Jv/Babad Tanah Djawi lan Tanah-Tanah ing Sakiwa-Tengenipoen/Bab 7
 |
| Pitulung aksara mawa tandha diakritis:
Diakritis: Ḍ ḍ Ṭ ṭ É é È è Ê ê ô Aksara nglegana: ꦲ ꦤ ꦟ ꦕ ꦖ ꦫ ꦬ ꦏ ꦑ ꦢ ꦣ ꦠ ꦡ ꦱ ꦯ ꦮ ꦭ ꦥ ꦦ ꦝ ꦞ ꦗ ꦙ ꦪ ꦚ ꦘ ꦩ ꦒ ꦓ ꦧ ꦨ ꦛ ꦜ ꦔ Aksara pasangan: ꧀ꦲ ꧀ꦤ ꧀ꦟ ꧀ꦕ ꧀ꦖ ꧀ꦫ ꧀ꦬ ꧀ꦏ ꧀ꦑ ꧀ꦢ ꧀ꦣ ꧀ꦠ ꧀ꦡ ꧀ꦱ ꧀ꦯ ꧀ꦮ ꧀ꦭ ꧀ꦥ ꧀ꦦ ꧀ꦝ ꧀ꦞ ꧀ꦗ ꧀ꦙ ꧀ꦪ ꧀ꦚ ꧀ꦘ ꧀ꦩ ꧀ꦒ ꧀ꦓ ꧀ꦧ ꧀ꦨ ꧀ꦛ ꧀ꦜ ꧀ꦔ Aksara swara: ꦺ ꦼ ꦶ ꦴ ꦵ ꦸ ꦁ ꦂ ꦃ ꦉ ꦊ ꦋ ꦿ ꦽ ꦾ ꧀ ꦄ ꦍ ꦌ ꦅ ꦆ ꦇ ꦎ ꦈ ꦻ ꦷ ꦹ ꦐ ꦰ Angka & tanda baca: ꧐ ꧑ ꧒ ꧓ ꧔ ꧕ ꧖ ꧗ ꧘ ꧙ ꧇ ꧈ ꧉ ꧋ ꧊ ꧌ ꧍ ꦳ ꦀ ꧆ ꧞ ꧟ ꧁ ꧂ ꧃ ꧄ ꧅ ꧏ |
07 Pérangan Kang Kapisan
Bab 7
Perang Tjina lan Adegé Karadjan Madjapait
(1292)
Ing tengah tengahané tahoen 1292 Maharadja Choebilai sida ngangkataké wadya bala menyang ing Tanah Jawa perloe arep ngoekoem Praboe Kartanagara. Ana ing pacekan (Soerabaya) praoe Jawa kalah, noeli bala Tjina arep ngloeroegi9 Daha, kang dikira panggonané Kartanagara (kang nalika ikoe wis séda). Katjarita Radèn Widjaya dhèk djaman samono woes wiwit mbalela marang Jayakatwang ratoe ing Daha. Sarèhné doewè pangarep arep bisaa ditoeloengi ing Tjina noempes ratoe ing Daha, moelané Radèn Widjaja bandjoer gawé gelar ethok ethok arep teloek marang sénapati Tjina. Kabeneran ora let soewé Madjapait, panggonané Radèn Widjaya ditempoeh ing wong Daha, Radèn Widjaya éntoek pitoeloengané wong Tjina bisa menang. Wasana ing tahoen 1293 koetha Daha dikepoeng ing balané Shih Pih lan Radèn Widjaya, Daha bedhah, ratoené kacekel, pèni pèni radja pèni didjarah rayah, Radèn Widjaya noeloengi poetri poetri, poetrané Praboe Kartanagara digawa oncad menyang Madjapait. Ora antara soewé, marga saka akalé Wiraradja, Radèn Widjaya bisa ngoesir pradjoerit Tjina. Wondéné pradjoerit maoe, senadyan kesoesoe soesoe meksa isih bisa anggawa barang rayahan, pengadji mas satengah yoeta tail lan tawanan wong satoes saka Daha. Radèn Widjaya bandjoer djoemeneng Nata ing Madjapait, djedjoeloek Kertaredjasa Jayawardhana oetawa Brawidjaya I (tahoen 1294 - 1309)
Sawisé djoemeneng Nata, Sang Praboe anggegandjar marang sakabèhing kawoela kang maoené laboeh, marang pandjenengané. Wiraradja dibagèhi tanah Loemadjang saoeroeté. Poetriné Kartanagara papat pisan dadi garwané Sang Praboe, lan isi ana garwa paminggir sidji saka tanah Melayoe aran Sri Indresywari.
Saka garwa paminggir iki Sang Praboe kagoengan poetra R. Kaligemet, kang besoeké nggentos kaprabon, adjedjoeloek Jayanégara, saka Prameswari Sang Praboe pepoetra poetri loro. Ing tahoen 1295 R. Kalagemet lagi yoeswa sataoen wis diangkat dadi pangéran pati lan dadi ratoe ing Kedhiri, iboené kang ngembani nyekel pradja Kedhiri. Ing nalika pandjenengané Praboe Kertaredjasa Jayawardhana ikoe, Tanah Jawa karo Tjina becik manèh, perdagangané gedhé, wong Tjina teka ing Tanah Jawa nggawa mas, salaka, merdjan, soetra biroe, soetra kembang kembangan, bala pecah lan dandanan wesi. Saka ing Tanah Jawa, Tjina koelak: beras, kopi kapri, rami, boembon crakèn loewih loewih mrica, barang barang mas oetawa salaka, bangsa dandanan koeningan oetawa tembaga, tenoenan kapas lan soetra, welirang, gading, coela warak, kayoe warna warna, manoek djakatoewa lan barang nam naman.
Ing Tanah Jawa ing wektoe ikoe akèh palaboehan ramé, kayata: Toeban, Sedayoe; Canggoe. Nalika djamané ratoe iki ing bawah karaton Madjapait kena dibasakaké oengsoem kraman. Para satriya kang mèloe lara lapa dhèk djamané Radèn Widjaya saiki ora oleh ati, awit Sang Praboe moeng anggega atoering nayakané kang aran Mahapati, wasana para satriya maoe bandjoer genti genti padha ngraman, nanging temahan asor djoerite. Ing tahoen 1328 Sang Praboe séda, dicidra ing doekoen kang didhawoehi ambedhel salirané. Sasédané Praboe Jayanégara kang goemanti sadhèrèké poetri, kang sesilih Bhreng Kaoeripan bandjoer djedjoeloek Jayawisynoewardhani. Sang nata dewi krama oleh satriya, kekasih Kartawardhana, misoewoer pinter, sregep lan djedjeg penggalihé. Sang Pangéran diangkat dadi panggedhéning djaksa lan oleh loenggoeh boemi Singasari sawewengkoné. Gadjahmada dadi warangkaning ratoe. Karepe Gadjahmada arep noengkoelaké satanah Jawa kabèh lan poelo poelo sakiwatengené. Ora let soewé yaikoe tahoen 1334 Soembawa lan Bali bedhah bandjoer kabawah marang Madjapait, mangka Bali nalika samana wis mbawahaké Lombok, Madoera, Blambangan lan Sélebes sabagéyan. Sénapatining pradjoerit kang ngelar djadjahan ing sadjabaning Jawa aran Nala. Ing tahoen 1334 Sang Radja poetri mbabar miyos kakoeng diparabi Ayam Woeroek, kang bandjoer didjoemenengaké Nata, nanging isih diembani kang iboe nganti tekan tahoen 1350.