Jump to content

მარგალურ–ქორთულ ლექსიკონი(მურთაზ ჯანჯღავა)

From Wikisource
მარგალურ–ქორთულ ლექსიკონი(მურთაზ ჯანჯღავა)
by მურთაზ ჯანჯღავა
103468მარგალურ–ქორთულ ლექსიკონი(მურთაზ ჯანჯღავა)მურთაზ ჯანჯღავა
  • აალაფა–ალმაზობა
  • აბედას გერინაფა – სამჯავროზე წაყენება
  • აზარდალა–აზნაურისშვილობა
  • ათომუში–თავის ნათქვამა კაცი
  • აკარენი–სამყარო
  • ალამალა – არაქათი
  • ალამართი–გამართლება,სიმართლე
  • ალამუში–თავის მსგავსი, შესაფერი პარტნიორი
  • ალიქუფი–ბალღამი
  • ალმასქუ– მეუღლე
  • ალმაშარე – თანამგზავრი
  • ამარჯა – ვაშა
  • ანაჩია – შინაარსი
  • ანგი – დედანი
  • ანგი მანგიშ თანგი რე – ასლი დედანთან სწორია
  • ანდანე–რადგან
  • ანდი–თვისება
  • ანჩი – კრება, შეკრება
  • აორთი –შემოსავალი
  • აპიჯაფა–პირის შეკვრა, შეთანხმება
  • არამცელია–ჩიხტიკოპი
  • არზა – მდივანი
  • ართიმართი – ადგილმდებარეობა
  • ართმურთი – ნიმუში
  • ართნეთი – ერთი და იგივე
  • არსიმაფა–გააზრება
  • არჩქინა – წარმოდგენა
  • ასქიდია–მზესუმზირა
  • აღამაკი – ძალღონე
  • აჸაფური–სათუო
  • აჭყიარაფა–ხეს წყლის ჩადგომა, გაზაფხულის პირი. ბუნების აღორძინება.
  • აშაბანი–განმავლობა,წარმომავლობა
  • აშქადანი – სახელმწიფო
  • აჩამა–აღქმა
  • აცხაკაფა – ღვინის მალე მოკიდება
  • აცხინტაფა – ნამცეცის სასულეში გადაცდენა
  • აწოჩამა–წინასწარმეტყველება
  • აჭყვადირი – ყელის გაციება, კისრის ძარღვის გაჩიება, წელის გაციება, რადკულიტი.
  • ბაბათი და ნანათი– მამულ–დედული
  • ბადი–ბრძენი
  • ბადიანი – ხვთისმიერი კაცი
  • ბასქი – შევარდენი
  • ბინდიში ქაქალი – ჩრდილოეთის ნიავი
  • ბობოსქური – მთის მწვერვალი
  • ბორზალი – მეხი
  • ბორია – ქარი
  • ბოღოზორი – სიმინდის სწრაფი ზრდის პროცესი დიდ სიმაღლეში.
  • ბირცხა – ბოლოქანქარა (ფრინ.)
  • ბირცხა – ზომის ერთეული
  • ბირცხა – ფრჩხილი
  • ბირცხა – ლიბრი
  • ბუმა–განჩი–წესრიგი
  • ბურნათი–ყავისფერი
  • გაბლა– გულის მალამო
  • გაბრა–შესაძლებლობა,წელი,საშუალება
  • გაგრა–ჭკუა
  • გავალი–ზარალი
  • გამანჯი–განსაცდელი
  • გარგანჩია – ცეცხლის ღვთაება
  • გაჸა – გაქანება
  • გვერთოფუ–საზარდულის სატკივარი
  • გვირზილი–ბირთვი
  • გვიძიძი – ტყიპა
  • გესქენჯი–მხედარი
  • გეხ–მიხედვით
  • გეჸე – დონე
  • გითოქვენჯი–ქვედაკაბა
  • გითოჩამა–ღალატი,გაცემა
  • გინოკარჩალუა – გადარიცხვა
  • გინორთი – განსხვავება
  • გოგი – ზანტი
  • გოდგარი–ამაყი
  • გორღა–ძალმოსილება
  • გორჩქინუუ – არსთა გამრიგე
  • გორჩქინუუ – სამყარო – ბუნება
  • გოქა – ორკაპა ხე
  • გოჸა – სივრცე
  • გოჸე– მოცულობა
  • გოჸორი – მდინარის აუზი
  • გოჩა– საზრიანი
  • გოძგარი–ცახის რკალი აბრეშუმის ჭიისათვის
  • გოძგარი–საბურავი
  • გოხ–ირგვლივ,გარშემო
  • გუშა – ამხანაგი
  • დავითი–ათი მცნება
  • დაორთი – გასავალი
  • დარჯა–კოხტა
  • დიდპატონეფი–ყვავილის სახადი
  • დოჩამა–დათქმა
  • დურანქი – კავშირი ცასა და დედამიწას შორის
  • დურბელა – მდგნალი
  • დურუბია – მოყვანილი ლამაზი შუბლი
  • ერთი – ქცევა
  • ერთე – მრუდე
  • ელამსქვერუა–განებივრება
  • ერტიშ ღანკი–ზოდიაქოს ნიშანი
  • ერცქემი – ქურციკი
  • ეზალა–ფისტონი
  • ეღე– ნავის კეჩო
  • ეცარცუა– რძის აჭრა
  • ვალარა – ვირთხა, მღრნელების გაგებაც აქვს
  • ვარჩხილი – ვერცხლი
  • ვაჩი- ცის ელვა
  • ზარდუა – წრთობა
  • თა – ერთი ხელის გაყოლა ტვირთი
  • თაბუნი–თანატოლი
  • თარნაკი–გრძნეული
  • თიი – ოჯახი
  • თიშნეთი – მისნაირი
  • თოლისფინახარი – სათვალე
  • თეშნეთი – ამნაირი
  • თუნშია –ქისა
  • თურქიშური – თურქული, თურქისებური
  • თქუშენი–ფრინველი
  • თქუშინუა–ერთდროულად ფრინველთა აფრენისას ფრთების ხმაური
  • თხილამური – თხილამური
  • თხილამური – გარდატეხის ასაკში ბიჭებს ძუძუებში უჩნდება დროებითი ბურთულები, ანუ ასიმეტრიული სარძევე ჯირკვალის ჰიპერპლაზა.
  • ინონჭინა – სიღრმეში ჩაწვდომა
  • ინოჩამა–აზრის ჩანერგვა
  • ინჭა – ჭა
  • ინჭა – ჩქარობ
  • ირთამო – ყოველმხრივ
  • იხი – შარი
  • იხი – საგანზე დაზიანების ნიშანი
  • კაკალუა – დამარცვლვა
  • კაკალაფა – დილის საუზმობა
  • კანდრახი–მიზან–ამოცანა
  • კანთარი– სასწორი
  • კანჯარი – მოხარშული მუხის ქერქი,რომელშიც ჩააწყობენ ტყავს ორი კვირით დამუშავების მიზნით. ნახარში იყო ყავისფერი. აქედან მოდის ფერი კაბჯარი.
  • კაპიტალისტერი – კაპიტალისტური
  • კაჟი – კაჟი
  • კაჟი – მინდი წისქვილში
  • კაჭაღულა ჭურჭული – წერტილი და მძიმე
  • კვამაზია – ბუზი რომელიც პირუტყვის კუდში ძვრება
  • კვარზალი – საშველი
  • კვარზალი – კვერცხივით ტანის გაბრაზებული გოგოს სიარული
  • კვარსაბია – მრგვალი ლამაზი შუბლი
  • კვერცხი – წონის ერთეული, უდრის 50 გრამს.
  • კენჯა – თოჯინა
  • კეხი – უნაგირის ლითონის ნაწილი.
  • კეხიშ მუნოდგუმა – ერთ–ერთ მეუღლის მხრიდან მეუღლის უსიტყვო მორჩილებაში ყოლა.
  • კილადანი–დანიშნულება
  • კილამური – ონკანი
  • კილაჩამა–უწყება
  • კინა (კინტონი) – რკინა
  • კინომუში–წარმართი
  • კირთუმართუ–ხერხი,ფანდი
  • კირნაცა – საუკეთესო გოგრა
  • კიღურა – არწივი
  • კუდა – საყმაწვილო სენის სახეობა.იშვიათად ემართებოდა სამ წლამდე ბიჭებს, კუჭ ნაწლავის დაავადება ფილტყების ჩათრევითაც კი.მამალი კუდა ბავშვს კლავდა.
  • კუზეზი – ძალითჭირვეულობა
  • კუნო (ცხირა) – თევზსაჭერი გოდორი
  • ლარჩა– განძელი(შპალი)
  • ლინჯი – სპილენძი
  • ლირსი–წიწვი
  • ლეცაფა – ახლადშობილის საკვებს პირველად ზიარება
  • მაბაწკანც – მოდის ადამიანი ტალახიან გზაზე ადგილების შერჩევით
  • მაგოგია–ზანტი
  • მათუნთია–ბაღუნზელა
  • მალადირე ჭანჯი – ბუზის წვანე სახეობა.
  • მამანძელი–ძე ღმერთი
  • მარშიმი–ნიღაბი
  • მარშიმუა–შენიღბვა
  • მარჭიშაფე – ტენორული ხმა
  • მასკური – მაისის სასიამოვნო ნიავი
  • მასქერი –მშობელი
  • მასქური– მერწყული
  • მასქურინჭე–ვარსკვლავთმცოდნე
  • მატჷბჷ–მწყალობელი
  • მაფერი–ნაკადული
  • მაფორია–ნათურის ხოჭო, მეორე გაგებით მოსასხამი
  • მაჩართანც – ბრტყელტერფა კაცი მოდის
  • მაცხორცხალი–მასწავლებელი
  • მაწირღია (მაჩქალია) – კრაზანა
  • მეკუნური–მძახალი
  • მენორსი–მნიშვნელობა
  • მენშევიკერი – მენშევიკური
  • მენცარი – წინასწარმეტყველი
  • მერსი – კავშირი
  • მერენი – ქარაშოტი
  • მერეხი – კონკურენტი
  • მესიაკონი – ვუნდერკინდი
  • მეჸე– დღემეხვალიე
  • მეჭვილ დიხა – მანგარ გრუნტიანი მიწა
  • მილაჩამა–შთაგონება
  • მინდაჩქუ–მოციქული
  • მირემური–ვინაობა
  • მირმილუა – გასპეტაკება
  • მირსაქი – შთაბეჭდილება
  • მირცხილი–დურგალი
  • მუნწი –თახვი
  • მუნწი – ერთგვარი მატლი რომელიც ხეზე ადის.
  • მურემური–რაობა
  • ნანჩი – დასკვნა, გადაწყვეტილება
  • ნარნარი – მთვარის ღვთაება
  • ნეთი– ნაირი
  • ნერჩი – ადგილის დედა
  • ნეცარი – გონებამახვილი
  • ნოტონი–ნამრავლი
  • ნოღა – ქალაქი ღვთაება
  • ნოღაინი – მარტვილი
  • ოლორი–გედი
  • ოლორეფიშ მერე – გედების ტბა
  • ომიშური– საერთო
  • ომპა (ცხაცხუტი) – სახლის იგოგია
  • ონთხი–წიაღი
  • ონოხ – თუკი
  • ორენი –მდებარეობა
  • ოჸური – შორისდებული
  • ოხვამერი – სალოცავი
  • ოხვამური – სადღეგრძელო
  • პაპალური – სახვთო მეტყველება
  • პესქური – ფასკუნიჯი
  • პონდინაფა – სურნელებაში შესვალა
  • პონდინდ – ვარდი, ვარდი სურნელებაში შედის
  • პუჟუჟუ–რაღაც საშინელიზღაპრული არსება
  • ჟღები – გუბე
  • რეხი – ტალღა
  • რზინი– დენი
  • რინჯი (რინა) – ქვეყანაზე ცხოვრება არსებობა
  • რკვანაფა – დაჭაშნიკება
  • რკვანუა – კმაზა
  • როუ – შეუგნებელი
  • რსიმა–აზრი
  • რუსიშური – რუსული, რუსისებრი.
  • რცამი – ფეთიანი.
  • რცილი – უნაყოფო მიწა
  • რძღილი – ნაყოფიერი მიწა
  • საგებიო–მსოფლიო
  • სადგჷმი – შენობა
  • საკანთრო–ბაზარი
  • სამოხიო – კუთხე, სამეზობლო
  • საოშო – საზოგადოება
  • სარგანა – სალამურა თევზი
  • სგერჭული – ასანთი
  • სვირსვი – კეთრი
  • სიაბარა – სიქა
  • სიმი – ჩამი (ხმა)
  • სკანნეთი –შენნაირი
  • სქვისქვირი–მნათობი
  • სქიბანი–განძი
  • სქური–წყალი
  • ტეფია(ხოჭიჭი) – კეთდებოდა ალვის ხის ფიცრისაგან. რომელშიც ჩასვამდნენ პატარა ბავშვს და ასე დაჰყავდათ ზურგზე მოკიდებული.
  • ტკიზუა–ორი თითის დარტყმა სახე–შუბლში
  • ტკუტკარი – უთვალავი
  • ტუბუხი–ორმო,სადაც დასჯილს აგდებდნენ
  • უგურყელი–იალბუზი
  • უთურმოსა– თევზსაჭერი ბადე
  • ურეკი – ქვიანი მიწა
  • უჸი –ახო
  • ფალაშა– აყვავება– გაურჩქვნის ღვთაება
  • ფატარი – გამოფუღურული მიწა
  • ფიოში – საშუალო გლეხი
  • ფორტვა – გამომპალი ხე.
  • ფოჸვა – ობი
  • ქარანუა –მოღვაწეობა
  • ქარიატა – უჰაერო სივრცე
  • ქარინჯუა–ვარჯიში
  • ქაშმა–თრთვილი
  • ქვანთი – სითხე
  • ქვარქვანტი–ძრავა
  • ქვეცერე – დვრიტა
  • ქილინჯი–ძეგლი
  • ქირკვანე – გემო გაუსინჯე, დააჭაშნიკე
  • ქოქა – შიგნიდან გამოფურღრული ხე
  • ქსანი – ექვსასი გრამი
  • ღალაკონი – ერთი ცხვრის ნაპარსი მატყლის წონა
  • ღალაკონი – სასწორი
  • ღალამათი–მდგომარეობა
  • ღამათი–ვითარება
  • ღატაია – ერთწლამდე ასაკის ლოქო
  • ღვანდა – ბროლი
  • ღვანდი – ნივთიერება
  • ღუდუში–ხის ჭურჭელი ფქვილის შესანახად, სამფუთამდე ტევადობის
  • ღურუუ – სიკვდილის ღვთაება
  • ყაზახალა – გლეხობა
  • ჸანჩი – კამათი
  • ჸონდინაფა – ჩამოყალიბება
  • ჸონდინდ – ყალიბდება
  • ჸინთჷრი – ნაყინი
  • ჸენჯი – ელჩი
  • შიბლა–ჰალსტუხი
  • შილია – ათასი
  • შვიტიშვიტი– ნახვამდის საბოლოოდ
  • ჩაბარკონა – ჩანჩქერი
  • ჩანა – მცენარეთა მფარველი ღვთაება
  • ჩენჩი – ხურდა ფული
  • ჩქიმნეთი – ჩემნაირი
  • ჩხაპური–ფლოსტი(ჩუსტი)
  • ციდადული– ხე მცენარე, დიდგულა
  • ცირა – ხე – ქალიშვილი
  • ცეში – სინათლის ღვთაება
  • ცუცნაკი – ათაშანგი
  • ცქაფი – ოდნავი ნიავი
  • ცხაცხამუტი – სიცოცხლით სავსე მკვირცხლი ადამიანი
  • ძიძი – დეიდა
  • ძიმძიმი – ბრინჯაო
  • ძორგო–კამეჩი
  • ძუღე – მდიდარი
  • ძღვირა–ჩოჩორი
  • წარმაქი – შამბიანი
  • წკვათაკორკონტია– ხის კენწერო
  • წყარიძგა–რიონი
  • ჭამფურია – შაქარი
  • ჭარკუნტი – ქარბორბალა
  • ჭაჭმენტი–მაგნიტი
  • ჭვირთი – ტვირთი
  • ჭვირთი – მკვირცხლი
  • ჭკუდი – ჭურჭელი
  • ჭკუდი – ტრანსპორტი
  • ჭკუდი (ხეჭკუდი) – ხელსაწყო
  • ჭკუდი – კუბო
  • ჭყანა – ძალა
  • ჭყოინდარი – ეპისკოპოსი
  • ხა – ნაწილი
  • ხაჭუ – გიშერი
  • ხანძიე – ხელმწიფე
  • ხენჭაფა – ხელდასხმა
  • ხერეჭუა – რეწვა
  • ხვარხვანტი–ზამბარა
  • ხვიაფი – ჭირვეულობა
  • ხვითო – ოქრო
  • ხვითორუა – ოქროს ჭრის პროცესი
  • ხვიხვიტია–წვრილი ბუნებრივი ხვრელი
  • ხვეწი – ხის ქერქის შემოსაცლელი ხელსაწყო
  • ხიაჩი – ბუნტი, ჯანყი
  • ხიაჩარი – შფოთიანი, ბუნტისთავი
  • ხოლოშია – ღამის ქოთანი
  • ხუტკუფია–მანდრაგორის ვაშლი
  • ჯავარი – მარგალიტი
  • ჯარღალა – ზუთხის ყველაზე დიდი სახეობა
  • ჯიჯი – ბიძია
  • ჯოლიკი – ქურციკის ნუკრი
  • ჯოხობუ –სახელი
  • ჯოხობური – სახელობითი
  • ჯოხონერი – სახელდადებული
  • ჯუმა– მარჩვ
  • ჰარიაჰტა – უმაღლესი მწვერვალი


  • წანაში ბორჯი – წელიწადი დრო


  • აფუნი – გაზაფხული
  • გიშულირი–გაზფხული
  • ბზარხული – ზაფხული
  • დამორჩილი(მიშულირი) – შემოდგომა
  • ბზოთონჯი – ზამთარი


  • თუთალეფი – თვეები


  • ღურთუთა – იანვარი
  • ფურთუთა– თებერვალი
  • მელახ – მარტი
  • პირელი – აპრილი
  • მესეფი – მაისი
  • მაქერეთუთა (მანგი) – ივნისი
  • კვირკვე – ივლისი
  • მარაშინათუთა (მარიამობის თვე) – აგვისტო
  • ეკენია – სექტემბერი
  • ღვარალათუთა– სექტემბერი
  • გჷმათუთა – ოქტომბერი
  • გიორგობა – ნოემბერი
  • ჭირკეთუთა–ნოემბერი
  • ქირსეთუთა(კაკაჩიათუთა)– დეკემბერი


  • მარაში დღალეფი (შხალეფი) – კვირის დღეები


  • შხა–დღე ძველმეგრულად
  • თუთაშხა– ორშაბათი (მთვარის დღე)
  • თახაშხა – სამშაბათი (ადგილის დედის დღე)
  • ჯუმაშხა – ოთხშაბათი(მწყემსთა მფარველი ღვთაების დღე)
  • ცააშხა – ხუთშაბათი (სინათლის დაბადების დღე)
  • ობიშხა – პარასკევი
  • შურიშხა – შაბთი (დასვენების დღე, სულის ხსენების დღე)
  • ჟაშხა – კვირა (მზის დღე)


  • დღა დო სერიშ ბორჯი – დღე და ღამის დრო


  • ღიუ–ღაუ – ცისკრის პირველი სხივების გამოჩენა
  • ციონი–ალიონი
  • გოღია–გამთენია
  • ელადგინა–განთიადი
  • ოჭმარე – დილა
  • ონდღე – შუადღე
  • ნაონდღერი(გილართელი) – ნაშუადღევი
  • აკოჟამუა–მოსაღამოვება
  • მაონჯუე –საღამოს პირი
  • ონჯუა – საღამო
  • სერი – ღამე
  • შქასერი – შუაღამე


  • ბორჯი – დრო


  • ოკუნუუ – საუკუნე (ერთი გაწვევა პერიოდი)
  • წანა – წელიწადი
  • თუთა – თვე
  • მარა – კვირა
  • დღა(შხა) – დღე
  • ბჟამი –საათი(ძველ კოლხეთში ბჟამის გარდა საათზე იტყოდნენ ,,ბორჯგიში ბარჯგი")
  • წუნი – წუთი
  • მერქა – წამი


  • ქიანაშ ოთხი ეიორთ – ქვეყნის ოთხი მხარე


  • ბჟაეიოლ (ელახ)– აღმოსავლეთი
  • ბჟადაალ (ალახ) – დასავლეთი
  • ბიჟღეთი (ორუმეში)– ჩრდილოეთი
  • ოჩხანე(დიკორთი )– სამხრეთი


  • –სახადები


  • დიდპატონეფი–ყვავილი
  • კისერე–ქუნთრუშა
  • კორკოცე–ყივანახველა
  • ფიღვაია(ფიღვამა)–ყბაყურა
  • შარტე პატონეფი (შარტე)– წითურა
  • ჩხვერე–ჩუტყვავილა
  • წითელე(ჭითული)–წითელა


  • კოჩიშ ასაგასაშ ხალეფი– ადამიანის სხეულის ნაწილები


  • ასაგასა–სხეული
  • აფსო–ასო
  • აფხა–ბეჭი
  • აქრა–თვალის რქოვანა
  • ბანდღი– კუჭის დიაფრაგმა
  • ბანჯი–ბადექონი
  • ბირგული–მუხლი
  • ბიწკი–ფეხის წვერი
  • ბონდღი–ტვინის გარსი
  • ბორკი–ქვედა კიდური მთლიანად
  • ბუშთი–ბუშტი
  • გაბარჯღა–ნეკნი
  • გაგაჩია–ხერხემალი
  • განთხი–მუხლები
  • გარდღა–წვივი
  • გასა–ჩონჩხი
  • გეხვენჯი–უკანალი,საჯდომი
  • გვამიშდუდი–უკანა ტანი
  • გორგალი–ზურგის ზედა ნაწილი
  • გური–გული
  • გურკიზი–ბზის წნული
  • დუდი–თავი
  • დუდიშხოკო–თავის ქალა
  • დუჸი–იდაყვი
  • ეხვენჯი–კუდუსუბის ძვალი
  • თოთო–ყიფლიბანდი
  • თოლი–თვალი
  • კაცხურკა(წყურკუჩხი)–ფეხის კოჭი
  • კაჭაღე–მუხლის ქვედა ფეხი
  • კიბირი–კბილი
  • კიდირი–მკერდი
  • კითი–თითი
  • ჩანჯ კითი–ცერა თითი, ოძირაფალი კითი–საჩვენებელი თითი, შქა კითი–შუათითი, უკითე–არათითი, ჭიჭე კითი–ნეკა თითი
  • კიკიბე–ლავიწის ძვალი
  • კინჭიხე– თეძოს ძვალი
  • კისერი–კისერი
  • კონკერი(წკონწკერი)–წვივი
  • კოპეია დუდი (კოპეჭია დუდი)– თავის გვირგვინი, თავის კეფის ზემო ნაწილი
  • კურტუმელი–კურტუმო
  • კუჩხი– ფეხი
  • კუჭი(ყია)–კუჭი
  • ლაბერჯი(ლაბერწი)–ლავიწის ძვალი
  • ლართი–მხარის ძვალი რომელსაც უერთდება ლავიწის ძვალი
  • ლაჸვა–ფერდი
  • ლერჩქვა (ლეჩხვი)– ტუჩი
  • მანჯა–მაჯა
  • მეხვენჯი– ბოქვენი,ბოქვენის ძვალი
  • მინკი – აპკი
  • მირკვილი– თითის ბალიში
  • ნაკაკა თოლი – თვალის გუგა
  • ნარქი – ხორხი
  • ნარჩა კუჩხი – ფეხის ტერფი
  • ნაწი – კუჭი
  • ნახჷრიტა – შიგნეული,კუჭნაწლავი,ღვიძლი,ფილტვები
  • ნთილა (ფარცხალი) –ნეკნი
  • ნინა –ენა
  • ნიჩვი – ცხვირ–პირი
  • ნჷკჷ–ნიკაპი
  • ნოლი–ღრძილი
  • ნორღვა (ნორჩქვა) – წინა ნუნი
  • ნოღმელი – ნაღველა
  • ნოჸორი – პირის ღრუ
  • ონტოლე – წინამდებარე ჯირკვალი
  • ორგაჩე – ორგანიზმი
  • ორტყაფუელი – წელი
  • ორცხუა – სახსარი
  • ოფარე – ზურგი
  • ოშფა– სწორი ნაწლავი
  • ოჭიში – ზურგი, გადდატანითი მნიშვნელობით წელი, შესაძლებლობა
  • პიპული –პატარა ბავშვის პირი
  • პიჯი – პირი
  • პუხუ –ზურგის ზედა ნაწილი,კუზი
  • რტყილი (ჭაჭა) – თირკმელი
  • საზინდი – კუნთის ძარღვი
  • სანჭყო (ონჭყე) – ვენა
  • სასქუო – საშვილოსნო
  • სატყვაცელი–სახსრის თავი
  • საღონე–ასო
  • სახანთი–ქალის საკვერცხეები
  • სახვერდო–უკანა ტანი
  • ტკე–ლიმფური ქსოვილი
  • ტკილი–ელენთა
  • ტანი–ტანი
  • ტყები–ტყავი
  • ფარცხალი (ნთილა) –ნეკნი
  • ფაში–ფაშვი
  • ფერთხი–ყურის ბიბილო
  • ფერწყუ–საფეთქელი
  • ფიჟვი–ფილტვი
  • ფირჸვი–ქვედა ტუჩი
  • ფიჸვა–ყბის ქვედა ნაწილი
  • ფიჭვი–ქუთუთო
  • ქვარა–მუცელი
  • ქონქი–ქვედა მუცლის განსპირა ადგილები
  • ქური–ქუსლი
  • ღვა–ლოყა
  • ღვაბი– საჯდომის დუნდული
  • ღვანწკი–ყბა
  • ღვაღვი–დუნდულები
  • ღია–იღლია
  • ყია–კუჭი
  • ყჷრტჷ–სასა
  • ყორყელი–ყელი
  • ჸვერე ჭჷ– ბრმა ნაწლავი
  • ჸვინგი (ყვინგი) –თავის ფუძე
  • ჸულე –კისრის უკანა მხარე
  • ჸუჯი – ყური
  • შავახარი – ბარძაყი
  • შვე – სახსრებს შორის ადგილი
  • ჩიკუ (ნჷკჷ)– ნიკაპი
  • ჩუპა– ჭიპი
  • ჩხეშა – გავა
  • ჩხვინდი ცხვირი
  • ჩხონჩხი – ღვიძლი
  • ჩხოტუ – ყვრიმალი ძვალი
  • ცა – უკანა ნუნი
  • ძუაძელი –ძვალ–რბილი
  • ძუძუ–ძუძუ
  • ძღუკუ – ზედა ზურგს და წელს შორის ადგილი
  • წარი–წარბი
  • წელი –წელი
  • წკონწკერი –წვივი
  • წირღვი –წვივის უკანა მხარე რბილი
  • წყურკუჩხი (კაცხუნკა)– ფეხის კოჭი
  • წყუწყუტი –ხელის, ფეხის გული
  • ჭაჭა (რტვილი) –თირკმელი
  • ჭs – ნაწლავი
  • ჭურჭულთოლი – თვალის გუგა
  • ჭყჷრთა – წყვრთა
  • ხარი –ლაჯი
  • ხასილა – გვერდი
  • ხე – ხელი
  • ხინტკირი – ხრტილი
  • ხეხუ – პატარა ბავშვის ხელი
  • ხორხოტა –ხახა
  • ხურხი – ყელი
  • ხუჯი – მხარი
  • ჯერღვი – ძარღვი
  • ჯირკვილი – ჯირკვალი.


  • –ციური სხეულები


  • ბჟა – მზე
  • სქვისქვირი – მნათობი
  • თუთა – მთვარე
  • მურიცხი – ვარსკლავი
  • ეს სიტყვები ათასობით წლების წინ გაჩენილი სიტყვებია
  • „ბერგიშ ტარი“– დიდი დათვის თანავარსკლავედი
  • „ხურჭკუმი“ – პატარა დათვის თანავარსკლავედი
  • „შხურიშ შარა“ – ირმის ნახტომის
  • „გვერიშ მურიცხი“ – დასადგენია
  • „კიზიშტარი“ – დასადგენია
  • „მარგარე“ – დასადგენია
  • მორღა (გუმათანე) – პლანეტა ვენერა
  • მოროხი – პლანეტა მარსი
  • დიხაუჩა – დედამიწა
  • ღაჭღაჭი – სატურნი


  • -ფერი


  • ჭითა– წითელი
  • ბაიაშფერი – ნარინჯისფერი
  • ღვინჯე (ჸვინთელი) – ყვითელი
  • რცქჷნი (რცხჷნი) – მწვანე
  • ლებიშფერი – ლურჯი
  • ცაშფერი – ცისფერი
  • იაიაშფერი – იისფერი
  • უჩა – შავი
  • რჩე – თეთრი
  • ბურნათი – ყავისფერი


მეგრული ენის ფენომენი (მურთაზ ჯანჯღავა. თბილისი 2009წელი)