Biblia/Vetule Testamento/Exodo/Exodo 20

Exodo

20

Le Dece Commandamentos^[1]

¹Deo proclamava tote iste parolas^[2]:

²“Io, le Senior, es vostre Deo, qui te^[3] faceva sortir del pais de Egypto, le terra^[4] del servitude^[5].

³Que tu non habe ulle altere deo^[6] coram me! ⁴Non face te ulle imagine sculpite^[7] o ulle similitude^[8] de lo que es in le celo supra, que es in le terra subtus, o in le aquas que es infra le terra! ⁵Non adora^[9], nec cole^[10] los; quia io, le Senior, tu Deo, es un deo jelose! Io responde^[11] al transgressiones^[12] del patres puniente lor filios usque al tertie e quarte generation de illes qui me repudia^[13], ⁶ma impartiente mi amor loyal^[14] pro mille generationes de illes qui me ama e observa mi commandamentos.

⁷Non emplea impropriemente le nomine del Senior^[15] proque ille non lassara impunite quicunque face un uso improprie de Su nomine!

⁸Rememora te del die del Sabbato: considera lo como un die special^[16]. ⁹Tu pote laborar sex dies e facer tote tu occupationes^[17] in ille dies, ¹⁰ma le septime die es un die consecrate^[18] al Senior, tu deo. In ille die non face ulle labor; ni tu, ni tu filio, ni tu filia, ni tu servitor, ni tu servitrice, ni tu bestial, ni le estraniero qui habita in tu casa; ¹¹pois que le Senior ha facite le celos e le terra, le mar e tote lo que il ha in illos, e ille se reposava in le septime die! Pro iste ration le Senior ha benedicite le Die del Sabbato e lo poneva a parte como un die sancte^[19].

¹²Honora tu patre e tu matre, a fin que tu vive pro longe tempore^[20] in le terra que le Senior, tu Deo da a vos!

¹³Non assassina^[21]!

¹⁴Non committe adulterio^[22]!

¹⁵Non roba^[23]!

¹⁶Non rende false testimonio^[24] contra tu proximo!

¹⁷Non concupisce^[25] le casa de tu proximo! Non concupisce le uxor de tu proximo; ni su servitor, ni su servitrice, ni su bove, ni su asino, ni qualcunque cosa que pertine a tu proximo!

Moses, mediator inter Deo e le populo

¹⁸Tote le populo de Israel sentiva le tonitros e le sono del cornos. Omnes videva le fulgures e le montania fumante. Le populo tremulava de pavor e se teneva procul. ¹⁹Alora illes diceva a Moses: “Parlar a nos e nos te audira! Ma non lassa que Deo nos parla directemente, quia nos riscarea de morir”. ²⁰Moses diceva al populo: “Nulle pavor, proque Deo veniva pro poner vos al proba: que le timor^[26] de Deo sia in vos e assi vos non pecca! ²¹Le populo se teneva de longe, ma Moses se approximava al nebula spisse in le qual Deo esseva presente.

Le altar

²²Le Senior diceva a Moses: “Dice al Israelitas: ‘Vos ipse videva como io parlava vos ab le alto del celo. ²³Non va fabricar pro vos idolos de argento, ni idolos de auro; non pone los ante a me.

²⁴Tu debe facer pro me un altar de terra e super illo tu sacrificara tu holocaustos e offertas de pace, tu oves e boves. In omne loco in quo io face que mi nomine sia honorate, io venira ad te e te benedicera. ²⁵Si tu va facer me un altar de lapides, non va fabricar lo con lapides taliate, proque si tu emplea super isto utensiles, tu va polluer lo. ²⁶Non va ascender a mi altar per grados a que tu non va exponer tu nuditate.

Notas

1. Le version de Deuteronomio 5
2. Le Biblia clarifica que le Lege esseva le revelation de Deo al Monte Sinai. Iste forma de codice legal seque le modello litterari del codices de pactos que esseva commun in le Tarde Etate del Bronzo, notabilemente le codices hittitas. Le puncto de tal codices es que tote le stipulationes de pactos es appropriate propter le cosas meraviliose que le soverano habeva facite pro le populo. Deo, empleante un tal forma litterari ben cognite, promoveva le obedientia recognoscente del populo. Illo habeva un function motive.
3. Deo se adressa a illes como su populo, ma le empleo del secunde persona singular (e non plural) indica como le obedientia es requirite a cata individuo que forma ille populo.
4. Litt. “le domo”.
5. O “le terra in le qual vos esseva in condition de servitude”.
6. O “necun altere deo foras de me”. Le loyalitate de Israel a Deo debe esser exclusive.
7. Un פֶּסֶל (pesel) es un imagine que esseva sculpite ex ligno o petra. Le Lege se interessava de statuas con le proposito de render les un culto, un idolo a venerar, ma non un statua ordinari.
8. Le parola תְּמוּנָה (tmunah) refere se a modello mental del qual le פֶּסֶל (pesel) es fabricate; illlo pote esser similitude real o imaginate. Isto pote render se: “Non va facer te ulle imagine sculpite, ni va conciper un forma” pro le culto; o “Non va fabricar te un idolo in le forma de…”.
9. O “prosterner te ante illos”.
10. O “servir los”, render los un servicio religiose.
11. O “visita”.
12. O “culpas”.
13. O “repelle”.
14. O “misericordia”, litteralmente: “faciente amor loyal” (עֹשֶׂה חֶסֶד, ʿoseh khesed). Iste concepto refere se al fidelitate de Deo al promissas que ille inscribeva in le pacto que ille establiva con su populo, su amor fidel a illes que es le sue. Istes es le membros del pacto, le recipientes de su gratia, que Deo serva e protege del mal e de su effectos. Iste benediction se extende grandemente pro illes qui, in le mesme maniera, se monstra fidel a Deo.
15. O “illicite”, “usara in van”.
16. O “sancte”!
17. O “affaires”.
18. O “es un Sabbato”.
19. Le Die del Sabbato esseva le signo del Pacto sinaitic. Illo requireva que Israel cessa su activitates ordinari e dedica ille die a Deo. Illo requireva que Israel entra a in le vita de Deo, pro condivider su Sabbato. Illo les dava le occasion de rememorar se del obra del Creator. In le Nove Testamento, tamen, le doctrina apostolic pro le Ecclesia non rende on die plus sancte que un altere, ma es un appello a que le vita integre sia sanctificate a Deo. Iste doctrina es un application del signification del entrata in le Sabbato de Deo: Pro le christianos, le observantia del Sabbato non es requisite; illo pote esser un cosa bon e valorose haber un die de reposo e refrescamento, ma illo non es un lege vinculante pro le Ecclesia. Le principio de poner a parte un tempore pro adorar e coler le Senior esseva indroducite, ma non stricte regulamentos.
20. O: “a fin que tu dies sia prolongate”, a que tu pote viver longemente.
21. O “committer homicidio”, occider de maniera premeditate, occider sin authorisation legal. Iste commandamento insenia le sanctitate de omne vita human.
22. Iste peccato es un injuria committite contra le maritage de un compatriota israelita. Le Lege face un distinction inter adulterio (que comportava le pena de morte) e le conducta sexual con un juvene femina (que comportava un mulcta monetari e solitemente le maritage, si le patre esseva de accordo. Illo face assi un distinction inter fornication e adulterio. Ambes esseva peccatos, ma lor signification esseva differente.
23. Iste lege protegeva le proprietate private del Israelita.
24. O “Non accusar alicuno mendacemente”. Le expression עֵד שָׁקֶר (ʿed shaqer) means “un teste mendace”: Litteralmente es: “Non va responder como un false testimonio. Le prohibition es del perjurio, e se extende a mentir in general.
25. O “desiderar ardorosemente”. Le verbo חָמַד (khamad) se focalisa non super le acto externe, ma super le activitate mental interior, su motivation. Iste parola pote esser empleate in senso multo bon (Psalmos 19:10; 68:16), ma il ha un mal connotation in contextos ubi le objecto desiderate se pone foras del limites consentite. Le objectivo de iste commandamento es reprimer le desiro avide pro qualcosa que pertine a un altere persona, un desiro que duce a essayer de sasir lo. Illo esseva empleate in le conto del Jardin del Eden pro le desiderio del fructo prohibite.
26. Il ha un differentia inter pavor e timor de Deo. Pavor es espavento e terror, durante que timor es essentialmente respecto, e deferentia. Deo es Patre, ma nostre relation con ille debe esser semper respectuose, non pauco serie e legier, Inter nos es ille il debe semper haber un certe "distantia" de respecto.