Biblia/Amos (Markstein) nove edition

CAPITULO 1

Le parolas de Amos qui era uno del pastores de Tekoa e qui prophetisava super Israel in le dies de Uzziyah, le rege de Judah, e in le dies de Jerobeam, le filio de Joash, le rege de Israel, duo annos ante le tremor de terra. ² E ille diceva:

Le Senior rugi de Sion e leva su voce de Jerusalem, e luge le habitationes del pastores, e le culmine de Carmel es desiccate.

³ Assi diceva le Senior: A causa de tres transgressiones de Damascus e a causa de quatro io non revocara su punition pro haber battite Gilead con le tribular de ferro. ⁴ E io inviara le foco super le domo de Hazael, que consumera le palatios de Ben Haddad. ⁵ E io frangera le barra de Damascus e excidera le habitante ab le valle de Aven e iste qui tene le sceptro ab le domo de Eden, e le populo de Aram sera deportate a Qir — diceva le Senior.

⁶ Assi diceva le Senior: A causa de tres transgressiones de Gaza e a causa de quatro io non revocara su punition pro haber deportate captivos in exilio complete pro livrar les a Edom. ⁷ E io inviara le foco super Gaza e illo consumera su palatios. ⁸ E io excidera le habitante ab Ashdod e ille qui tene le sceptro ab Ashkelon e io extendera mi mano super Eqron e le resto de philisteos perdera, — diceva le Senior Jahweh.

⁹ Assi diceva le Senior: A causa de tres transgressiones de Tyro e a causa de quatro, io non revocara su punition pro haber deportate captivos in exilio complete a Edom e non memorava le convention fraternal. ¹⁰ E io inviara le foco super le muralia de Tyro e illo consumera su palatios.

¹¹ Assi diceva le Senior: A causa de tres transgressiones de Edom e a causa de quatro io non revocara su punition pro haber prosequite continuemente su ira e tenite su furor perpetualmente. ¹² E io inviara le foco a Theman e consumera le palatios de Botzra.

¹³ Assi diceva le Senior: A causa de tres transgressiones del filios de Amon e a causa de quatro, io non revocara su punition pro haber findite le ventres del feminas pregnante de Gilead pro extender lor territorio. ¹⁴ E io incendera le muralia de Rabba e illo consumera le palatios inter clamores in le die de guerra, inter le tempesta in le die de vento grande. ¹⁵ E lor rege vadera in exilio, ille mesme e su principes insimul.

CAPITULO 2

Assi diceva le Senior: A causa de tres transgressiones de Moab e a causa de quatro io non revocara su punition pro haber ardite in calce le ossos del rege de Edom. ² E io inviara le foco super le palatios de Kirioth, e Moab morira in tumulto e in clamor, in le stridor del trompetta. ³ E io excidera le judice de su medio e io occidera tote su principes con ille — diceva le Senior.

⁴ Assi diceva le Senior: A causa de tres transgressiones de Judah e a causa de quatro io non revocara su punition pro haber contemnite le lege del Senior e pro non haber observate su commandamentos, e proque lor mendacios les faceva errar — le quales lor patres habeva sequite, ⁵ E io inviara le foco in Judah e illo consumera le palatios de Jerusalem.

⁶ Assi diceva le Senior: A causa de tres transgressiones de Israel e a causa de quatro io non revocara su punition pro haber vendite le justo pro argento e le povre pro un par de calceos. ⁷ Illes calca super le capites del pauperes como super le pulvere del terra e torque le via del mansuetos e le homine vade con su patre al mesme puera pro profanar mi nomine sancte, ⁸ e illes se cuba super le vestimentos pignorate apud alicun altar e bibe le vino del mulctatos in le domo de lor Deo. ⁹ E io destrueva le amorites ante vos, qui era alte como le cedro e anque forte como le quercos e io destrueva lor fructo in alto e lor radices in basso. ¹⁰ E io vos levava ab le terra de Egypto e vos conduceva in le deserto quaranta annos proque vos heredita le terra del amorite. ¹¹ E io eligeva inter vos filios pro esser prophetas, e inter vos juvenes pro esser nazarenos; esque isto non assi, o infantes de Israel? — diceva le Senior. ¹² E vos faceva le nazarenos biber vino e al prophetas vos ha dicite: Non prophetisa! ¹³ Ecce io incarga vos como le carro cargate de fasces de grano. ¹⁴ Dunque le rapido non escappara e le forte non habera su vigor, ni le homine valente salvara su vita. ¹⁵ Ni le archero restara firme, ni le legion de pede escappara, ni le cavalcante salvara su vita. ¹⁶ E le coragiose inter le homines valente fugira nude — assi diceva le Senior.

CAPITULO 3

Audi iste parola que le Senior ha dicite contra vos, infantes de Israel, contra tote le familia que io levava ab le terra de Egypto, dicente: ² Io ha cognoscite solo vos de tote le familias del terra, dunque io vos punira a causa de tote vostre iniquitates. ³ Esque duo va insimul si illes non es de accordo? ⁴ Esque le leon rugi in le foreste sin haber preda? Esque crita le leonino ab su leoniera si non ha prendite alique? ⁵ Esque le ave cade in trappa super le terra si il non ha un trappa pro illo? Esque alicuno leva le trappa ab le terra si ille non ha capite alique? ⁶ Esque le trompetta sona in le citate e le populo non ha timor? Esque il ha un calamitate in le citate e le Senior non lo ha facite? ⁷ Post que le Senior Jahweh facera non alique sin haber revelate su secreto al prophetas, su servitores. ⁸ Le leon ha rugite, qui non ha timor? Le Senior Jahweh ha parlate, qui es qui non prophetisa?

⁹ Proclama in le palatios de Ashdod e in le palatios in le terra de Egypto, e dice: Assembla vos in le montes de Shomron e vide tumultos grande in su medio e le multitude opprimite intra illo. ¹⁰ Vero, illes non sape facer le derecto — dice le Senior, illes qui accumula violentia e robamento in lor palatios. ¹¹ Proque assi dice le Senior Jahweh: Il habera un inimico circum tote le pais e ille abassara tu fortitude e tu palatios sera spoliate. ¹² Assi dice le Senior: Como le pastor salva ab le bucca del leon duo gambas o un lobulo de aure, assi sera attrappate le infantes de Israel, qui habita in Shomron, ab le bordo del lecto e ab le cossino de capite demascate. ¹³ Audi e testifica in le domo de Jacob, le parola del Senior Jahweh, Deo del Hostes. ¹⁴ Proque in le die in que io punira le transgressiones de Israel super ille, io punira anque le altares de Bethel e le cornos del altar sera abscindite e cadera al terra. ¹⁵ E io abattera le domo de hiberno con le domo de estate, e le domos de ebore perira e multe domos sera ruinate — assi dice le Senior.

CAPITULO 4

Audi iste parola, vos vaccas de Bashan, qui es in le monte de Shomron, qui opprime le povres e comprime le indigentes, qui dice a lor maritos: Apporta e que nos bibe! ² Le Senior Jahweh ha jurate per su sanctitate que, ecce, dies veni super vos, in le quales vos sera trahite con cordas^[1] e le remanente de vos con croc de pisca^[1]. ³ Vos sortira le un post le altere per le brechas, e vos sera jectate in le harem — dice le Senior.

⁴ Veni a Bethel e transgressa in Gilgal e multiplica a transgressar e apporta vostre sacrificios pro le matino e vostre decimas a tres annos. ⁵ E accende vostre sacrificio de gratias con levatura e proclama vos sacrificios voluntari in alte voce, proque tal es vostre predilection, infantes de Israel — dice le Senior Jahweh. ⁶ Io vos dava anque dentes blanc pur in tote vostre citates e manco de pan in tote vostre localitates, e totevia vos non ha retornate a me. ⁷ Io reteneva anque le pluvia ab vos pro tres menses ante le recolta e dava pluver super un citate e non dava pluver super un altere citate, super un terreno il pluveva ma un altere terreno super le qual il non habeva pluvite, se desiccava. ⁸ Duo o tres citates vagava a un altere citate pro biber aqua, e illos non era satiate, e totevia vos non ha retornate a me — dice le Senior. ⁹ Io vos battera con le peste e le mucor, multes de vostre jardines e vinias e fichieros e olivos era devorate per le gazam e totevia vos non ha retornate a me — dice le Senior. ¹⁰ Io inviava contra vos le pestilentia in modo de Egypto, io occideva con le gladio vostre juvenes insimul con le captura de vostre cavallos, e faceva le fetidessa de vostre campamentos ascender a vostre naso, e totevia vos non ha retornate a me — dice le Senior. ¹¹ Io subverteva alicunos de vos como Deo subverteva Sodoma e Gomorrha e vos ha devenite como un baston salvate ex le foco, e totevia vos non ha retornate a me — dice le Senior. ¹² Dunque io facera a vos, Israel, talmente, e proque io facera isto, prepara vos a incontrar vostre Deo, Israel! ¹³ Proque ecce, Ille qui forma le montes e crea le vento e annuncia al homine qual es su designo, Ille qui transmuta le alba in tenebras^[2] e passa super le altitudes del terra, cuje nomine es le Senior, le Deo del Hostes.

CAPITULO 5

Audi iste parola que io leva como un lamento super vos, domo de Israel! ² Le virgine de Israel es cadite, non pote levar se plus, illa es abandonate super su terra, il non ha qui la eleva. ³ Proque assi ha dicite le Senior Jahweh: In le citate de ubi sortira mille, remanera cento, e de ubi sortira cento, remanera dece, ab le domo de Israel.

⁴ Proque assi ha dicite le Senior al domo de Israel: Cerca me e vos vivera. ⁵ Ma non cerca Bethel e non va a Gilgal e non passa a Beer Sheva, proque Gilgal va certo a captivitate e Bethel deveni disgrate. ⁶ Cerca le Senior e vos vivera, de pavor que accendera le foco super Beth Joseph e lo consumera sin haber le extinctor a Bethel, ⁷ vos qui converte le judicio al amaritude e lassa le justitia cader al terra. ⁸ Le facitor del Pleiades e del Orion, e qui torna le tenebras al matino e obscura le die pro le nocte, qui appella al aquas del mar e los versa super le terra, cuje nomine es Jahweh, ⁹ Ille apporta destruction super le forte, per Ille le destruction veni al fortalessa^[3].

¹⁰ Illes odia le reprobator in le porta del citate e abomina ille qui dice le derecto. ¹¹ Dunque, quia vos pressa a basso le paupere e prende de ille imposto de grano, vos qui construeva domos de petra taliate — vos tamen non habitara in illos; e vos plantava un vinia belle, ma vos non bibera de su vino. ¹² Proque io cognosce vostre multe e grande transgressiones e vostre peccatos, essente oppressores del justo e acceptante offertas de corruption, e vos torque le judicamento ab le povres in le corte; ¹³ dunque, le prudente tace in iste tempore, proque iste tempore es perverse. ¹⁴ Cerca le bon e non le mal a fin que vos vive, e le Senior Deo del Hostes sera ver con vos, como Ille vos lo dice. ¹⁵ Odia le mal e ama le bon, establi le derecto in le corte, forsan le Senior, le Deo del Hostes habera pietate super le resto del Joseph. ¹⁶ Dunque, assi ha dicite le Senior Jahweh, le Deo del Hostes: il sera lamento in tote le stratas, e in tote le placias public on dicera: guai, guai! On appellara le fermero al lamento e le lamentatores a lucto. ¹⁷ E in tote le vinias es lamento, proque io passara inter vos — le Senior ha dicite.

¹⁸ Guai a illes qui desira le die del Senior, proque que sera le die del Senior a vos? Illo sera tenebras e non lumine! ¹⁹ Como le homine qui fugi del leon e incontra un urso e va a casa e se appoia al pariete e le punge un serpente. ²⁰ Nonne, le die del Senior es obscuritate e non lumine, in illo es tenebras ma non lustro. ²¹ Io ha odiate, ha abhorrite vostre ferias e io non va cercar le odor de vostre assemblea. ²² Mesmo si vos me apporta vostre offertas de purgation e offertas de grano, io non los acceptara e io non reguardara al offertas de pace de vostre bestial grasse. ²³ Remove ab me le multitude de vostre cantos e io non vole audir le musica de vostre harpas. ²⁴ Ma face fluer le derecto como aquas e le justitia como un rivo perenne. ²⁵ Vos me presentava sacrificios e offertas in le deserto durante quaranta annos, o domo de Israel! ²⁶ E vos portava le tabernaculo de vostre rege^[4] e de Kiyun^[5] vostre idolos stellar, del quasi-deos le quales vos vos habeva facite. ²⁷ Dunque io vos exiliara ultra Damasco — ha dicite le Senior, le Deo del Hostes es su nomine.

CAPITULO 6

Guai a illes qui es complacente in Sion, qui confide in le monte de Sion, al notabilitates inter le nationes, al quales veni le domo de Israel! ² Passa vos a Kalneh e vide, e va de ibi a Hamath, le grande, pois descende al Gath del philisteos; esque vos es melior que iste regnos? Esque lor territorio es plus grande que vostre territorio? ³ Vos qui dilata le die mal e approxima le sede del violentia! ⁴ Vos qui jace super lectos de ebore e langue in lor lectos de reposo e mangia agnos ex le grege e vitellos ex le ingrassario^[6]. ⁵ Illes qui joca in otio al harpa como David improvisante se mesme super le instrumentos. ⁶ Qui bibe vino ex calices e se ungue con le unctos selecte, e non se afflige del collapso de Joseph. ⁷ Proque illes va in exilio al testa del exiliatos e le banchettar e le otiositate sera bannite. ⁸ Le Senior Jahweh ha jurate per se mesme — ha dicite le Senior, le Deo del Hostes — io ha abominate le orgolio de Jacob e ha odiate su palatios, e cedera al inimico le citate e toto lo que es in illo. ⁹ E il occurrera, que mesmo si remanera dece homines in un domo, illes totevia morira. ¹⁰ E si on prende un parente^[7] pro portar le ossos foras del domo e iste dice a ille qui es in le interior del domo: Esque es alicuno ancora con te? E ille dice: tace, proque non mentiona le nomine del Senior. ¹¹ Proque, ecce, le Senior commanda, e battera le grande domo in fragmentos, e le parve domo in peciettas. ¹² Esque le cavallos curre super le roccas? Esque on ararea con boves in le mar^[8]? Proque vos tornava le judicamento a veneno e le fructo de justitia a amaritude. ¹³ Vos qui gaude super un cosa de nihil e dice: Nonne, nos ha acquirite potentia con nostre fortia? ¹⁴ Proque ecce, io excitara contra vos, o domo de Israel, dice le Senior, le Deo del Hostes, un nation que vos affligera ab le entrata de Hamath usque al rivo del deserto.

CAPITULO 7

Assi me ha monstrate le Senior Jahweh, ecce, creator de locustas^[9] in le initio del recolta ulterior, et ecce, le recolta ulterior sequeva le falcata pro le rege. ² E il era quando le locusta habeva finite mangiar le crescentia del terra, io diceva: O Senior Jahweh, pardona me, qui es qui sustenera Jacob, proque ille es tanto parve! ³ E le Senior repentiva de illo: Isto non sera — le Senior Jahweh ha dicite.

⁴ Assi me ha monstrate le Senior Jahweh, et ecce, le Senior Jahweh declarava judicamento per le foco e illo consumeva le grande abysmo e consumeva un parte del terra. ⁵ E io diceva: O Senior Jahweh, per favor, desiste, qui es qui sustenera Jacob, proque ille es parve! ⁶ E le Senior repentiva de illo: Anque isto non sera! — ha dicite le Senior Jahweh.

⁷ Assi ille me monstrava, et ecce, le Senior stava super un pariete a plumbo, con un linea de plumbo in su mano. ⁸ E le Senior me diceva: Que es lo que tu vide, Amos? E io diceva: Un linea de plumbo. E le Senior diceva: Ecce, io pone un linea in le medio de mi populo Israel, io non continuara plus a pardonar le. ⁹ E le placias alte de Isaac sera desolate, e le sanctuarios de Israel sera ruinate, e io me levara contra le domo de Jerobeam con le gladio.

¹⁰ Pois Amatziah, le sacerdote de Bethel inviava a Jerobeam, le rege de Israel, un message dicente: Amos ha conspirate contra vos in le medio del domo de Israel: le terra non pote suffrer tote su parolas. ¹¹ Proque assi ha dicite Amos: Jerobeam morira per le gladio e Israel va certemente in exilio ab su terra. ¹² E Amatziah diceva a Amos: Tu, vidente, sorti, fugi al terra de Judah e mangia ibi tu pan e ibi prophetisa! ¹³ Ma non prophetisa plus in Bethel, proque illo es un sanctuario del rege e le corte del regno! ¹⁴ E Amos respondeva, dicente: Io non es un propheta ni le discipulo de un propheta, ma io es un pastor de bestial e un cultivator de sycomoro. ¹⁵ E le Senior me ha prendite ab post le grege e me diceva le Senior: Va, prophetisa pro mi populo Israel! ¹⁶ E nunc audi le parola del Senior: Tu me dice: Non prophetisa a Israel e non predica al domo de Israel. ¹⁷ Dunque, assi ha dicite le Senior: Tu sposa se prostituera in le citate, e tu filios e tu filias cadera per le gladio, e tu terra sera dividite per le corda a mesurar, e tu morira in un pais immunde, e Israel vadera in exilio ab su terra.

CAPITULO 8

Assi me ha monstrate le Senior Jahweh, ecce, un corbe de fructo recoltate in le estate. ² E Ille diceva: Que es lo que tu vide, Amos? E io diceva: Un corbe de fructo recoltate in le estate. E le Senior me diceva: Venite es le fin super mi populo, Israel. ³ Io non lo pardonara plus. In ille die, le cantos del templo tornara in ululation — ha dicite le Senior Jahweh. Il sera multe cadaveres, jectate in omne placias in silentio.

⁴ Audi, vos qui calca le pauperes e face faller le povres del terra, ⁵ dicente: Quando passara le novilunio a fin que nos pote vender le grano? E quando passara le sabbato a fin que nos aperi le granario a diminuer le mesura e aggrandir le peso e falsificar le scala per le deception? ⁶ A fin que nos eme le povres per argento e le pauperes pro un par de calceos, e vende le immunditates del grano? ⁷ Le Senior ha jurate per le feritate de Jacob: Certo, io non oblidara jammais tote su actos. ⁸ Esque le terra non deberea tremer a causa de isto e non luger omne habitante in illo, e elevar se como un fluvio e submerger se como le fluvio de Egypto? ⁹ E il passara in ille die, — dice le Senior Jahweh — que io facera le sol poner se e obscurar le terra in le die clar. ¹⁰ E io cambiara vostre ferias in lucto e tote vostre cantos in lamento, e apportara sacco a omne lumbo e calvitia a omne capite, e facera le tempore como lo del lucto super un filio unic, e su fin como lo del die amar.

¹¹ Ecce, dies venira, dice le Senior Jahweh, quando io jectara fame in le terra, non fame pro le pan e non sete pro aqua ma pro audir le parolas del Senior. ¹² E on errara del mar al mar, e del nord al oriente on vagara pro cercar le parola del Senior e on non lo trovara. ¹³ In ille die le belle virgines e le juvenes se debilitara de sete. ¹⁴ Illes qui jura per le peccato de Shomron dicente: Certo, tu vive, Deo, Dan, certo como le via a Beer Sheva vive — anque illes cadera e non se levara plus.

CAPITULO 9

Io videva le Senior stante super le altar e Ille diceva: Batte le capite del columnas de sorta que treme le limines, e fractura le capite de omnes, e io occidera le ultimo de illes con le gladio, nemo de illes escappara e fugira nulle fugitivo ex illes. ² Mesmo si illes penetrara in le inferno, io les prendera de ibi e si illes ascendera al celo, io les facera descender de ibi. ³ E si illes se celara in le culmine de Karmel, io les cercara e les prendera de ibi, e si illes se celara de ante mi oculos in le fundo del mar, io commandara ibi le serpente pro piccar les. ⁴ E si illes va in exilio pro lor inimico, io commandara le gladio ibi a occider les e io ponera mi oculos super illes pro lor mal e non pro lor bono. ⁵ E Jahweh, le Senior del Hostes, qui tocca le terra de sorta que illo tremulara, e lugera tote su habitantes, e se levara como un fluvio e submergera como le fluvio de Egypto. ⁶ E Ille qui construe in le celo su palatio auguste e su fundamento establiva super le terra, Ille qui appella le aquas del mar e les effunder super le facie del terra e cuje nomine es le Senior. ⁷ Esque vos non es a me como le infantes de ethiopes, o infantes de Israel? Dice le Senior; esque io non levava Israel de Egypto, e le philisteos de Caphtor, e le arameos de Qir? ⁸ Ecce, le oculos del Senior Jahweh es in le regno culpabile, e io lo destruera ab le facie del terra, ben que io non destruera, certo, le domo de Jacob, dice le Senior. ⁹ Proque, ecce, io commandara e dispergera le domo de Israel inter le nationes del terra, como quando le cribro agita le grano e nulle nucleo cadera al terra. ¹⁰ Per le gladio morira tote le peccatores de mi populo, illes qui dice: Le mal non nos incontrara e non nos surprendera.

¹¹ In ille die io erigera le tabernaculo cadite de David, e io reparara le brechas de illo, e erigera su ruinas, e io lo construera como in le dies ancian. ¹² A fin que illes heredita le resto de Edom e tote le nationes super le quales mi nomine es appellate — dice le Senior qui lo facera. ¹³ Ecce, venira le dies, dice le Senior, quando le arator seque prestemente le falcator, e le falcator seque prestemente ille qui semina le grano, e le montes stillara musto, e tote le collinas se dissolvera. ¹⁴ E io retornara le exiliatos de mi populo Israel, illes construera le citates deserte, e installara e plantara vinias e bibera le vino, e construera jardines e mangiara lor fructos. ¹⁵ E io les implanta in lor terra, e illes non sera plus deportate de lor terra que io les ha date — dice le Senior Jahweh.

1. in hebreo {tsinnot} e {sirot daga} (hapax legomenon): de signification incerte
2. {eyfa}: tenebras - hapax legomenon"
3. iste verso es difficile a interpretar
4. Moloch
5. Saturn
6. neologismo pro {marbeq}: ("engordadero" in espaniol) stabulo ubi on ingrassava le bestial
7. iste verso es anque multo difficile a interpretar
8. {ba baqar yam}: "con boves (ararea) in le mar" - emendation de Hans W. Wolff in le Dodekapropheton, Neukirchner Verlag 1969, Neukirchen, pro Amos p. 324
9. {gov(iy)}: nomine del locusta(s), verbo cognate al arabic jabiyy