Jump to content

1634 წ. 05.29. - წყალობის წიგნი როსტომ მეფისა გოსტაშაბ ბარათაშვილისადმი

From Wikisource




ქართული სიგელ-გუჯრები






საბუთის დაცულობა

[edit]

დედანი: სეა 1448-3272.

პირები: ხეც Hd-13953; ხეც Hd-10027



საბუთის ტექსტი

[edit]

ქ. ნებითა და შეწევნითა ღმრთისათა, ჩუენ, მეფემან პატრონმან როსტომ, ესე წყალობის წიგნი და სიგელი შეგიწყალეთ და გიბოძეთ თქუენ, ჩუენსა ერდგულსა და თავდადებით ნამსახურს ყმას, ბარათაშუილს გოსტაშაბს და შუილთა თქუენთა: იოვანეს, შუილთა და შუილისშუილთა, მომავალთა სახლისა თქუენისათა ყოველთავე.

მას ჟამსა, ოდეს მოგუიდეგით კარსა და მამულის წყალობას დაგუიაჯენით, ჩვენ ვისმინეთ აჯა და მოხსენება თქუენი. და მოკითხული ვქენით და მკუიდრად და მამულად დიდგორის ძირს სოფელი აგუდანეთი თქუენი ყოფილიყო, ჩუენცა ყოვლის კაცისაგან უცილებლად და შემოუსარჩლებლად, სამკუიდროთ და საბოლოვოდ შეგიწყალეთ და გიბოძეთ დიდგორის ძირს, სოფელი აგუდანეთი მთითა, ბარითა, წყლითა, წისქუილითა, ველითა და ვენაჴითა, სახნავითა და უხნავითა, შენითა და ოჴერითა, ნასყიდითა და უსყიდითა, საძებრითა და უძებრითა ყოვლის მისის სამართლიანის საქმითა და სამძღურითა მთით ბარამდის უნაკლულოთ. გქონდეს და გიბედნიეროს ღმერთმან ჩუენსა ერდგულად სამსახურსა შიგან.

აწე, უზედაესთა მოგახსენებთ და უქვედესთა გიბრძანებთ, კარისა ჩუენისა ვექილ-ვეზირნო და სხუანო მოსაქმენო, ანუ დღეის წაღმა ვინგინდა-ვინ იქნებოდეთ, მერმე ეს ჩუენგან ნაწყალობევი სოფლის სიგელი, თქუვენცა ასრე გაუთავეთ და დაუმტკიცეთ, რარიგადაც ამა ჩუენგან ნაწყალობევს ფარმანაში ეწეროს და ნუოდეს ნუ შეუშლით და შეეცილებით, არაოდეს არ მოგეშალოს არა ჩუენგან და არც შემდგომთ სხუათა მეფეთა და მეპატრონეთაგან და ვინ იცის, ან ამას წინანდელი ან ამას უკანდელი ამ სოფლის წიგნი ქონდეს ვისმეს, ამ ჩუენგან ნაბოძები სიგლითა გაგუიცუდებია თანდადგომისა და შეწევნისგან.

დაიწერა ბრძანება და ნიშანი ესე ქორონიკონსა ტკბ, ჴელითა მწიგნობრისა - ყორღანაშუილის მერაბისათა.

მსხლისებრი ბეჭედი: ქ. ყაენის ფერჴთა მტუერი როსტომ მეფე ვამტკიცებ



სპარსული ტექსტის ქართული თარგმანი

[edit]

ის (ღმერთი)

გამოვიდა მაღალი ბრძანება მასზე, რომ, რადგანაც საბარათიანოს სოფელი აგუდანეთი ძველი დროიდანვე სიდიადის საფარველის – ასლან-ბეგისა და გოსტაშაბ-ბეგის წინაპრების იყო, ამიტომ, ჩვენ აღნიშნული სოფელი ძაღლის წლის ექვსთვეობის დასაწყისიდან ზემოთხსენებულ [პირებს] დავუმტკიცეთ. ხსენებული სოფლების გლეხებმა ისინი თავიანთ სრულუფლებიან თიულდარად უნდა ცნონ და საქართველოს დასტურლამალის თანახმად, სახელმწიფო გადასახადი მათ უნდა გადასცენ და გადაუხადონ დაუბრკოლებლად და როცა ეს ბრძანება მაღალი ბეჭდით აღიჭურვება, დაემორჩილონ მას და [მისი შესრულება] თავიანთ ვალდებულებად აღიარონ.

დაიწერა 1043 წლის ზი-ჰიჯჯას თვეში.

საბუთის დათარიღება

[edit]
საბუთს აქვს თარიღი: ქორონიკონი ტკბ, ანუ 1634 წ., სპარსულ ტექსტშია 1043 წლის ზი-ჰიჯჯა, რაც შეესაბამება 1634 წლის 29 მაისი - 26 ივნისს, შესაბამისად შეიძლება საბუთის გაცემის თარიღი შეიძლება უფრო დაზუსტდეს 1634 წ. 29 მაისის ახლო ხანებით.

კომენტარები

[edit]

გოსტაშაბ ბარათაშვილი - პროირანული ორიენტაციის ფეოდალი. ერთგულად ემსახურებოდა სვიმონ II-ს, რის გამოც მიიღო მამამისისა (იოანეს) და ბიძაშვილის (ყაფარბეგის) ქონება. როსტომის გამეფების შემდეგ მისი მხარდამჭერი იყო. სამცხეში როსტომის დავალებით გაგზავნილი მის `სამსახურზედ შეაკუდა~. გოსტაშაბის შვილია პაპუნა გოსტაშაბიშვილი ( ჯამბურია, 1955: 44-45).

ასლან-ბეგ ბარათაშვილი - სამწუხაროდ ამ საბუთის მხოლოდ სპარსულ ტექსტში მოხსენიებული ასლან-ბეგის იდენტიფიცირება ვერ მოვახდინეთ. დიდი ალბათობით ისიც გოსტაშაბიშვილია.

პუბლიკაცია

[edit]