წყირი დო ჭიჭკიტია
მიქით დარსხუ თე ქივანა: ცა, მუნაფა, წყარ დო თირი,
თიქ გარჩქინუ ჯიმაკათა ჭიჭკიტია ოდო წყირი,
ტანადობათ თოლუბადო, ეკოჯინა მეჩუ ჯგირი,
ჯიმალობა უჩურცხალი, თიშ მანწარა სოთა ვძირი.
ართო შუნდეს, ართო ჭკუნდეს, სადგიმს ართო მიარდესი,
შურ დო გურს თეშ ეკმუჭკუმნა, მუშო ოკო კითხირ თესი.
ართ დღა რე დო, მირაგადეს, ბიგა დეკეს წორო ხესი,
შორ შარაშა ქემეულა, მიკითხენა ნათესენსი.
ქომოლურო, ყაზახურო, ხეს ბიგა დო ბიჯგითია,
ხუს ორძოლი კინაძუნა, ვიღათია ჩქი–ჩქინ თია.
მიხარა დო მელაფენა, ჩქინ წყირი დო ჭიჭკიტია,
მარა მუ დღაქ აჭარესინ, არძაქ კურცხას ქიჩქითია.
უცფას შარას ქიშეხვადეს, წყარი მეურს კაკაბია,
წყირქ გესხაპუ, ქუდასხაპუ, მელე გუტუ სკვაჭაფია,
ჭიჭკიტიაქ დუნჭირუ დო შქა წყარს გუტუ ტყვაპაფია.
საცოდარო იფარცხალუ, ტობას აფუ ფაფაფია.
წყირი ღვარანს, იხანგებუ, ქუა–დიხას დუდით ანჭუ,
ჯიმაშ რსხება ოკო მარა, მუ ქიმინას ვემიანჭუ.
ჭიჭკიტიაქ ჯგირო ირგუ, დუს ვანებენს დინიქანცუ,
თი ნაღუსუ დილნოჩვე დო ოდიარეს ხე ქოქანჩუ.
წყირი ვაჩენდ, იჸალებუ: თიში დუდი ვაუღუდუ-და,
მუს ჩემენდუ ჸათე გირძღუ,
ჭიჭკიტია წყირს უძახუ: ჯიმა ტყურათ მურე გაფუ,
მეუ გოჭვი თი ღეჯიშა ემერ სუკის მიკიქანჩუ.
ბაძგარ ქოთხი, თოკი დოში, ქომიჸოთი, გეშავსხაპუ!
წყირქ გესხაპუ, ქუდასხაპუ, საქვარ ორე გვალე ჭაქას,
– გომორძგუა ღეჯ–პატონი, გინმოჯინი ჸორი–ძაკა,
სქან ბაძგარი მოსაჭირუ, – ვიშ ჩემერცხი ასე აკა –
ხექექეთი მომირთინი, მომიღიო ჭყონიშ კაკა!
– ჩქიმი ჯიმა ჭიჭკიტია, წყარს გელაფე ნაღუშ კიდე,
ხოლო სქანდა ქომოწურუ, აბა მიშა ოკო ვიდე,
ბაწარ მოკო დოვზგუმონჯე, თექ ვაგოძუ დირე–ხიდე
დოვშუე დო ვკარკატუე, ქანუჸოთე, გაგშავზინდე!
მუჭო ზოჯუ!–ჩქიმდა მორთინ მომიღიო ძღვენი ხეში?
ასე ხოლო ფერი დრო რე, ოჭკომალი სოთინ ვეში,
სი ქომორთე, გობპუტორე, ოღეჯეშა მევრთე თეში,
მუს იფიქრენს, ქეჩეჩამი ჩქიმ ქომონჯი უჩა კეში?!
მეუ მერთი თი ჭყონიშა, იშაველი ვარე ტკვაშა,
ძირუ, ფუთი ქიუაფუ მიკუჩანსუ თითო ჸაშა.
აწ გოჭირუ, ქემერთე დო თუდოხიშე ჭოკა თქვაშა,
თექ ტომარე გოზუმპე დო მიღე ჩქიმი ბაღანაშა.
–წყირქ გოსხაპუ ჭყონს მაშინუ, მუჭოთ ორდუ საქვარია
– ქო პატონი მეუკინი, ოღონ თენა მაგვარია,
ჩქიმი კაკა ვაგიჩქუდას სი ბუძგი დო ბაკარია,
სოშა კაკას მერჩანდენი, ჩამირცხინე მა ჸვარია.
წყირქ გოსხაპუ ჸვარიაშა, სოდეთ ნიჩვი უძიძგვანდუ.
მუშ ოგვაჯეს აშახედუ, სოდეთ დიდი თხომუ ჩანდუ.
სისკვამა დო ერთი–მორთი, თოიშ გოვალაფა სქვანდუ,
ქემერთუ დო მიახოლუ, მუში გაჭირება განდუ.
ჯიმას გორუნქ მარა ჩქიმდა, მუთა მარდი გიქიმინუ,
მა წიწია მიჸორდუნი ჸათიქ მუჭო ვაგგაშინუ,
სქანი ბორჯიქ, ათე გური დომიხაშუ, დომიშინუ.
თი მოჭვაშა მეუ ვარა ამარი რე დიდი ჭინუ.
წყირქ გეწკვერტუ, ქუდაწკვერტუ, მოჭვაშ ოკარეშა მერთუ
შურო დუდი ვაზოგუდუ, თიშ მანწარათ გურს უჭირდუ,
მუჭო გური არძენდუნი – ქიჩინუ დო ვადაჩირთუ,
თაში რდუ დო თეში რდუნი, ოქოთომეს ქიმკადირთუ:
– მენძელია, – მიოძახუ, გინმაჯინი აკა მოჭვა,
ართ წიწია ქუმაჩუქი თი ჸვარიას ოკო ქოვჩა.
– ჭყონი კაკას, ღეჯი – ძაგარს, თოკი მოკო დოვზგუმონჯა,
მიჭირსი დო ქიმმეხვარი, ართბუცხაშენ გურ ვადომჭვა.
სოლე მორთი? მეტ ქორენო სქანცალ ჭკვერი?
ხესუფურო მომირთინი მომიღიო ძანძათ ჩხვერი?
ოკენკაი დომირღვიო, სიმინდეფი, ვარდა ქერი?
მუჭო გური მიწყუნენი მუ დაგიშე მა ეფერი?
მეუ ასე, ქიმკადირთი, ემერი რე დიდი როფე,
მუ გათქუე, გიჭირსინი ცა დო დიხა ოკო სოფე,
ვეონჯღორა, ვემერიდა, ტოფსიკია ქანუჭოფე,
უკულ ეგბე გური გოვნწყე, ართი სქუა ოგიჭოფე.
როფექ უწუ – სი ტყურაე მოგიებუ ტყა დო სუკი,
ჩქიმი ამბე ქიგეგინი მირცხინეო მა სი ჭუკი,
თინა ჩამირცხინეთუ დო გოკონ ჩქიმდა მორთას მუქი,
მუშ ცხიტუამ წიწიემსი – ჩხვერი დურღვას ეჩი ფუთი.
– წყირქ გესხაპუ, ქიდასხაპუ, გაგნორენჯუ კირდე სუკი,
– ომანეშა თექ ქიმერთუ, სოთ მითოხე დიდი ჭუკი.
კოჩანიერ – კოჩის სქუა, პატონ ჭუკის გუმორძგუა,
სქანდა მოვრთი ოთხუშა დო, მუდგა ვარით ვაგომტუა.
გვალო გაგაკეთასინი, სოდგე ტკვარე, მუდგა ვერძღე,
ამდღარიშე მუთუნფერო ჸეთი როფეს ოკო ჩერცხე,
– ჭუკი ფიცხენს, ღურა გათუ, დო წყირს ჸათაშ ურაგადუ:
– ჩქინი მოდგმა ართო გათუ, ჩამირცხინე მა სი კატუ.
მეუ ქუწი ჩემერცხუას, ვარა დუჭყე ჩილ დო სქუას,
თაქ უჯგუშის მა მუს ვორწყექ როფე მიღუ აკა გორძღე,
თიშ როფეშა ვემულ მანი, ოკო კატუქ ჩემერცხანი,
გეგშავჭყვიდუ ფოსო უჩათ, ათეს გური ოკო ქუჩა.
წყირქ ომანე ჭუკის ქატუ, მერთუ სოდეთ ხედუ კატუ:
მიჩქუ თე განს ქურდო ხექინ, ქუმაპატიი გაწუხენქინ,
ჯიმაკოჩი მაშქვიდუდო წყარს მეუღუ გვალო თუდო
ჭიჭკიტიას ჩქიმდე ხვადუ, ბაწარ ვშუე უგუჭყვადუ.
სი მეშორენ შურსი ტენსუ, ჭუკი როფეს მიოტენსი,
მეტ მუ ოკო როფე–ჩანსი, ინა მა ჩხვერს ქომუჩანსი.
თეთ წიწილას მარძენს მოჭვა, თი ჸვარიას ოკო ქოვჩა.
ინა ჭყონ–ჯას ჩეთმერცხებუ, ათაქი რე მა მერსხებუ,
მონდასი დო ართო ახალს, ჭყონი მარძენს მუში კაკალს,
დოვკორობუ – გურქენ ხესი, ქემეუღა ჸუჩა ღესი.
თინა მარძენს მუში ბაძგარს, დოვგიროხუ თოკი–ბაწარს,
ჭიჭკიტიას ქანუჸოთა, აშ გოთეშა გაშვოჸოთა.
კატუქ უწუ: ჩქიმი თიშა მომიღიო მა დღას სი ბჟა,
დითხორენი გოკო დიხა, დიო მა ბჟას ქუმომიღა,
ქემერთი დო ქუმუფერე, ე ფუჯია ემერ გერე,
მა ვამოკო თიში ჸვალი, მაგანაფე გინს დო ჭვალი.
მუს გოხვარუ თაქ ზირთინე, ნიგა დუდშა გასირთინე,
ათაშ ოკო ვალიშ გაფა, ჭუკის ვორცხუქ ვძირათ აბა.
წყირქ გესხაპუ –ქუდასხაპუ, გეწკვერტუ დო ქუდანკვერტუ,
ართი თოლიშ გოვალაფა, ონდო ფუჯიაშა მერთუ:
– ჯვარ გიწერს დო უბადონი, გამარჯობა ჩხუ პატონი,
ჩქიმი პირჩე,სქვამ დო დურჩე, რთხულე სქანი ბჟა ქომუჩე.
ჩხუქუ უწუ:მეჩილათექ, ტყურათ მორთი ჩქიმი ჸუჩა.
ვამგაღორენქ, სი იმენდი ვაგიღუდას ათე ტრუშა,
მითვარია სამოჯგირო,უწუნდური, დიხაშ ხოხუ,
შურო საშვერს ვამარძენა, არძა ჩქიმ ბჟას გიბობოხუ.
უმოჯგირო – მოჯგირეფი, ნანათა დო მორდია რე,
არკას ჩხეშა ვაურთინე, დოვორძღი დო ვოდიარე,
გიჩქუდანი პატონ თე ბჟა, ჩქიმი ჩიჩქუშ ორთია რე,
ხესუფურო მომირთინი, მომიღიო ოდიარე?
მეუ ემერ ნაჭვარაშა, მუზმა გოკო თიზმა ცალი,
ოდიარე მომიღი დო სქანი ორდას ბჟა დო ჸვალი.
წყირქ გესხაპუ–ქუდასხაპუ, ქედიკინუ დიდი ცელი,
დოცალუ დო მოკოროფუ, ქაკნიბუნუ არძა ხესუ,
ურკებუო დო უკილეთი, ქემეუღუ არძა ჩხუსუ.
ანწ ჩხუქ მუშ ბჟა ვადამარდუ, ოკონია თინა კატუს,
კატუ ჭუკის, ჭუკი როფეს, არძაქ კართე ქაწუჭოფეს,
თაშ ვარიაქ, ჭყონს – ჸვარიაქ. ჭყონქ ქემეჩუ მუში კაკა –
გეგიმარძღუ ღეჯი ძაკა, თიშ სქუალეფ ძიკი – ძოკი,
დოზგუმონჯუ დიდი თოკი. არძას ქოჩუ მუში თია,
თოკი დორსხუ, გეგშაჸოთუ მუში ჯიმა ჭიჭკიტია.
ეპილოგი
ხომ ქოძირით პატონეფი, ბუტუტიეფ მუს ორთუნა,
დუს დოდვანა ართიანშო, ართო შუნა, ართო ჭკუნა,
გაჭირებას ალურენა, იკეკუნა, ისოფუნა.
ჯიმალობა თინემს ნოჩქვე, ართმაჟირა მორგეთ ჸუნა.
აბა კათას მუქ აღოლუ, მუ ღურარე, მუ შერცხუნა,
ჯიმას ვაზოგ მუში ჯიმა, ჭინჭეფიშა დუს კვათუნა.
ართმაჟირაშ გაჭყვადალო სერ დო დღაშით ისოფუნა,
ქორთუ იშენ ჭიჭე ვორეთ, ოღურალი ჩქი სო პუნა?