ick to lat von de Fähr inkem verleden Winter. Wenn dor man nüms nich is!«
Na, wi dor ok hen! All de Strandduren wiren richtig mit Postens besett't, un vör uns red grad een Pikett nah den Wall ruppe, de blanken Sarrassen in de Fust. Baben up de Fischerbastschon stünn ok een Posten bi de söß ollen Stadtbrümmers dor. Achter uns red 'n anner Pikett ranne, dat wir æwer noch wit achter trügg, un as ick mi dornah ümkek, sehg ick dat man, dat 'n franschen Korporal mit söß Mann nah de Koßfellerbrügg rup marschieren un an Burd von de ›Providentia‹ stigen ded. De Schepen, de dor sünst noch in 'n Haben wiren, de legen all an de Pahls up de Lag, de ›Anna Maria Sophia‹ ok. Dat Bollwark ling un lang was klor, un vör dat Badstüwerdur stünn ne riden Batterie upführt, un dor wiren dree hölten Baracken bi upslahn. De Pir stünnen sadelt in twee Reegen langs de Stadtsit, un de Franzosen hadden dat in de Baracke mächtig hild üm de Feldketels; denn se wiren dor grad bi dat Schaffen, so vel sehg ick man. Von Rostocker Inwahners wir æwersten ok keene Seel nich to sehn den helen Strand lanker.
Wi hadden uns an dat Bollwark dicht bi den Strom langslängelt. Anropen würden wi nich von de Schildwachen, un as wi gegen de Fischerbastion kemen, dunn hadd de Posten dor baben up dat oll Rundeel sick ümdreigt, so dat de Franzos dor uns nich to sehn kreg. An den helen Strann wir keen Minsch nich wider to sehn, un so kemen wi glücklich bet an den Blagen Turm unner den Wall. Dat Hans dor 'n Wessel hadd, as de Jäger seggt, dat sehg ick glik. He besünn sick ok keenen Ogenblick. De Turmeck verstök uns vör de fransche Schildwach up dat Rundeel. As son 'n Kater, de up dat Nahwern geiht, was Hans baben up de Strandmur un ok furtst doræwer weg un Haben binnen. Hal een – hal twee – hal dree – ick em nah!
»Qui vive!« röp dat achter uns, as wi beid glücklich an de anner Sit un in de Stadt rinne wiren. »Sacre nom de Dieu! Halte là!« un dat was dat Pikett Schassürers, dat achter uns her in forschen Draw ranne drawen ded.
Je ja; je ja! Wi beid kitschten üm de Eck von den ollen Blagen Turm rümme un dat ok vörfötsch in de Lastadie rinne, un weg wiren wi. Hans Holtfreter wir nich so flink to Been as ick. He röp mi noch nah: »Wenn wi uns drapen willen, Andrees, denn is dat up 'n Hegengeisthoff, dor hett min Wäsch 'n Præben in!«
Ick flög mihre as ick güng dörch de all Lastadie. Nahst æwersten besünn ick mi un nehm 'n ruhigen Gang an, dat hadd sünst upfallen könnt. Dat wir kolt, un de Husdören wiren all to. Von Franzosen wir nich vel to sehn. Man hen un wedder sehg ick Monturen an de Finstern. So üm Middag rümme wir dat. De Klock slög een, as ick ut den Krönkenhagen in min eegen Strat rinne bögen ded, un dor was denn dat ierst, wat ick to sehn kreg, min Öhme in eegenste Person, den Dreemaster mit de Goldburden up, 'n Kopp un dat lange spanische Ruhr mit den Sülwerknop in de Fust, un so seilt he de Tritten von sinen Süll dal, as hadd he ok keenen Ogenblick Tid nich. Ut sin Husdör rute kort achter em kem dunn eenen forschen, staatschen Kierl. Dat müßt 'n Franzos sin, dat sehg ick woll, wenn he ok een von Kasper-Ohm sin Piläckes an hadd un ut een von minen Öhme sin langen Pipen smöken ded. Dat Pijäcke sehg narrsch nog ut to de langen Kneegamaschen, un üm den Kopp hadd he 'n buntsiden Dok as sonn Oort Mütz upsett't. He blew æwer up den Süll stahn, kek minen Öhme nah, füng hell an to lachen un dreigt sick nah Gretenwäschen üm, de ehren lütten saubern Flaßkopp ängstlich ut de Husdör rutestäken hadd.
»Kasper-Ohm!« röp ick, »Kasper-Ohm!«
Wen æwer nich hüren ded, dat wir min Öhme. De fohrt in vulle Fohrt nah minen Ollen sin Süll ruppe un dat in dat Hus rinne, as wenn de Schostein dor brennen ded. Dor müßt wat los sin. Ick em nah. – Wir dat æwersten een Skandal in de Achterstuw! De Stuwendör stünn halw apen. Kasper-Ohm un min Ollsch stünnen dor vör den Disch un hadden mi dat Heck tokihrt. Up dat Kanapee leg æwer mit Stewel un Sporen so 'n lütten Lümmel von Franzos, so 'n lütten Drekeshoch, drög as ne Backbeer un gel as ne Pomeranz un mit 'n poor richtige Rottenogen in 'n Kopp un futert dor as 'n Kuhnhahn, den 'n roden Lappen vörhollen ward. »Viandi!« schreg he. »Fromaschi! Konjack! Pack – pack – pack – pack!« un dormit slög he mit de Fust up den Disch, dat dat man orig so knack! säd.
»Wurans Pack, Monsüre? Wen is Sin Pack hier, Monsüre? Wen meent Er mit dat Pack?« schreg Kasper-Ohm. »Parle vu di Franzi, Monsüre? Wann Er Pack seggen deit, Monsüre, dann segg ick för min Part Bagaschi! Kumprene vu, Monsüre? Un dat heet Swintrecker up Dütsch, ond wann Er dat hier nich wedder loswerden kann, dann nehm Er dat mit nah Frankreich un makt Er Sin Moder eenen Presenten dormit, verstande vu, Monsüre?«
Dunn füng ok min Ollsch an, ganz mächtig gegen den Franzosen an to zackarieren. De linke Hand hadd se in de Sit stemmt, un in de recht höll se ehren nigen Hoorbessen, un de Mützenbänner flögen ehr man so üm den Kopp as Stormwimpels.
»Dat is schön von di, Broder, dat du mi to Hülp kamen büst, Broder!« hürt ick min Ollsch seggen. »Denk di, Broder, de infame Kierl will keen Pannkoken fressen. Dat is man so'n oll gemeenen Trumpeterbengel un biert sick düller as min beiden Offizierers in de Vörstuw, de, Gott sei geklagt, ok patzig un hochsnutig nog sünd un wovon de een ümmer 'n halwen Brand hett. Ick gew den Lausangel dor so'n schönen Pannkoken mit 'n fingerdicken Speckstiern dor in un so'n feines Backplummenmos, de Biestowsch Propost kann sick dat nich beter hollen, un wat deit de oll hungrig herlopen Lusjunge? Schriegt ümmer: ›Vijandi! Vijandi! Pack – pack – pack – pack!‹ fuchtelt mi mit sin blanktreckt Kesmetz ümmer üm de Näs' rümme, dat ick man hier nah den Hoorbesen heww gripen müßt, üm mi to verdeffendüren. ›Pu – ah!‹ – schriegt he – un wiest up dat Plummenmos, ›Pu – ah!‹ – schriegt he un wiest up den Pannkoken. ›Nix Pannkoke! Viandi! Pack – pack – pack – pack!‹ un stellt mi toletzt den Töller mit den Pannkoken up den Spikasten. Ick nehm æwersten den Töller wedder up un stellt em vör em hen un säd: ›Probier sick, Monsüre! Probier sick!‹ Wat deit dunn de infame Pomuchelskopp ? Qualstert mi vör min sichtlichen Ogen up de schöne Gottesgaw, un dunn nimmt dat Krætendings den Pannkoken von den Töller un smitt em all den Speegel, dat he dor ok furtst an hacken blewen is. Dor kik, Broder, dor sitt he noch!«
»Futr di Morblex!« röp dunn Kasper-Ohm. »Will den Pannkoken nich fressen, Süster, seggst du? Fuchtelt di mit dat Kesmetz üm de Uhren, seggst du? Smitt den Pannkoken an dat Speegel, dat der Pannkoken dor ok furtsten an hacken bliwwt? Morblex noch mal to, will dat æwersten kalfatert sin!«
Dorup dreigt he sick vull gegen den Franzosen, fört den Span'schen an dat Knopenn' an, böhrt em in't Enn' un schreg:
»Kennt Er den Korporalstock woll, Monsüre? Futr di Morblex! Parli vu di franzi, Monsüre? Vule vu oder abersten vulle vu nich? Kumprene vu, wat Maneer is? Verstande vu, wat Respekt is? Alons izi! Hal Er mal den Pannkoken up de Städ wedder dal ond freß Er den, will Er oder will Er nich, Karnalji?«
Fohrt dunn æwer dat lütte Karnickel von Franzos up, tröckt wedder sin lütt Plemp blank un wull up minen Ohme infohren.
»Kusche vu!« schreg Kasper-Ohm. »Kusche vu, Monsüre, oder ick schlah em den Brägen to Pottkes!«
Man dunn steg in min Ollsch dat Pöttenblot ut dat Occiput in de Branen rinne; se hadd vel to vel Praxis an mi in ehren Lewen hatt. Swapps! slög se mit den Hoorbessen to, un swapps! flög ok den Franzosen sin Kesmetz in de Aweneck.
»Zacker di futr di bugr!« schreg min Öhme un wull mit den Span'schen toslahn.
Ick wir ok all tosprungen, üm mit to Hand to sin, wenn Holland in Not kem. Donn röp dor æwer wat achter üns: »Attention! Sein sick ruhig der Madame! Sein sich ganz ruhig die Monsieur! Die kleine trompette von die Cwasseurs zoll sick gleik fressen der Pannkuke. Werden mick gehen su spreck einer Wort mit die kleine poltron die trompette! Sein sick serr kut der Omelett for die kleine pollisson, die trompette, sweimal serr kut. Zoll sick gleik fresse der Kuke mit der Plommenmaus! Brauken sick keiner Packpack!«
Un dat was de grot Franzos, de up Kasper-Ohm sinen Süll stahn hadd, dat wir de Tamburmajur von General Savary sin Grenadürers, un de leg bi Kasper-Ohmen in Quartier.
Füng de dunn æwersten an to futern mit den lütten Trumpeter. De Racker wull abslut nich an min Ollsch ehren Speckpannkoken ranne. Man he müßt. De Tamburmajure langt em sick mit eenen Ruck æwer den Disch ræwer, hüll em mit de stiwen Arms vör sick weg, as 'n Adebor ne Pogg, un pust't em den Damp von Kasper-Ohmen sinen Schippertoback so lang ünner de Näs', bet he to Krüz kröp un an den Pannkoken sin infame Schülligkeit ded. Man een Gesicht makt he dorto, as bet he in 'n Kohflarrer, un so giftig sehg he dorbi ut as 'n Taschenkrewt, de von 'n Warrmünner Jungen mit 'n Bullenpesel tarrt ward. Aewerst dat hülp nich; he müßt för god den Pannkoken bet up den letzten Happen verputzen. De Tamburmajur sehg dorbi sihr hæglich ut, langt sick den lütten Franzosen sin eegen Trumpet von den Stuwendörnagel un blös em to den Pannkoken so'nen putzlustigen Marsch, dat ick hell uplachen müßt. Man so drad as de lütt Trompeter den Pannkoken wegstaut hadd, dunn sprüng he ok up, draugt mit beid Fusten wild üm sick, dat ut de Stuwendör un Hoffdör rute un smett buten Ballast æwer Burd as 'n Garwerhund.
De grot Tamburmajur kek em nah un lacht sick, un dorup säd he: »Brauken sick keiner Pack pack die kleine trompette, sein sick einer Gourmand, sein sick von die Straßbourg, aben sick wollen gemaken einer rôti von der Madame seiner Gans auf der Off. Haben sick gemacken zu vieler Lärm for der Omelette. Müssen ihm macken die Antoine Bouton einer weniger Musik zu seiner Pannkuke, ha – ha – ha!«
Kasper-Ohm säd æwersten to mi: »Süh, is Er ok wedder dor, Jonge? Dat nehm ick Em god, dat Er wedder dor is. Dat is min Süster Illsche ehr Jonge, Monsüre Butong! Nu kann der Jonge sin Moder sülsten an de Sit stahn; de Knaken hett er dorto, dat süht Er woll, Monsüre! Ond nu kam Er man, Monsüre, ond wis Er mi dat noch mal mit de Tippmariaschen, ond wenn Er denn Lust hett, dann will ick Em dat noch mal vormaken, wat dat mit den Kleverjassen up sick hett. Der Jonge dor kann hüt abend mit in de Bucht springen, der versteiht sick dor ok all up, ond dann brugen wi üns eenen lütten Gintoddy dorto, wo Em dat recht is, Monsüre! Der Jonge dor der fohrt nu all as Jungmann, der hett nu all sin richtigen drei Seejohren up de Schuller, ond der dreggt ok all sinen Gintoddy, Monsüre, dor segg ick god för! Lat Er sick bi Sinen Ohm sehen, Jonge, wann der Klock fiw slahn deit, hört Er?« – Un dormit güng Kasper-Ohm un Monsüre Butong wedder nah minen Uhme sin Hus rümme.
Wohr wir dat, eenen feinen, forschen Kierl was de Tamburmajur, söß Fot un twee Toll in sin Strümp, grad so as Avkat Ratzmann dor in de Sofaeck, – säd Unkel Andrees, – grad so'n grot Ogen; man sin Hoor ünner dat bunt siden Dok gnäterswart as sin Boort, de em æwer de Bost bet up den Buknabel dalhüng. Dat Stückschen mit den lütten Knurrhahn von Trumpeter dat hadd he ok gor to putzlustig un so recht nah min Gustibus afspelt. Dor was so feine Klemm in wäst, all so ballaststädenfäschen. Vogel Strauß un Hans Holtfräter hadden dat mit ansehn müßt. Ick wir am lewsten glik mit nah minen Öhme rümme gahn, so gefüll mi de Tamburmajur, Monsüre Butong, as Kasper-Ohm em heten ded. Un denn hadd ick jo ok Gretenwäschen, von de ick jo man ierst den lütten Flaßkopp von to sehn kregen hadd, för min Lewen giern up de Städ Goden Dag seggt. Man min Ollsch let mi so flink noch nich los. Ick müßt mi bi ehr up dat Kanapee in de oll lütt Achterstuw dalsetten. Dat ded ick denn ok un hürt' gedüllig to, bet se sick rein utspraken hadd, man 'n beten as Kohl un Röwen un Mangeten güng dat dörchenanner. De lütt Trumpeter güng mitdes ganz deepsinnig up den Hoff, dat sehg ick dörch dat Finster, ümmer up un dal, un kek vör sick weg, as hadd he dor 'n Daler verloren un wull den wedder söken. Mennigmal stünn he æwer ok wedder 'n Ogenblick still, un denn draugt he wedder mit de Fust in de Luft, un dat sehg ick ok recht god, un dunn dacht ick bi mi: »Dat Wruckdings dat, wat dat woll will? Wenn dat Rottendings sick musig maken will, för den büst du jo Kater nog!«
Na, min Ollsch müßt mi dat all jo nu vertellen. De freu't sick so vel, dat se mi nu wenigstens wedder bi sick hadd: – Vatting hadd jo nu dat Mallür in de Kattegat hatt. Wen wüßt, wenn de wedder binnen kem. Dor künn god un giern de Winter æwer hengahn, un bi de swore Inquartierung 'n Mannsminschen to Hus to hebben, de an dat Hus hüren ded, dor wir doch wenigstens 'n Trost in. De Franzosen wiren nu all vull acht Dag' in de Stadt. Dat wir man 'n Sprengkurps von General Müratten sin Division; man uns eegen Herzog de hadd dat jo woll all verlopen müßt, un Mürat wir gistern Abend sülben kamen, Blücherten hadden se jo all in Lübeck fastnamen, un wo dat nu warden süll, großer Gott! dat wüßt keen Minsch. Twee Offizierers von de Schassürers uter den lütten Quaduxenfreter von Trumpeter hadd se alleen in Quartier, un Kasper-Ohm hadd ok noch twee Offizierers uter den Tamburmajur innehmen müßt. Großer Gott! de freten 'n armen Minschen Näs' un Uhren af, so hungrig as de wiren. Un de een von ehr Offizierers hadd all Vatting sinen schönen Jamaikarum halw weg, söß Buddels wiren dor man noch von nah, un nu hadd dat Undiert von Trumpeter jo noch gor an ehr twölw Fettgös' up den Hoff ranne wullt, de se sick so mäusahm fettnudeln ded. Nu wüßt se jo, wat he mit sin ›Pack – pack‹ eegentlich hadd beseggen wullt. Großer Gott! Dat fehlt ok noch blot. Dat wir noch 'n Glück, dat de Tamburmajur so'n verstännigen Mann wir, sünst hadd dat sin Leder nich god gahn mit den verblixten lütten Quesenkopp. Un nu wir ehr dat all klor. Na, dit künn ehr jo passen, ehr schönen twölw Gös'! Ihre bet se sick den lütten Finger af. So'n fett Gos de döggt jo æwerall nich tom Braden, dat wir jo man blot von wegen dat beten Smolt, wider wir dat jo nich, un de poor Spickbösten. Vatting mücht jo so giern Gos'smolt mit 'n beten hollanschen Kes' up un Spickgos mit Melktüffeln, dat wüßt ick jo recht god. Un min Seestrümp de hadd ick doch woll all richtig nah de intekent Nummer wedder tohopen treckt un in de Seekast leggt, dat Hans Holtfreter dor nich hadd ankamen künnt!
Dunn besünn sick æwersten min prächtig Ollsch mit eens, dat ick woll noch nich Natt noch Drög kregen hadd, un woll mi abslut noch 'n Pannkoken backen; Deeg wir dor noch. Man ick säd, ick hadd noch an Burd schafft. Un nahst vertellt' ick ehr, wo Hans un ick dat anstellt hadden, nah de Stadt rinne to kamen, worup se mi bi den Kopp kreg un richtig afküssen ded un säd: »Din Öhme hett recht, büst doch eenen murdverbrannten Rebeller; wenn se di nu dorbi kregen hadden!«
»Se weten jo, Mutting!« säd ich dunn, »man blot sick nich kriegen laten, seggt Vatting ümmer!«
»Na, na, na, na! Ick heww nix nich seggt. Wenn du doch man nich mal anlöppst, Bengel! Ick beww ümmer so'n heemliche Angst.« Nahher hülp dat æwer nich, ne Taß Koffi müßt dat doch noch sin, un so makt se sick ok swinn dorbi. Dorup kloppt min Ollsch an dat Finster un wiest den lütten Trumpeter de Kaffeekann un rop: »Monsüre, Monsüre, sein sick di Koffi klor purr vu! – De Rackers stellen sick man so, Andrees, verstahn don se allens recht god, dor möt man de richtige Accento upsett't warden, as din Öhme seggt!« Na, dunn kem jo dat lütt Quaduxendings wedder von den Hoff rinne un sett't sick an dat Finster to sin Taß Koffi un halt sick so'n ganz oll lütt missingsch Pip up de Tasch, nich so lang as 'n Finger, un füng an to smöken. Dorbi kek he mi un min Ollsch ümmer ümschichtig so gnittschäwsch mit sin flinken Rottenogen an as so'n Apkatt achter 'n Gitter, un mennigmal grient' he sick halwwegs, dat all sin lütten witten Tähnen to sehn kemen, dat mi dat vorkamen wull, as hadd he ne Schikan in' n Sinn. Ick säd æwersten wedder to mi. »Mak du di man blot musig, mein Junge! Di regier ick sacht un blas di ok 'n Marsch dorto, kümmt Not an 'n Mann. Do du mi blot den Gefallen!« – denn ick hadd mi dunn all von de See un den Keks mächtig rute leggt, un in min beiden Fusten dor set dat komplette Pöttenblot in, un de leten sick all as 'n Poor richtige Afleggers von minen Öhme sin Ballastschüffeln an.
Dorup füng dat an to schummern un kreg ick dat mit so'n Driwwel nah min Gretenwäschen, dat ick to min Ollsch säd: »Na, Mutting, wenn Se dat nu so recht is, denn gah ick nu woll 'n beten nah Kasper-Ohmen rümme.«
»Dat do du, min Sæhn!« säd se donn. »Ick denk, ick kam di glik nah. Bet min franschen Offizierers wedder an dat Hus kamen, dat kann lat warden, so'n Hopphei, as de Lüd seggen, as dat hüt up dat Rathus giwwt. Alleen bi den Tater dor mag ick ok nich sitten. Ich denk, ick stek em lewer glik Licht an un sett em Kes', Botter un Brot un ne Buddel mit Kæm hen, denn giwwt he sick sacht. 'n beten inbött möt vörn ok noch warden. Nee, wat mi dat lew is, dat ick di wedder an dat Hus heww, dat kann ick di gor nich seggen, Andrees!«
Na, dunn blew ick jo nu so lang bi min Ollsch, bet se allens to Schick hadd, un dorup güngen wi beid nah Kasper-Ohmen rümme. Greting würd bet achter de Uhren rot, as se mi to sehn kreg, un kek von de Sit weg, as mücht se mi gor nich in de Ogen sehn, as se mi de Hand gew; dat mücht jo woll von wegen minen feinen Vers in ehr Stammbok sin. Ick hadd mi jo natürlich för de ierst Heuer, de ick as Jungmann verdeent hadd, ok 'n feines Stammbok in roden Korduwan inbunnen köfft, wo se sick toierst inschriwen süll; man dat hadd se all sit Johr un Dag in Hännen un mi noch ümmer nich weddergewen. Ick hadd se gor un gor to giern dornah fragt, æwerst dat güng jo nich anners as ünner vier Ogen. Kasper-Möhme bröcht mi ok furtst up anner Gedanken un säd to mi:
»Süh, büst du mich auch wieder da, Andreeßing! Na, das wäre mich man lieb, daß du wieder da wärest. Nun hätte, was dein lieb Mütting is, doch wen zur Hand, wenn es mich not täte. Hausmädchen hielte sie ja sich nicht, und das bißchen Kartoffelnschellen, das kenntest du mich ja woll aus dem Grunde. Kochsmaat wärest du mich jo woll noch, oder wärest du mich schon avansürt?«
Kasper-Ohm röp æwer:
»Ahoi, Jonge! Nu vor den Kleverjassen! Besorg den Disch mal, Greten! Nich wohr, Monsüre Butong? Ond denn segg Durick, wat se noch twee Formlichters bringt van de frischen, de ick ut Petersborg mitbröcht heww, hörst du, Greten! Ond stopp Er mi ond den Monsüre erst de Pipen, Jonge, van den veritabeln, versteiht Er, Jonge? Ond denn kann Er sick sülben ok en stoppen, drög achter de Uhren is Er nu, dor hett der Nurdost up de Kursche Wall for sorgt, oder hett der dat noch nich? Dat is min Süster Illsche dor ehr Jonge, Monsüre, oder heww ick Em dat all seggt, wat er dat is?«
»Ah ça, très bien!« säd dunn de Tarnburmajur un schüddt mi de Hand. »Ick sick verstehn serr kut. Sein sick die Sonn von die Madame la soeur von die Monsieur Pött. Sein sick derselbe Snitt von der Gesickt von der Mademoiselle la cousine, von die kleine Marguerite, comme ça. Ja, ja, warraftick!«
Dat wir in Kasper-Ohmen sin Achterstuw, denn sin Vörstuw hadden de Offizierers in Beslag namen, de bi em uter den Tamburmajur in Quartier legen un de nu ok up dat Rathus up dat grote Fest wiren, dat de Stadt Müratten gew. Monsüre Butong hadd noch ümmer Kasper-Ohm sin Pijäck an un dat buntsiden Taschendok üm den Kopp, dat mücht em woll so bequemer sin as in sin Montur. Dat würd nu so'ne fidele Partie Kleverjaß, as ick in min Lewen nich wedder spelt hewwt. Monsüre Butong was 'n hel lustigen un drulligen Kierl un sin groten swarten Ogen sehgen so godmödig ut, as künn he keen Kind een Hoor krümmen. He künn 'n Mann von sößundörtig Johr sin; man so smuck let em dat noch, wenn he ok all 'n poor Johr öller utsehg, dat ick em ümmer dorup ankiken müßt un dorvon mennigmal verkihrt utspelen ded, so dat min Öhme mi bannig dorför aftrumpfen ded.
As æwer Gretenwäschen nahsten mit den Toddy up den Präsentürteller kem un vör em stünn, läd he de Korten mit eens up den Disch, kek Greting an un säd:
»Mak sick nick mehr spielen die Kleverjaß, Monsieur Pött. Werden sick traurick die Antoine Bouton, sehen sick an der kleine Mademoiselle. Aben sick auk der aschblonder Aaren und der blauer Aug. Aben sick nick gesehen seiner kleiner Swester vor die ackt Jahren. Sein sick nick gewesen in der la belle France seit der ackt Jahren. Sein sick der Schicksal von der Soldat. Aben sick keiner Mensch in der Welt als seiner kleiner Swester, die Antoine Bouton. Fühlen sick großer Smerz, wann sick sehen der kleiner Demoiselle da. Heißen sick auk Marguerite, ja warraftick!«
Un dorup vertellt he uns, dat he mit Jochen Müratten ut eenen Urt wir un wat he mit Müratten tosamen ut de Schol lopen un ünner de Soldaten gahn wir. Wo wir he nich all mit bi west! Bi Abukir un nahsten in Italien un Österreich un denn wedder in Italien un nu wedder in Dütschland, un Mürat wir ümmer sin god Fründ un Duzbroder blewen; man he hadd dat nich wider bröcht, as wat he nu wir, un dat was blot dorvon kamen, wat he nich lesen un nich schriwen kün.
»Aben sick gehabt einer bâton de maréchall in seiner havresac die Joaquim Murat, ja ja! Aben sick nock einer baguette de tambuer in seiner havresac die Antoine Bouton! Sein sick der Schicksal von der Soldat, Monsieur Pött, comme ça! Aben sick seiner honneur die maréchal, aben sick auk der seiner die tombourmajor – ja, ja, warraftick!«
Dit wir jo nu ne Gelegenheit för Kasper-Ohmen, sick vernehmen to laten, un so sett't he denn an:
»Wat kümmt, dat geit, Monsüre Butong! As ick in Batavia wir, will ick Em man seggen, Anno tacken...«
Wider kem æwersten min Öhme nich; den mit eenmal würd de Hoffdör upreten, un Durick Peyßen stört't in de Achterstuw rinne, as stünn de Spiker up 'n Hoff in Brand.
»Ach du großer Gott!« schreg se. »Nee, so wat lewt nich! Madamming! Madamming! Ach du großer Gott! De infame Swinegel de, de hergelopen Sackermenter de! Ach du großer Schöpfer!«
»Wecker infame Swinegel?« röp dunn Kasper-Ohm. »Durick, besinn Se sick, wen Se is, wur Se is ond to wen Se spreckt; sünst giwwt dat 'n Poor Schoh to Wihnacht, versteiht Se?«
»Was is mich dich, Duris? Sprich dich doch mich aus! Das wäre mich wohl wieder eine Schüssel, die du mich aus Versehen inzweigesmissen hättest und wo du mich wieder nich vor könntest, oder wäre es mich gar die neige Kannpotelje !« säd Kasper-Möhme un läd de Knütt up den Disch vör dat Kanapee, wo se mit min Ollsch set.
»Dat sünd doch nich am Enn min Gös, Durick?« röp min Ollsch un wickelt ehr Knütt up. »Mi is all lang so west, as hürt ick se schrägen.«
»Ach ja, Madamming! Ach ja, ach ja! Se Ehr Gös sünd dat! Ick sitt dor in min Kamer bi min Spinnrad, as se so an to schrägen füngen, un dunn denk ick bi mi, wo dor man nich Rotten in den Trog sünd, un dunn gah ick rut un sett mi den Tritt an un kik æwer de Muer, un dunn seh ick man in den hellen Manschin, is dat de lütt Trumpeter, de bi Se in 't Quartier legt, un de hett sick jo woll Se Ehr Hackpok ut de Kæk halt, un nu is he dorbi. Ach du großer Gott! Ick heww mi so verfährt, un nu –«
»Un nu?« schreg min Ollsch.
»Ach Jesus noch mal to! Nu hett he jo woll all elben den Kopp afhaugt, un bi de twölwt un letzt is he nu bi!«
»Herr du meines Lebens!« schreg dunn min Ollsch. Denn dreig ick den verfluchten Tater jo dat Knick af!«
»Hett de Gös' de Görgel afsneden, seggt Se, Durick? Is Se verrückt, Diern, oder hett Se snapst?« schreg Kasper-Ohm un sprüng up. »Donder ond Blixen noch mal to! Will dat abersten kalfatert sin!«
»Wo ich das mich nicht gleich gedacht hätte!« säd Kasper-Möhme. »Aber ich wollte man mich liebersten nichts weiter sagen. Es würde mich doch man alles falsch ausgelegt. Wozu wäre mich denn Andrees, und wem wäre das neger?«
»Min Gös'!« schreg min Olisch wedder un rüng nah Atem. »Min twölw Fettgös'! Durick, Durick, dat 's jo woll Gott in der Welt nich mæglich! Gott in 'n hogen Himmel!«
»Ja, Madamming! Un all dat schöne Blot hett de dumm Esel in de Gat lopen laten.«
»In de Gat, seggst du, Durick? In de Gat?«
»Ja! ja! Un wo sall nu man dat Swartsuer her?«
»Dat Blot möd dor wedder her, un sall he dor sülben dreemal achter 'n anner ut de Ader up laten warden!« schreg min Ollsch in eene barborische Raasch, schlög ehr beiden Hänn æwer den Kopp tosamen, un dat nah de Dör. – »Andrees, min Sæhn! Hürst du? Üns armen Gös'!« un dorbi schöten ehr de Tranen fustdick ut de Ogen.
»Moord ond Dodslag! Wur is min Hot? Donderlüchting noch mal to! Dat di der Swed, der Dän ond der Polack! Verstande vu, Munsüre Butong? Die kleine Trompett sneidt ihm der Hals ab, meiner Süster seiner Gans, die heile Dutz! Kumprene vu, Munsüre? Zacker di futr di bugr noch mal to! Wur is min Handstock!«
De Tamburmajur was ok all upsprungen un höll min Ollsch an den Rock trügg.
»Attention, Madame!« säd he hastig, un sin Ogen funkten em orig in den Kopp, as wenn 'n Hofisen nachts up 'n Steen sleiht. »Werden mick blasen einer neuer Marsch vor die kleine coquin die trompette von die Chasseurs. Werden ihm macken einer schöner Musik auf der Monsieur Pött seiner langer flüte mit der silberner pomme. Aben sick abgesneidert der Hals von der Madame seiner Gans, sein sick einer großer Sweinerhond die trompette! Sacre chien!«
Un dormit fohrt he in de Eck bi den Aben, langt sick Kasper-Ohmen sinen Span'schen un dat ut de Dör rute un nah minen Ollen sin Hus rümme. Kasper-Ohm un min Ollsch em nah! Ick nehm æwer den körtern Weg æwer minen Öhme sinen Hoff un de Hoffmur un hadd minen Musche Nüdlich von Trompeter bi den Krips, grad as he min Ollsch ehr twölwt Gos, de bannig mit de Flünken slög, den Hals up den Haublock, de dor stünn, leggen ded un mit de Hackpok doræwer her wull. Ick höll em æwer den Arm mit de Hackpok vörn in de Mondur un drängt em von den Haublock weg; man fohren let de lütt Knurrhahn de Gos dorüm doch nich.
»Lâchez, sacre cochon! Lachez!« schreg he. »Viande! Pack – pack – pack!«
»Ja, ick will di bepacken, du verdammte Seehund du! Du wist mi min Mutter ehr Gös' hier noch lang afkarpenieren! Wat denn? Futr di Morblex! Wist du de Gos mal glik loslaten, du Galleehund du!« »Donder ond Blixen!« hürt ick minen Öhme ropen. »Dat is jo een veritabeln Höllenhund van Trumpetenpüster! Will dat revideert sin!« »All dat schöne Blot! Kik blot eens, Durick, all dat beten Blot!« säd min Ollsch achter mi. »O du großer Gott! Nee, dat Schicksal!« Dunn ret æwer eene mächtige Fust den lütten Trumpeter von mi auf. He let de Gos fohren un woll sick mit de Hackpok to Wehr setten; man de Gos flög up eens von em weg un dat nah den Stall wedder rinne, un de Hackpok flög nah de apen Hoffdör rin, so'n Swung gew dat.
»Sacre chien!« schreg Munsüre Butong un stödd den lütten Trumpeter 'n poor mal mit den Rücken gegen de Hoffwand.
»Viandi! Viandi!« schreg de lütt Franzos gegen den Tamburmajur up. Dunn leg he æwer all sülben mit den Buk æwer de Haublock, – na, un dunn führt Monsüre Butong dor up den lütten Trumpeter sin Pulpet een Musikstück mit Kasper-Ohmen sin lang Fleut up, Junge di! ümmer vörfötsch von 't Blatt weg mit fiw B-en vörtekent, mit ne wohrhaft ergreifende Melodie, von den Text gor nix to seggen, den de lütt Trumpeter dorte süng. Dunner Gnittssteen noch mal to, tröck dat dor æwer hen!
Man donn nehm de Sak up eens ne ganz verfluchte Wendung; dunn würd dor ne Accidenz ut, as min selig Öhme to seggen pleggt. Mi dücht, ick sehg dat Bild noch vör Ogen. De Vullmand schin hell baben uns' Köpp. De Hoffdör was sperrangelwit apen. Wi hadden üns jo woll æwer den lütten Trumpeter sin Geschricht un de oll æwerlewend Gos ehr Wehgeschrie dor nich vör wohrt, odder min Ollsch hadd ok de Husdör achter sick uplaten, genog, de lütt Trumpeter kreg dor mit eens Sukkursen von de beiden Offizierers, de bi min Ollsch in Quartier legen un jo woll eben von dat Fest up dat Rathus trüggkamen wiren.
»Lâchez sur-le-champ, lâchez prise!« schreg de een von de Offizierers. »Ah, mon pauvre petit! Sacre chien! C'est ce bougre de tambour, ce gros cochon-là!« un een – twee – dree sprüng ok de Offizierer, de dat röp, to, hadd sin Plemp rute ut de Scheed un haugt mit de flache Kling up Monsüre Butong sinen Puckel los, dat dat man orig so stöwen ded.
Dat was all as 'n Handümwennen. Mi wir, as müßt ick tospringen un den Offzierer in den Arm fallen. As ick seggt heww, dat was all as 'n Handümwennen. De grot Tamburmajure let den lütten Trumpeter nu los un sprüng rümme as 'n anschaten Bir. Gräsig sehg he ut. He kek den Offzierer an un let Kasper-Ohmen sinen Stock fallen.
»Mort de ma vie!« schreg he donn. »Ca veut du sang, monsieur le capitaine!« un dormit sprüng Monsüre Butong up den Offzierer to. Dat was man een Griff, dunn hadd he den Offizierer sin Plemp in sin eegen Fust. Knack!, brök he de Kling æwer sin Knee dörch un smet den Offzierer de vör de Föt, un dunn hadd he em sülben vörn in de Bost fat't, ret em de een Epolett von de Schuller un haugt em dormit linksch un rechtsch üm de Uhren.
De Offzierer wir ansapen, dat sehg ick nu woll. He torkelt gegen de Hoffmur hen. De anner Offzierer wir ok andrunken, de hadd ok sin Kesmetz blank treckt, as wull he sinen Karneraden to Hülp; man he besünn sick up eens, stök den Degen wedder in un güng ut de Husdör rute. As ick all seggt heww, dat güng all vör sick as 'n Handümdreigen. Monsüre Butong kem jo ok nu woll wedder to sick ut de flegende Wut. Em wir de Kopp vörnæwer sackt up de Bost, de Hänn hüngen em swor dal an sin Liw, he füng an sachten vör sick hen to spreken, un ick verstünn dor man von de Würt: »Pauvre Antoine! Pauvre Marguerite!« Dunn kem ok all de anner Offzierer wedder trügg mit de Offzierers, de bi Kasper-Ohmen in Quartier legen; dunn arretürten se den Tamburmajur samst den Trumpeter, kregen den Offzierer, de Monsüre Butong mit de flach Kling slahn hadd, up un nehmen em ok mit.
»Sein sick gewesen zu hastik die Antoine Bouton. Werden sick nick wiedersehen der Monsieur Pött. Werden sick gehen einer serr saurer Gang die Antoine Bouton. Sein sick der fortune von der Soldat. Grüßen sick seiner kleiner Marguerite von die tambour-major, Monsieur Pött. Sein sick gewesen wie sweier alter Freund die Monsieur und die Antoine!« Dormit schüdd't he Kasper-Ohm de Hand, un dunn güng he stillswigens mit de Offzierers af.
Kasper-Ohm hadd de Sprak verloren, un min Ollsch ok. Durick Peyßen nehm de dodigen Gös un drög se nah de Kæk rinne. Ick güng æwer de Offzierers un Monsüre Butong nah und sehg dat man, wat se em up de Hauptwach, de dunn noch midden up den Hoppenmarkt stünn, wo nu Fürst Blüchert sin Standbild steiht, rinne brächten.
As ick to Hus trügg kem, set Kasper-Ohm noch bi min Ollsch in de Achterstuw un hadd den Kopp in sin beiden Hänn up den Disch stütt't.
»Wann se denn Tamburmajur nah de Hauptwach henlotst hebben, denn weet ick for min Part eenen groten Fehler, Jonge!« säd he. »Dat wir ewig schad, wenn se em nu den Brägen mit Bli utfuttern don. – Hm! hm! hm!«
»Du meenst doch nich gor, Broder, dat se nu Monsüre Butongen dotscheeten don?« säd min Ollsch. »Herr du meines Lebens!«
»Wat se don un wat se nich don, dat steiht dorhen, Illsche, segg ick di. Denk du an min Wurten! Man dat steiht nich dorhen, dat ick mi dat eene Rull Drüttels kosten laten mücht so lang as der Jonge dor, hadd ich den Tamburmajur nie nich up min Quarterdeck un in min eegen Kajüt achter den Gintoddy hatt; der was bannig stiw, ond dor bün ick schuld an, so'n libberigges Tügs dat kann mi eenmal stahlen warden. Ond so vel steiht ok noch dorhen, will General Mürat man for hunnert Daler den Tamburmajur sick afköpen laten, denn so kenn ick eenen Mann, der dat Geld dorto bor liggen hebben deit.«
»Broder, Broder, dat stött mi dat Hart af, dat kümmt von den Giz her! Worüm heww ick ok min dummen ollen Gös' nich all vör god acht Dag' inslacht't, fett nog waren s' dunn all; man dat ick to vel Nudeln in Vörrat hadd un nix nich ümkamen laten mücht. O du mein Herr und Schöpfer! All min Schicksalen möten ok ümmer kamen, wenn Michel in See ist!«
Ick künn jo nu begriplich de hele Nacht nich slapen. Mi stünn ümmer Monsüre Butong in Kasper-Ohmen sin Pijäcke mit den langen swarten Boort vör Ogen un dat gräsige Gesicht, dat he tröck, as de Offzierer em mit de flache Kling slahn hadd. Da haddst den Offzierer ok wörgt – säd ick to mi – wir di dat passiert. Un dorup wir mi dat, as ob mi dat in min Seel fatal wir, dat so wat in minen Ollen sin Hus passieren müßt hadd un dat min Ollsch ehr Gös' dor mit an schuld wiren un as wir dat nu mit an mi, dat ick dat nich togew un wat dorför ded, dat keen Minschenkind üm us sin Lewen laten süll, hadden wi dor ok sünst keen Schuld an. Un dunn drömt ick so wild, as ick inslöp, un wir mit eens an Burd von den »Poseidon«, un dor set min Oll mit den Näsenkniper up in sin Kajüt achter de Affisen un kek mi dorup mit sin grallen Ogen an un säd to mi: »Man blot sick nich kriegen laten, Bengel!« Un dorup winkt he mi nah sick ranne un flustert mi in dat Uhr: »Wäs du man nich so in Angst, Bengel! Monsüre Butong liggt jo in min grot Schepsboot ünner de ollen Stagsegels; ick smuggel em dörch, verlat di dorup! Dor söken s' em nich! Lat di æwer üm Gottesjesuwillen nix marken, dat du dor wat von afweeßt, sünst kriegen se di, un denn warst du dotschaten, un ick mit!«
Dat kem ok richtig so as Kasper-Ohm sick dat dacht hadd. Den annern Nahmiddag Klock dree hüllen se Kriegsgericht æwer den Tamburmajur up dat Rathus. Min Öhme un ick wiren ok mit as Tügen verladen. Up den Vörplatz vör den Fürstensaal güng 'n staatschen Kierl mit General Savary un 'n poor anner Offizierers up un dal, un dat was Jochen Mürat in eegenste Person. He hadd sin polsch Mütz mit de sture Fedder up den Kopp un 'n körten grönen Kaputrock mit güllen Snüren un Quasten, rundüm mit Rugwark infat't un witt hirschleddern Ritbüxen an in ganz korte Stulpstewels mit grot Hacksporns, den Slepsarras æwer den Arm. Likster Welt let em dat as den groten Röwer Korl Moor, den Hans Holtfräter un ick ierst vör vierteihn Dag' in Riga in dat Theatrum rümramenten sehn hadden. He sprök sihr lut mit General Savary un wir apensichtlich in bannige Wut. Wi beiden, min Öhme un ick, wiren jo nu von 'n poor Grenadürers eskortürt worden un müßten up den Vörplatz stahn bliwen, bet wi vörropen würden. De een von de Offizierers wies't mit 'n Finger up üns, as wi kemen. Genral Mürat smet minen Öhme un mi eenen faruschen Blick to, as he uns to sehn kreg. He stünn 'n Ogenblick still un kek uns scharp an, as wenn he uns seggen odder wat fragen wull. Man he ded dat nich. He dreigt sick kort üm un füng wedder an, up un dal to gahn, un dunn hürt ick dat man, wo he to de Offzierers seggen ded: »Impossible! Hélas, ce pauvre garçon! Pauvre Antoine! Pauvre Antoine!«
»Dat is Jochen Mürat, Jonge!« säd Kasper-Ohm to mi sachten. »Ick heww em vörgistern mit intrecken sehn. Wat meent Er, Jonge, wann ick den Exzellenzen so tonegst mit 'n Schock Drüttels ünner de Ogen güng, wen weet, wat dat nich noch dörch- un den Caso dalsleiht, ihr dat to de Verklorung kümmt mit den Tamburmajur. Afsweren kann he sick dor nich van, ond as ick em kennen do, deit er dat nich. In der Accidenz sitten deit er, ond een Accidenz alleen kann em man wedder lenspumpen. Boor Geld is un bliwwt abersten der besten Pompstaken, so lange de Welt steiht; der geiht noch æwer den Deuwel sinen Pompstaken, wur er nich den Deuwel seiner sülst is. Der Kerl, der Mürat, süht jo abersten so betsch ut, as hett er all eenen upfressen ond süht sick nah den tweeten üm.«
Wen weet, wat man Öhme noch dan hadd; Verstand hadd he ond Maneer ok, un de Minschen kennt he jo beter as Scheper Vick de Schapskrinten. Denn he stök de beiden Hänn in de Büxentaschen un füng mit eens an, mächtig mit de Drüttels to klætern, as süll dat ne feine Anspelung för Jochen Müratten sin; so vel Dütsch würd de jo woll all verstahn.
Jochen Mürat smet dunn ok grad wedder so'n scharpen Blick nah üns hen, as de Prükenköpp in minen Öhme sin Taschen so hell un lieblich klingen deden. »Jonge«, säd dunn Kasper-Ohm wedder halwlut to mi, »ick glöw, nu bitt er glik an; nibbeln deit er all!«
Man dunn würden wi beid vörropen un von de Koortmarschial afhürt. Monsüre Butong stünn ok dor, ümmer noch in Kasper-Ohm sin Pijäcke, dat buntsiden Dok üm den Kopp. Dor seten 'n Stücker sæben Mann üm den Disch, Schassürers un Grenadürers. De een hadd dat Wurd, 'n tweeten schrew, un noch 'n anner stünn dorbi an de Sit, un dat was de Dolmetscher. Monsüre Butong nickt' minen Öhme un mi to, as wi rinne kemen. Antosehn wir em dat nich, wat he sick ut de Accidenz æwerall wat maken ded, so stur stünn he dor. As de ierst Frag an minen Öhme richt't würd, dunn kek he den Tamburmajur an, knep dat linke Og to un gew em 'n lütten Wunk, as wull he em fragen: »Woso? Is Em dat lew, oder is Em dat nich lew, wenn ick een falsche Flagg heißen do?« Un dorto füngen de Drüttels in sin Büxentasch wedder an to lüden.
»Kann sick nick helf die Antoine Bouton die Monsieur Pött«, säd dunn de Tarnburmajur un schüddt mit den Kopp. »Kann sick nick helf die Monsieur André! Sprecken sick der reiner Wahrheit, Messieurs. Nix als der reiner Wahrheit wegen der Omelette ond der Gans ond der Sweinerhond die Trompette ond di nock großer Sweinerhond di Capitaine von die Chasseurs. Kann sick nix helf die compatriote, die Joaquim Murat, kann sick auk nick helf der bon Dieu lui-même. Werden sick selber sprecken der reiner Wahrheit die Antoine Bouton. Aben sick nur einer Leben, aben sick nur einer honneur! Aben sick kaufen gemüssen seiner honneur for seiner Leben. Sein sick der fortune von der Soldat, Monsieur Pött!«
Dunn sehg æwer min würdig oll Ohm den Tamburmajur so trurig an, as wir dat sin eegen Broder, den de Bülgen vör sin sichtlichen Ogen æwer de Reling spölten, un as wull he seggen: »Na, denn is Gott min Tüg', wat dat nich min Schuld is, wenn nu Bornholm hendanzen möt. De lewe Gott weet dat recht god, wo giern ick den Tamburmajur 'n beten in de Richt lagen hadd!«
Dorup säden wi beid, min Öhme un ick, grad so ut, as de Wohrheit wir, un dunn künnen wi wedder gahn; man ihre wi güngen, dunn güng Kasper-Ohm up den Tamburmajur to un küßt em ierst up de een Back un dunn up de anner un säd:
»Gott verdommi, Monsüre, Gott verdommi up ewig! Man wann sick dat afköpen lett, denn so köp ick dat for Em af!«
»Grüß sick die Monsieur Pött die kleine Marguerite von die Antoine Bouton! Grüß sick ihm serr viel!« säd de Tamburmajur, schüdd't Kasper-Ohm de beiden Ballastschüffeln un dreigt dunn den Kopp weg, un dorup güngen min Ohm un ick.
As wi ut de Dör rutekemen, dunn wiren Marschall Mürat un de Offizierers nich mihr up den Vörplatz. Kasper-Ohm kek sick üm, as söcht he em un as gew he de Hoffnung noch nich ganz up, sick Monsüre von Müratten aftoköpen.
»Jonge«, säd he to mi, as wi de Trepp dalstegen. »Ick will Em wat seggen, Jonge! Dat Fohrtüg sitt up de Gudwins, ond der Sogsand süggt Monsüre Butong söß Fot deep in de Grund, wenn er nich afbröcht ward. Ick ward mi den Caso noch mal eens dörch den Kopp gahn laten. Heww ick ierst den Anfang, dennso heww ick ok glik dat Enn, Verstand heww ick. Giww Er Paß, Jonge, wur se mit em afbliwen don! So lange der Tamburmajur min Pijäcke noch anhett, so lange sitt er ok noch warm. Hm – hm – hm!«
Dormit güng Kasper-Ohm von mi af, un ick blew unnen vör dat Rathus stahn. Dor güng ok nich vel Tid up hen, dunn würd de Tamburmajur von dat Rathus dalbröcht, mang 'n Dutzend Grenadürers, de em in de Midd namen hadden. He sehg witt ut as Kalk an de Wand; man stur güng he doch, boltengrad, as hadd he all sin Tamburers achter sick. Dat let sick lustig nog mit em an in minen Öhme sin oll kalmucken Pijäcke, dat buntsiden Taschendok sauber üm den Kopp bunnen mit 'ne Sleuf achter, – denn so wir he jo von unsen Hoff ut weghalt worden, – den langen gnäterswarten Boort vörn, un nah ünne de swarten Kneegamaschen un de witten lakenschen Büxen. Mi dücht, ick sehg em noch vör mi. Man lustig wir dat doch nich. Dor wiren woll Minschen nog, de dat mit ansehgen up den Markt; man lachen ded sick keen Minsch, as se mit em afpatrullierten dwars æwer den Markt nah de Steenstrat rinne. Ick güng mit. »Nu spunnen s' em baben in dat Steendur«, säd ick to mi, »wo Hans Rung' un Jakob Vohrmeyer ehr Tid ok seten hewwen, ihre se köppt würden«. Aewersten Mürat hadd den Abend vörher Order gewen, dat de Passaschen in un ut de Stadt för den Börger wedder fri laten warden süllen, un so wiren de Landduren un de Strandduren Dags æwer wedder apen. Se bröchten Monsüre Butong nich nah dat Steendur ruppe; dat güng rechtsch doran vörbi, dat kort Enn æwer den Wall un dat nah den Dwinger rinne. Ick wir stillswigens mitgahn so dicht an de Sit as donlich. Ick dacht, Monsüre Butong süll mi ögen; æwersten nee!
Dat is jo nu all ännert. De oll Dwinger is jo nu wegbalbiert samst den groten Wall vör de Börgermeistergorens, samt de Murn un de Wallbrügg, de von den Steendurschen Wall nah den groten Mæhlendurschen Wall baben æwer den Stratendamm weggüng. Man dor wardt ji juch noch vullstännig up besinnen, wat de oll Dwinger hart an den Steendurschen Wallgrabenwall stöten ded un man eenen Ingang nah de Nurdkant hadd. Dor güng dat mit den Tamburmajur rinne. Man dat Purtenslott in de swor Dör slöt bannig drang, um ihre he dor in verswünn, dreigt Monsüre sick noch eens vull üm, un dunn sehg he mi. He nickt mi to, un dat wir mi, as güng 'n fründlichen Schin æwer sin staatsches Gesicht.
»Aben sick noch zweier Nakten ond einer Tak for der Welt, Monsieur André! Werden sick sein fusillé le surlendemain, wann sick slagen der Klock sept heures du matin. Adieu pour toujours, Monsieur André! Grüßen sick der Monsieur Pött von die Antoine Bouton! Grüßen sick Seiner kleiner cousine, der Marguerite!«
Ick wir in so 'ne Verfatung, ick künn keen Wurt rutebringen, sö tröck mi dat an; æwersten ick nickt' em wedder to. Ick hadd mi so dicht rannedrängt, as sick dat don let, un wull em noch mal de Hand gewen. Man dunn hadd he sick all deep dalbückt mit den Kopp, un weg wir he achter de side Purt. Man dat hürt ick noch, wo de Schersant von de Grenadürers, de dor em eskortüren deden, röp: »À gauche prisonnier! Tenez gauche! « un so vel hadd ick noch bi Magister Siemaxen behollen, dat ick dat wüßt, wat dat heten ded.
Ick wüßt jo nu in den ollen Dwinger Bescheed as Mutter Triebeseeßen an de Marigenkirch in ehren Kes'laden. De oll Turm würd as so 'n oll Stadtrumpelkamer brukt, un ick wir dor woll all hunnert Malen inwest. De Reepermeisters von de Reeperbahn de drögten dor ümmer ehr Trossen un Taljereepen in. »Linksch sünd se gahn? Denn sitt he ok in dat lütt Lock schrat æwer den Rosengoren. Dor is man de een Kamer an de Sit, un de is de Mur sülben; dor kann Monsüre Butong man so grad in uprecht stahn«, säd ick to mi. Denn de Mur von den ollen Dwinger, Kinnings, wir twintig Fot hoch æwer de Ird' vull föfteihn Fot dick; dor warden sick weck von juch noch up besinnen.
Mitdes wir dat schummern worden. Mi wir so wüst in minen Kopp von all dat, wat ick in de korte Tid mit dörchmakt hadd, de Bost was mi, as hadd ick dor 'n Reep üm. To Hus mücht' ick noch nich; ick jappt orig nah Luft. Mi klüngen in eenschento de beiden Uhren to gliker Tid: »Aben sick noch zweier Nakten und einer Tak for der Welt, Monsieur André! Werden sick sein fusillé le surlendemain à sept heures du matin die Antoine Bouton! Pauvre Marguerite!« – Herr Jesus! Wenn du sülben so von Gretenwäschen af un in de Ewigkeit rinne sülst! dacht ick bi mi.
Ick güng dörch dat Schwansche Dur nah den Hoppenmarkt, wo de Hauptwach midden up stünn dwars vör den Herzog sin Paleh. Dor wir grad de Wach ruteropen un präsentürt dat Gewehr. Marschall Mürat kem grad up 'n Schimmelhengst in Galopp mit 'n halw Dutz Offizierers ran un steg vör dat Paleh af, wo he Quartier in namen hadd. Mi wir, as müßt ick em nahgahn un em bidden: »Laten Se Monsüre Butong ditmal man noch lopen, Exzellenzen! He is jo Se Ehr Scholkamrad west un ward dat gewiß nich wedder don!« – Man so vel Insichten hadd ick doch, dat dat doch woll nich helpen würd; man ick dacht so bi mi, wenn Hans Holtfräter so in den Tamburmajur sin Fell sitten ded un ick Jochen Mürat un babenin Herzog von Barg wir un Bonaparten sin Swester to Fru hadd, denn süll jo der Deuwel dor in sitten, wenn ick Hans Holtfrätern nich lopen let. Un so güng ick denn to Hans Holtfrätern nah den Heilgengeisthoff in sin Wäsch ehren Præben un fünn em dor ok richtig vör un schüddt' em min Hart ut.
Hans Holtfrätern sin oll Wäsch set dor bi ne Tranfunzel an 'n Aben un spünn an ehr Spinnrad, dat dat man orig so snurren ded. Ehr hüng de Strich von ehr grot wittlinnen Nachtmütz so deep æwer de Branen, dat de lütten flinken Ogen achter ehren Näsenkniper man so grad noch to sehn wiren. Hen un wedder kek de oll Fru, de so drög un verschrümpt wir as ne æwerjöhrig Zipoll, scharp nah mi hen, as ick Hans'n dat all von den Tamburmajur vertellen ded; man se säd nix un gew denn blot dat Rad 'n frischen Swung, makt den Finger natt un let den heden Faden ünner den knækrigen Dumen wegglitschen. Hans säd ok nix; he hürt mi stillswigens an; æwer dat sehg ick woll, dat dat mächtig in em arbeiten ded, denn alle twee Minuten schöt em de Ladung Tobak achter de Kusen von Stürburd nah Backburd.
»Dat 's schad!« säd he dunn.
»Ja«, säd ick, »ewig schad, Hans, dat is dat! Sick dotscheeten to laten as so'n dullen Hund blot von wegen so'n verdammten ollen Pannkoken!«
»Nee, soans meen ick dat nich!« sett't Hans wedder an. »Wat ick meen, Andrees, dat is, wat dat ewig un dree Dag' schad is, wat de Tamburmajur sick hett kriegen laten.«
»Woso?« frög ick.
»Je, soans!« säd Hans. »Haddst du em man up de Städ ut din Hus mit di nah minen Richtstieg namen bi den Blagen Turm, denn hadd he dor jo æwerstiegen künnt, un denn hadd he sick sacht dörchsleken, un denn so wir he nu weg un hadden se dat Nahfleuten mit ehr Schetpüsters. Du hest Schuld, Andrees! Ji hewwt to lang nælt. Vogel Strauß süll dat nich west sin! Nee, de nich! De hadd denn seker falsch Pulver upblucken laten; weest noch woll, as dunn noch mit de ›Anna Maria Sophia‹?«
»Dræhnsnack!« säd ick verdretlich.
»Je wat Dræhnsnack, Andrees, Dræhnsnack! Wo du nu wedder büst! Wenn dat von din Ollsch ehr dæmlichen ollen Gös' herkamen is un di dat so led deit, as du dat hier vör mi verklorst, denn so is dat keen Dræhnsnack nich, dennso haddst du di glik dor up fat't maken süllt. Nu is dat 'ne eegen Sak. Woans wist du dat nu man anfangen, den Tamburmajur wedder aftobringen?«
»Wecke? Ick?« röp ick un kek Hans'n biestrig an.
»Je, wecke sünst? De Tamburmajur kann dor jo nich för, wat weet de von minen Richtstieg af! De is hier frömd, de hadd dor lang nah söken künnt. Man nachtslapen Tid wir dat jo, un wat ick man seggen do, dat is un bliwwt: du hest dat verpaßt. Wo sall de Tamburmajur nu man ut dat Lock rute? Ji hewwt to lang nælt! Ji hadd juch nich kriegen laten müßt! Sünst is dor jo æwerhaupt keen Sinn nich in. Von mi sülben will ick nix seggen; man as ick seggt heww, Vogel Strauß hadd dor nich mit bi sin süllt!«
»Dor heww ick jo noch nix nich von seggt, dat ick den Tamburmajur wedder afbringen will, Hans!« säd ich dunn. Mi füng æwersten dunn up eens dat Blot in den Kopp an to slahn, as wenn wen an de Dör kloppt.
»Nich?« säd Hans un kek mi biestrig an. »Na, denn is 't mi ok een Don. Franzos is he jo; denn kennen s' em vör mintwegen bidreibassen so vel, as se mengen, denn sall dat mi ok parti egal sin. Mi kem dat man vörhen so vör, Andrees, as haddst du den Tamburmajur för din Lewen giern wedder af. Sünst, wenn he noch bet æwersten mörgen früh Respitens hett, denn güng dat noch sacht.«
»Güng dat noch sacht? Woso?!« frög ick dunn un wir up eens mächtig hellhörig.
»Je, ick meen man so!« säd Hans. »Sitt de Tamburmajur up den Dwinger würklich in dat Lock schrat æwer den Rosengoren, denn kann he jo von Glück nahseggen.«
»Woans von Glück nahseggen, Hans! Woans meenst du?«
»Büst du eenmal dæmlich, Andrees!« säd Hans. »Büst du so oft in den ollen Dwinger west un weeßt dat nich? Dor sünd jo hölten Trallichen vör dat Luftlock, dat is jo Südwest. Wo de Tamburmajure man nich so dick is, as din Öhme Käppen Pött odder as Käppen Maack is, denn breckt he dat beten Trallich sacht intwei un wutscht dörch dat Lock; grot nog wir dat denn sacht. Hoch is dat ok nich, lat dat twintig Fot hoch sin. Dat Knick schütt he sick dor sacht nich bi af. Breckt he sick dat denn æwersten doch, so brukt he sick nich ierst dotscheeten to laten, un breckt he sick dat nich, denn burrt he eenfach af.«
»Du vergettst de Schildwachen, Hans!« säd ick.
»Je, dat 's wedder wohr!« säd Hans und kleiht sick dat Nackhoor.
»Un wo sall he denn ok noch grot hen, Hans?« säd ick. »Bescheed weet he hier nich, frömd is he.«
»Je, dat 's wedder wohr, Andrees!«
»Un denn hett he jo wohrschinlich keenen roden Schilling, un to so wat hürt ümmer Geld. Un wenn he ok teihnmal Geld hadd, dat krimmelt un wimmelt hier jo nu rümme von Franzosen. Ut dat Land müßt he all ümmer rute; sünst kriegen s' em doch wedder fat't, un wat nutzt dat denn?«
»Na, denn weet ick dat nich!« säd Hans. »Denn ward he woll dat beten Kugelballast unner sin Deck nehmen möten, denn ward dat nich anners.«
»Je!« säd dunn Hans Holtfrätern sin oll Wäsch. »Wenn ji em man ut den Turm rute kriegt, dat anner wir jo dat wenigst, denn bringt ji beid em eenfach nah Falster ræwer. Wat üns Vetter Lüth is, Hans, wenn de man noch lewen deit, de is Bäcker dor, de hett sick ne Wittfru dor ranne frigt up Falster, de nehm em sacht up, wenn he man Geld mitbringen deit«, un dunn kreg dat oll Spinnrad wedder een frischen Swung.
Wi keken de oll Fru beid verwunnert an. Se hadd æwer de flinken Ogen wedder weg up den knækern Dum un den heden Faden, un von dat oll schrumplig Gesicht wir dunn nix nich to sehn as de Brill up ehr Näsenspitz, un se ded so, as hadd se nix nich seggt un as wull se nix nich mit den ganzen Kram to don hatt hebben.
Dat wir för 'ne Viertelstunn bomstill in de lütt Stuw bi Hans Holtfrätern sin Wäsch; man dat Spinnrad snurrt, un eenmal smet de oll Fru 'n verstahlen Blick nah uns hen, un eenmal hüll se dat Rad an un tuppt de Duwenfedder in de lütt Ölbuddel achter de Spol un ölt dat Rad, un nahst makt se 'n Kükenkopp ut den Faden, man seggen ded se keen Wurt wider.
Ick kek Hans'n an, un Hans kek mi an. Dat Blot bækert mi orig in den Kopp as 'n Börker, de inwennig in een lerrig Stückfatt rümmebörkert. Mi wir, as säd mi wat in eenschento sachting in dat Uhr: »Aben sick noch zweier Nakten und einer Tak for der Welt, Monsieur André!« Wo ick to den Gedanken kem, dat wet ick nich. Man mit eens würd mi so, as wenn dat gahn müßt, as müßt min Öhme, min Mühme, min Ollsch un min Oll, de ganze Welt, de lew Gott un Gretenwäschen ok sick freugen, wenn dat güng un ick dat to Schick kreg. Un so sprüng ick denn von minen Besenstohl up un säd.
»Will wi, Hans? Junge di, will wi?«
»Wat du wist, dat heww ick noch ümmer wullt, Andrees, dat weest du jo!«
»Wahnt Vogel Strauß noch in de Winstrat?«
»Wiß, dat deit hei« säd Hans.
»Na, denn is dat man got! Denn gah du man furtstens hen nah Vogel Straußen un segg em Besched. Morgen früh kümmst du denn so drad, as dat Dag ward un de Franzos de Strandduren up makt, mit Vogel nah de Ballaststäd, un dor will wi dat Päckschen klormaken. Ich will mitdes tosehn, wo ick Geld schaffen do.«
Ick güng dorup gradwegs nah minen Öhme. Kasper-Möhme set up dat Kanapee mit ehr Knütt un Greting mit verweent Ogen, as mi dat schinen ded, achter an den Aben. Kasper-Ohm hadd æwerst vier Tafellichters vör sick up den Disch stahn, dat Blackfatt un en Ries Papier vör sick liggen, 'n allmächtige Gosfedder in de Hand, un schrew.
He kek up, un as he mi to sehn kreg, dunn säd he:
»Is Er dat, Jonge? Na, dat is mi lew, dat Er dat is! Wo sünd se mit den Tamburmajur afblewen?«
»He sitt nu up den Dwinger, Kasper-Ohm!«
»Wur ick dat mi nich dacht heww. Na, Fru, denn wet wi dat nu jo, wur Monsüre Butong is; dennso schick em nu man de Nachtkost, as ick seggt heww, dat Pond Mettwust ond dat Pond Botter ond dat Achtschillingsbrot, versteihst du? Ond dat mi de Buddel mit Gin nich vergeten ward! Up den Dwinger ward nich inbött, dor is keen Aben nich, so vel ick weet, ond de Nachten sünd lang ond kolt. Min Pijäcke ond de Gin warden em woll warm hollen. Durick kann em dat jo henbringen in den Marktkorw, ond der Jonge dor kann mit Durick gahn as Soffigardi. Ond denn let ick Monsüre Butongen velmals grüßen, ond Monsüre Butong süll man nich bang sin; ick wir de Mann dorto, ick würd em woll wedder losisen. Ond nu hör Er mal, Jonge, wat ick hier an Marschall Müratten schrewen heww æwer den Punkto. Den Anfang heww ick all, ond for dat Ende is mi nich mihr bang; denn heww ick den Anfang man, denn sall dat Ende dor woll her, versteiht sick, wenn einer Verstand hett. Nu hör Er abersten ok upmarksam to, Jonge, sonst versteiht Er dat nich!«
- »Dörchläuchtender Herr Herzog von Barg!
- Insonderheitgeborner Marschall Exzellenzen!
Wann das mit den Tamburmajur Monsüre Butong, was nun verarretürt wäre, so wäre, dennso wäre es so, und denn sollte es auch mich nichts nich angehn; dennso müßte er sich finden, und dennso fände ich mich auch. Und wenn es nicht anders wäre, denn wäre es so. Allein abersten, der Trompeter von die Chassürers, der hätte noch lange nich genug gekriegt. Hätte der noch mal so viel weggekriggt, denn so wäre es erst halb, erstens von wegen den schönen Pannkuchen, denn meine Süster Ilsabe ihm gebacken, und zweitens wegen das entfamte Stück mit den zwölf Gänsen. Von wegen den Offizierer bei die Chassürers, das wäre nur noch grade so, der wäre von hinten gekommen, das hätte jidwerein sehen können, der sich auch nicht auf so etwas verstände. Der wäre atu gewäsen wie eine volle Pottpotelje un hätte von Rechtswegen nach der Schreiberei gemußt auf einen Schubkarren mit einem Krebs, so hätte er getorkelt. Ich wollte nichts nich sagen, wann der Offizierer auch zehn Taler von die hundert Taler Neuzweidrüttel abkriggt, die ich nich mehr als gerne beischickte, alldieweil Monsüre Butong bei mir so lange an Burd und sozusagen Kajütenpassagier und ein Mann von feiner Maneer gewesen, auch den Kleverjassen sich so nett angenommen hätte. Wo denn die andern neunzig abbleiben müßten, das müßten Dörchläuchtende Exzellenzen besser wissen als ich. Dazu hätte ich viel zu viel Respekt, um mich da was von merken zu lassen oder achterher nach so'n delikatessen Puncto und Caso auch nur zu fragen.«
Kasper-Ohm hadd dreemal æwer dat Papier weg nah mi henkeken von wegen den Indruck, den sin Bref an Müratten up mi maken ded, un as he so wit lest hadd, dunn säd he:
»Is dat nich fein, Jonge? Wur dat nich treckt, denn heww ich nix nich seggt. Nu fehlt man blot noch de Schluß. Seggt is dat allens, ond wur is dat seggt, Jonge? Mit Maneer is dat seggt, ond mit Respekt is dat seggt, ond denn sleiht dat dor ok hen. De Puncto mit dat Geld is mi utnehmend god geraden. Hett dat abersten ok Koppbrekens kost't! Nu bring ick den Bref morgen früh sülben nah Jochen Müratten sin Quartier, ond denn willn wi uns nahst mal dorup spreken, Jonge, ick segg blot, denn willn wi uns nahst dorup spreken, wann der Tamburmajur ierst hier bi uns in de Achterstuw æwer dat Kleverjaß wedder sitten deit. Dat Geld, Jonge, dat Geld, dor sitt der wohre Heiland in, wann der Satan dor nich in sitt.«
Dunn kem ok Kasper-Möhme wedder rinne un säd:
»Duris wäre mich auch nu fartig. Ich hätte für Mosje Butongen noch einen Pott voll Schokolaten gekocht, Kasping, und sechs weiche Eier; die möchte er mich ja ümmer so gerne. Du wüßtest mich ja woll und hättest mich da ja woll nichts nich wider.«
»Dat is sihr verständig van di, Fru!« säd Kasper-Ohm, »üterst verständig; dat nehm ick di god, Fru, wat du dor an for mi dacht hest!«
Un dunn müßt Gretenwäschen een Licht nehmen un Durick un mi æwer de Del un ut de Husdör lüchten, un dunn säd ick to Gretenwäschen:
»Greting, dinen Vatting sin Breef de nützt to Gott in der Welt nix, so god he ok meent is. Sall de Tamburmajur mit dat Lewen dorvon af, denn möt dat up anner Wis geschehen, as Vatting sick dat denkt, un dor lehn ick 'ne Hand to; kann sin, dat uns Herrgott dor sin Hülp ok mit to lehnt. Man Geld hürt dor doch to. Ick heww 'n poor Daler in min Seekist; æwersten dat reckt dor nich hen. Monsüre Butong brukt vel Geld, wenn he glücklich furt sall. Wovel hest du in din Sporbüß? Dat möt dor ok mit to her. Ick gew di dat Geld wedder, so drad as min Oll Haben binnen kümmt. Wenn Durick mit mi trügg kümmt, denn bün ick up unsen Hoff, denn lang mi dat æwer de Mur to! Man sprek du dor nich von, so wenig du von de Zorenappels un von dat Modell von de ›Anna Maria Sophia‹ ehr Tid spraken hest. Un süll ick 'n poor Dag' weg sin, denn sorg di man nich, un do du man so, as weeßt du von nix nich af.«
Greting drückt mi de Hand un säd: »Denn lang ick di nahsten min ganze Sporbüß æwer de Hoffmur ræwer. Dor sünd föftig Daler un 'n poor Schaustücken in, de ok noch wat wiert sünd, wovel, weet ick nich. Un dat ick schwigen kann, wenn dat sin möt, dat weeßt du jo.«
Dat Walldur wir all to, as Durick un ick dor ranne kemen. Man dunn bröcht wi den Korw nah de franschen Schildwachen an dat Steendur, un ick bedüdt se dor un säd: »Pour Monsieur Antoine Bouton dans le prison, Monsieur!«
»Ah ça«, säd de Schildwach. »Fort bien, fort bien, bien merci, Monsieur! C'est pour ce pauvre Antoine là!« un dunn röp he 'n annern Franzosen ranne, un demüßt dat besorgen, dat de Tamburmajur de lütt Herzstärkung kreg. As ick dorup Durick Peyßen seker an dat Hus wedder ranne lotst hadd, güng ick in uns eegen Hus un fünn min Ollsch æwer un æwer in Sweet. Se hadd sick Fleedertee kaken müßt, so dull hadd ehr dat Schicksal von ehr armen Gös' mitnamen. De lütt Trumpeter wir ok nich wedder kamen; wenn se den infamen Racker uphängen deden, dennso woll se 'n Markstück an den iersten besten Armen gewen. O du großer Gott! Nee, dat Schicksal! – Ick hadd nog to don, se to beswichtigen. Nahsten güng ick nah 'n Hoff un steg up de Mur, un dor kem Gretenwäschen sachten an un langt mit ehr Sporbüß ruppe. »Adschüs, Greting!« säd ick. »Un wenn du morgen Nacht 'n Vaterunser in din Koppküssen sprekst, denn sprek man furtst een för mi un Monsüre Butong mit. Un süllst du æwermorn von mi un den Tamburmajur wat to hüren kriegen, denn do man jo un jo nich so, as wenn du wat dorvon af weeßt.«
De ganze Nacht dörch kem man wenig Slap in min Ogen. Ick sünn un sünn. Was dat mæglich, den Tamburmajur ut den Dwinger rute to kriegen, denn wir dat ok mæglich, em nah Falster ræwer to schaffen. Wenn ick de grot Schepsboot von de »Anna Maria Sophia« nehm un de man noch nich up 't Land ruppetrocken wir, mit de Boot let sick dat sacht don. Wenn Warrmünners sick dat sick æwernehmen, mit 'ne Jöll nah de dänschen Inseln to gahn, denn süllen dat doch woll twee Rostocker Jungmanns mit ne stiwe Schepsboot to Schick kriegen. Wohr wir dat, November wir dat. Weigen ded dat männigmal snurrig ünner Moen de Tid, vörut för 'n apen Boot. Richtig Ballast hürt' dorto; man füll de Wind man nich allto kunträr un weigt dat nich grad flegenden Storm, denn kitschten wi dor sacht dörch, wo vel Seemilen künnen dat grot sin. 'n Miler teihn ore twölw wir dat meist. Nachts æwer müßt dat all vör sick gahn, sünst kemen wi bi Warrmünn nich ut dat Lock rut; de Franzosen dor müßten jo rein blind sin, wo se dat leden. De Maand güng morgen Klock halw elben up, vör de Tid müßt dat all dan sin. Füll de Wind up den Strom kunträr, so brukten wi dree Stunnen, üm de Boot in See to bringen, un wenn wi ok noch so fast in de groten Reems legen. Vör Klok sæben müßt Monsüre all ut den Turm rute sin, sünst kregen wi dat nich klor, dat stünn eenmal fast. Un dat wir jo gräsig, kregen wi den Tamburmajur richtig rut un würden achterher doch noch dorbi fat't kregen. De Klok slög up 'n Marigenturm halwig twee, ihre ick inslöp.
Den annern Morn vör Dau un Dag' was min Ollsch all in Gang mit Hantelmansch bi dat Gösplücken. Se hadden all twee afplückt, as ick nah se in den Spiker up den Hoff rinne kem, un min Ollsch wir in ne utgeteekente Stimmung. Se hadd 'n Desen bi sick stahn, un de Gos, de se plückt hadd, wög negenteihn Pund vör dat Og. »Hadd se man den Kopp noch, Hantelmannen«, säd se, »denn wög se ehr richtigen twintig. Sall ick di 'ne Goslewer to morn middag braden, Andrees?«
»Je, Mutting«, säd ick, »ick heww hüt morn up de ›Providentia‹ to don. De Passaschen sünd jo nu wedder fri gewen. Kann sin, wat ick den ganzen Dag nich wedder an 't Hus kamen do un ok de Nacht æwer an Burd bliwen möt. Dat Schip möt up de Winterlag, weeten Se, un bet up de Wanten afströpt warden. Kann sin, dat ick æwermorgen nacht ok noch weg bliw un an Burd slap.«
»Na, denn helpt dat nich, min Sæhn! Denn do du, wat du möst. Dinen Koffi heww ick in de Achterstuw in dat Rühr warm sett't un denn gah man mit Gott!«
Slag Klock sæben würden de Strandduren apen makt, un dunn makt ick mi up de Strümp un dat nah de oll Ballaststäd hen. Dat ierst, wat ick sehg, was, dat de grote Schepsboot von de »Anna Maria Sophia« an dat Bollwark von den Mönkehaben leg, un de groten Reems legen noch up de Duchten. Dat Weder wir frisch un kolt, æwer schön, un keen Teeken von Storm an den Hewen. Dor güng ok keen Viertelstunn hen, dor kem Hans Holtfräter mit Vogel Straußen an.
»Vogel!« säd ick. »Hett Hans di dat seggt, wat wi vörhebben?«
»Ja – aleva – woll – ollevoll!« säd Vogel un kek mi plietsch an.
»Spaß is dat nich, mein Junge! Wist du uns dorbi tostahn, Vogel?«
»Bün ick nich ümmer din Bistahner west, Andrees? Un wenn ick man weet, wat ick dorbi to don krieg, denn ward dat dan, dat versteiht sick von sülben.«
Na, dorup verklort ick se dat nu, woans wi dat maken wullen: »Dat eenzigst Bedenken«, säd ick, »is man, dat dor Schildwachen sünd, un wenn dor weck sünd, wo krieg wi de man weg? Dat is din Upgaw, Vogel! Dat möst du besorgen! All dat anner æwernehm ick un Hans hier. Klock halw sæben möt de Tamburmajur ut den Turm rute sin.«
»Hum – hum – hum!« säd Vogel. »Dat dor Schildwachen vör den Turm an de Purt stahn, dat is eenmal ganz gewiß, un dat dor achter den Turm ok Schildwachen sünd, dat, denk ick, steiht grad so fast, denn von buten de Stadt æwer den Wallgraben weg möt't ji doch an den Turm ranne, dat geiht doch nich anners, dorvon möt 'n sick doch ierst æwertügen.«
»Dat sick dat versteiht!« säd ick. »Aewertügen möt wi uns ierst, wat de Tamburmajur würklich in dat Lock up den Dwinger, wat ick meen, ok insitt; un denn möt he Kundschaft von üns Intentschon ore doch wenigstens Ahnung dorvon hewwen, dat wat för em dan warden sall.«
Vogel Strauß besünn sick noch 'n Ogenblick un fleut't so sachting un so lieblich as so'n Kanarjenvagel, de halw in 'n Dorn pipt, still vör sick hen sin Stieglitschenwis »zis – zis – zis pou – zi – a – paver lala – azikutschir r rr.« – He hadd vör sick up den Sand dal keken, as söcht he dor wat. Mit eens kek he up un säd:
»Je«, säd he, »Tid wir dat nu. Denn wir dat best, wenn wi man furtst hengüngen un mal tokeken, wo dat buten üm den Dwinger recht utsehn deit. Dat best is, ick gah sülben mit. Wi kænen jo, as doch man so, een hinner den annern gahn, denn so föllt dat nich up; un up den Rosengoren dor drapen wi uns denn wedder achter de sæben Linden; von dor af æwersüht sick de Dwinger noch am besten.«
»Richtig!« säd ick. »Denn gah du man vöran lanks de Grow, Vogel, un æwer den Beginenbarg! Du kannst dörch de Lagerstrat gahn, Hans, un ick kam denn dörch de Mönkestrat un æwer den Nigen Markt nah.«
So gescheg dat nu ok. Ick halt mi æwerst ierst Maacken sinen groten engelschen Kiker von den »Providentia«, knöpt den ünner min Pijäcke, un dunn güng ick de beiden annern nah. Vogel Strauß un Hans wiren al up 'n Rosengoren, as ick dor ankem, un hadden sick dor achter de Ligustrumheck bi de sæben Linden up dat dröge Low dalsett't.
»Vör de grot Purt von den Dwinger stahn twee Franzosen mit Borenmützen, Andrees«, säd Hans, »Mit de Musket up de Schuller!«
»Un hier achter den Turm up den Wall vör den Graben geiht grad so'n Kierl ümmer up un dal. Kik eens, Andrees, dor kümmt he nu man eben erad wedder rümme! Sühst du?«
»Ja, ick seh', säd ick.
»He geiht ümmer bet dicht an de Stratenmur schrat vör de Wallbrügg ranne, kik! Un wenn he sick wedder ümdreigt un längs den Turm rümme geiht, denn kann ick grad sößtig tellen, ihre sin Borenmütz achter den Turm wedder tüm Vörschin kümmt.«
»So?« säd ick. »Na, hewwt ji denn all 'n Teeken von den Tamburmajur sülm sehn? Sitt he in dat Lock, wat wi meenen, Hans?«
»Ick heww in eenschento scharp in dat Lock rinne keken, man ick heww noch den Tamburmajur gor nich up den Kiker hatt. Wenn din Ohm em 'ne Buddel mit Gin toschickt hett, denn sit he noch sacht in de Hundswach, wo he æwerall in dat Lock dor sitten deit, wat du meenst, Andrees.«
»Stell di mal dor grad achter den letzten Lindenbom, Hans! Denn will ick mal up din Schuller nah den Bom rinne stigen. Ich heww den Kiker von de ›Providentia‹ hier bi mi, dormit süht sick dat beter!« säd ick.
»Un ick heww 'n Gedanken!« säd dunn Vogel, un kek nah de Sünn rup, de blitzblank an den blagen Hewen æwer dat Dack von den Petriturm weg up den Rosengoren ruppe schinen ded. »Stig du man nah den Bom ruppe! Ick bün glik wedder hier. Is de Vagel in dat Buurken dor æwerall in, denn sall he glik an to fleuten fangen. Ick will man nah Gärtner Weltzien sin Kæksch dor vör de Reeperbahn; dat wohrt keen twee Minuten, denn bün ick wedder dor.«
Ick steg in den Bom up Hans'n sin Schuller rinne. Dat Low wir von den Bom all rünner, un dor sett't ick mi up den eenen Telgen to riden un füng an, mit den Tubus den ollen Turm, de keen fiwhunnert Schritt von uns afstünn, aftosöken. De Krüztrallich von dat Lock an den Turm, wo ick meenen ded, wat de Tamburmajure dor achter set, was so dicht vör mi as æwer 'ne Strat. Von Monsüre Butong wir æwer nix to sehn, un dat Lock achter was so dunkel, as wenn 'n in 'n Seestewelschacht rinne kickt. Künn sin, dat he noch slöp; künn sin, dat he wo anners set as grad in dat Lock. Ünner dat Lock lösten grad de Franzosen de Schildwach af. Mitdes kem Vogel wedder trügg.
»Is dat Fohrtüg all in de Kimming, odder is dat noch nich, Hans?« frög he.
»Nee, noch hett Andrees nix nich sehn!« säd Hans.
»Na, denn töw man noch een lütt Ogenblick!« säd Vogel un güng wedder achter den Tun, let sick dor up de Knee dal, hadd oewer den Kopp dörch den Tun steken as 'n Voß, de ut sin Lock rute kickt, un 'n lütten Handspeegel in de Hand, wo he ierst den Sünnenstrahl in upfüng un dunn dat Licht up den Dwinger smet. Dat Licht hüppt 'n Ogenblick vör minen Kiker üm dat Lock an den Turm rümme un wutscht dunn rinne as ne Mus in ehr Lock un füng dunn an, inwennig an de Wand rümme to hüppen. Mit eens stünn den Tamburmajur sin Gesicht kort achter de Trallich up dat Glas von minen Kiker, so dat ick orig up minen Telgen tosamenschöt, so verfihrt ick mi.
Ich schröw minen Kiker tosamen un let mi vorsichtig von den Bom wedder dal.
»Dor is he, Jungens!« säd ick.
»Junge di!« säd Hans. »Denn sall he ok för god dor rute! Ick heww ok all so 'n Spier von 'n Gedanken, wur wi an den Turm nahst rannekamen.«
»Schön!« säd ick. »Nu geihst du æwer mit Vogel an dis' Sit den Wallgraben dörch dat Kröplinerdur un denn wedder nah de Ballaststäd, dor sprek wi uns wider. Ick sülben gah dörch dat Steendur. Ick will versöken, wat ick den Tamburmajur nich 'n beten wohrschugen kann, wat wi em to Hand gahn willen. Gaht man driest to! Ick bün noch ihre wedder an Strann as ji, denk ick. Up jeden Fall töwt ji dor, bet ick kamen do.«
Ick güng dorup gradwegs up de Strat ruppe un up den Dwinger to. Ji wardt juch dor woll noch up besinnen, Kinnings, dat de oll Turm noch vör de Wallbrügg stünn. Onner bi den Turm an de Strat löp 'ne Mur lang æwer de Wallgrabenbrügg æwer, de nu ok all 'n Johre dörtig ore so afbraken un tosmeten is, bet an dat Steendur sülben ranne. Linksch von de Mur un hart an ehr stünn de oll Turm, un linksch von dis Mur nah den Wall hen wir dat Lock, wo de Tamburmajure achter set, schrat æwer den Rosengoren, as ick all seggt heww. An de anner Sit rechtsch von den Damm, wenn 'n in de Stadt rinne güng, wir ok 'ne Mur, un dor leg de Mæhlendursch grot Wall achter mit 'n Fuhrweg hoch æwer de Landstrat weg nah den Steendurschen Wall æwer, un achter den Fuhrweg ok rechtsch, wenn 'n in dat Steendur rinne kem, längs de Stadtmur sülben, dor legen de dree Börgermeistergorens, den iersten Börgermeister sin bet an de hoge Wallbrügg un hart an den Dwinger ranne, so dat dor man de Wallbrügg twischen leg. De ierst Börrmeister hadd dor noch 'n Kikæwer hart an de Wallbrügg sülben.
»Hett de Tamburmajur Glück«, dacht ick bi mi, »denn kikt he ok noch ut dat Lock, wenn du an den Dwinger ranne kümmst.« Na, de lew Gott mücht em dat jo nu woll so todacht hewwen, genog, sin Gesicht wir noch vull achter de Trallichen to sehn, as ick æwer de Stadtgrabenbrügg mang de beiden Murn ranne kem. Ick hadd minen Tarpolinhot afnamen un kek nah em ruppe. Ick füng an to niesen un kreg min wittlinnen Taschendok rut un swenkt dat nah em ruppe. De Schildwach achter den Turm künn mi vör de Mur nich sehn. Ick sehg dat, wo de Tarnburmajur upmarksam up mi dal kek. De Schildwach hadd dor jo woll ok keen Ahnung von, dat dor in de Stadt æwerall wen wir, de sick dor ok man so vel ut maken ded, wenn Monsüre Butong afbröcht würd. Eben hadd ick noch de Spitz von dat Parjenett baben æwer de Mur blinken sehn, un dunn patrulliert se wedder af. Sößtig künn 'n grad tellen, ihr se achter den Turm wedder rümme kem, hadd Hans seggt. Den Ogenblick nehm ick wohr. Ick kek nah den Tamburmajur ruppe un nickt em to. Dunn nickt he wedder. Dorup tröck ick min oll Nikästelklock ut de Tasch un wiest em de, un nahst wiest ick mit den Finger nah de Sünn hen un dunn wedder up de Klock, un dunn höll ick söß Fingers in de Höcht un wiest ierst wedder nah de Sünn un dunn up de Klock. Toletzt tuppt ick dreemal mit minen Vörfinger up min eegen Bost. Un as ick dorup vull ruppe kek, dunnso nickt Monsüre Butong mi wedder to. Mücht he mi nu ok nich ganz verstahn; dat wat för em dan warden süll, dat müßt he jo nu verstahn, sonst wir he jo ganz von Gott verraten west. Hadd de Turm nich mit sinen Buk in de Strat twischen de Murn rinne stahn, denn hadd de Steendurwach dat all sehn müßt, de Schildwach vör den Dwinger, de künn dat æwerst ierst recht nich; de hadd noch de Wallbrügg halw ruppe stigen müßt, hadd se wat sehn süllt. Ich swenkt noch eenmal min witt Taschendok nah den Tamburmajur ruppe, un dunn güng ick nah de Ballaststäd un töwt dor ruhig, bet Vogel un Hans ok kemen.
So wit wir jo nu allens god. »Wenn wi blot de Schildwachen hüt Abend dor weglocken kænen, denn güng dat nu sacht«, dacht ick bi mi. »Man wo dat anfungen warden sall, dor steiht mi de Verstand bi still. Wenn Vogel Strauß dor keenen Rot för weet, denn ward dor nix ut un kann dor nix ut warden. Ick seh dor keen Lock in.«
»Weet de Tamburmajur Bescheed?« frög Vogel, as he mit Hans ankem.
»Ick denk mi so, dat he dat nu deit.« säd ick. »Wo krieg wi man de verfluchten Schildwachen hüt abend von den Dwinger weg? Sühst du dor all 'n Lock in, Vogel? Mit den Speegel dat hett prächtig gahn, Junge! Wenn du uns nu de Borenmützen bi den Dwinger so von den Dik ok man för teihn Minuten fleuten künnst!« »Je«, säd Vogel, »teihn Minuten dat 's dat wenigst, dat juch de Puckel fri hollen warden möt. Fleuten seggst du? Sädst du nich fleuten, Andrees? Je, wenn se sick man so wegfleuten laten wullen, denn behöllen se sacht nahsten dat Nahfleuten. Hum – hum – hum! Hum – umlevum! Hum – umlevum! – Cis – cis – cis – paucia – paverlala azikut schirr rr!«
»Künst du nich wedder 'n Pund Pulver upblucken laten, Vogel, hü?« säd Hans.
»Je, un denn sick kriegen laten! Nee, wenn dat nich feiner anfungen ward, denn ward wi nahst groww anfat't. Nee – nee – nee! Lat't mi man sin! Ick legg mi dat sacht noch trecht! Mi is, as hürt ick all 'n Vagel singen. Lat't mi blot man noch 'ne Stunn Tid. Ick möt noch ierst eens hen un bekiken mi dat mit min eegen Ogen, wo sick am besten bi den Dwinger rümme Bummelschottsch danzen lett. Ick heww sonn Anfang von 'n Gedanken, as let sick von den Herrn Börgermeister sinen Goren up den Kikæwer dor utgeteekent Putscheneller spälen, un dorto müßten denn up ne Viertelstunn de franschen Borenmützen, de dor denn grad Schildwach stahn, inladen warden. Ick denk, se kamen sacht, ward se man 'n Fribilljet in de Hand steken, un wenn dat ok man to de Gallerie is.«
»Wenn dor Geld to hören süll, Vogel«, säd ick, »denn kannst du 't man furtst seggen. Geld heww ick.«
»Stür mi nich in min Gedanken, Andrees!« säd Vogel. »Dot mi nu man blot den Gefallen un bringt ji all dat anner, wat dorto noch nödig is, in de richtige Schick. Slag Klock twee bün ick wedder hier up de Ballaststäd un töw up juch, wenn ji denn noch nich hier sid.«
Hans un ick besorgten dorup tonegst de Boot, halten uns de beiden Smakken mit den Klüver von de »Anne Maria Sophia«, wur Korl Pussehl mit den Kajütenwächter noch as Wach an Burd wiren. Ick lög Korl Pussehlen vör, ick ün Hans söllen för min Ollsch morgen twee Faden böken Blankholt achter den Breetling von den Snatermann halen. Von den Maat von de »Providentia« lehnten wi üns ne Persenning un 'n oll Bramsegel. Den lögen wi vör, wat wi Heu för Kasper-Ohmen sinen Ossen, den de to Fastnacht inslachten wull, von Buer Barten ut Lütten-Kleen achter Smarl halen wullen, un dor wullen wi dat Heu mit todecken. Nahst köfften wi richtig Proviant in för dree Mann un up 'ne Woch. Der Deuwel hadd männigmal sin Spill up See, vörut in 'n Novembermaand. De Ballast staut ick dreemal üm; se leg mi noch ümmer nich in de recht Proportschon. Klock twee wiren wi all dree wedder tohop up de Ballaststäd. Vogel Strauß säd dunn:
»Nu will ick di wat seggen, Andrees! Ick glöw, dat ick von wegen de Schildwach bi den Turm Rat schaffen do. Weeten kann ick dat nich, man ick glöw dat. Wo ick dat maken do, dat segg ick juch, wenn dat glückt is. Sall dat æwer inslahn, denn möt wi to gliker Tid agieren. Ick heww mi dat all nipp ankeken, kann ick juch seggen. Vör den Turm stahn twee Schildwachen an de grot Purt; achter den Turm geiht man een, un de hett jo woll Order, ünner dat Lock, wur uns Tamburmajur insitten deit, ümmer up un dal un so wit an den Turm rümme to gahn, bet he de beiden annern Schildwachen sehn kann. Dorup reken ick! Nachts brennen se dor jo woll Füer vör de Dwingerpurt; wenigstens liggt dor 'n Hümpel Brennholt, un ne Füerstäd is dor ok, as hadd dor verläden Nacht all Füer brennt hatt.«
»Ja«! säd ick, »dat don se. Ick heww dat man gistern abend sehn, as ick mit Durick Peyßen de Lebensmittel för Monsüre Butongen bi dat Steendur an de Wach dor afliwern ded.«
»Na, denn is 't man schön!« säd Vogel. »Dor heww ick vörut up rekent. Nu gewt æwersten ok god acht. So drad as de Klock up den Marigenturm söß slahn hett, dennso bün ick up minen Posten baben up den ollen Wallnætbom, de æwer den Kikœwer in den iersten Börgermeister sinen Goren steiht, un denn möt ji buten achter den Wallgraben ok up jugen Posten stahn. Dat ick dor up minen Posten bün, dat markt ji denn dor an, dat ick so hell, as ick kann, dreemal achter 'n anner as ne Wachtel fleut: Flick de Büx! Flick de Büx! Wenn mi dat denn glückt un ick de Schildwach achter den Turm rümme lockt heww, denn fleut ick dreemal achter 'n anner: Vagel Bülow! Vagel Bülow! un denn hewwt ji ok nich so vel Tid to verlieren, as dorto hürt, 'n Priem in de Mund to stauen. Hürt ji mi æwer as 'ne Ul krieschen, denn hett dor ok ne Ul seten; denn knipt man furtst den Swanz mang de Been un salviert juch up de Städ, denn is dat Gott's Will nich, un denn möt de Tamburmajur sick dor so god in finnen, as he kann, denn kann ick dor nich för. Nu fragt nich ierst lang un gaht jugen Gang, Jungens, un dot mi blot den eenzigsten Gefallen un lat't juch nich kriegen. Dat se mi nich kriegen, dor sorg ick för un de Winspalier an de Stadtmur in den drüdden Börgermeistergoren ünnen bi den Herrenstall!«
»Denn ward Vogel dor ok woll ünnen bi den Herrenstall 'n Richtstieg weeten, as min Richtstieg bi den Blagen Turm is. Nee, is un bliwwt doch eenen verfuxten Bengel, de Vogel Strauß!« säd Hans Holtfräter to mi, as Vogel von uns güng.
»Ja«, säd ick, »dat is he, un 'n prächtigen Bengel dorto! Du haddst jo æwer, sädst du nich so? ok 'n Anslag, wo wi am besten an den Dwinger æwer den Wallgraben weg ranne kamen don, nich? Sädst du nich so?«
»Ja«, säd Hans un simmt 'ne halw Ell Tobakssaft vör sick weg. »Den heww ick. Ick heww mi dat 'n beten mit de Ogen afmeten, as ick von den Rosengoren weggüng, wo breet de Wallgraben unnen bi de Mur von de Brügg is. Dat sünd keen fiwuntwintig Fot nich, un dat Lock, wo de Tamburmajur achter sitten deit, lat dat föfteihn Fot hoch æwer den Wall sin, höger is dat nich. Nu, denk ick man so, halen wi uns een von de lütten Füerleddern von de Reeperbahn, un dor binnen wi ne Taljereep, de duwwelt so lang as de Ledder is, an de bæwelst Sproß, un dor lat wi se de Grabenburd an dalgliden un denn sachting as so 'n Brügg von ünnen to nah de anner Sit von den Graben ræwer, un nahst treck wi se, wenn de Schildwach weg is, an den Reep ruppe up den Wall un stellen se an dat Lock in den Dwinger. Wat dücht di dorto?«
Ick besünn mi 'n Ogenblick. »Je«, säd ick, »Hans, de Anslag stimmt; anners lett sick dat nich don, so vel as ick weet.«
Na, as dat Klock vier schummern würd, dunn brächten wi de Boot achter Kabutzenhoff in de Beesen dicht an dat Land. Klock fiw wiren wi bi de Reeperbahn un halten uns de Ledder, un ihre de Klock söß slög, stünnen wi an den Wallgraben vör den Dwinger prat.
De Luft was still, man dakig. Wi künnen üns man grad kennen, Hans un ick, dicht bi 'n anner. Wi hürten de Posten baben up den Wall vör uns up un dal gahn; sehn künnen wi se nich, un se uns natürlich ok nich. Achter den Dwinger was 'n hellen Schin. De Wachen müßten dor sick 'n Füer anbött hebben. Dat was so still, ick kunn min Hart pucken hüren. Wat Monsüre Butong baben woll för 'ne Angst utsteiht! dacht ick bi mi. Ick hüll den Atem an un horcht. Mi dücht, dat wohrt 'ne halwe Ewigkeit.
Dunn füng dat up eens ganz hell achter den Turm dreemal an to fleuten: »Flick de Büx! Flick de Büx!«
»Vogel is an de Arbeit!« flüstert Hans mi to.
»Sprek keen Wurt, Hans!« säd ick.
De Schildwach up 'n Wall hadd grad wedder Kihrt makt un wir langsam an den Turm rümme gahn un müßt bet nah de anner Sit ruppe kamen sin, wo dat Füer schinen ded, dunn fleut't dat wedder achter den Turm her dreemal achter 'n anner: »Vagel Bülow! Vagel Bülow!«
Hal een – hal twee – hal dree – wiren wi mit üns Ledder æwer den Stadtgraben, un dat kann keen vier Minuten wohrt hewwen, dunn wiren wi mit unsen Tamburmajur an de anner Sit buten vör de Stadt. Hans hadd de Ledder an den Taljereep achter sick nah trocken un slept se noch 'n ganz Enn achter sick her, ihr he se liggen let. Ick hadd den Tamburmajur unner 'n Arm fat't, un wi spröken ok keen Wurt all dree nich, bet wi Monsüre Butong richtig in de Schepsboot achter Kabutzenhoff rinne hadden. De Klock slög grad dreeviertel up sæben, as wi de beiden Smacken bisetten deden, denn dor wir 'n beten westlich Luft. Dat mücht jo woll negen sin, as wi bi de Kisten achter den Breetling ankamen. Dunn nehmen wi ut Vörsicht de Smacken dal un leten de Boot mit den Strom, de scharp utlöp, driwen. Baben up de Schanz hadden de Franzosen 'n helles Füer anbött, un ick wir himmelangst, dat se uns to sehn kriegen künnen, denn de Schin füll an een Städ hell æwer den Strom. Ick hadd dat Roder un hüll de Boot dicht ünner de Kisten, bet wi an dat Westerspill ranne wiren, wo ok noch de Schin von dat Füer æwer weg föll. Up dat Spill sülben dor sprök dat; dor stünnen jo woll dree Mann von de Franzosen Schildwach. Man dat süll jo nu woll so sin, dat Boot gled in den Schatten von dat Spill sachting in See, un so drad as wi buten wiren un ut den Lichtschin von dat Füer rute, de woll noch 'ne Schippsläng achter dat Spill in See föll, dunn hadd ok Hans un ick de langen Reems in de Dollen, un weg wiren wi. »Qui vive!« röp dat dunn achter üns her – »Qui vive!« – un bang! sehgen wi dat Füer ut de Musket von de Schildwach. – Man wi wiren all in de Dak rinne, un ick hürt man, wo de Kugel linksch von uns up dat Water upslög. Dunn wi ok flink bi un de Smacken bisett't un de Klüver anhal't. Klock elben güng de Maand up, un wi wiren all so wit in See, dat de Franzosen ehr Füer up de Schanz bi Warrmünn man noch so grad to sehn wir un likster Welt so utsehg as een von de Füerbaken up Bornholm.
Monsüre Butong was eenen rippigen Kierl, man spreken künn he noch ümmer nich. De grimmige Utsicht up dat Gericht von de söß blagen Bohnen wir em jo doch woll to dull an dat Magen gahn. Hans hadd dat oll Bramsegel för em torechtleggt un de Persenning æwer de Duchten twischen de Masten trocken, un dor leg he wollverwohrt ünner, noch ümmer in Kasper-Ohmen sin kalmücken Pijäcke. He brukt ok noch ne klockendige Stunn, ihr he wedder ganz to sick kem un spreken künn. Na, dunn wir jo nu dat ierst, wat wi deden, dat wi unsen Proviant vörkregen un richtig de Bicht verhürten. Eten künn de Tamburmajur noch nich, man 'n richtigen Sluck duwwelten Kæm, den bröcht he doch dal. Ick hadd een lütten Kompaß ut Vörsicht to mi steken, un so richt'ten wi denn unsen Kurs, as wi de Wustrow achter uns hadden. De Wind wir scharp westlich, un de See güng hoch; man de grot Schepsboot von de »Anna Maria Sophia« künn 'n goden Bums verdrägen, un as de Maand ünnergüng, dor hadden wi den Grönsund zwischen Moen un Falster vör üns, un wat nu för Not! Denn nu brök jo glik de Dag wedder an.
Na, Kinnings, üm min Schiemannsgoorn nich to lang warden to laten, de oll lütt dick Bäcker Lüth in Nyköping, wat Hans Holtfrätern sin Wäsch ehr Vetter un 'n richtiges Rostocker Stadtkind wir, de wull ümmer Doden upstahn laten, as he Hans Holtfrätern un mi to sehn kreg. He was noch 'n Scholkamrad von minen eegen Oll west, un so makt he dunn nich vel Ümstänn un nehm üns up un an. Wi müßten den Dag un de Nacht dorbliwen, un ick kann woll seggen, dat ick de Nacht tüm ierstenmal, sit ick von Riga mit de »Providentia« Haben binnen kamen wir, richtig utslöp. Den annern Morgen so hento söß, as Meister Lüth sin Semmels utgew, nehmen Hans Holtfräter un ick Afscheed von Vetter Lüthen un den Tamburmajur, de sick up Lüthen sin Rat den groten Boort wegsneden hadd un binah gor nich to kennen wir. Ick hadd em dat Geld ut Gretenwäschen ehr Sporbüß æwergewen un noch 'n poor Schilling dorto, de ick von min eegen Hüer æwersport hatt hadd. Spreken künn he noch ümmer nich recht; man as he Hans'n un mi tüm Afscheed de Hand schüdden ded, dunn hüng em 'ne grote Tran in dat Og, un dunn säd he to mi:
»Werden sick seiner Zeit hören von die Antoine Bouton! Grüß sick die Monsieur Pött und der kleiner Marguerite, Monsieur André!«
De Wind was forsch nordwestlich, as wi wedder in See stünnen, De See güng bannig hoch, un ick dacht 'n poormal, dit geiht in 'n Lewen nich god. De Boot künn man de een Smack drägen, un as wi twee Stunnen in See wiren, dunn würd de Wind heel nurdlich, un dunn müßt 'ne duwwelte Reff in de Smack. Wi flögen man orig so hen.
»Dunnerwetter!« säd dunn Hans to mi. »Hest du dor ok woll an dacht, Andrees, wat wi nich so wedder in dat Lock von Warrmünn rinne kænen? Markt hewwen se dat jo, wat wi uns rutesleken hewwen. De Klock kann nu negen sin, un wenn wi noch dree Stunnen so kitschen as nu, denn sünd wi jo up de Reede, un denn möt wi jo rinne; un dat se uns denn fastnehmen, dat is jo keen Frag nich!«
Ick möt nu gestahn, dat ick dor gor nich an dacht hadd. Ick sweg 'ne ganze Tid lang still. Ick sünn un sünn un künn nix finnen. Am Enn säd ick: »Wat dücht di, Hans, wenn wi unsen Kurs so'n beten westlicher richten deden un so achter Poe löpen?«
»Dat geiht nich, Andrees!« säd Hans. »Kik eens achter di! Vör Nacht noch heww wi 'n fleegenden Storm ut Nurdwest, un denn maken wi beid mit de Makrelen Bekanntschaft!«
»Ja«, säd ick dunn, »du hest recht, Hans! Denn lat dat nu kamen, as dat kümmt. Wat kümmt, dat gelt! seggt min Öhme. Denn jagen wi de Boot bi Markgrafenheid up 'n Strand; in dat Lock kænen wi nich rinne, dat seh ick in.«
Hans säd keen Wurt wider. De Klock künn god een sin, dunn sehgen wi Markgrafenheid vör uns. Man de Wind wir so stiw, wi müßten in de Bucht ganz unnen dicht linksch von den Strom bi Warnmünn rinne. As wi in de Brandung wiren, kregen wi de Slup halw vull Water. Man wi kemen doch dor æwer weg un jagten de oll Slup hell up den Strand ruppe. Nu würd sick æwer ok keenen Ogenblick uphollen. Dat de Franzosen uns von Warnmünn ut sehn hadden, dat wir seker. Wi löpen, as wenn wi mit Hunn hißt würden. »Kik eens, Hans!« säd ick. »Se maken dor achter de Vagdi all 'n Prahm klor; wenn se uns man blot nich noch to Pir nahkamen!«
»Ick heww mi dat ok all dacht; man kik eens, hier up den Breetling vör uns is een Rostocker Plümper. Wenn dat Glück god is, denn nimmt de uns an Burd. Kann sin, dat dat gor Jochen Bees is; de fischt nu för sinen ollen Vatter!« Na, dit müßt jo nu ok richtig Jochen Bees sin, de dor up den Breetling vör uns fischen ded; un grad as de Franzosen de Pir up de anner Sit hadden un achter uns her klabasterten, dunn seten wi wollbehollen in Jochen Beesen sinen Kahn, un vörwartsch flögen wi æwer den Breetling de Stadt to un leten se dat Nahkiken.
Ick föhlt dat doch 'n beten in min Knaken, wat dat för een Stückschen west wir, wat ick nu achter mi hadd. Mi wir, as künnen mi min Been dat lütt Enn von den Fischerhaben bet an minen Ollen sin Hus man so grad noch drägen. Dat schüddt' mi orig, as tröck 'n koll Fewer bi mi an.
De Klock mücht jo woll so bi dree rümme sin, as ick in uns Husdör rinne kem. Min Ollsch wir richtig noch bi de Gös' mit Hantelmannsch in de Waschkæk.
Se kek man halwwegs up, as ick rinne kem, un hadd dor jo woll nich ne Spier von 'ne Ahnung von, wat för een dulles, murdverbranntes Stück ehr gottvergetne Jung nu wedder mal an den Dag gewen hadd.
Am lewsten hadd ick glik eens æwer de Hoffmur keken un mi nah Gretenwäschen ümsehn, üm ehr 'n Lewensteeken von mi un Monsüre Butong to gewen, man ick föhlt mi so schachmatt un ledweek in all min Knaken, dat ick Gott minen Herrn danken ded, as ick in min Kamer to Bedd leg. Ick let mi gor keen Tid tüm Hojahnen; weg wir ick as 'ne Mütz.
Ick hadd ok seker min richtigen vieruntwintig Stunn fardig kregen; man dat wir noch nich ganz Dag den annern Morn, dunn föhlt ick, wo mi wat an de Schullern ut minen söten Slap schüdden ded un mi luthals bi Namen röp. Ick künn mi ierst gor nich besinnen, wo ick wir. Ick rew mi de Ogen un wull grad wedder up de anner Sit in min Koppküssen rinne sacken. Man dunn röp dat wedder sihr vernehmlich, un dunn föt mi dat sihr unsanft an de Schuller an: »Andrees, Andrees! Ick möt di woll ierst een Glas koll Water ünner din Aewerbedd geten, ihre du di vermüntern deist!« Un dat was jo nu natürlich min Ollsch. Un dunn hürt ick wat dicht bi min Koppenn weenen, un, dat was keen Frag, dat müßt min oll lütt Gretenwäschen sin, un dunn ret ick min Ogen so wit up un wir mit eenen Slag so wach as 'n Kiwitt.
»Wat is?« röp ick. »Wat is?«
»Wat dor is?« säd dunn min Mutter. »Kasper-Ohm is eben arretürt, un de Maat von de ›Anna Maria Sophia‹ ok. Se sünd beid nah de Hauptwach up 'n Hoppenmarkt bröcht worden. Se sælen dor mit eens mit üm weeten, wo de Tamburmajur afblewen is, o du großer Gott. Un Gretenwäschen seggt, dat ehr Vatting so unschüllig is as 'n Aulamm. Kasper-Möhme liggt all in Krämpfen. Stah furtst up, Andrees, un vermünter di nu doch eenmal! Dat Michel ok ümmer grad weg sin möt, wenn ick em bruken do!«
Gretenwäschen weent in eenschento still vör sick hen, un dit künn ick jo nu nich mit ansehn. »Greting«, säd ick, »lat man dat Weenen!« »Ja, du hest got snacken, Andrees!« säd Gretenwäschen un drögt sick de Ogen mit 'n Zippel von ehr Schört. »Nu scheten de Franzosen am Enn noch minen eegen Vatting sülben dot. De hett vörgistern General Müratten richtig de hunnert Daler anbeeden laten, wenn he Monsüre Butongen lopen laten wull. Se sünd æwer to unmanierlich west un hewwen em up dat Paleh ut de Dör rutesmeten. Nu is æwer de Tamburmajur ut den Dwinger doch utbraken, nu weeten de Franzosen, dat he to See wegbröcht is, nu hewwen se de grot Slup von de ›Anna Maria Sophia‹ up 'n Strann bi Warrmünn vörfunnen un seggen em vör 'n Kopp, dat he dormit Bescheed weet. O Gott – o Gott – o Gott! Nu scheeten se am Enn minen eegen ünschülligen Vatting noch dot, un denn bün ick dor mit an schuld, Andrees!«
Un dunn füng Gretenwäschen wedder an to weenen, dat sick mi dat Hart in 'n Liw ümdreigen ded.
»Do mi blots den eenzigen Gefallen un lat dat Rohren, Greting!« säd ick dunn. »Wenn eener weer un dat bewisen kann, dat din Vatting de ganze Sak nix angeiht un dat he dor nich 'n lütten Finger mit mang hatt hett, denn bün ick dat. Un denn weet ick, wat ick dorbi to don heww un wat mi nu bikümmt. Nu gah man hen un segg din Mutting, se sall sick dat nich so to Kopp gahn laten. Ick stah nu up un sorg dorför, dat Kasper-Ohm wedder loslaten ward. Dat geiht nu nich anners, ick nehm de Sak up minen Kopp. Mutting, langen Se mi doch minen nigen blagen Sünndagnahmiddagschen ruppe.« Greting gew mit dorup de Hand un kek mi so beweglich an, dat Og vull Tranen, dat mi ok ganz rührsam to Mod würd. »Ick verlat mi ganz up di, Andrees!« säd se un güng.
»Dat weet ok Gott, Andrees«, säd min Ollsch, as se mi den blagen Seemannsantog bröcht, »wo du ok all von afweeßt! Wat heet mi dit nu wedder eenmal, min Sæhn?«
Hadd se æwer den ganzen Tosamenhang wüßt, denn würd se anners losböst't hewwen, denn wir dat sacht ahn Tranen un grotes Lamento von ehr Sit ok nich afgahn. Na, ick tröck mi nu jo ok so flink an as donlich un güng ierst nah Vogel Straußen un dorup nah Hans Holtfrätern. Ick säd se, dat dat nu nich anners güng. Minen Öhme den dörft doræwer keen Hoor nich krümmt warden. Ick wull woll de Sak up mi alleen nehmen. Dunn säd æwer Hans Holtfräter: »Alleen sast du dat nich utfreten, Andrees! Nich wohr, Vogel, dat meenst du doch ok? Wenn se uns doch eenmal kregen hebben, denn sælen se uns ok glik all dree kriegen. Upfreten warden se uns jo woll nich. 'n fein Stück Arbeit ist dat west, dat 's wohr. Eikater un Spirrfix hadden dat sacht nich so god trechtkregen, hü? Wenn wi dor ok 'n poor Maand för brummen möten. Do du, wat du wist, Vogel! Ick lat Andrees nich in 'n Stich!«
Tid was dor jo nu æwerall nich vel to verlieren, un tom Aewerleggen ok nich, un so güng ick denn gradwegs nah de Hauptwach. Vogel un Hans güngen mit mi un sett'ten sick dor up de Waterkunst hen un wullen dat dor aftöwen. Ick mellt mi dunn bi den Offizier von den Posten un säd em, dat ick dat west wir, de den Tamburmajur dörchhulppen hadd. Na, dat ick dunn ok arretürt warden würd, dat wüßt ick jo recht god. Ick hadd dorbi de Hoffnung hatt, se würden mi in dat sülstige Lock to Kasper-Ohm steken; man dat gescheg nich. Dor güngen 'n poor sihr langwilige Stunnen up hen, dat ick dor kuschen müßt. Toletzt kem 'n Offzierer, un dunn würd ick von twee Mann nah den Herzog sin Paleh ruppe eskortürt, un dunn müßt ick vörtreden. Dat güng dörch twee ore dree grote Stuwen dörch, wo de Flægeldören wit von up stünnen. In de een stünn 'n halw Dutz Kammerdeeners un Lawkaien un in de vörletzt wenigstens 'n Dutzend Offzierers. Ick kek mi mang se üm, wat Genral Mürat dor mang wir; man dat wir he nich. Dorup klingelt dat up eens in de letzt Stuw, un dunn würd mi bedüdt, dat ick dor rinne gahn süll. Ick müßt mi Gewalt andon, üm nich lut uptolachen. Dor leg wen in een prachtvolles Bedd, woll an de hunnert Hoorwickeln üm den Kopp; de mächtige Snauzboort hadd ok ne Wickel an jede Sit, un twee gnäterswarte Ogen keken mi so fast an, as wenn se mi an de Wand nageln wullen.
»Sprecken sick, was Sie weißen von die Antoine Bouton!« säd Mürat, denn dat wir he, dunn to mi. »Sprecken sick der reiner Wahrheit, toute la vérité, Monsieur, wenn sick sein ihm lieb seiner Kopp!« Na, dor seten jo nu an 'n annern Disch bi dat Finster, wur 'n Barg von Breef un Papieren up leg, twee anner Lüd in Monturen, un de een dorvon dat wir 'n Dolmetscher.
Na dor künn ick jo nu nich anners, dunn vertellt ick de reine Wohrheit un sett't keen Wurt to un let ok keen Wurt weg, un Mürat verwennt' ok keen Og von mi.
As ick fardig wir un nix mihr to seggen hadd, dunn säd Mürat to den Dolmetscher 'n poor Würt, de ick nich verstünn, worup de Dollmetscher mi fragen ded, wo wi dat recht anstellt hadden, de Schildwach achter den Dwinger wegtokriegen. Na, dat wüßt ick jo nu noch sülben nich, un so hülp dat denn nich, so säd ick denn, dat min beiden Kameraden ünnen up de Waterkunst bi de Hauptwach töwen deden un dat de een dat makt hadd un se mi beid dat betügen würden, dat ick de Wohrheit sprök.
Dorup werden denn ok Vogel Strauß un Hans Holtfräter vörführt un müßten sick bi mi vör Müratten sin Bedd henstellen. Hans Holtfräter schned dorbi grugliche Gesichter; he hadd 'n Prim Stürburd un Backburd un wöorgt sick dat jo woll dal, wil dat he dat nich wagen ded, den Rum in Müratten sin Gegenwart lenstopumpen. Vogel müßt dat jo nu vertellen, wur he dat makt hadd; un dor verklort' he denn, wat he bi den Kikæwer in den groten Walnætbom rinnestegen was un dor ierst as 'n Stieglitsch fleut't hadd; un dunn wiren ierst de Schildwachen vör den Dwinger hellhürig worden un hadden mit 'n anner an to futern fungen. Man as he ierst anfungen hadd, de sæben Wisen von de Nachtigall to fleuten, dunn wir ok de anner Schildwach üm den Dwinger rümmekamen un hadd dat nich laten künnt un ok 'n beten mit tohürt. Dat mücht se woll all dree wunnert hebben, wat de Nachtigallen in Land Mekelborg noch in 'n Novembermaand sitigen deden.
Jochen Mürat hadd bi Vogel Straußen sin Verklorung sihr nipp tohürt un sin scharpen Ogen keenen Ogenblick von uns dree verwennt. He schint sick noch 'n poor Sekunden nahtosinnen. Mit eens richt't he sick vull in dat Bedd up un säd to Vogel Straußen:
»Pfeif sick wie die Stieklitsch, pfeif sick wie die Rossignol ! Hörr Sie, pfeif sick!«
Na, dunn halt jo nu Vogel Strauß 'n rundes Stück Bleck ut de Westentasch, stök dat in de Mund un füng dunn vör Müratten an to fleuten, ierst as ne Stieglitsch un nahst as 'ne Nachtigall, un dunn füng Mürat sick so hell an to lachen, dat he sick sin Hänn in de Siden setten müßt; un in de Stuw, wo all de Offzierers wiren, füng dat ok an to lachen. Nahst säd Mürat wedder 'n poor Würt up Französch, un dunn nehm de Dolmetscher een Papier von den Disch un les:
»Auf besonderen Wunsch des Herzogs von Berg und in Anbetracht der obwaltenden Umstände ist sein früherer Schulkamerad, der Tamburmajor Antoine Bouton, zu pardonnieren. Napoleon.«
Ick kek Müratten grot an, un dor mücht jo woll 'n Sünnenschin æwer min Gesicht gahn, un dat sehg he jo woll; he nickt mi fründlich to un säd.
»Laufen sick aller zusamm. Pardon for aller miteinander und auch for der zwei prisonniers in der Auptwacken vor die Palais!«
Dorup makt he uns 'n Teeken, dat wi gahn künnen' un ick makt so'nen feinen Kratzfot, as ick man fardig kriegen künn. Een Offizierer güng mit nah de Hauptwach, un dor würd ick nah dat Lock rinne bröcht, wo min Öhme set. Kasper-Ohm set dor up 'n Hüker, den Kopp vöræwer, in sick tosamen sackt as 'n leddigen Sößschepelsack, un hickupt.
»Prost, Kasper-Ohm!« säd ick to em, as ick rinne kem.
Dunn böhrt min Öhme den Kopp up un kek mi wild an.
»Prost seggt Er, Jonge? Prost? Dat is woll der letzte Prost, den Er mi nu bringt! Ick heww dat ümmer seggt, Jonge, wat Er den lersten Petri fiw, fiw nich kennen deit. Ick heww mi dat ümmer dacht, wat Er noch mal Sinen eegen Ohm an dat Metz rannebringen würd, Er murdverbrannter Rebeller Er! Nu hett Er sinen Willen! Nu hett Er sinen eegen Ohm richtig vor de Koortmarschall. Nu hett Er em richtig vor dat Pulver ond vor dat Bli. Hett Er eenen Fonken van Geföhl in dat Liw? Ond nu kümmt Er noch un makt Er dat Mat babenin vull ond will to Sinen Ohm noch Prost seggen! Donder ond Blixen noch mal to!«
As ick em dunn æwer verkloren ded, dat he fri wir un nu gahn künn, wohen he wull, dat ick bi Müratten vörwest wir un em dat dunn noch wider verklort hadd, dat Vogel Strauß, Hans Holtfräter un ick den Tamburmajur losmakt hadden un dat Monsüre Butong von Kaiser Napoleon Pardon kregen hadd, dunn stünn Kasper-Ohm up, kek mi sihr nahdenklich an, läd mi nahsten sin beiden Ballastschüffeln up de Schullern, küßt mi ierst up de rechte un dunn up de linke Back un säd so deep gerührt, dat em de Lippen dorbi bewerten:
»Jonge, Er hett doch mehr von dat echte Pöttenblot in sick, as ick mi dacht heww. Er ist un bliwwt min Süster Illsche ehr Jonge! Ick werde em van nu af du nennen!« Dorup hakt he mi sihr ohmshaftig ünner den Arm, un dunn peekten wi sülwanner nah de Koßfellerstrat, un as wi ierst wedder in de Achterstuw bi Kasper-Ohmen wiren, dunn wiren ok Kasper-Möhmen ehr Krämpfen glik weg, un dunn gew se mi de Hand un säd to mi:
»Nu is mich auch allens man gut, Andreeßing! Nu will ich mich man liebersten gar nichts gesagt haben. Un sollte es dich vielleicht nachher zu Ohren kommen, als wenn ich was gesagt hätte, dann tätest du es wohl dein Tanting zu lieb und glaubtest mich das nicht, mein Jünging! So viel Rücksichten, dächte ich, wärest du mich schuldig!«
Kasper-Ohm wir nu æwer doch so alteriert von de Accidenz, dat he sick to Bedd leggen un Kamellentee drinken müßt. Ick blew mit Gretenwäschen alleen in de Achterstuw, un as ick ehr dat all vertellt hadd, wo Vogel Strauß, Hans un ick dat anstellt hadden un wo vel Glück dor mit bi in 't Spill west wir un wo ick up de See de Fatung nich verloren un bi mi dacht hadd, Greting hett dat seker nich vergeten un hett 'n Vaterunser för di un Monsüre Butong mit bed't, dunn kreg Greting wedder 'n poor Tranen in de Ogen, dunn föt se mi mit ehr schieren witten Armen ründ üm, kek mi söt dörch de Tranen an, gew mi von sülben den iersten Kuß, läd dorup den Kopp an min Bost un weent still vör sick hen.
Na, dit is jo nich de letzte Kuß west, den ick von ehr kregen heww. Dor güngen jo noch Johren up hen, ihre se min Fru würd un ick de grote Brigg »Kasper Pött« bugen ded. Man an ünsen Hochtidsdag,dor güng dat wedder von flessen her, dor wir de ganze wierte Familige versammelt, min Oll un min Ollsch, Stoffer-Ohm un Fiken-Möhme von Barnstörp, Mæhne-Tanten, Kusinning Möller, Vetter Krischan samst den Herrn Diakonus von Sankt Marigen, de grad Paster Primarius worden wir un mi un Greten spleißt hadd. Kasper-Ohm set baben an bi Disch. Ick set rechtsch bi em, un min lütt Fru de set an sin linke Sit, un as wi dunn bi den moigen Braden wiren, dunn stünn Kasper-Ohm up, kloppt mit sin Metz an sin Glas, makt 'ne feine Verbeugung nah alle Siden hen, wischt sick ierst de Mund mit de Damastsalvigett af un säd dunn würdevollst:
»Meine Herren und Damens! Ich bäte um ein wohlgeneigtes Gehör. Herr Sæhn!« – un dorbi kek he mi an – »Fru Dochter!« – un dorbi kek he Greting an – »Se Ehr beiden Gesundheiten! Ond Herr Sæhn!« – un dorbi kek he mi wedder an un knep dat linke Og bedeutungsvoll halw to, – »Dat steiht in Gottes weisen Rat, wat dat erst eenen Jongen ward oder abersten wat dat een Gör ward. Man wann dat een Jonge ward, Herr Sæhn, denn sorg du mi dorför, dat der Jonge ok Respekt vor dat Hus kriggt, wann du dat sülben ok nie nich recht hatt hest, Jonge! Herr Sæhn! Fru Dochter! Se Ehr beiderseitige Gesundheiten!«
Dorup sweg jo nu oll Unkel Andrees still, un wi sehgen, dat he nu mit sin Schiemannsgoörn rund wir.
Man min Fründ Hannings let sick de Gelegenheit nich ut de Näs' gahn. He langt sick flink de letzte Buddel Schato Dikem her, schenkt de Gläser vull, stünn dunn up un säd:
»Meine Herren! Ich bitte ums Wort! Sie fühlen gewiß gleich mir die angenehme Notwendigkeit, unseren würdigen Onkel Andrees dort unsern ebenso warmen als tiefgefühlten Dank für seine so gütige Abwicklung seines Kasper-Ohmschen Schiemannsgarnes auszusprechen. Ich denke, ich spreche nur aus Ihrer Seele, meine Herren, wenn ich Sie hiermit ersuche, ein volles Glas auf sein ferneres Wohlergehen zu leeren. Möge sein Leben bis zum letzten Atemzuge frisch und feurig sein wie dieser edle Tropfen Weines hier! Meine Herren, hoch soll er leben!«
Un dunn stimmten wi jo nu all in eenen vergnögten Chorus in:
»Hoch soll er leben! hoch! hoch! hoch!« – Von den feinen Schato Dikem wir æwer richtig keen Nagelprow för mi nahblewen för den annern Morgen tom Frühstück.
Original-Footnoten
- ↑ Das ist ein sehr ungehöriges Mißverständnis, mein lieber Kammerherr, nicht wahr?
Wikiborn-Footnoten