არსენაშ ლერსი

 
ლერსი ქიდიჭყ მოლერსექ
ღორონც ქოთხუ ათენა,
ღორონთქ მერჩას გომორძგუა
ოძელაშვილო არსენა.
ქეიფობა თის უჸორდ-დო
შარას სუფრაშ გოფაჩუა.
პატონ თეს რაგადანდ,
არსენქ ქიანა დოპანჯუა.
პატონც ძღაბი მიდუღუ
დო შორიშა გადინუ,
ახალციხე გემკიჸონ
სარხოს ვადაცადინუ.
აბრეშუმეფ ქუმკაქუნ
გაჩქუ მუჭო მაპირუ,
თენა პატონქ ქიგეგნი
დუდიშ ჸვილუა დაპირუ.
პატონ შეწუხებულირდ
ჩილამური მიშ თოლც,
გუბერნატორც ქიმეჭარ,
ქიმკოდოხოდ ხათე სტოლც.
არსენ თქვა ვაჭოფითდა
რინა მუშო მოკო კოც.
ვითოჟირი ყაზახ რუსი,
თრიალეთიშა მეურცუ დო
არსენც ქაუხვად თინემქ,
სოფელ კოდაშ დუცუ.
„ზრასტი ზნაკომ“ „გაგიმარჯოს“
მუ ამბერე სო მეურთუ,
ჩქი სკანი ჯინი ვამოჭუნა
არსენას გეფთხოზუთუ.
არსენას ბჭოფუნთ ვარა
თქვა მუთუნც ვაგორჩთ
არსენქ თენა ქიგეგონ,
ქათიძიცუ ჭიჭე სკვამას,
ნაბად განშე გიგნიჸოთ
ხე ქიმეთხ ხათე ყამას.
დიო ყამა მირაჸუუ
დო მორხინ თოფი ჩქარას,
დო აკარღუ შხურიშორო
ექი ექი გორნდ რუსეფ შარას.
თელეთიშა ქიმიათხოზ
დო ეკაძახ ათენა,
თქვა მიშ ჭოფუა გოკოდესნი,
თვითონ მა ვორექ არსენა.
ქალაქიშა ქუმორთეს
გუბერნატორს მაშინეს,
ზარბაზანიშ უმუშო
თიშ ჭოფუა ვაშინერს.
თიქ ჩქი მომირაჸესნი
გურიი გამკალჷდ მაჯინეს,
ამშვის თოფი მიდამიღეს
ხექ ვადმართინინეს.
გერგეზირე რკინაშ ხვატუას,
კიბირით აპირენც.
ლექერთი რე მიდგარენი,
თინა საქმეს გაჭირენც.
თენა პატონქ ქიგეგნი
ჩილამური მიშ თოლშე,
თქუ თის ჭოფუნცუნი ფერი
მითინ კოჩი ქომუჩუნი.
ოქრო ვარჩხილს ბრელც მებჩა
ხოლო ხვად შხვა მუთუნი,
ქართიშ ნაჩალნიკეფიშე
ზოჯუარდ მოჩინელი,
მიდგა ჭოფუნს არსენას
ბედნიერი აჸიი ორჩინელი.
ჯამაგირი, ჩინეფი დო
ოქრო აჸიი გორჩქინელი.
ხათე ხოლო ცნობა მუჩით
მითინქ სოთინ ქოძირენი.
შარეფ გეგნოკილეს
ეგებ ლეკშა ინტასია,
თიქ ლეკშა გინილდა
აბრაგალას დიჭყანცია,
ქალაქ ქართის დოტახნც
დო კუჩხიშა მიჩანცია.
ფარსადანი ბოდბისხეველც
მაღალ ღორონთქ განჭყორუა,
სქუალეფი დანათაფუ
თიქ არსენა დაღორუა.
არსენც თიში ღალატიშე
გურქუ ქალაჭუ დანჭყოლუა,
კოც მუდგა ღოლი დო
ღალატობა ვაღოლუა.
დო ქაუხვად არსენს
გვალა თრიალეთიწკმა,
არსენ მურე ვამმაკითხა?
მოკო სკანი წკიმა შუმა,
არსენქ უწუ მიღალატქ
სი ჩქიმ ნათლიაში მუმა.
არსენ მუჭო გიღალატქ
სი ჩქიმ სკუაშ მანათალც,
ღორონთს იფუჩუანდუდო
მირონიში სამართალც.
დო დაღორ თიქ არსენა
ღორონთქ განჭყორ ფარსადანც,
არსენაშ ოშუმაფალო
ღვინი უღუდ მაზაკვალს.
ხაშილი დო მოხარკილი
ტაბაკით მიართვეს,
ღვინი გემუანი ქიმიღეს
დო არსენა დაშუმეს.
შუმილს ლურქუ ქუმაგორუ
ხათე ხოლო დანჯირეს,
იარაღი გეგნინწყ
დო პირსელც აბარენც.
ურაგად ხოლო თეს.
ყაჩაღი კოჩი ვორექ დო
იარაღი ხოლოს მიღუდას,
მის გიჩქ ამსერ მუ მობხვად
დუდი წკუმა მიძუდას.
ი მამაძაღლ ფარსადანც
ღალატება უღუდ გურცუ,
მუჭო შკასერქ ქიჸუუდო
მაჸალეფიშა მიდურცუ.
ვითოჟირი ყაზახ რუსი
მაჭოფალო ქუმოჸუნც,
ქიმნაციის არსენას
არსენქ გაგშაკურცხუ.
ჰა, დიდება მოწყალეს
მუ ჭანდეფრე გეფხე დუდცუ,
ვითის არსენ მერიებუ
გოუფურუანც ჸუცუ.
მავითაართა, მავთოჟირა
არსენც ხელეფც უკირუნს,
თოკის თეში მუნჭირანა
ბირცხას ზიზხირ გუშმურსუ.
ართის ხუთშა მუ აღოლე
მუღოლუას, ჯარი კათას
თოკის თეში მუნჭირანა
ბირცხას ზისხერ გუშმოჭვათანც.
ვამღალატა ფარსადანი
სი ჩქიმ ნათლიაშ მუმა
მირონც მუშენ უღალატი
მუშენ მაღორ მა სი ტყურა.
მიღალატინ ცხადრე მარა
ღორონთწკუმა მუსუ თქუა,
ვამღალატა ფარსადანი
ვაშმორაგუა ტერიშ ხეს,
ჟიროშ თუმანც თაქ ქიმერჩა
სუმოშ თუმანც გომარეთის.
ის გურს უღუდ ნაჩალნიკი
ემიბშანცია ტომარეს,
დო არსენა დოქანჩეს
ცხენც ქიგიოხუნეს.
შარას ვემენტანიადო
თუდო კუჩხეფ დუკირეს,
გემშეჸონეს ქალაქიშა
გური მულირ აფუ,
თელ ქიანაშ ბოშეფიშე
ჯოგიშორო ეკაფაფუ.
იმერელემც მეწონეს
სომხემც ბრელც უცქვაფუ,
ოსეფ თეს იძახნა
ახ მუჯგირ ბოშ ხორზულაფუ.
ცირეფ თეს ფურცქინნა
ნოტე სქანი ჸოროფილც,
მიდგას მენდიის მეჩანცნიი
უკულ მუ უჭირც.
თაშ ქანჩილი ვარდასნი
მუთუნ ვადამარგენც თის,
მუკართ დო ფარსადანც
ინაღვარუ არსენაქ.
მიღალატინ ცხადრე მარა
ვაგოჭყორდას ათენაქ.
მოღალატე ფარსადანი
ანწი მუჭო აპირენქ.
ციხეემც დოპტახნქ
მუთუნც ვადუამარგინექ.
დორგორნქ გიჩქუდას
თელ ქიანას აკიბლენქ.
მოღალატე ფარსადან
გოშკურუდას ზესკვიცალო,
შხურემც არძას გოიჭყვიდნქ
თივას დოიჭუ თეცხიცალო.
მუჟამ თენემც ვენტებუქუნი
კისერს მერკვათ ღეჯიცალო.
დო არსენა ქანჩილ გერდ
თი ნაჩალნიკიშ კარს,
ნაჩალნიკიქ გაგმოზოჯ
ქაწოდოხოდ აბარწას.
მუჭო არსენს ქოძირუნცუნი
ხათე ღაჭალს ქიდაჭყანს,
სი წკუნწკ დო მამაძაღლია
თიქ თაშ უწუ ფარსადანც,
ართი გინოლაფირ კოჩი
ქოტყობუდკო თექი ტყას.
დო მუთუნი ვემეჩეს
მოღალატე ფარსადანც,
ის გურს უღუდუ ნაჩალნიკი
ქომჩანცია ბრელ ფარემს.
მუამუშიქ თეშ უჩხონდ
ის მუთუნი მეჩესნი,
ართი ოთხი პაღურ ვარა
ძამი ქოოტკაჩესნი.
ნაჩალნიკის ეცოდდო
კითხ არსენც ამბე,
თქუ მუ ჯგირი ბოშკოჩი რდ
დო ჟიდოჟი გეხუმაფე.
არსენ გიჩიულესნი
მუშე აწუხე სი თინემც,
ვარ პატონი გაღორენა
ბრელი ტყურეფი მუგოშინეს.
მართალი რე გინოლაფირ
ტყას ვოტყობუდი მავა,
მდიდარც მიდუღანდიდო
მიჸორდ ღარიბებიშ ჩამა.
მუ გოკონი ბღოლით
პატონ მაა თეშ გამა,
არსენც ხელეფ გოუნწყეს
დო კუჩხეფი დობორკეს,
ნარიყალაშ ციხეს
ქიმთარაგვეს ოჭოფეს.
საციმბიროთ გაწესეს
ცალიჸურე გოხოკეს,
დიდა მუში დაფუჩუ
ქეშეხვეწ აფიცერს,
აბანოს ნარჩქვან ვორექ
ტანც წინდა მაწუხენც.
დო ტან გიბონუკონი
თიშ ნება ქიმეჩეს.
მარა არსენ ჭოფილირდ
ინა მეჸუნც ყარაულემც,
მიკიტანც ურაგად:
თქვანი დუქანიშ კარი
ჯვეშობურო გომინჯით.
ართი მანათიშ ონტკა
სალდათეფშა ქომიჩით.
ართიანც მიკაჯინეს
სირაჯი დო მიკიტანი,
ოცადნა სალდათემქ
დიშუმან დო მიკირთანი.
არსენქ საქმეს გური ქუჩუ
პირჯვარც დეწერენცია,
არსენას მოხვარემქ
ქილიბ ქიმეჩესია.
მუჭო საქმექ მიკირთნი
არსენას ჯერცია,
ბორკილ გოხორხ ქარაგუ
მაჭკადალც ჭყენცია.
ათემ დროს აბანოშა
უნჩაშ მუნილენცია,
შინელ ქიგნოდ ბალკონცუდო
არსენ ძირუნს თესია.
რუსულ ჩექმა ქიმიდაც
შინელ ოსქუდ წელცია,
შუმილ, შუმილ სალდათემქ
არსენ ვეჩინესია,
ნაჩალნიკი უჩქუდეს
მორიდებას რდესია.
ჩესტი გეუჭოფესდო
შარა ქიმეჩესია.
მეფაიტონეს ურაგად
ჩქარას გუმოდინე ვარა,
კისერს მებკვათ ცხენცია.
არსენაშ ნარაგადუს
ინა ასრულენცია.
ირტ თურმე არსენაქ
შორშა გადინესია.
ჯაშ ოროს ქიმისვანჯ
შიშის ვარე ბრელცია.
ართი ვაჭარ ქიმუურცუ
არსენ ძირნც თესია.
ურაგად:
ქალაქიშა ქიმერთენი
ნაჩალნიკის ქოუწიი,
ამდღა შარას მიბშიკონი
მინდორს ვორწყედ არსენცშო.
მდიდარც მიდუღანცუდო
გაჭირებულც არზენცშო.
სოდე ტიტველც ძირნშო
მუშ ოსარეს არზენცუშო.
ღორონთი დღას ვაწუნენც
გომორძგუას არზენცუშო.
ყაზახიშა ინილიდო
ჸუდეს კარეფ გოკილეს,
აშკურინეს ირკოჩქ ირტ
ხომ არსენა თექ ჭოფეს
თენა გეგონ ფარსადანქ
თიცალქ აღოლ სქანი ტერც.
ვეგიაცადინ ფარსადანც
ვართ ფერდის დო ვართი რზენც.
არიქა მიმეხვარითია
კოჩი მეუშქუ ჯიმალემს.
ფარსადანიშ ჯიმალეფი,
არსენს გინოდვანა ხეს.
ქაპატიი ფარსადანი,
სქანი ნათლია ბაღანემც.
ფარსადანი ვაპილენი თეში,
გურ ვენიცად ოგურეს.
ფარსადანიშ ჯიმალემქ
ეშმაკური ქიხვარეს
მიკოლაფირ ადგილას,
დიდ კანაო დონთხორეს
დო საწყალი ფარსადანი
ქინახუნეს საფულეს.
ჟი ფიცარი ქიმნოდგეს
დიხა ქიმნაჭაბულეს.
სუმი დღარე გოუნცუნი
დო არსენა ყარაულემს.
მანთხა დღაქ გოთანდდო
არსენ პირჯვარც დეწერენც.
შქვითი წანას ყაჩაღ ვორდი
კოჩის ზისხირ მა ვეგებძ,
ფარსადანიშ ზისხირით
ასე იბწიკუნქო ხეს.
პირსელ აშო გუმოზოჯი
არსენ ურაგად თეს.
ქუმოძირი ფარსადანი
ვაპატიე მა ირფელს.
მიკუოჯინექ მირონც, ღორონც
დო ნათლია ბაღანემც
პირსელქ უწუ ოშქურუდო,
სოდგარენი ტყობუნია.
ჟი ფიცარეფ მუნოდგუდო
დიხაშ თუდო ნთხორუნია.
უკულ არსენქ დუდ დანებუ
შურო ვაუგორნია.
მუშ მაჭოფალი მაკაროვი,
დოგორ თი არსენაქია.
კირილ კოც მიმერინი
მუჭომ მანგარ რექია.
მაკაროვის აშკურინ
გეგნუოლუ ფერქია,
არსენ დუდი ვაბკვათადო
ბედნერქ გაჸუუ ცხენქია.
მანგარი ცხენი ქორე მარა
სით მანგარი რექია.
მანგარ ლაგამ ქეუდვი ვარა
ტყურაიას დოსოფუნცუ,
მიჭინექ თის ვეგმანთხა და
ინა მტკვარც გოსხაპუნც
ვეგმანთხა დო ვადემარცხა.
ირო მოუთხილე დუცუ.
დოღურუდას ბოშ არსენა
ცხენქ გეგმორაგუდა.
გეგნირულუ მინდორეფი
ვერსი, მინუტის აფუდ კუნტა.
უჩა დღა დუთანუუ
არსენქ , ვაჭარ ურიემც,
წესის ვაგმითირანთდა
გოძირანთ თოისერს.
მიდურთუ ქალაქიშა,
ქიმიღანთ საქონელს,
აღორენთ ზომაშენი
თქვა საწყალი ოსურემც.
ალაბ თურმე დოუტახ
ნამუთ ორდ მოდასია,
დოტახ დო წიმ ქაათ
მინჯექ ეუჭყორდასია.
შქვითი ტკუ კეტი ხეს ქიმეჩ
თქუ ზომაშა ორდასია,
ირო თეთ გიმოჩით
შურო ვადაკორდასია.
ინემქ ცანცალ ქიდიჭყ
არსენ ვადოპილათია,
ჩქი ენათი გიმობჩათ
მუ მოგებას ბძირუნთია.
არსენ ვადმორინუანა
ოკო მიკობდინათია.
ჟირ თუთა რე, ქართის რე
ირიართო ქეიფენც,
მიკმალ დო მაჸალემც
ირკოც ართო პატის სცენს.
რადგანც ხოლო თეს
ღუმა სიზმარ თიცალ ბძირი,
ოშმეშ დიბღაფ ზისხირით
მა ცოცხალი თე წანას.
ვადობსკიდუქ მუთუნით
ვარა ქორთუ მიღალატუ,
ვარა ლეკი ქიხვარს წესის
მა ვაბძირ თანაფას.
მა ვაბძირ ჭითა კვერცხის.
არსენ მუსრე რაგადანქნ
ენა ღორონთქ დაფარას,
სქანი ჯინი მითინს ვაჭ
ჭიჭეს, დიდის, ბაღანას.
ირკოც უჸორც არსენა დო
ღორონთქ რინა აცალას.
ამხანაგებქ ქუმორთეს
დო არსენა დაშუმეს,
შარას ხოლო ქაკონია
ღვინი გუდათ ქიმეჩეს.
მიდართ თურმე კახეთიშა
შარას ქიმისვანჯ ჭეს,
ჭყონიშ თუდო გითოხედ დო
ღვინც შუნცუ ქეიფენც
ღორონთქ განჭყორ გორჩქინუუქუ,
თი გიორგი კუჭანტელც,
იმერეთიშა მეურცუ
არსენ ქოძირნც თეს.
ყანწით ღვინც მიართვენც
ვაი ცოდა არსენავა,
უთქუალ გიორგი ჭყელც
ობიშხა ჭითას მა ღვინც ვაბშუნქ
მუშე ვაგუხვადი თეს.
დო დიდა დო მუმაშა
არსენც დაგორანც ჭეს.
არსენა დო გიორგიქ
ნაბეტანი წეკინდეს,
თინწკუმა გერივ არსენაქ
პიჩშე დაჩხირ ეკოცენც.
სორე გიორგ მეურქუნი
ქარწყექ არსენ ვაიტენც.
ვარა ქომუჩ ფარეფი დო
ვარა ხე აღი ლაფშა ცხენც.
გიორგი ურაგად:
ვაიჩქდა ქანკალეფი,
სი მეთხინდი ხესია
ლეკის პირდაპირ ვორდი
ბრელი მათხოზესია,
ჟარნეც ტყვია მოჸოთეს
მუთაქ აღოლესია.
არსენქ მირაჸუ
ყამა უღუ ხესია,
მარა კოჩქ ეცადდო
დუდც ქიმიოგ ცხენცია.
ყამაქ ტარც გეგნტირხ
მაჭკადალც ჭყენცია.
თინწკმა გიორგი კუჭანტელი
არსენც მოურქენცია,
ხე კვათილი არსენაქ
გეგმანთხ ცხენცია.
კვარჩხან ხეთი მირაჸუანც
ჸუც მეკვათუნს ართისია.
ყამაშ წვანდი ჭიჭე ხოლო
ქუჭირინუ განთხისია.
ცალი Qყჯი გეგლათოლ
კანი დოუთხინუ ღვანწკისია,
ართ ლეკიში ბოშ მოჸუნდუ
კუჭანტელი გიორგის,
ბეჭემც ქოდაც ტაბაჩადო
არსენც კუმაქ გეკოლ პიც.
ასე არსენ რაგადანც
დოპილიო სი გიორგი,
ვაი ცოდა დიაჩქიმც.
მაღურუუ არსენაქ
ძიუთ დოუჩინ თის,
რახან დოპილ გიორგინი
სიტყვა ღორონთქ დამაცალას,
ჩქიმი შკვითოში თუმანი
ქართის მითოძ მაღალ გვალას.
ღარიბეფიშ მოსახვარო
ბშაყარაბდი მა თი ფარას,
ღარიბ გაჭირებულემც
ქიმეჩი დო მახვარას.
ათე ამბე მცხეთარექ
გეგეს თი დღასია,
მიქ პარონით მინილდო
მიქ ქინასხაპ წყარცია.
პარონით გემნიღანა
თინეფ არსენასია,
გემნიღეს დასაფლეს
ქიმნაჭარეს ქუასია,
თაქი ჯგირი კოჩი რდუდო
ღორონთქ ოჩხონუასია.
მარმარილო ქუმნოდგეს
ნამუთ ორდ მოდასია,
თაქ ჯგირი კოჩი რდ დო
საქიოს ჩხონდასია,
საქორთუოს თიშ გოშინაქ
დღას ვემედინასია.