Dö bäldot tala
Bü tumbalionats mödik yelas - ma talavans e stelavans semiks igo b"milbalionats tel jü kils yelas, - tal äfomikon. Sis tim et sesträlon vami ini levalaspad. Primiko ädunon atosi as vapaglöp hitik, latikumo as flumotaglöp glutik, e pos atos as glöp, kel binon niniko hitik e pezüon dub krut solidik koldik. I nu tal no nog ekoldikons lölöfiko. Mö mets kildeg jü foldegs aliks, mö kels samo dudranobs dibikumo in talakrut solidik, vamot löpikun zänedo mö grad bal di ‚C‛. Atos klülädon b.v. pö dibagimams, in sops ed in tönuls. Ab i volkanim e dabin de at seköföl vamafonas e gäisiras binons blöfs, das vamot dibiko in tal muton labön nivodi vemo löpiki. Niludo ye miikobs, if cedobs, das löpikumam at jenon nenmiediko, jüs zänapün tala perivon, kö ön jenet at vamot gradas 200000 di ‚C‛. mutonöv dabinön.
Mutobs fomälön, das löpikumam vamota jenon ze vifiko in talajüds plödikün, ab das in dibot gretikum löpikumam vamota jenon nevifikumo, jüs mödot maxumik gradas 1500 jü 2000 di ‚C‛. perivon. Topi volkanima mutobs niludo sukön tö dibot mö milmets foldeg jü luldegs, pö vamot gradas 1000 jü 1250 di ‚C‛.
Esteifüloy ad plänön vamikamamödoti tala (sevabo: pluikam dibota, kel paneodon ad dagetön löpikumami vamota mö grad 1 di ‚C‛.) me ced, das mutoy kodidön ati kipäde stöfas stralamikodabik stonasfera. Demölo dugodafägi talakruta kom stäänik mödotas mu pülikasmünas stralamikodabik in talajüd labü bigot milmetas foldeg jü luldegas äklülädon saidön ad kanön plänön talavamikamamödoti. Milmets luldeg at binons ebo zao dibot, keli ma kods ya büikumo pemäniotöls mutoy kodidön blögädes kontinänik.
Binos mögik ed igo luveratik, das pubod stralamikodaba binon miedöfik, e te komädon in dils plödikün tala. Vam, kel davedikon sekü säbinädikam münas luraninerik e stöfas somik in talakrut labon reto veüti pülik leigodü lüsum vama, as sek bestralama dub sol, kela duinod baiädon ko milvaat a kvadamet talasürfata.
In jenöfs somik cedoy atimo, das kods saidik dabinons ad niludön, das metalapiäf tala no labon vamoti löpikum ka gradas 1500 jü 2000 di ‚C‛. Dubä lömins stralamikodabik defons in nined, kod no dabinon ad niludön, das vamot binonöv löpikum. Sekü atos binos vemo dotik, va nined tala bo binon in stad esmetöl. Klienobs ad cedön, das piäf et binon fe redaglutik, ab ga binon solidik.
Volkanim jinon tefidön ko fomikam belemas, kel äjenon ya ün timäds rageigik (bü yels lultumbalion jü millultumbalions). Leigoäsä fomikam at belemas, volkanim binon pubod periodik, äsä pubods mödik in jenotem tala (samo: gladatimäds) binons.
Jenöfot, das no kanoy noön periodöfi semik in jenäds talavik, jonon, das luveratiko no kanoy spikön dö volf, dö dafomikam progedöl, in jenotem tala. Sotefä kanobs cödön atimo, dafomikam somik te jenon pö volf dabinädas liföl su tal, kels jünu, ünü tumbalionats yelas evolfons de foms balugik ad foms distöfik, dilo vemo edagloföls, bundaniks.
Binos sio küpädik, das pö talavans klien dabinon ad lonülön bäldoti tala me nums stelavik gretikum, kas stelavans semik cedoms, das daloms dunön. ‚Belot‛, samo, äcedom, das bäldot planetasita no suämon plu ka yelis zao kiltumbalionis; ön jenet at tal kanonöv binön nog yunikum.
Se Volapükagased pro Nedänapükans 1952, Nüm: 4, Pads: 13-14.