Jump to content

Civilisation e lingua universal/Tertie Parte/Capitulo 1

From Wikisource

TERTIE PARTE: LINGUA LINGUA FRANC, LINGUA UNIVERSAL

[edit]

1. ORIGINE DEL LINGUA e del BABEL de LINGUAS

[edit]

Le homine es un creatura social, pote realisar su potential sin sortir, sin exir ex se mesme pro entrar in communication e cooperation con altere homines. Viver in societates: conviver e parlar con alteres. PARLAR es pensar in alte voce, a fin que le alteres pote comprender. Lingua anque es le expression del situation del anima.

Quando le homine comenciava viver in societate con similes, le plus grande defia e competition, le primari necessitate del vita social era realisar un comprension reciproc. Le effortio del sub-homine, pro realisar un comprension reciproc, transforma le sub-homine in homine. Le creation del lingua es un caracteristica del hominisation.

Le prime lingua, limitate ad un minuscule societat, es incomprensibile pro non-membros del societat. Ex vocal signales de pavor, fame, sete, dolor, alarma etc. developpa se le plus simple lingua articulate, probabilemente ja durante le ultime pre-glacial epoca del terra, ante forsan cinque-cento-mille annos. - Ante cento mille annos, le homine del tipo Aurignac ja habeva le facultates caracteristic del homine moderne e, certo, ja habeva un lingua.

Ante cento annos viveva ancora in TASMANIA un populo primitivissime: sin vestimentos, sin casas, sin utensiles pro piscar, sin arco e flecha, sin animales domestic, sin cultivar le terra, sin poter facer vasos de argilla. Nonobstante, iste populo ja habeva un lingua simple con vocabulos pro le cosas de uso quotidian. Le homine prehistoric besoniava plure cento-mille annos pro progressar ab un stato talmente primitive al stato de civilisation.

PENSAR es un tentativa de comprender le realitat, capturante nostre sensationes in un rete conceptional. Totevia, nos non pote pensar sin dar nomines al conceptos - nos non pote pensar sin lingua. Pensar es parlar sin voce. Nos non pote comprender le realitate sin le rete de parolas. Lingua es le producto del effortio de crear un rete de parolas pro capturar e caper le realitate; effortio anque de vestir nostre sensationes per parolas. Lingua es un del plus grande experientias human: le fundamnto del vita spiritual. Le lingua cresce con le crescimento spiritual del homine.

Le crescimento del vocabulario

[edit]

Le vocabulario original del lingua human era limitate a un numero de interjectiones, imperativos e pochissime indicativos, pro exprimer le immediate experientias sensorial. - Quando le societat eleva se super le nivello primitive, le original nucleo del vocabulario recipe vaste additiones successive, producte per medio de analogias. Nostre parolas pro spiritual fenomenos, actiones et experientias, es derivate ex parolas que denota fenomenos material e experientias sensorial. Nostre parolas pro abstractiones es derivate ex objectos concrete per medio de un effortio intellectual. Le enorme expansion del campo del lingua e pensata es le producto de analogia.

Ora, como emerge, como veni le immense multitude de linguas? Le primitive economia consiste del recolta de fructos, tuberes, fungos, erucas, insectos, musculos maritime etc., e del chassa e pisca. Durante quasi novanta-nove per cento de su existentia le homine vive per tal economia modeste et inefficiente. Dunque le population debe viver in bandas minuscule, e le bandas debe tener grande distantia inter se.

Si le bandas deveni plus grande e veni plus vicin, illes non trova plus alimentos sufficiente. Le supervivente nativos de Australia vive ancora in este fase de economia. Le economia del recolta e chassa compelle le humanitat a expander geograficamente ab le loco de su origine. Le expansion remane lente durante longe tempore, proque le rata de mortalitate es altissime (maladias, accidentes, bestias feroce), e le natura circumstante es dur.

Le separation del gruppos human per le expansion favora le formation de linguas differente - como nos observa tamben in nostre epoca in le anglese de Anglaterra e U.S.A.; in le hollandese de Hollanda e de Sud-Africa, in le espaniol e protuguese de Sud-America. Durante le longissime tempore prehistoric (99% del total existentia del racia human) le linguas spacialmente separate deveni mutualmente incomprensibile. Le Babel del linguas hodierne es un hereditage del epoca de recolta e chassa. Hodie milles de linguas existe, que es reciprocamente incomprensibile. - Le linguas morte es probabilemente ancora plus numerose que le linguas vive. De plus, le linguas es differente non solo in lor vocabularios, ma tamben in lor fonetica e structura grammatic. Inter multe linguas existe nulle affinitat. Multe linguas non apparentate es parlate per parve gruppos. Quando montanias o altere fisic obstaculos inter gruppos human es grande, numerose linguas reciprocamente incomprensibile son parlate a distantias relativemente exigue.