Hanne Nüte un de lütte Pudel/Kapittel 24
De Swälk reist af mit ehr Gewarw.
Uns' Jochen is just in den Aust,
Sitt up de letzte Hawergarw
So recht in't Fett un smaust un smaust.
Hei antwurt't nicks un sitt mit vullen Kropp
So recht behaglich dor un schüddelt mit den Kopp,
Bet sei em Allens hett vertellt.
Dunn äwer fängt hei an un schellt:
»So'n Dummerjahn läßt sich da kriegen!
Man möchte aus der Haut gleich fliegen!
Ich habe die Geschichte dick.
Wat meint de Aderbor, dat ik
Nicks heww tau daun, as so'ne Saken,
De krumm sünd, wedder grad tau maken?
Hir hett en Jeder ok sin Nod:
Twei Dutzend Gören tog ik grot
Dit Johr; un dorbi liggt min Wiw
Mit allerlei Besorgung mi tau Liw,
Ik möt den ganzen Dag nah Fiken
Un nah den ollen Bäcker kiken;
Ik heww den ganzen Dag kein Freden.«
Un as sei so tausamen reden,
Dunn kümmt dor wer. - Wer kann dat sin? -
De Bäcker is't; geit nah Gallin.
Up sin oll wittes, weik Gesicht
Dor liggt so'n kolles, frostig Freu'n,
As sik de Winter freut, wenn hei dat Gräun
In Feld un Holt tau Grunnen richt't.
»De brödd nicks Gauds!« seggt Spatz. »Kumm mit!
Will'n seihen , wat dor achter sitt.« -
De Bäcker geit in't Dörp herin,
Bi Smidtschen spreckt hei hüt nich vör,
Hei geit nah Snuten sine Dör
Un fröggt, so Snut woll wesen künn.
Smidt Snut ward raupen ut sin Smäd.
De Bäcker makt en grot Gered,
So'n Ort von Vörspill süll dat sin:
Hei säd, hei kem nich sinentwegen,
Sin Brauder wir tau Kölln an'n Rhein,
Von den'n hadd hüt en Breiw hei kregen,
En grotes Unglück wir geschein.
»Herr Gott!« röppt Snutsch, »Jehann is krank.« -
»»Ne, hei 's gesund.«« - »Na, Gott sei Dank!
Ik dacht an slimme Nahricht all.«
Ja, säd hei, slimm wir ok de Fall,
Dat künn woll keinen slimmern gewen,
Denn 't güng Jehannen an dat Lewen.
»Herr Je! Herr Gott! Herr Jesus Christ!
Wat is geschein? Wat is't, wat is't?« -
Springt sei tau Höcht un fürchterlich
Malt sik de Angst up ehre Backen.
»Oh Gott, min Kind!« un ward taurügg
Bleik as de Dod in'n Staul hensacken. -
»»Man wider!«« röppt oll Snut, »»man wider!«« -
»Ja,« seggt de Kirl, »ja, Meister Snut« -
Un't kamm bedächtig druppwis' rut -
»Ja, Ehr Jehann, de sitt as Mürder!« -
Vör Jammer hell tau Höchten schriggt
De Ollsch un krümmt sik as en Worm,
De oll Vader sitt un swiggt,
In sinen Harten brus't en Storm,
Hei kickt den Kirl fast in dat Og,
Un as hei süht, dat dor so'n höhnsche Blitz,
So'n Satansfreud herute slog,
Dunn springt hei up von sinen Sitz:
»»Du hest as Mürder ok all seten,
Un Satan hett Di rute reten!
Un Du willst hir min Kind schandiren,
Min armes Wiw taum Dod verfiren?
Herut mit Di! Rut ut de Dör!««
Un kriggt den Kirl in't Gnick tau faten
Un smitt em rute up de Straten,
Un richt't sin olle Fru tau Höcht:
»»Lat doch! Lat doch, wat willst Di grämen?
En Lägner hett de Nahricht bröcht,
Un Du wullst Di't tau Harten nemen?
Lat doch! Wi müßten uns jo schämen
Vör't eigen Kind, wenn wi dat glöwen wullen,««
Un höllt sin Fru in sinen Arm.
Un up de Strat ward dat en Larm,
De Bäcker hett dor rümme schullen,
Tausamen löppt en Hümpel Gören,
De Wiwer kamen up de Strat,
De Manns de kiken äw're Dören,
Un Smidt un Smidtsch de kamen grad
Von't Tüftenbuddeln antaugahn.
De Oll geit sinen graden Gang,
Wat kümmert em de Strid un Zank?
Doch niglich bliwwt de Ollsch bestahn:
»Wat is 'e los? Wat is passirt?«
Un unner Fluchen, unner Schellen
Ward ehr de Bäcker dat vertellen.
»Herr Je doch! Kinnings, kamt un hürt!
So stah doch, Vader! Hür doch, Mann!
Smidt Snuten sin Jehann, de sitt.« -
»»Ih, drähn un drähn!«« seggt Vader Smidt.
Doch alle Nahwers kamen ran,
Un't drängt sik üm den Bäcker rüm,
Un Allens fröggt: »Hei sitt? - Worüm? -
Wat? Hanner hadd en Wiw dod slagen?« -
Un Allens röppt: »Dat Stück is lagen!« -
»»De Kirl, de lüggt!«« röppt Durtig Bung'n.
»»So'n Stück von so'n smucken Jung'n!«« -
»De Kirl, de lüggt!« röppt Wewer Frahm.
»»Hei lüggt!«« so raupen s' alltausam.
Un ein Gemunkel mengt sik in den Larm:
Vör Johren wir en Murd geschein;
En Jeder süll nah't Sinig sein,
Un wer dat dahn, den würd't woll jäken.
Ut ehren Dörp, ut ehr Gemein
Künn keiner so'ne Daht verbreken.
De Bäcker, de steit dodenblaß.
»Run mit den Kirl!« röppt Krischan Snur,
De as Soldat up Urlaub was,
Un All'ns will up den Bäcker slahn.
Dunn kümmt sacht üm de Kirchhofsmur
De oll Herr Paster antaugahn.
»Still, Kinnings, still! De Herr Pastur!« -
»»Was ist hier los? Was geht hier vor?««
Fröggt still un irnst de olle Mann.
Un Wewer Frahm trett nah em ran:
»Hir is wat seggt, doch is't nich wohr!«
Un hei vertellt mit korten Würden
Von Hannern un de Murdgeschicht.
De oll Herr Paster kickt tau Irden
Un hürt still tau un steit un swiggt,
Un as hei't Og tau Höchten sleit,
Dunn liggt up sinen Angesicht
So'n bitter deipe Trurigkeit,
As wir sin eigen Kind em storben.
»»Halt!«« seggt hei. »»Laßt den Mann hier gehn!
Die Sach' ist wahr. Der Mann hat nicht gelogen,
Ein großes Unglück ist geschehn,
Der arme Bursch ist eingezogen,
Und eine Klage fürchterlichster Art
Schwebt über seinem jungen Haupte,
Wie vom Gericht mir angezeiget ward.
Fern sei's von mir, daß ich dran glaubte!
Ich kenn den Knaben, kenn den jungen Mann;
Solch offen ehrlich Blut, das kann
So plötzlich nicht verdorben werden,
Daß es das Gräßlichste auf Erden
Begehen sollt. Und ist die Wahrheit noch nicht raus,
So wird sie doch zu Tage kommen.
Ihr aber, Kinder, geht nach Haus
Und betet in der stillen Kammer,
Daß dieses Elend, dieser Jammer
Den Ältern werde abgenommen;
Sie sind am meisten zu beklagen.««
De Lüd de gahn still utenanner,
Blot Smidtschen röppt Herr Paster ranner:
»»Ihr habe ich ein Wort zu sagen:
Komm Sie mir mir in's Haus hinein;
'Ne Frauenhand könnt nöthig sein.««
Herr Paster geit, un Smidtsch geit mit,
Un vör den Hus' set't sik oll Smidt,
Vull ihrlich Mitgefäul dat Hart,
Un horkt wat binnen spraken ward. -
Irst is dat still, Herr Paster spreckt
Sin tröstlich Wurt, dunn ward dat lud;
De olle arme Fru, de breckt
In Weinen un in Klagen ut:
Ehr Kind! Ehr Kind! Ehr armes Kind!
Un wedder tröst't hei sacht un g'lind,
Un wedder fall'n sin tröstlich Würd'
An't Hart vörbi up kolle Ird.
Un as tauletzt hei seggen möt,
Dat dat Gericht en Breiw hadd schrewen,
Un dat ehr Hanner würklich set,
Dunn ward dat bin'n en Jammer gewen,
Dat Smidten sin oll ihrlich Hart
Terbraken un terreten ward.
Noch hett kein Wurt de Meister seggt,
Nu springt hei hastig in de Höcht:
»Hei het't nich dahn! Hei het't nich dahn!
Min Kind kann nich so'n Daht begahn!
Min Jung' mürd't nich üm Gaud un Geld!
Un all' Gerichten in de Welt,
De leigen, wenn s' dat seggen willen,
Un wenn s' 't ok all beswören süllen!«
Un geit herut, un geit un steit
Un kickt sik üm vör sine Dör,
As wenn hei frömd hir wesen deit,
Un geit denn t'rügg in't Hus herin,
Un kickt dor bistrig üm sik her,
As wenn hei wat nich finnen künn,
Un kriggt sin Schortfell dunn tau packen
Un smitt sik't hastig äwer'n Nacken:
»'T sünd Lägen! Wat s' ok seggen mägen,
'T sünd Lägen! Utgestunk'ne Lägen!«
Un redt för sik mit hastig Red
Un geit herute nah sin Smäd
Un schüdd't de Kahlen in dat Fü'r
Un kickt sik üm: »Jung', büst Du hir?« -
Dunn trett oll Smidt sacht tau em rin
Un treckt den Balg. Kein Wurt würd redt,
Oll Meister Snut de smädt und smädt,
Wild haut hei up dat Isen in,
De Funken stöwen vör Gewalt,
De ganze Smäd, de klingt un knallt.
Hei leggt dat Isen in dat Fü'r
Un sinnt un sinnt un steit dor lang'
Un stüt't sik up de swore Tang':
»Ja, ja, hir was't. Hir was dat, hir!
Hir hett hei minen Segen kregen,
Hir up dit Flag!«
Un ritt dat Isen ut dat Fü'r:
»'T sünd Lägen!« röppt hei, »luter Lägen!«
Un wedder klingt de Hamerslag,
Un wedder ward hei't Isen faten,
Un wedder redt hei vör sik her,
Bet em tauletzt de Kräft' verlaten.
Dunn sackt tausam de olle Mann.
Dunn geit oll Smidt still an de Dör
Un treckt de Dör ganz lising ran.
Un Meister Snut, de deckt de Hän'n
Up sin Gesicht, un Thranen rön'n
Tau Irden dal: »Min Sähn! Min Kind!
Ik weit jo, dat dat Lägen sünd.
Un doch, un doch! Ach grote Nod!
Dit Paschen-Trübsal tau erlewen!
Hadd Gott mi doch den bittern Dod
Hüt morgen statt dir Elend gewen!« -
Oll Smidt kickt vör sik still tau Ird;
Dat snitt em bi des' Jammerwürd'
So deip dörch sin oll ihrlich Hart,
Hei leggt sin Hand, so fast un hart,
Up Meister Snuten: »»Meister Snut,
De Wohrheit, de kümmt ok herut.««
»Gott mag dat gewen, un dat ball!«
Seggt ruhig Meister Snut, steit up
Un wischt de letzte Thranendrupp
Sik ut dat Og, »kein Minsch, de sall
Von mi mal seggen, dat 'k in minen Lewen
Nich mal an't eigen Kind ded glöwen.
Min Fleisch un Blaud hett dat nich dahn!
Min Sähn, din Vader bliwwt di tru!«
Ward ut de Smäd herute gahn:
»Du leiwer Gott, min olle Fru!«