රාජාවලිය/පිටපත් පිළිබඳ විස්තර
1 පිටපත් පිළිබඳ විස්තර
මෙම සංස්කරණය සම්පාදනය කරන ලද්දේ රාජාවලී පුස්කොළ පිටපත් තෙළෙසක් හා මුද්රියත සංස්කරණ දෙකක් ද ආශ්ර යයෙනි. ඒ පොත් පිළිබඳ විස්තර මතු දැක්වේ.
1. ක අක්ෂරයෙන් හඳුන්වනු ලබන පිටපත
කොළඹ කටුගෙට අයත් අංක ඒ.කේ. 5 දරන මෙම පුස්කොළ පිටපතෙහි පත්ඉරු 69කි. කොළයක ප්රශමාණය අඟල් 15x2.2 කි. අ.ආ යනුවෙන් ඩා දක්වා පිටු නම් කොට තිබේ. පිටුවක පේළි 8කි. අකුරු සිහින්ය; වටකුරුය. පොත ආරම්භ වන්නේ “නමස්ත ස්මෛහගතෙර්හතෙ සම්ය8ක් සඹුද්ධාය” යන පාථයෙනි අවසන් වන්නේ “ මේ පොත විජේසූර්ය ආරච්චිගේ දොන් ඩාවින් අපුපුහාමිගේ - 15” යන වාක්යියකිනි. මෙම පිටපතෙහි විශේෂප්රනයොග වශයෙන් මතු දැක්වෙන තොරතුරු පෙන්විය හැකි වේ; දිර්ඝ ‘ඉ’ කාරය කිහිප පළක ලියා ඇත්තේ ඉ කාරය හල් කිරිමෙනි. එහි ක්රුම තුනක් ඇත; ඊ කාරය ද එක් තැනෙක ලියා ඇත. ව්යනඤ්ජනයක් හා යෙදෙන එ කාර, ඔ කාර දෙක වරෙක දීර්ඝ ව ද, වරෙක භ්ර.ස්ව ව ද ලියා ඇ. උදාහරණ; කෙලෙය, කෙලේය, ඒපාය, විජෙභාහු, විජේබාහු කලොය. කලෝය, එකදොලිය, එකදෝලිය, මූර්ධන්ය දිර්ඝ ළු කාරයේ රූප දෙකකි; ළූ. ඒ, ඍද්ධි යන්න ඉර්ධි. රිඬි, රිද්දි යනුවෙන් ලියා ඇත. වෘක්ෂ වෙනුවට ව්රළක්ෂර; තෘතිය වෙනුවට ත්රිිතීය. ඖ කාරය කිහිප අයුරෙකින් ලියා ඇත; ඖරුද්ධක්, ඔරුද්දක්, අවුරුද්දක්, ඞ්, ඤ, ණ, ම යන වර්ගාන්තාක්ෂධරයන් අනේක ව්යකඤ්ජනයක් හා බැඳෙන තැන අර්ධානුනාසසිකය දැක්වේ. ගඟා, පඞාල, දඬ, තඹපන්නි. වංශ යන්න වෙනුවට ද අර්ධනාසිකය යෙදී ඇත. න, ණ, ල, ළ යෙදිම පිළිබඳ කිසියම් නිතියක් අනුගමනය කර ඇති බවකි නොපේනේ. අනවශ්ය තැන මූර්ධන්යන ණ කාර යෙදිම ද, මූර්ධන්යන ළ කාරය කොතැනකවත ව්ය වහාර නොවිම දමෙහි විශේෂ ලක්ෂණ සේ පෙනේ. එහෙත් මූර්ධන්යර ළු යෙදි ඇත. උදා: නැගෙණහිර, බස්ණාහිර, බමුනා, කල්යා්න, පලමු, පහලවු, කෙලෙය, කෙලගනන්. ස කාර යෙදිම ද ඇතැම තැන සදොස්ය. උදා: අවුසධ, බුද්ධසෑසනය, සැක්ක්රයදෙවෙන්ද්රනයා, ධර්මමසොඛ, ශත්යාෙවක්, ශඩිදෙමළු, මහාවන්ෂ, සංඝයවහන්ෂේ, හල් න කාර, හල් ඬ කාර දෙක හා බින්දුව විශෙෂයක් නැතිව යොදා ඇත. උදා: ලන්කාව, ලංකාව, ගන්, ඇවිදිම, සන්ඝයා. තවත් විශෙෂ යෙදුම් කහිපයක් මෙසේය; පූෂියා, ප්රොලහිත,
2 රාජාවලිය
සර්ධාව, ස්වමීපය, මන්යා යෝ, බ්යොයෝ, ප්රා‍ක්ක්ර මබාහු, නෛ (=නාග), රාස්ත්රිසයේ. මුර්ඨවගපාන්. තව ද බහු වචන රූප පෙස සැලකෙන ගියාහ, සිටියාහ, යොදුන්හ ආදි පද යෙදි ඇත්තේ ගියාහා, සිටියාහා, යොදුන්හා යනාදි වශයෙනි.
වර්තමාන ව්යගවහාරය අනු සලකන කල විශේෂප්රපයෝග ලෙස ගැනෙන මේ යෙදුම්වලින් වැඩි කොටසක් හැම රාජාවලි පිටපතක ම දක්නා ලැබේ. එහෙයින් අනෙක් පිටපත්වල විශේෂප්ර යෝග වශයෙන් දක්වනු ලබන්නේ මෙම ලක්ෂණයන්ගෙන් වෙනස් වන තැන් පමණක් බව සැලකුව මනාය.
2. බ පිටපත
මෙය බලපිටියේ සුභද්රාපරාම පුරාණ විහාරයට අයත් පුස්කොළ පිටපතකි. ප්ර මාණය කොළ 68යි.(ක-ඩු) කොළයක දිග අඟල් 12.7යි;පළල් අඟල් 2.2යි.පිටුවක පේළි 8 යි. අඟලකට අකුරු 6ක් පමණ ලියා ඇත. අකුරු ක පිටපතට සමානයි. දකුණු පස කෙළවර 1,2 යනාදි අංකවලින් ද වම්පස ක, කා යනාදි අකුරුවලින් ද පුටු හඳුන්වා තිබේ. ලේඛකයා ඉලක්කම් ලිවිමට හුරු බවක් නොදක්වයි. ඊ කාරය බහුල ව යෙදෙයි. ඉ යෙදි ඇත්තේ එක් පළක පමණය. ඍද්ධි වෙනුවට එර්ඛ, ඉද්ධි යන රූප දෙක යෙදෙයි. ම්, න් වෙනුවට මෙහි බෙබහෙවින් යෙදෙන්නේ නිග්ගශිතයයි. උදා: උතුං, තුං, රජුං, අතුරෙං, රත්රං , රයිගං, ක පොතේ නැති විශේෂප්රයයෝග කිහිපයක් මතු දැක්වේ. වර්ග්ගප්රුන්ප්රාවවෙහි; ග්රනන්ධ සන්ඛ්යාරවක්, එද්දහසක් ක පොතට වඩා මෙහි මූර්ධන්යි ණ කාරය සදොස් ව යෙදේ. උදා: තම්මැණ්ණවණය, කුමණ, කාරනාවක්, උදැසණ, උයණ, රජ්ජුරුවණ්ණෙ, අක්කාවණ, බැඳි අකුරු ලිවිම පදයක මැදට පමණකි සිමා නොවේ. උදා: යකුන්වනසා, උපන්ද , රජුගෙන්දවන්වලඳන, වෙවුළුවාමෙන්දිුය ජලින්වෙලා, රජ්ජුරුවඳැක්කාහ. පුද්ගලනාම හා ස්ථානනාම ලිවිමේ දි මෙහි ක පිටපතේ තරම් වත් එක් සමාන බවක් නොපෙනේ. උදා: වලකම්බා, වලකඹා, ප්ර ක්කන්බාහු, ප්රාක්කම් බාහු, ප්රතක්කංබාහු, පරක්කංබාහු, ප්රාඳක්කන්බාහු; බුවනෙකබාහු, බුවනේකබාහු, ප්රාක්කංබාහු, පරක්කංබාහු, ප්රා,ක්කන්බාහු; බුවනෙකබාහු, බුවනේකබාහු, භුවනෙකාබහු; රයිගන්, රයිගම්, රයිගං, රෛගම්, රෛගං, දිඝජන්තු වෙනුවට එක් තැනෙක පිගුතතරදීඝරජ්තු කියා ද වෙනත් තැනෙක පිංගුතර කියා ද යෙදේ. පොත අග “දේමුන් මාගනිස් ද සෝයා විසින” යන පාථයක් වෙයි. මේ පාඨය පොත පිටපත් කළ තැනැත්තාගේ අකුරු නොවන බව පෙනේ. මෙහි කියවෙන්නේ පොත ලියවු තානැත්තා ගැන විය හැකිය.ත
3. අ පිටපත
අටබාගේ කන්දේ විහාරයට අයත් මෙම පුස්කොළ පොතෙහි පත්ඉරු 66කි. ප්රාමාණය අඟල් 89x1.7; අකුරු වටකුරුය. මුල් පත්ඉරුවල අකුරු සිහින් ය; කොළයක පේළි 8කි.අඟලකට අකුරු 7ක් පමණ ලියා ඇත. පොත මැද දී අකුරු ප්රාමාණයෙන් ලොකු වෙයි. ලොකු අකුරු පත් ඉරුවක පොත මාද දි අකුරු ප්රාමාණයෙන් ලොකු වෙයි. ලොකු අකුරු පත්ඉරුවක පේළි 6කි. අඟලකට අකුරු 6ක් පමණ ලියා ඇත, මේ පිටපත් කළ
පිටපත් පිළබඳ විස්තර 3
තැනැත්තා දක්ෂ ලියන්නෙක් නොවේ. පළමු පත්ඉරුවේ වෙනත් අයෙකු විසින් කුරුටුගාන ලද නොපැහැදිලි පේළි තුනක් පෙනෙ. ඒ මෙසේය:
“මෙම රාජවන් ලි පොත වෙසිගේපමරුනිගි
බේවල මුදියංසේ ලෙදරවු මුනුමනිසවෙං
වරානී”
දෙවන පත්ඉරුව මැද මේ පාඨය ලියා ඇත:
“කා මෙ ය‍ාගෙන මම ජිත්තේ පාමා දෙවතාමයාගතං අඩෙඪශෛ ඩෙඨකථා මෙවපත් ගුරියාපත් බුඬම්ගතම් - මෙ ගත පවු කැපෙන කතුරකැයි වාදල සේක - “
රාජාවලි පෙළ ආරම්භ වන්නේ තුන්. වෙනි කොළයෙනි. මෙම පිටපත “.... යොධයා ගෙන්නවා ගෙන ගජබාහු රජ සිටියාහ” (මෙම සංස්කරණය: 187 පිටුව 20 පෙළ) යන තැනින් අවසන් වෙයි. මෙම පිටපතේ විශේෂයෙන් කිව යුතු එක් අක්ෂර රූපයක් ගැන පමණය. එනම්, ද කාරය දිරිඝ කිරිම සඳහා යොදා ඇත්තේ ඇද ඉරක් පමණක් බවය.
4 උ පිටපත
පේරාදෙණියේ ලංකා විශ්වවිද්යාාලයීය පුස්තකාලයට අයත් අංක 1.5 119/41 දරන මේ පුස්කොළ පිටපත අසම්පූර්ණ එකකි. පත්ඉරු ක සිට ඛෛ දක්වා නම් කොට ඇත. පත්ඉරුවත දිය අඟල් 13කි. පළල අඟල් 2කි. පිටුවක පේලි 8කි. අකුරු ලොකුය; හතරැස් හැඩය ගනියි. අඟලකට අකුරු 5ක් පමණ ලියා ඇත. කඣඟල, ඇෂලමෂ, ඉස්ථාණ, භෂ්ථිපුර, ඕකාකවංශ යනාදි විශේෂප්‍් යොග කිහිපයක් වෙයිත.
5. ප පිටපත
පේරාදෙණියේ ලංකා විහිවවිද්යා ලයීය පුස්තකාලයට අයත් අංක 2.4 243 දරන පුස්කොළ පිටපත. පත්ඉරු 52යි. (ක - සි) පිටු වම් පස ක, කා යනුවෙන් ද දකුණු පස ඉලක්කම්වලින් ද අංකිතයි. ඉලක්කම් අදට වඩා වෙනසි. පත් ඉරුවක ප්ර මාණය අඟල් 19x2.5 යි. කොලකට පේළි 8කි. අකුරු වටකුරුය. ඊ කාර දෙවර්ගය ම ඇත . හල් කළ ඉ කාරයේ රූප තුනකි. මූර්ධන්යක ණ කාරයට කැමැත්තක් දක්වා ඇත. උදා: ශාසණය. ණෙළුන්, ණුවර, සෙණඟ, එහෙත් මේ පද දන්ත්යක න කාරයෙන් ද ලියා ඇත. වෙනත් විශේෂප්ර යේග: භ්රඟඟයෙක්, චක්රයව්රකත්ථි, චක්රවවුත්ති, පුෂියෙක්. ශත්යාු, ප්රෝයහිත, ධනංජය. ත්රිධතිය, ඉර්ෂිවරු, වඩාල. රාත්රි , රාස්ත්රිහ යන පද දෙක ම යෙදේ. ඕ,ඒ යන රූප දීර්ඝ ව ම ලියා ඇත.
4 රාජාවලිය
පොත අවසන් වන්නේ “ මේ පොත ලියා නිම කලේ 1754 “ යන පදවලිනි, මෙ 1454 ද, 1754 ද, එසේත නැතහොත් 1757 දැ යි පැහැදිලි නැත. ඒ ශකවර්ෂ 1754 සේ අනුමාන කළ හැකි හෙයින් එසේ වුවහෝත පොත අවුරුදු 130කට වඩා පැරණි වෙයි. එම පිටුවේ ම අන් අයෙකු විසන් කටු අකුරින් ලියූ වාක්යේයක් පෙනේ. “පිටිදුව්වෝ ලියන බඩල්ගේ ගුනේහාමිගෙ පොතයි.” මේ වූ කලි පසු කලෙක පොත අයිතිකරුවා කළ සටහනක් විය හැකිය. අනෙක් පිටුවේ ඊට ද වඩා ලොකු අකුරින් තීන්තෙන් ලියූ වාක්යහයක් ඇත. එනම්: මේ පොත අයිතිකාරයා ගල්ලෙගේ ආභ්රෙහම් පීර්ස්” යනුයි.
6. ම පිටපත
ඔස්ට්රිකයා ජාතික කෞකුකාලාරයේ ඇති පුස්කොළ පොතකින් ලංකා රාජ්යරලේඛනාගාරය විසින් ලබා ගන්නා ලද ඡායාරූප පිටපත (අංක 5/63/80—78/60). මෙහි පත්ඉරු 73යි. ප්රනමාණය දිග අඟල් 16යි පළල අඟල් 7ක් පමණ ඇත. දීර්ඝ ඉ කාරය වෙනුවට ඊ සහ හල් ඉ කාර යන රූප දෙක යෙදේ. වාක්ය වසානයේ යෙදෙන හ කාරය සැම විට ම දීර්ඝ ව සිටී. උදා: තිබුනාහා, යොදුන්හා, අනවශ්යශ තනිහි මූර්ධන්යැ ණ කාරය නිතර යෙදේ උදා: රුණජණපදය, සතුරණ්මරා, ණුවර, මහාප්රාූණ ථ කාර එ කාර යෙදිමට වැඩි කැමැත්තක් දක්වා ඇත. උදා: යාඵාටුන, ඵඵාය, ඉථා, කර යන පූර්වක්රිකයා පදය වෙනුවට සැම තන්හි ම ලියා ඇත්තේ “කොර” කියාය.
7. ධ පිටපත
බෙල්ලන ශ්රිි ධර්මපාල පිරිවෙණාස්ථ පුස්තකාලයට අයත් මේ පුස්කොළ පිටපතෙහි පත්ඉරු 40කි. ප්රයමාණය අඟල් 18.5x2යි. කොළයක පේළි 8ටත් 10ටත් අතර ගණනකි වෙයි. පිටු ක, කා යනුවෙන් ගෲ තෙක් අංකිතයි. ඉර්ධි, ඖරුද්දක්, මෞබිසෝ, වංශ, පුරෂයකු, ශගවී, බලඬ යනාදි යෙදුම් මෙහි ද පෙනේ. මහාසම්මැත, ඖල්කලාහ. ඉස්ණානය, මෛහන්ගන, රල්ලියක්ෂේ (රන්ලියක්සේ) යනාදාය මෙහි විශේෂප්රඖයෝගයි. මුල්ලීන වෙනුවට මුල්ඊන, මුලිකඉන යන රූප දෙකක් යෙදෙයි. හල් න කාරය වෙනුවට හලි ම කාරය බෙහෙවින් යෙදේ. උදා:- පටම, ගනම, රුවම්. සිරිතක් වශයෙන් ම මහාප්රා,ණ වරදවා යොදා ඇත, උදා; ධකුනු අකුදාතුව: බම දිය. බෙරිනාධයෙං, ශක්ක්රරධෙවෙන්ද්රදයා, මූර්ධන්ය; ණ කාරය යෙදිම මෙහි විරලය. එහෙත් ඇතැම් විට අනව්යා ණ කාර යොදා ඇත. උදා; බරණැස් ණුවර, භුවණෛකබාහු රජ්ජුරුවන්, රාජ්ජය යන පද නොයෙක් ලෙසින් ලියා තාබේ. උදා: රාජ්ජෘවං, රාජෘවෝ. රාජෲවන්, රජ්ජෘවන්, රජ්ජුරුවන්, රාජ්ජය. රාජ්ය. කිත්සිරිමේ යන්න කිත්ශ්රි මේ. ක්තිශ්‍ිවන්මේ, ක්රිනත්ශ්රිරමේ යන ත්රිරවිධාකාරයට ලියා ඇත. ගොසින් යන පදය ගුසින් යන රූප ගිනියි.
පිටපත් පිළිබඳ විස්තර 5
8. හ පිටපත
පන්නාල ඇස්. ජි. ඩිංගිරි ඈපා මහතාට අයත්, දැනට හඟුරන් කෙත පොත්ගුල් විහාරයේ ඇති පුස්කොළ පොතයි. මෙහි පතිඉරු 73යි. ප්රටමාණය අඟල් 16.7x2යි. කොළයක පේළි 6 සිට 8 අතර ගණනකි. අත්අකුරු පැහැදිලිය, සිහින්ය, වටකුරුය, දීර්ඝ ඊ වෙනුවට ඊ සහ ඉ කාර හල් කිරිම යන රූප දෙක ම යෙදේ. ව්යංිජන ආරූඪ වූ ඍ කාරය ලියා ඇත්තේ ව්ර ක්ෂ, ත්රි තීය යනුවෙනි. යෝ, ගෝ, බෝ වෝ මෙන් ම මො, බො, වො යන රූප ද වෙයි. එක් තැනෙක ‘නොබෝ’ යන රූපයක් ද ඇත. කෙවල දිර්ඝ ඔ කාරය ඕලන්දේසි, ෙඔල්දේසි යන දෙවිධ‍ියෙන් ම ලියා ඇත. අනවශ්යි මහාප්රා ණ යොදා ඇත. උදා: ධා‍ගොබ, මහධැලියා, ධොනියං, ධෑසමන්. පොතේ අග භාගයෝ දී මූර්ධන්ය, ණ කාරය බහුල වශයෙනි යෙදි ඇත. උදා: ණූවර, ණගර, පරසතුරණ්, රාණිති. ණෙපෙනි, නුවරිණ්, ණික්ම, මූර්ධන්යණ ළ කාරය යෙදි නැත. පොළොන්නරු වෙනුවට හැමතැන ම ලියා ඇත්තේ සොලොන්නරු කියාය. කිතිසිරිමෙවන් වෙනුවට ලියා ඇතතේ ක්රිොස්රිාය දෙවෙන්ද යනුය.
9. ර පිටපත
මොහොට්ටිමුල්ලේ ශ්රි වර්ධනාරාම පුස්තසකාලයට අයත් මෙම පුස්කොළ පොතෙහි පතිඉරු 49කි. පත්ඉරුවක දිග අඟලි 16.1 සිට 16.4 දක්වාය පළල් අඟල් 2යි. පළමු පිටු සතර ස්ව, ස්ති, සි , ධම් යනුවෙන් ද එතැන් සිට ක, කා යනුවෙන් ගො තෙක් ද පිටු නම් කොට ඇත. මුල් පත්ඉරු 9යේ අකුරු සිහින්ය. ඉන් පසු ක්ර මයෙන් අකුරු ලොකු වි යයි. මුල් පිටු 9යේ පේළි 9 බැගිනි. ලොකු අකුරු පිටුවක පේළි 6ක් හෝ 7ක් ඇත. ඇතැම් පත්ඉරුවල එක් පැත්තක ඉතා සිහින් අකුරු ද අනෙක් පැත්තේ ලොකු අකුරු ද වෙයි. ලොකු අකුරු ලිවිමේ ද මූර්ධන්යා ණ කාරය සදොස් ව මෙන් ම නිදාස ව ද ලියා ඇත. සිහින් අකුරු කොළවල ණ කාරය නොයෙදෙයි. මේ පොත දෙදෙනෙකු‍න් විසින් පිටපත් කරල ලද්දක් සේ පෙනේ.
ඊ කාරය ඇතැම් තැන ඊ ලෙසින් ද අනෙක් තැනක භ්රදස්ව ඉ කාරය ලෙසිනි ද යොදා ඇත. ඉ කාරය යෙදු තැන හල් කිරිමක් නැත. උදා: ඉට, ඉගසක්, ඉයන්. ඇතැම් අක්ෂර රූප වර්තමාන අක්ෂරවලට වඩා වෙනස්ය; උ කාරය ප්රාමාණයෙන් සිහින්ය.
අ කාරය ද කාරයට සමානය. එ කාර හෝ ඒ කාර වෙනුවට ඓ ලියා ඇත. ඓ රජ, ඓමෙන්. දාන්ත්යෝ ලු කාරය ලියා ඇත්තේ සම්පූර්ණ ල කාරය පාපිල්ලක් යෙදිමෙනි.
මායාදුන්නේගේ පුත් ටිකිරි කුමාරයාට රාජසිංහ යි නම් තැමිමේ ප්රේවෘත්තියන් සමග මෙම රාජවලි පිලිපත අවසන් විමත් පොතේ පැරණ බව තහවුරු කරයි. අනෙක් පිටපත් වැඩි ගණනක රාස්ත්රිනයේ යි ලියැවි ඇතත් මෙහි ඇත්තේ රාත්රිසයේ කියයා. මූර්ධන්යැ ළ කාරය ලියැවි නැ. එ හා ළූ ඇතැම් තැන ලියැවි ඇත. ව්යලඤ්ජන සහිත ඉ කාර, උ කාර යෙදෙන තැන්වල ව්යවඤ්ජනය අතහැර ලිවිමට වැඩි රුචියක් දක්වා ඇති බව පෙනේ; දිවඉන්,
6 රාජාවලිය
කුමාරඉං, මෂ්ටකඉන්ඩ, දුඋරු, කුමාරඋරු, අඋරුද්දක්. වෙනත් විශේෂ ප්රඉයෝග කිහිපයක්, කොට්ට (කොට්ට) යෝධනා (යෝජනා) වෙවෛයි (වේවයි) වැග්ග්ර්ඉන්නෙ (ව්යැඝ්ර,යින්නේ) කන්නැ (කන්යාෙ). මේ ආදි කරුණු සලකා මෙම පිටපත අනෙක් පිටපත්වලට වඩා පැරණ යයි සිතිය හැකිය.
10. ස පිටපත
කටුගස්තොට හල්ඔලුවේ සෙල්ලාවල රජමහා විහාරයට අයත් පුස්කොළ පොතය. මෙහි පත්ඉරු 50යි (ක-ඝා). ප්රනමාණය අඟල් 17x2.2යි. පිටුවක පේළි 8කි. අකුරු කුඩාය; පැහැදිලිය; වටකුරුය. පොත අග “ මේ පොත් පත්ඉරු 50යි රාජාවලියයි” යන වාක්යයය එයි. අන්තිම පිටු පහේ දැක්වෙනුයේ “ සුමන සුත්ත” නම් වෙනත් කොටසකි. මේ පටපත අනු ව නම් සුමනසූත්රතය ද රාජාවලියේ ම කොටසක් වෙයි. විශේෂතා වශයෙන් ඊ කාරයේ රූප දෙක ම යෙදි ඇත. කොනප්පුබණ්ඩාර යන පදය මෙහි කෝනප්පු බඩාර, කොනොප්පු බඩාර,කෝනොප්පුබඬාර යන තුන් විධියෙන් ම ලියා ඇත. වෙනත් විශේෂප්රඩයෝග; සත්ත්යා්, ශැත්ත්යා , ව්රුක්ෂ, සර්ධා, රත්ත්රං්
11. ල පිටපත
මොල්ලිගොඩ ප්ර වචනොදය පිරිවෙනට අයත් මේ පුස්කොළ පොතෙහි පත්ඉරු 82කි. කොළයක ප්රෙමාණය අඟල් 18x2.4 යි. පිටුවකට පේළි 8කි. අඟලකට අකුරු 5 සිට 7 දක්වාය. අකුරු වටකුරුය; ලොකුය ඊ කාර දෙක ම යෙදේ. මූර්ධන්යව ළ කාරය යෙදි නැත. ළු කාරය යෙදේ. මූර්ධන්ය; ණ කාරය මුළු පොතට ම ලියා ඇත්තේ දෙපලක පමණය. “මායාදුන්නේ” වෙනුවට මෙහි සැම තැනක ම යොදා ඇත්තේ “ මායාරට රජ” කියාය. “මුනුබුරො” වෙනුවට “පුනුබුරො” කියා යෙදෙයි. “වහන්සේ” යනු සැම තැම ම “විහන්ෂේ” යි ලියැවිණ, පොත කෙළවර වන්නේ “වරුෂ 1869 ක් වු ඔක්තොඹු මස 24 වෙනි සඳුදා මේ රාජාවල්ලියේ නොහෝත මහාවන්ෂෙ පොත්වහන්ෂේ ලියා තින්දු කලේ නාරංද‍ඬෙදීය” යන පාඨයෙනි.
12. ය පිටපත
සඳලංකාවේ යෝගියාලෙණ පන්සලට අයත් පුස්කොළ පිටපතක්. පත්ඉරු 106යි. කොළයක ප්රසමාණය අඟල් 13.8x2; පිටුවකට පේළි 7යි. මධ්ය“ම ප්ර්මාණයේ වටකුරු අකුරින් ලියා තිබේ. මෙම රාජාවලි පොත කොටස් දෙකකින් යුක්ත සේ පෙනේ. සීතාවක රාජසිංහයන් “ රාජසිංහ රජ” යන විරුදාවලි ලැබ පිය මහරජාණන් බැහැදැකිමේ පුවතින් මුල් කොටස අවසන් වෙයි. ඒ ප්‍රථම භාගය අවසන්වන්නේ “ මෙහි මහාසම්මත පටන් රාජසිංහ රජුන් දක්වා මෙදෑතුරෙහි පැවතු රාජනිති ධර්මනීති බලා දැනගත යුතුයි. සිද්ධිරස්තු - සුභමස්තු - ආරොග්යවමස්තු - කල්යාිනමස්තු - සුභසිද්ධිරස්තු - මෙමාතුකදෙන් දෙව් මහත් වූ - ඵලිවිල සොහිත ස්වාමිනවහංසෙගෙ ගොලයා වන සත්කොරලෙ හිරාතලංපත්තුව බද ඌරාපොත්තෙ පදිංචි අප්පු ලිවු රාජවලියේ පොතයි” යන පාඨයකිනි.
පිටපත් පිළිබඳ විස්තර 7
“සගල දඹදිව ජඹුදිපෙ ප්රලතිකාමි දෙසෙන් නැවක් පිටත්ව” යනාදි වශයේ පෘතිගිසින්ගේ පැමිණිමේ පටන් ලංකා ඉතිහාස කථාව දෙවන භාගයෙන් දැක්වේ. මේ කොටස අනෙක් ඇතැම් පිටපත් මෙන් ම ලන්දේසින්ට පහතරට යටත්විමෙන් අවසන් වෙයි. රාජාවලි ග්ර්න්ථය සමාපත වූ බවක් මෙතැන නම සඳහන් කර නැත. යථෝක ත රාජාවලී ප්රිථම භාගයෙහි මැඳට පිටු 21 ½ ක් පමණ වන සිරිලක් කඩයුරු නම් වු කඉඉම් පොතක් ද ඇතුළු වී තිබේ.1
13. බ්රිව පිටපත
මෙය බ්රි.තාන්යට කෞතුකාගාරයේ අංක ඔ. ආර්, 22012 – 189/61-62 දන පුස්කොළ පාටපතින් ලංකා විශ්වවිද්යාකලයේ පුස්තකාලය විසින් ලබාගන්නා ලද මයික්රෙ පිල්ම් පිටපතකි. රාජාවලායට මුලින් “බඹඋප්පත්ති” යන පොතක් ද ඇත. තව ද අප විසින් ඇසුරු කරනු ලැබු මුද්රි ත රාජාවලි සංස්කරණ 2කි. එනම්
14. ග සංස්කරණය
බී. ගුණසේකර රජවාසල මුදලිමන්ත්රිාන් විසින් සංස්කරණය කරන ලද පොත (1899). අර්ථාවබොධයත්, වියරණය රැකිමත් යන කරුණු සඳහා මුල් පිටපත්වල ඇති පෙළ බොහෝ සෙයින් වෙනස් කරන ලද බව පෙනේ.
15. ව සංස්කරණය
වතුවත්තේ පේමානන්ද ස්ථවිරයන්ගේ සංස්කරණය (1923). ග සංස්කරණය බොහෝ සෙයින් අනුගමනය කර ඇතත් වංශකථවට ගැළපෙන පරිදි ඉතිහාස ප්රවවෘත්ති බොහෝ තැන්වල වෙනස් කර තිබේ. පූර්වොක්ත පුස්කොළ පොත් දහතුනෙහි සහ මුද්රිවත සංස්කරණ දෙකෙහි පාඨසංසන්දනයෙන් රාජාවලි පෙළ ශුද්ධ කිරිමෙන් පසු තවත් වටින් රාජාවලි පුස්කොළ පොත් සමූහයක් පරික්ෂා කිරිම සඳහා පහසුකම් අපට ලැබිණ. එනම් ඇන්. බී. පී. ගුණතිලක දොස්තර මහතා විසන් ආරක්ෂා කරන ලදු ව පේරාදෙණියේ ලංකා විශ්වවිද්යා්ලයිය පුස්තකාලය විසින් අයත් කර ගන්නා ලද පුස්කොළ පොත් සමූහයයි. ඒ පොත් අතුරෙන් ගු - 42, ගු - 173. ගු - 185, ගු - 199, ගු - 204. ගු - 272, ගු - 276, ගු - 289 යන අංක දරන පුස්කොළ පොත් 8 අප විසින් සාමාන්ය වශයෙන් පිරික්ෂා කරන ලද නමුත් කල්නි සකස් කරන ලද රාජාවලි පෙළෙහි සැලකිය යුතු වෙනසක් කිරිට තරම් අමුතු තොරතුරක් එම පොත්වලින් නොලැබිණ.
1. සිරිලක් කඩයිම් පොත නමින් ශ්රි චාලිස් සිල්වා විසන් ප්රපසිද්ධ කර ඇත්තේ මෙයට සමාන පොතකි (ගුණසේන), 1961.
8 රාජාවලිය
පිටපත් සංසන්දනය
පුර්වොක්ත පුස්කොළ පිටපත් තෙළෙස හා මුද්ර9ත සංස්කරණ දෙක ද පරික්ෂා කිරිමේ දී එක් එක් ග්රපන්ථය අයත් පරම්පරා පිළිබඳ ව යම් යම් නිගමනයන්ට බැසගත හැකි වන්නේය.
මෙම සංස්කරණයෙහි 211-219 යන පිටු අතර කොටස ධ. ම. ර. ස. හ. යන පුස්කොළ පිටපත්වල එක සමාන ලෙස පාඨ කිහිපයක් කඩින්කඩ මාරු වී ලියැවි ඇත. මේ පොත් පහේ පෙළ මාරු වි යෙදි ඇති සැටි මෙසේය:
211 පිටුවේ 14 පෙළේ “ - අඹුළුගල රජ කොට්ටේ නුවරට” යන වචනවලට පසු ව 213 පිටුවේ 11 පෙළේ “හක්පලිසත් තමා කර බැඳි දෙරසනයති” යන වචනවලින් පටන් ගෙන 215 පිටුවේ 7 පෙළේ “ මවුබිසෝ අදහසන් උකුත් වූවාහ. මාතාපිතා “ යන වචන තෙක් පාඨය යෙදෙයි. “මාතාපිතා” යන පදයට පසු 211 පිටුවේ 15 පෙළේ “වදින කල පණ්ඩිත පරාක්රේමබාහු රජ” යන වචනවලින් පටන් ගෙන 213 පිටුවේ 11 පෙළේ “මුතුකුඩයත්” යන පදය තෙක් කොටස යෙදෙයි. “මුතුකුඩත්” යන වචනයෙන් පසු ව 216 පිටුවේ 11 පෙළේ “- මායාදුන්නේ රජ” යන වචන තෙක් කොටස යෙදෙයි. මෙතැනට “ සරමසක් රාජ්ජය කෙළේය” යන අමතර පද තුනක් එකතු වි ඇත. ඉන්පසු 203 පිටුවේ 19 පෙළේ “ලංකා වාසීන්ගේ කිසියම්” යන වචනවලින් පටන් ගෙන 205 පිටුවේ 3 පෙළේ “ - දළදා සාමිත් සඟවා” යන වචන තෙක් කොටස යෙදෙයි. ඉන්පසු 217 පිටුවේ 11 පෙළේ “රජ ආය්ය්ිත් නම් මන්ත්රිම” යන තැන සිට 219 පිටුවේ 4 පෙළේ “ කෝට්ටයට ගෙන්නවා බුවනෙකබාහු” යන්න තෙක් පාඨය යෙදෙයි. මෙතැනට 215 පිටුවේ 7 පෙළේ “දෙදෙන උකුත් වඋවායින් පසු” යන තැන සිට 216 පිටුවේ 18 පෙළේ “රජ්ජුරුවන්ඩ කියන්නේ” යන වචන තෙක් පාඨය යෙදෙයි. 219 පිටුවේ 5 පෙළේ “රජුගේ දුවණියෝ” යන තැන සිට අනෙක් පොත් හා සමව වෙයි.
මෙසේ ධ. ම. ර.ස. හ. න පිටපත් පහක එක් සමාන ලෙස පෙළ මාරුවි තිබිමෙන් පෙනෙන්නේ එ හැම පොතක් ම කිසියම් වෙනත් පොතකින් පිටපත් කරන ලද බව හෝ නැතහොත් මේ අතුරෙන් එක් පොතක් අනෙක් පොත්වලට මුල් වු බවය. මෙම පිටපත්වලට මුල් වූ ඒ අප නො‍දන්නා පුස්කොළ පොතෙහි පත්ඉරු මාරු වි තිබිම නිසා පසු ව එය පිටපත් කළ ලියන්නන් අන්ති යට කී වරද සිදු වි අති බව සිතිය හැකිය.
යථෙක්ත දිර්ඝ කොටස හැරුණ විට ධ. ම. ර. ස. හ. යන පොත් අනෙක් පොත්වලින් වෙනස් වන තැන් රාශියක් දැක්විය හැක. ඉන් කිහිපයක් මතු දැක්වේ.
පිටපත් පිළබඳ විස්තර 9
(1) 207 පිට; විජයබාහු රජුන් අල්ලා ගෙන ගිය චීණ රජුෙග් නම මේ හැම පිටපතක ම “දොලෙස් රජ” යි දැක්වන අතර අනෙක් පොත් ඔවුන් හඳුන්වන්නේ “දොස් රජ” යනුවෙන්. (2) 213 පිට; පෘතුගිසින්ගේ පැමිණිම විස්තර කෙරෙන තැන, ඔවුන් පැමිණි වර්ෂය “එක්දහස් පන්සිය විසිදෙකක් වු” යන පද නොදක්වයි.අනෙක් පොත්වල දැක්වේ. (3) 217 පිටුව: “භුවනෙකබාහු රජ්ජුරුවන්ඩ උඩරට ගම්පලචරිගෙන් බිසෝ කෙනෙකුන් දෝලියට ගෙනැවිත්” යන පාඨයෙනහි “ ගම්පල වරිගෙන්” යන පද ධ. ම. ර. ස. හ. යන පොත්වල ඇත්තේ “ගම්පල නුවරන්” කියාය. (4) 80 පිටුව: “මායාදුන්නේ රජ්ජුරුවොත් වඩක්කරුත් ගිරාඉඹුලට ඉදිරියෙන් ඇවිත් ගුරුබැවිල්කඩ දි යුඬපූණ්ඩුකර” යන වැකියේ “ඉරිදියෙන් ඇවිත්” යන පද ධ. ම. එ ස. හ. යන පොත් වල නොයෙදෙයි.
කෙසේ වෙතත් ග්රලන්ථයෙහි අවසානය අතින් නම් මෙම පිටපත් පස එක් සමාන නැත. ම. පොතේ මල්වතු විහාර පරම්පරාව පිළිබඳ දීර්ඝ වාර්තාවක් ද, හ. පොතේ 1815 තෙක් ඉතිහාසය සංක්ෂේපයෙන් ද දක්වා ඇත. පසු කාලයේ දී රාජාවලි පොත කලින් කල එක් එක් පිටපත් අයිතිකරුවා විසින් ලියා සම්පූර්ණ කිරිමේ සිරිතක් පැවති බව සිටිතය හැකි හෙයින් මුල් කෘතියේ පිටපත් පරම්පරා තීරණය කිරිමේ දී මෙකරුණ ගැටලුවක් විය යුතු නැත. ධ.ම.ර.ස.හ. යන පිටපත්වල සමානකම හා අනෙක් පිටපත්වලින් වෙනස්විම විශේෂයෙන් දක්නා ලැබෙන්නේ විජයබාහු රජු චීනයට අල්ලා ගෙන යෑමේ සිද්ධියේ පටන් කොළඹ කොටුව ලන්දේසින් විසින් අල්ලා ගනු ලැබූ සිද්ධිය තෙක් වු ඉතිහාස වාර්තාව පිළිබඳ ව වේ.
ය. පිටපත පැහැදිලි ලෙස ම රාජාවලිය කොටස් දෙකකට බෙදා සැලකු හැටි යට පෙන්වා දෙන ලදි. මෙය වෙනත් අමුතු ම පරම්පරාවකටට අයත් පොතකි.
දැන් ල. ප. යන පොත් පරික්ෂා කරමු. මේ පොත් දෙකේ එකිනෙකට සමාන වන, එහෙත් අනෙක් පිටපත් හා නොසැස‍ඳෙන පාඨ රාශියක් ඇත්තේය. ඉන් කිහිපයක් මෙසේය:
(1) අනෙක් පිටපත් අනු ව මෙම සංස්කරණය: “අඹුළුගල උන් කුඩා කුමාරයින් ඇති කොට මහරජකම් කරන සඳ ලංකාවෙහි දෙවන කෙනෙක් රජසිරි විදිම සුදුසු නොවෙයි සිතා සේනානායක සපුමල් කුමාරයිනඩ මහාසේනාව භාර කර දී ඇරිය තැන යාපාපටුනට අඩුත්තු ගම් කීපයක් කොටා හිර අල්ලා ගෙන කෝට්ටේ නුවරට ගෙන පරාක්රපමබාහු මහරජහට පාවා දි සිටි සඳ...”
10 රාජාවලිය
ල. ප. පිටපත් වල: “ එ කුමාරයිං ඇති කර මහරජකං කරන්නාහ. ලක්දිව දෙවිකෙනෙක් නැති නිසා නොයෙක් වර දෙමල සෙනඟ එන්නාහ. දෙළුවෙ දෙමල රජ මහා සෙනග පිරිවරා නැවු නැගි යාපාපටුනට ගොඩ බැස කදයුතු බැඳ ඉන්නාහ. ශ්රිල පරාක්රමමබාහු රජ අසා සපුමල් කුමාරයන්ට මහාසෙනග භාර කොට සෙනෙවිරත් තනතුරු දී ඇරියාහ. එ කුමාරයෝ මහසෙනග පිරිවරා ගොස් යාපාපටුනට අඩුත්තු රට කීපයකුත් කොටා දෙමළ සෙනග මරා ළුහු බැඳ අල්ලාවා දෙමල රජු මරා බොහො සෙනග අල්ලා ගෙන මරා දමා සිර අල්ලාගෙන කොට්ටේ නුවරට ගොස් පරාක්රලම මහරජහට පාවා දුම්හ”
(2) මෙම සංස්කරණයෙහි 210 පිටුවේ 1 පෙළේ සිට 218 පිටුවේ 25 පෙළ තෙක් වූ දීර්ඝ කොටස වෙනුවට ල. ප. පොත්වල දැක්වෙනුයේ මතු පෙනෙන පාඨයයි: “ එ ශ්රි0 පරාක්රවමබාහු මහරඑ බොහෝ සන්තොස ව සපුමල් කුමාරයිඬ යාපාපට්ටලමට යඬ අවසර දී අඹුලුගල සිටි කුඩා කුමාරයින් ගෙන්නවාගෙන උඩරට රජ කරන මහරජ්ජුරුවො අවුරුදු පතා එවන පඬුරුත් නේවා වැඩට එන මිනිස්සුත් නේවා පරමාද කර අඟං පොර අන්නවා ඉන්නාහ. ශ්රි පරාක්රුමබාහු රජ ඔටුනු පැලද පනස් දෙකක් අවුරුදු මහාරජකාං කලාහ. එ පරාක්රරමබාහු රජ්ජුරුවො සිංහල බලපිරිස් ගෙන්නවා අඹුළුගල වැඩ උන් කුඩාකුමාරයිනට සෙනග බාර කර දී උඩරට කොටා ජයගඩ යඬ අවසර දුන්හ. එරට උඩරට ගොස් යොපානා රඩුගෙ රට කොටා ජයගෙන් එ රජහුගෙ වරිගෙන් කීපදෙනෙකුත් අල්ලාගෙන අවුත් කෝට්ටේ නුවරට වන්නාහ. ශ්රිහ පරාක්රෙමබාහු රජ්ජුරුවො ගම්පල නුවරට වැඩ සිටි රිවිකුල වංශයෙහි මහරජ්ජුරුවන්ට අය ගෙන ඉට උඩරට භාරකර දි ඉන්ඩ ඇරියාහ. අඹුළුගල රජහට බොහො තාණාන්ත්ර දී අඹුළුගලට ම ඇරියාහ. ශ්රිා පරාක්රඹමබාහු රජ පනස්දෙකක් අවුරුදු රාජ්ජය කර එ රජ්ජුරුවන්ගේ දුවකුගේ කුමාර කෙනෙක් ගෙන්වා එකුමාරයාට වීරපරාක්ර මබාහු තුමාරයේ යයි නං තබා රාජ්ජය දී එ මහරජ දෙවුලොව ගියහ. එ වීරපරාක්ර මබාහු මහරජ රාජ්ජය ගෙන රජ කරණ සමයෙහි යාපාපටුනෙහි සිටි සපුමල් කුමාරයිඬ කොට්ටේ සිටි රජ්රුරුවන්ගේ කුමාරයන් රාජ්ජය ගෙන රජ කරණ වග අසා යාපාපට්ටලමෙ සිටින ප්ර ධාණිවරුන් හා සේනාව ගෙන්වා නෙ කථාකොට පිටත්ව කෝට්ටේ නුවරට වැද වීරපරාක්රරමබාහු රජ මරා ශ්රිණභුවනෙකබාහු මහරජහු යයි මේ නමින් රාජ්ජයට පැමිණ රජ කරණ කල්හි පස්තුං කෝර‍ලේ කැකුලංදොල ශ්රින වර්ධන පතිරාජයාට කළුගඟින් එපිට සිටි අය දක්නා තුරු කථා කරගෙන කරගඟ ඉමියාවන්ඩ මේ සිටි සෙනග එකට ෙපරලි කලාහ. ශ්රිනභුවනෙකබාහු රජ්ජුරුවන්නෙ රටවල් අවුල් කලාහ. භුවනෙකබාහු රජ සවිලන්ඩ උපායක් නැතිව සකල ජඹුවීපයෙහි ප්රරතිකාල් රජ්ජුරුවන් බොහෝ සේ පඬුරු දී තමා ඇති කල කුමාරයා හැටියට රන් රුවකුත් කරවා දි එරන් කුමාරයා ප්රසතිකාල් රජ්ජුරුවන්ඩ භාර කර දුන් ශටියට තමා නම්න් පඬුරුත් දි වාසල නෑර සිටි තමා ඇති කර ගත් සල්ලප්පු ආරච්චිල ප්රයතිකාළුංගෙ රටට ඇරයාහ. එ ගිය ආරච්චිල නැවු
පිටපත් පිළිබඳ විස්තර 11
නැගි ගොස් ප්ර තිකාල් නුවරට ගොඩබැස ප්ර තිකාල් රජ දැන් ගෙන් ගිය පඬුරුත් රන්රුත් දී රජු හා කථාකර ගිවිස්වාගේන බොහො උදව් ගෙන්නා ගත්තාහ. ධර්මපරාක්රපම රජ විසිඅවුරුද්දක් රාජ්ජය කරන කල්හි ප්රනතිකානො කොලොන්තොට වෙලදම් කර උන්නාහ. භුවනෙකබාහු රජ ප්රලතිකාල් සේනාව ගෙන මායාරට සෙනාවත් ෙ‍ගන ජයවර්ධන කෝට්ටයෙන් පිටත්ව සීතාවකට යන මග මහගතු කෝට්ටවළුත් අරවා ගෙන මායාදුන්නේ රජ මාලිගාව සරසා වියං බඳවාගෙන සිටියාහ. භුවනෙකබාහු රජ සීතාවකට වැද මාලිගාව සරහා වියං බඳවාගෙන සිටියාහ. භුවනෙකබාහු රජ සීතාවකට වැද මාලිගාව සරහා තිබුවා දැක කීප දවසක් සීතාවකට වැඩ ඉඳ ආපසු කෝට්ටයට ම වැඩිසේක. මායාදුන්නේ රජ්ජුරුවො බටුගෙදර වැඩ හිඳ මෙසේ තුංඅවුරුද්දක් නවතා රයිගංබන්ඩාරට එන්ඩ කියා සීතාවකට යන මහ මහා කොට්ට බන්දවා දි යුද්ධයට එන්ඩ පුඬු කරවා කොට්ටයට අයිති රටවලට අවුල් කලාහ. නැවත පෙර පරිද්දෙන් භුවනෙකබාහු රජ යුද්ධයට ප්රවතිකාල් සෙනග ගෙන සීතාවකට යන විට මායාදුන්නේ රජ්ජුරුවොත් රයිගන් ණුවරට ගොස් වඩක්කරුන් හා ගිරාඉඹුටු ගුරුබැවිල්කඩ දී යුද්ධයට ප්රවතිකානුන් එක්ක වඩක්කරුන්ට යුද්ධ කරන්ට බැරිව මායාදුන්නේ රජ පරාජය වී සිතාවක නොයිද දරනියගලට ගියාහ. භුවනෙකබාහු රජ සීතාවකට වැඩ නුවර ගිනාලවා කෝට්ටේ නුවරට වැඩිසේ..”
(3) මෙම සංස්කරණයෙහි: “ භුවනෙකබාහු රජ්ජුරුවන්ගේ දුවණියන් මාදම්පේ වැඩ උන්සේක. තනියවල්ල රජ්ජුරුවන්නේ දෝණියෝ සමුද්රවදේවි සොළි රජකුහට ජාතක කර වැදු කුමාරයින්ණ විදියේ අදහසින් තම්මිට අදහසින් යන දෙදෙනාගෙන් වැඩිමහලු විදියේ අදහසින්ඩ භුවනෙකබාහු රජ දුවණියන් දිලා මාදම්පෙන් කෝට්ටයට ගෙන්නවා භුවනෙකබාහුගේ දුවණියෝ යක්ෂ අවගත්යකින් උකුත් වූවාහ. නැවත සන්තානයට මායාදුන්නේ රජ්ජුරුවන්නේ කුඩාටිකිරි අදහසින් විදියේ රජ්ජුරුවන්ඩ දෝලියට ගෙනත් සන්තාන විය.”
ල. ප. පිටපත්වල
“මායාදුන්නේ විජයබාහු රජ ප්රවතිකාළුන් හතරපස් දෙනෙකු ගෙන ගොස් භුවනේකබාහු රජ්ජුරුවන්ට දැක්කෙවුවාහ. භුවනේකබාහු රජ්ජුරුවො බොහෝ තෑගි දී යන්ට අවසර දි යන්ඩ කියා ගියාහ. භුවනේකබාහු රජ්ජුරුවනෙන් කුමාරිකාව මාදම්පෙ වැඩ උන් තනිවැල්ිලේ කුමාරයින්ඩ දුම්හ. තනිවැල්ල රාජ කුමාරයින්ගෙ ණගනියෝ සමුද්රනදේවි සෝලි රජ රජ්ජුරු කෙනෙකුංට ජාතකව වැද කුමාරිකාවි විදියේ අදහසින්ගේ වැඩුමහළු කුමාරිකාවත් මෙ දෙන්න භුවනේකබාහු රජ්ජුරුවන්ඩ දුහ. විජෙබාහු රජ්ජුරුවන්ඩ කිරවැල්ලෙන් කුමාරයකුං ගෙන්නවා ඇති කලාහ. විජෙබාහු රජ රජ කරන අවදියෙහි ප්රිතාකාල් දේසෙන් ගොඩබැස කොලොම්පුරයට ආවාහ. ප්රරතාකාල් දෙමලහ ගෙනා තුවක්කුවෙන් වෙඩි තැබුහ. අත්තක වැදි බිඳි ගියා දැක සංහල හමුදාව බිඳි පැනගෙන ජයවර්ධන කෝට්ටයට ඇවිත් විජයබාහු රජ හටත් භුවනේකබාහු රජහටත් ශලකලාහ. නැවත ප්ර්තිකාල්
12 රාජාවලිය
රජ්ජුරුවන්ඩ එන්ඩ පනිවිඩ ඇර ගෙන්නවා බොහො තෑගි සම්පත් දි යන්ඩ ඇරියාහ. කීරවැල්ලෙං ගෙනත් ඇතිකරපු කුමාරයාට රජකම දෙන්ඩ හිතා මායාදුන්නේ රජ්ජුරුවන්ඩත් එ රජුගෙ බිසව වැදු කුරමාරයේ දෙන්නාට ජාතක නිසා එන්නට නොදි ඇති කරපු දෙවරාජ කුමාරයාට දෙංඩ හොර රහසෙ මාකඳුරෙ බඬාරත් එකනායක මුදලිත් මේ දෙන්න ගිවිසවාගෙන පලමු රාජකුරමාරයා දෙන්නාට පදි කරංඩ මෙ දෙන්නාට බස් දි ඉන්න කොට මේ බව ඒ රජකුමාරු‍ෙවා දෙන්නාට දැනි ගියහ. භුවනේකබාහුය රයිගම් බඬාරය මායාදුන්නේ කුමාරයයා මේ තුං දෙන්න භයගෙන උසාවි කරවා ගන පන්තියට වදැ ශඟවී ඉඳ රාත්රියයෙ පිටතට බොරලැස්සට ගොස් මිගොමුවට ගොසින් යාපාපටුනට ගොස් කරුණාධිපතීන්ට භාරදි බාලරජකුමාරයින් කන්දඋඩට ගෙන ගොස් කීරවැල්ලෙ රාලහාමින්ඩ ගෙනා බිසෝ අදහසින් වැදු දරුවො සත්දෙනාගෙන් බාල කුමාරිකාවි උඩුගන්පල ඉන්නා අවදියේ උඩරටට දුන්නු නිසා උදව් ගෙන සටනට ශෙන්ගඩගලට ගියාහ. එගොසින් විජයබාහු රජ්ජුරුවන් දැක්කාහ. එරජ්ජුරුවන්ඩ තමාගෙ පිය රජ්ජුරුවො කල කාරය සියල්ලම කියා උඩරටින් බොහෝ සේනාව ගෙන කන්දෙන් පහළ බැස ඇවිත් කැලනියෙ වාඩිලා උන්හ. යාපාපට්පලම ශඟවී සිටි කුමාරයො දෙන්නාත් පෙන්වා ගෙන විජෙබාහු රජුහට යුද්ධයට එන්ඩ පත් ඇරියාහ. විජෙබාහුරජ කෝට්ටේ සේනාවට යුද්ධයට එන්ට පත්ලියා ඇරියවිට ඒ සේනාව කියන්නේ රජකුමරුවන් එක්ක අපට යුද්ධයට බැරිය කියා සිටි විට විජෙබාහු රජ සන්තානයට පනිවිඩ එවුවාහ. එ පනිවිඩකාරයෝ මෙපවත් කිවිට අපට මෙතෙක් ආන්ත්රා කෙලේ මහකඳුරෙ උන්දෑත් එකනායක මුදලියත් අප සමිපයට එවු විට හන්තාන වෙනනවාය කියා රජ තුංකට්ටුව ගිවිස්වා ඇරියාහ. විජයබාහු රජ එ දෙදෙනා කැලණියට එවා මහකඳුරෙ බඬාර තලා දැමුවාහ. එකනායක මුදලි උපායෙං ගැලවි පන්තියට වැද උන්නාහ. රජතුංකට්ටුවම ශරහී කෝට්ටෙ නුවරට ගියාහ. වජෙබාහු රජ මා සිතු දේ සිඬ නොවෙයි කියා සටං නොකර සමදාව කුඩාවත්තේ සිටුවා මාලිගාවට වැදී දොර අගුල්ලාගෙන උන්නාහ. විජයබාහු රජ ඇති කල රාජකුමාරයින් අතින් මායාදුන්නේ රජ කිමෙක්ද මේ නුවර කියන කාරනා ඇසු විට දේවරාජ කුමාරයො මා නිසා පියරජ කරන කාරනා වේද මා සත් ඇවිදිරි වයස නිසා මෙ කුමාරයෝ මායාදුන්නෙ රජ්ජුරුවන් නැවත සන්තානව මායාදුන්නේ රජ්ජුරුවන්නෙ කුඩා කුමාරිකාව ගෙනත් දෝලියට දි සන්තාන වූහ.” ල. ප. පොත්වල මෙවැනි සමාන තැන් බො හෝ වෙතත් ඒ පොත් වෙනස් වන තැන් ද එමට ඇත. ප. පොත අනෙක් රාජාවලි හැ සමනා ව “ අනන්තාපරිමාණ සක්වළ” යනාදි පාඨයෙන් ආරම්භ වෙතත, ල. පොතේ මුලට හිමාලය විස්තර හා ජම්බුද්විප විස්තර දැක්වෙන දීර්ඝ කොට සක් එය. අවසානයේ ද ශ්රිල වික්ර මරාජසි‍ංහ රජු තෙක් ලංකා ඉතිහාස කථව දැක්වේ. එමෙන් ම දුටුගැමුණු රජුගේ දසමා යෝධයන්ගේ කථා ද විස්තර වශයෙන් ල. පොතට ඇතුළත්ය. මේ කරුණු අනු ව තිරණය කළ හැක්කේ
පිටපත් පිළිබඳ විස්තර 13
ල. ප. යන පොත්, එයට වඩා පැරණි අනෙක් පොතක පිටපත් දෙකක් නොවන බවත්, ල. ප. පොත් සම්බන්ධකම් ඇති පරම්පරා දෙකකට අයත් බවත් වේ. ක. පිටපත මුද්රශත ග. සංස්කරණයට බෙහෙවින් සමානය. වියරණය හා වියත් බව රැකිම සඳහා කළ අත්තනොමතික වෙනස්කම් රාශියක් ග. සංස්කරණයෙහි වෙයි. එසේ වෙනස් නොකරන ලද සේ සිතිය හැකි තැන් ගැන සැලකිමේ දි ඒ පොත් දෙකේ වෙනස පැහැදිලි වෙයි. නිදසුන්: ග. සංස්කරණය: “ එකලට ජම්බුද්වීපයෙහි වූ ප්රදතිකාල් දෙශයෙන නැවක් පිටත්ව අපගේ ස්විමා වූ යේසුස් කිස්ත වෂියෙන් එක්දහස් පන් සියවිසිදෙවැන්නෙහි දෙවානුභාවයෙන් අන්තරාසමුද්රනයෙහි කිසින උපද්රෙවයක් නැතුව කොළොන්තොටට ගොඩබාස ඉදිනාකල තොට සිටිය අය ඇවිත් පරාක්ර්මබාහු රජහට මෙසේ සැළකළාහ. ඒ කෙසේ සැළකළෝ ද යත් ‘අපගේ කොළොන්තොටට ඉතා සුදුපැහැය ඇති ජාතියක් බොහෝ රූපශ්රි යෙන් යුක්තව යකඩ හැට්ට ඇඟලා යකඩ තොප්පි ඉසලාගෙන විගසක් එකතැනෙක නොසිට සක්මන්කරන්නාහ. ‘කියාත් ‘පාන් මුද්දිරප්පලම් අරක්කු කනු බොනු දැක, කුඩුගල් සපාකමින් ලේ බොන්නාහ. එක මස්ටකයාට එක දෙහිගෙඩියට රන්රිදි දෙක තුන දෙති, උන්ගේ කාලතුවක්කුවලින් තිබන වෙඩිලි ශබ්ද යුගන්ධර පර්වතයේ සෙනහඬටත් දැඩිය, කාලතුවක්කු උණ්ඩය ගවු ගණනක් ගොස් කළුගල් කෝට්ටවල් පොඩිවෙලා යෙති’ කියාත් මෙකි වග පමණක් නැතිව විස්තර වශයෙන් සැළකළාහ.” ක. පිටපත්හි එම කොටස ඇත්තේ: “සකල දඹදිව ජඹුද්විපයේ ප්ර තිකාල් දෙශයෙන් නැවක් පිටපත්ව අපගේ ස්විමා වූ යේසුස්ක්රියස්තුවෂියෙන් එක්වා දහස් පන්සිය විසි දෙකක වූ දෙවනුබගවයෙන් අන්ත්රලසමද්රකයේහි කිසි උපද්රාවයක් නැතුව කොලොන්තොටට ගොඩබැස ඉදින කල තොටට සිටිනා අය ඇවිත් ප්රායක්ක්රින්බාහු රජහට මෙසේ ශලකලොය. ඒ කෙසේ ශලකලොද යත් අපගේ කොලෙන්තොටට ඉතා සුදු පෑය ඇති ජාතියක් ඉතා රූපශ්රියයෙන් යුක්තව යකඩ ශට්ට ඇඟ ලාගෙන යකඩ තොප්පි ලාගෙන විගශක් එක තැන නොසිට සක්මන් කරණවාය. කීපයක් පාන් මුරුධන පාන් අරක්කු බොනු දැක කුඩුගල් සපා කමන් ලේ බොන්නන්න කිත් එක මාළුකුරියාට එක දෙසි ගෙඩියට රිදි රන් දෙකතුන දෙන්නන්න කියත්. උන්ගේ කාලතුවක්කුව කියන වෙඩිල්ල සඬ යුගන්ධර පර්වත සෙනෙහඬට වැඩිය කියත්. කාලතුවක්කු වුඬය ගෞ ගණනක් ෙ‍ගාසින් වන් කල ගල් කෝට්ට යකඩ කොට්ටවල් පොඩි වෙයි කියත් පමණක් නැති විස්ත්රග වාසයෙන් ශලකයෝය. “
14 රාජාවලිය
ක. පිටපත ග. සංස්කරණය ට මුල් වූවා නම් අනෙක් තැන් කෙසේ වෙතත් “මාළුකූරියාට” යන පුස්කොළ පාඨය “මස්ටකයාට” යි ග. සංස්කරකයන් විසින් ශුදධ කරනු ලැබේයයි සිතිය නොහැකිය. රාජාවලි අවසාන ඡේදය පරික්ෂා කිරිමෙන් ද ග. සංස්කරණයට ක. පිටපත මුල් නුවු බව පෙනේ. ක. පිටපත “ කොළඹ කොටුව ඕලන්දෙසින්ඩ භාර කර දි ප්රිතිකානො කොළඹින් ගෝවේට ගියහ” වැකියෙන් අවසන් වන අතර ග. සංස්කරණයේ එයට අමතර තවත් වාක්යෝ දෙකක් පෙනේ.
ව. සංස්කරණය ආරම්භයෙහි සක්වළ විස්තර දැක්වෙන මුද්රදත පිටු සතරහමාරක පමණ කොටසක් වෙයි. මෙය අප පරික්ෂා කළ ල. පිටපතේ සක්වළ විස්තරය සමාන නැත. ඉතිරි කොටස ග. සංස්කරණයට සමානය; වෙනසකට ඇත්තේ වංසකථාවය සැස‍ඳෙන පරිදි ඇතැම් තැන් වෙනස් කිරිම පමණය.
අ. උ. පොත් අසම්පූර්ණ හෙයින් ඒ පිළිබඳ දිර්ඝ සාකච්ඡාවක යෙදිම අනවශ්යාය. පෙළ විසින් මේ දෙක ක. පිටපතට සමානකම් දක්වයි.
බ. පිටපත ක. පරම්පරාවට බෙහෙවින් සමානකම් දක්වතත එයන් වෙනස් වන තැන් විද්ය මාන වේ. මෙම සංස්කරණයේ:
“ එකා එක්ක කොටන්ඩ කැමති කෙනෙක් ඇත්නම් මිස බැරිය, නැතක් පිදල්ගුවන් හා කප්පිත්තාවරුන් හා කොටාලා බැරිය” යන පාඨය වෙනුවට බ. පොතේ දිර්ඝ ජේදයක් මෙසේ දැක්වෙයි:
“ එකා එක්ක කොටන්ඩත් බැරි තේක් තේක් බොරළු‍ගොඩ වාඩි ළූවාහා. බොරළුඉත්තෙ අලප්පුපල්ලිය තිබෙන්නේය. බොරළු‍ගොඩ පහල සන්තුන්පිටිය තිබෙන්නෙය දැනගත යුතුයි. රජසින්හ රජ දෙමටගොඩවත්තේ වාඩිලා‍ගන අඩස්සි කරගණ කන්ද‍උඩ නෙලම්මා උමං ගන්නාවිට එබව ප්රතතිකානෝ දැකලා වෙඩිබේත් උමගෙ දමා ගිනි ඇන්නාහා. නැතැක් ගිනක් කන්දඋඩයො මලාහා දැනගත යුතුයි. මෙ ශටියෙ අඩිස්සි කරගන ඉන්න වේලාවට වික්රගමසිංහ මුදලියා ගෙවා යන කල් සෙනෙරත්ත මුදලින්ගේ හේවායකුත් උනුන් කාගෙන සෙනෙරත්න මුදලියාගේ හේවායා සටන් ගසාපිය. සෙනෙරත්ත මුදලින්ඩ එක ශලව වික්ර මසින්හ මුදලින්ගේ හේවායාට සෙනේරත්න මුදලිං ගෙන්නාලා ඇන්නාහ. ඔහු ගුට‍ි කාගෙන උගේ වරද වික්රාමසින්හ මුදලින්ගෙ ලඟ ඇඬිය. සෙනේරත්න මුදලිඬ විරසුන්දර බන්ඩාර උපකාර ගෙන්වා විරුඬ උනු බව දන්නාහා. මේ රජසින්හ රජ කුමාර අවදියෙහිදි හිට කපා කොටා ඇඬ විරසින්හ මුදලියාය. එමාන්නයටත් හේවායටත් ඇන්නාටත් වික්රාමසින්හ මුදලි ක්රොුධව ධර්මපාල රජ්ජුරුවන්ඩ රහසින් පත් ලියා ඇරිය කෙනෙක් අත්නම් මිස බැරිය තැක් විදාන හා කප්පිත්තන් හා කොටා බැරිය.”
පිටපත් පිළිබඳ විස්තර 15
ක. බ. යන පොත් දෙකේ වෙනස්කම් ගැන සගකන විට බ්රිස. පොත බ. පොතට නෑකම් කියන බව පෙනෙයි. බ. බ්රි.. යන පිටපත දෙකේ ග්ර්නථාවසාන ඡේදය ද එක් සමන වේ. බ. පොත අවසන මහාරාජාවලියයි. යන්ින යෙදි ඇතත් බ්රින. පොත අවසන ග්ර න්ථනාමය නොදැක්වෙයි. බ්රිා. පොත ආරම්භ වන්නේ “ රාජවලිය - නමඃශ්රිනඝණාය” යන පද වලිනි. මෙම සංස්කරණය දැනට මුද්රණණය වි ඇති රාජාවලි සංස්කරණ1 ගැන සලකන කල, ඒ සංස්කාරකයන් විසින් වර්තමාන සම්මත ව්යතකරණ රිතිවලට ගැළපෙන පරිද්දෙන් රාජාවලි භාෂාව බෙහෙවින් ම ශුඬ කරන ලද බව පෙනි යයි. ඒ සංස්කාරකයෝ ම එසේ ඇතැම් තැන වෙනස් කරන ලද බව පිළිගනිති. “ග්රාඒම්යමර්ථ වාචක ශබ්ද තුබූ තන්හි අර්ථයට හානියක් නොකර වෙනස් කරන්නට පුළුවන් විට එය හැර දමා මෙකල්හි ව්යිවහාරයට යොග්ය ශබ්ද යෙදු බව ද සැලකිය යුතුයි2. “ මෙහි සඳහන් දෙෂ ගහණ වු බොහෝ පාඨයේ රාජාවලි නිකායසංග්රුහ, මහාවංශාදි ඉතිහාස ග්ර.න්ථවලට සසඳා බලා ශුඬ කළ බවත්”3 යනුවෙන් ඒ ඒ ග්රලන්ථාරම්භයෙහි ප්රකකාශ කොට ඇත. භාෂාව අතින් හෝ කරුණු අතින් හෝ මෙවැන් කිසිදු “ශුඩියක්” කිරිමට අපි නොසිතුවෙමු. අප පරමාර්ථය වූයේ රාජාවලි මුල් පොතට හැකි තාක් සමාන වන පෙසට මෙම සංස්කරණය පිළියෙල කිරිමය. එහෙත් පුස්කොළ පිටපත් පරික්ෂා කිරිමෙන් මුල් රාජාවලියෙහි න, ණ. ල, ළ, ශ, ෂ, ස යන අක්ෂර භාවිත වු ආකාරය ගැන කිසිදු තොරතුරක් සොයා ගත හැකි නොවන්නේය. එයට හේතුව පුස්කොළ පිටපත් කරන්නවුන්ගේ අභ්යාහසය පරිදි ඒ අක්ෂර අවිශේෂයෙන් ව්යෂවහාර කිරිම සිරිතක් විමය. එහෙයින් අප සංස්කරණයෙහි දී න, ණ, ල, ළ, ශ, ෂ, ස යන අක්ෂර වර්තමාන ව්ය වහාරයට අනුව යොදන ලදි. තව ද සංයෝගාක්ෂශර ආදිය සංයෝග රූපයෙන් ලිවිම රාජාවලි භාෂාවේ ලක්ෂ්ණයක් වුව මුද්රාණශිල්පිය දුෂ්කරතා නිසා මෙම කෘතියෙහි ඒ තනිහි හල් අකුරු භාවිත කරන්නට සිදු වු බව සඳහන් කළ මනාය.
රාජාවලියේ ඌනතා මාහවංසාදි වෙනත් ඓතිහාසික ලේඛන දක්වන කරුණු අනු ව සලකන කල ඇතැමි රජවරුන්ගේ නම රාජාවලියට ඇතුළත් වි නැති බව පෙනේ. මේ පිළිබඳ සම්පූර්ණ විස්තර මෙම සංඥපනයට ඇතුළත් “ රාජනාමාවිල සංසන්දනය” නම් පරිච්ඡේදයෙහි දැක්වේ. රාජාවලියෙන් අත හැරි ගිය
1. බී, ගුණසේකර රජවාසල මුදලිමන්ත්රි න්ගේ සංස්කරණය, 1899; වතුවත්තේ පේමානනද ස්ථවිරයන්ගේ සංස්කරණය, 1923. 2. සංඥපනය - v පිටුව 3. සංඥපනය - 1 පිටුව.
16 රාජාවලිය
විශේෂ කොටස් දෙකක් ගැන පමණක් මෙහි දී සඳහන් කළ යුතු වෙයි. එනම්: 1. අඹගැමුණු රජුගෙන් පසු ව රජ පැමිණි කිණිහිරිදළ, කුඩාඅබා, සිංහවල්ලි, එළුන්නා, සඳමුහුණු, යසසිළු, සුභ, වහප් යන රජුන් හා රාජිණිය පිළිබඳ කිසිවක් රාජාවලිය සඳහන් නොකරයි. 2. අඹදෙණි නුවර රාජ්යඳය කළ ද්විතිය පරාක්ර,මබාහු රජුගේ පුත්රම විජයබාහු රජු චීනයට අල්ලා ගෙන යනු ලැබූ බවත්, ඉන් පසු අලකේශ්වර ම්න්ත්රිු මෙරට පාලනය කළ බව හා ඉන් පසු විජයබාහුගේ පුත් සවැනි පරාක්රේමබාහු කෝට්ටේ නුවර සිංහාසන ප්රාිපත් වූ බවත් රාජාවලිය වාර්තා කරයි. දඹදෙණි රාජධානිය පිරිහි ගිය තැන පටන් කෝට්ටේ රජ පැමිණි සවැනි පරාක්ර මබාහු දක්වා දීර්ඝ කාලපරිච්ඡේදයක ඉතිහාස වර්තාව රාජාවලියට ඇතුළත් වි නැත. (මේ පිළිබඳ කරුණු “ මුලාශ්රඡයයන් හා අන්තර්ගත කරුණු “ යන පරිච්ඡේදයෙහි සවිස්තර ව දැක්වේ.) විශේෂ ශුද්ධි 1. 146 පිටේ 9 පෙළේ සිට: “මහමෙර සතරපැත්තට ....දහ අටක් යොදුන්හ. එහි පරිවර...එහි දසදහසක් යොදුන්හ. පන්සියයක් පිරිවර....සත්දහසක් යොදුන්හ. පන්සියයක්.....අටදහසක් යොදුන්හ. උතුරුකුරු..” මෙම ජේදයේ එන” යොදුන්හ” යන වචනය වෙනුවට පුස්කොළ පොත්වල යෙදි ඇතතේ “යොදුන්”, “යෙදුන්හා” යන පද දෙකින් එකකි. ඒ පද දෙකින් එකක් හෝ ශුඬ පාඨය ලෙස ගත් විට එම පාඨය අර්ථවත් නොවන්නේය. මෙය “යොදුන් හා” යි පද දෙකක් සේ සැලකු විට ද පහැදිලි අර්ථයක් නොලැබේ. අප පරික්ෂා කළ හැම රාජාවලි පුස්කොළ පිටපතක ම වාක්යා වසානයේ යෙදෙන හ කාරය දීර්ඝ ව ලිවිම සිරිතක් වු සේ පෙනේ (නිදසුන්: තිබුනාහි, සිටියාහා, ගියාහා). මෙ අනු ව සලකන විට යට කී “ යොදුන්හා” යන්න ද වාක්යාහවසානයෙහි යෙදෙන “යොදුන්හ” යන පදය වෙනුවට ලියන ලද්දක් බව පැහැදිලි වේ. රාජාවලි භාෂාව ගැන සලකන කල “එහි දසදහසක් යොදුන්හ” යනු සම්පූර්ණ වාක්යජයක් කොට සැලකිය හැකිය. 2. 147 පිටේ 15 පෙළ : “මහාමුනියන්ගේ හිසින් සොළි කරේ මැදින් ගංගා වැටුණාහ” යන වාක්යයයෙහි “හිසින්” යන පදය වෙනුවට අප පරික්ෂා කළ සෑම පුස්කොළ පොතක ම යෙදී තිබුණේ “විසින්” කියාය. මේ පදය යෙදු කල වාක්යකය අර්ථවත් නොවන්නේය. මුද්රිත පොත් දෙකේ ඒ වෙනුවට “හිසින්” යන පදය යොදා ඇත. එසේ ගත් කල තරමක් හෝ පැහැදිලි අරුතක් ලැබෙන හෙයින් “හිසින්” යන්න ම ශුඬ පාඨය ලෙස අපි සැලකිමු. 3. 166 පිටුව 1 ඡේදය: එක ම ඡේදයේ දෙවරක් යෙදෙන “මලරජුකිත්සිරු සඳලිඳු යන තුන් දෙන” යන මේ කොටස රාජාවලි පුස්කොළ පොත්වල
පිටපත් පිළිබඳ විස්තර 17
දක්වා ඇති සැටි අතිශයන් ව්යාතකලය. පුස්කොළ පොත්වල ඒ නම් පළමු වරට යෙදෙනුයේ “ මලරජුගේ මල් කිත්සිරි සදලිඳු තුන්දෙන” යනුවෙන් හෝ එයට සමාන ලෙසකිනි. දෙවන වර “මලරජ හා කිත්සිරු සඳලිඳු යන තුන්දෙන “ කියා හෝ එයට සමාන පාඨයක් යෙදෙයි. මුද්රිරත සංස්කරණයන්හි ද “මලරජුගෙ මල් කිත්සිරු, සඳසිරු, මලසිරු තුන්දෙන” යනු පෙනේ. මෙම ග්රජනථයේ “ රාජාවලියේ මූලාශ්ර යයන් හා අන්තර්ගත කරුණු” යන පරිච්ඡේදයේ “ පඬුවස්දෙව් රජුට වැදුණ දිවිදොස්” නම් කොටසෙහි දක්වා ඇති කරුණු අනු ව යට දැක් වු හැම පාඨයක් ම දෝෂ සහිත බව පෙනි යයි. එහි විස්තර කරන ලද කරුණු අනුව රාජාවලියෙහි නම් සඳහන් කෙරෙනුයේ “මලරජු කිත්සිරු සඳලිඳු” යි හෝ එයට සමාන නම් ඇති සොහොයුරන් තිදෙනෙකුන් හෝ ගැන බව පැහිදිලි ය. ඉහත දැක් වු පාඨය රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත්වල යෙදි ඇති සැටි සලකා බැලිමෙන් ද කුවෙණි අස්න, සිහබා අස්න, මලරාජ ඌරු දානය, මලරද උපත ආදි කෘතිවලින් ඉදිරිපත් කරන කරුණු පරික්ෂා කිරිමෙන් ද අප විසින් සකස් කරන ලද්දකි.
4. 180 පිටුව 6 පෙළ: “ එවිට ගැමුණු රජ කියනසේක” - යන වැකියෙහි අරුත් පැහැදිලි නැත. හැම රාජාවලි පුස්කොළ පොතක ම එසේ යෙදි ඇති හෙයින් එය වෙනස් නොකෙළෙමු. යට දඅක් වු වාක්යකයට පසු ව එන විස්තරයෙන් අනෙක් යෝධයන් යුද්ධ කළ බව කියැවෙන හෙයින් ඒ වාක්ය යෙහි අරුත් පැහැදිලි නැති “ කියනසේක” යන්නෙන් “විධාන කළසේක” යන අර්ථ ගත හැකිය.
5. 146 පිටුව 7 පෙළ: “ සේන නම් යෝධයා” - මහාවංස, ථුපවංසාදා පොත්වල මේ යෝධයා හැඳින්වෙන්නේ “මාහාසේණ” කියාය. අප පරික්ෂා කළ එක් පුස්කොළ ෙපාතක හැර(=සොමන) අනෙක් හැම පොතක ම “සේන” යි යෙදි ඇති හෙයින් ඒ නම වෙනස් නොකරන ලදි.
6. 184 පිටුව 20 පෙළ: “අදිකාරන් හන ගැසූ ගොනා” - මෙහි පාඨාන්තර මතු දැක්වේ: අදිකාරන් ගැසු ගොනා: අධිකාරන් ගැසු ගොනා: අදිකාරන් ගසාපු ගොනා: අදිකරං ගන ගසාපු ගොනා, මො පාඨයේ අර්ථ වටහා ගැනිමට නොහැකි වු පූර්ව සංස්කාරකයෝ ඒ වචන “ අධිකාරම්ගේ සාපු ගොනා” යි වෙනස් කළහ4. මෙවැනි පාඨයක් අපට න් එක ද පුස්කොළ පොතකින් හෝ නොලැබිණ. එක් පුස්කොළ පොකත පමණක් යෙදා ඇතත් “ අදිකාරන් හන ගැසූ ගොනා” යන පාඨය යොගශ සේ පෙනේ. ගවයන් හන ලකුණු තැබිම එදා මෙන් ම අදත්”හන ගැසිම” යනුවෙන් හැඳින්වේ. රජ හන, අධිකාරම් හන යානදි වශයෙන් රජුන්ට, අදිකාරම්වරුන්ට හා වෙනත් පුද්ගයනට වෙන් වෙන් වශයෙන් හන ලකුණු තිබෙන්නට ඇත. “අදිකාරන් හන ගැසූ ගොනා” යන්නෙන් අදහස් වන්නේ අදිකාරමට අයත් ගොනා යන්න වේ. රාජාවලිය කියන පරිදි මෙහි දී නිදොස් තැනැත්තා විසින් සොරකම් කරන ලද බව පැවසෙන්නේ
_____________________________________________________________ 4. ගං 32 පි; ව. 47 පි. 18 රාජාවලිය
අදිකාරම් තැනට අයත් ගොනෙකි. ඒ සොරකම වු කලා රජුට අභිමත පරිදි එම පුද්ගලයාට දඬුවම් දිමය තරම් ප්රනමාණවත වරදකි.5 7. 186 පිට 1 පෙළ: “ සෑගිරියේ ඇඹුළු දෙගොබ” - මෙහි “ඇඹුළු” යන පදයේ පාඨාන්තර මෙසේය. ඇඹුළු, අබුළු, අඹුළුවට, අබළු, අම්බුව. මේ පද අතුරින් පුස්කොළ පොත් පහක හා මුද්ර ත සංස්කරණ දෙකේ ද “ අම්බුළු” යන පදය යෙදි ඇතත්, පුස්කොළ පෙත් දෙකක පමණක් යෙදෙන “ඇඹුළු” යන පදය ශුද්ධපාඨය පෙස සලකන ලද්දේ “ඇම්බුලු දාගැම්හි” යන පදය දස වන සියවසට අයත් මිහින්තලා සෙල්ලිපියේ ද යෙදි ඇති හෙයිනි. 6 8. 195 පිටුව 20 පෙළ: “නටබුන් වෙහෙර හැම කරවා” - යන පාඨය වෙනුවට හැම රාජාවලි පුස්කොළ පොතක ම ඇත්තේ “බුදුන් වෙහෙර අමා කරවා” කියාය. මේ කොටසින් පැහදිලි අරුතක් නොලැබේ. මෙතන්හි පූජාවලියෙහි යෙදෙන පාඨය නම් “නටබුන් වෙහෙර හැම කරවා” යනුයි. 7 එය ම ශුදධ පාඨය ලෙස යොදන ලද 9. 194 පිට 20 පෙළ: “ බුඬ්ඝොෂ නම් අටුවා කර්තෲන්වහන්සේ” යන පද රාජාවලි පුස්කොළ පොත්වල අතිශයින් ව්යාපකුල ලෙස ලියැවි ඇත. රාජාවලි පුස්කොළ පොත්වල යෙදෙන වචනවලින් පමණක් එම පාඨය තත් වු පරිද්දෙන් ශුද්ධ කළ නොහැක් හෙයින් මෙහි දි පුජාවලි පාඨය8 යෙදිමට සිදු විය. 10. 195 පිට 2 ඡේදය: මෙම ඡේදයේ “ ශ්රි කසුබු” යන පදය දෙවරක් ද, “ශ්රි.යාගල” යන්න වරක් ද “ශ්රාේයාරජුට” යි වරක් ද යෙදේ. “ශ්රිුකසුබු” යන නම වෙනුවට පූජාවලියෙහි යෙදෙන පදය නම් “සීගිරිකසුබු” යන්නය. එහෙත් මෙවැනි නමක් රාජාවලි එක ද පුස්කොළ පොතක හෝ යෙදි නැති බැවින් ඒ වචනයෙන් රාජාවලි පෙළ ශුද්ධ කිරිමට අදහස් නොකෙළෙමු. සිගිරි කසුබු රජුගේ නම රාජාවලි කර්තෲන් විසින් ව්යකවහාර කරන ලද්දේ “ශ්රි.කසුබු” කියා බව පෙනේ. එමෙන් ම “ශ්රිවයාගල” යන්න “සීගිරිගල” වෙනුවට ද, “ශ්රි.යාරජුට” යන්න “සිගිරි රජුට” යන අරුත් බලා ගෙන ද යොදන ලද්දේය 11. 198 පිටුව 5 පෙළ: “ ලැමිණි දළපතිස්ස රජ පෙර තිබූ වෙහෙර කරවා” යන පාඨයේ “පෙර තිබූ වෙහෙර” යන පද අතිශයන් දූෂිත ව පැවැත්තේය. මුද්රිහත ග. සංස්කරණයෙහි “ ප්රහපිනිම් වෙහෙර” යි යොදා ඇත්තේ ඒ පාඨය
_________________________________________________________________ 5. කල්යා_ණවති බිසවගේ රාජ්ය_කාලයට අයත් බතලගොඩවැව පුවරු ලිපියේ යෙදෙන “අධිකර යොරොව” යන පද අප සිහියට නැගේ.එම පාඨයෙන කියැවෙන්නේ වඩාමණි නමැති අධිකාරියෙකු විසින් කරවන ලද සොරොවුවක් ගැන ය. Epigrapha Zeylanica (E.Z) Vol’ IV, p.78. 6. E.Z. Vol.I, p. 90, 1.50. 7. පූජාවලිය: 33, 34 පරිච්ඡේද, ඒ. වී. සුරවිර සංස්, 1965, (පූජාසු.) 97 පි. 8. පූජායු. 98 පි.
පිටපත් පිළිබඳ විස්තර 19
නිරාකරණය කිරිම දුෂ්කර වු හෙයින්. මෙතන්හි පූජාවලි පාඨය වු “කපාරා පිරිවෙන” යන පද හා වන්නිරාජවලි පාඨය වන”කපාරා පිරි පිරිවෙන” යනපද නිවැරදිය යි සිතිය හැක්කේ දොඨොපතිස්ස රජු කප්පුර නම් පිරිවෙන කරව වු බව චූළවංසය ද සඳහන් කරන හෙයිනි.9 එහෙත් ඒ නම්වලට ස්වල්ප වශයෙන් හෝ ළං වන පදයක් එක ද රාජාවලි පුස්කොළ පොතක හෝ නොපෙනේ.පුස්කොළ පොත්වල යෙදෙන “පෙරපිනින්” “පෙරපින්”, “පෙරාතු”, “පෙරතිබු”, යන පදවලින් කවරක් ශුද්ධපාඨය ලෙස තෝරා ගත යුතු දැයි විමිසිමේ දි, එක් පුස්කොළ පොතක පමණක් සටහන් වි ඇතත් “පෙර තිබු” යන පද යත් කලිහි එම වාක්යළය අර්ථවත් වන බව පෙනෙන හෙයින් එය ශුද්ධපාඨය ලෙස සැලකිමු.
12. 198 පිටුව 9 පෙළ: හුන්නන්තරු රියන්දළ රජුෙග් නම මෙහි දෙවරකි යෙදේ. පළමු වර “හුන්නන්තරු රියන්දළ” යි යෙදෙන අතර දෙවන වර ඒ නම හැම පුස්කොළ පොතක ම සටහන් වි ඇත්තේ “ හුන්නන්තරු දළරියන්” කියාය. මේ “දළරියන්” යන පදය පළමු යෙදුමට අනුරුප වන පරිද්දෙන් “රියන්දළ” යි අප විසින් වෙනස් කරන ලදි. තව ද “හුන්නන් තරු” යන පදය පූජාවලිය. රාජරත්නාකරය ආදි පොත්වල “හුනන්රු” යි පෙනෙතත් එවැනි පාඨයක් එක ද රාජවලි පුස්කොළ පොතක හෝ නො වු හෙයින් වෙනස් නොකරන ලදි.
13. 199 පිටුව 14 පෙළ: “ ඔහු දවස අනුරාධපුරය පැහැර බෙරමිණිපාය ගෙන ගියාහ” යන වාක්යවය හැම රාජාවලි පුස්කොළ පොතක ම පෙනෙන්නේ “ ඔහු අනුරාධපුරය හැර බෙරමිණිපාය ගෙන ගියහ” කියා හෝ එයට ආසන්න ලෙසකිනි. රාජාවලියට මූලාශ්රරය වු පුජාවලි පාඨය හා සැසඳිමේ දි මෙම වැකිය ස‍ඳොස් බව පෙනි යයි. රාජාවලි පිටපත්වල යෙදෙන කොටසට “දවස” යන වචනයඑකතු කොට “හැර” යන්න “පැහැර” කිය වෙනස් කරන ලදදේ පූජාවලිය බලා ගෙනය. යථොක්ත වාක්යලය ශුද්ධ වු කල්හි ද රාජාවලි වාර්තාව සම්පුර්ණ වන බවක් නොපෙනේ, අක්බෝ, සේන යන රපුන් පිළිබඳ ව කියැවෙන වාක්ය රාජාවලියෙන් අත හැරි යාම නිසා රාජාවලි වාර්තාව සදොස් වි තිබේ. පූජාවලි පාඨය මෙසේය. “ ඔහු මල් දාපුලු මහරජ මහ බෝගෙය කරවා රන් බුදුනු කරවා මහත් වු පූජා කොට සොළොස් අවුරුද්ද්ක් රාජ්යදය කෙළේය. ඔහු දරු අක්බෝ මහරජ තුන් අවුරුද්දක් රාජ්ය“ය කෙළේය. ඔහු මල් සෙන් මහරජ ගිරිගල මිණිමෙවුල පානක් කරවා දෙනාවෙහෙර මණිපා පිරිවෙන කරවා සඟරම් අරම් කරවා පඟයෙන් පිරිවෙන කරවා මහත් වු පූජා කොට විසි අවුරුද්දක් රාජ්යමය කෙළේය.මොවුන් දවස ද අනුරාධපුර නුවර පැහැර ජයබෙර මිණියා ගෙන හියහ.10 අනුරාධපුරය පැහැර බෙරමිණිපාය ගෙන යන ලද්දේ රාජාවලිය කියන පරිදි දාපුලු රජු දවස නො ව සෙන් නම් රජුන් කාලයෝ බව පූජාවලිය අනු ව පෙනේ.
______________________________________________________________
9. Culavamsa, ed. By.W.Geiger, 1953 (Cv’) xlv – 29
10. පුජායු. 103. පි.
20 රාජාවලිය
14. 201 පිටුව 1 පෙළ: මෙම පේළිය ආරම්භ වන “ඔහු ඉක්බිති” යන වචනවලට ඉදිරියෙන් සෑම පුස්කොළ පොතක ම “පසු ව වික්රාමපඬිත රජ තුන් අවුරුද්දක් රාජ්ජය කෙළේය” යන වාක්ය“යක් යෙදි ඇත. මෙම පිටුවේ තුන් වන පෙළේ ද තවත වරක් ඒ වාක්යා යෙදෙනු පෙනේ. පූජාවලිය හා සසඳන කල තුන් වන පෙළට ඒ වාක්යර ගැපෙන බව පෙනෙන හෙයින්. මෙ ජේදය මුලට ද ඒ යෙදි ඇත්තේ පුස්කොළ පිටපත් කරන්නන්ගේ ප්රහමදයකින් නිසා බව පැහැදිලි වේ. පළමු යෙදුණ එකි වාක්යිය අප විසින් අත් හරින ලදි.
15. 202 පිටුව 2 ජේදය: “ ඔහුගේ බෑන විජයබාහු රජ හවුරුද්දක් රාජ්ජය කෙළේය. කිලිකෙස්බා එ‍ඬෙරදුව නිසා ඔහු මරා තෙමේ පස් දවසක් රාජ්ජය කෙළේය. - රාජාවලි පුස්කොල පොත්වල යට කී පාඨයේ පළමු වාක්යායේ “හවුරුද්දක් රාජ්ජය කෙළේය” යන වචන යෙදි නැත. දෙවන වාක්ය යේ “තෙමේ” වෙනුවට සෑම පුස්කොළ පොතක ම ඇත්තේ “තොමෝ” කියය. “කිලිකෙස්බා” යන පදයේ ද පාඨාන්තර රාශියක් වුවත් එයින් අර්ථාවබොධයට බාධාවක් නොවේ. රාජාවලි පුස්කොළ පොත්වල යට කී වාක්යවය ඇත්තේ “ඔහුගේ බෑන විජයබාහු රජ කිලිකෙස්බා එ‍ඬෙරදුව නිසා ඔහු මරා තොමෝ පස් දවසක් රාජ්ජය කෙළේය” කියාය. රාජාවලියට මූලාශ්රොය වූ පූජාවලියෙහි එම වාක්යපය මෙසේ වෙයි; “පසුව ඔහු බෑන පණ්ඩිත විජයබාහු රජ හවුරුද්දක් රාජ්යලය කෙළේය. කෙස්දාකිලිං මිහිඳු ද දීපනා නම් එ‍ඬේර දුව නිසා ඔහු මරා තෙමේ පස් දවසක් රාජ්ය.ය කෙළේය.” මෙකියන විජයබාහු රජ එක් අවුරුද්දක් රාජ්යුය කළෙ පසු දීපන් නම් එඩේරදුවක හා සම්බන්ධ වු කලිඟු කුලයට අයත් මහින්ද නමැත්තෙකු පස් දවසක් රාජ්යදය කළ බව චුළවංසය සඳහන කරයි.12 චූලවංස, පූජාවලි යන වාර්තා සලකා බලා යටකි රාජවලි වාක්යලය අර්ථවත් කිරිම සඳහා “හවුරුද්දක් රාජ්ජය කෙළේය” යන වචන අමුතුවෙන් එකතු කිරිම හා “තොමෝ” යන්න “තෙමේ” යි වෙනස් කිරිම ද අප විසින් කරන ලදි රාජාවලි වාක්ය යෙහි යෙදි ඇති “කිලිකෙස්බා” යන්න පුජාවලිය, නිකාය සංග්රවහය, රාජරත්නාකරය ආදි පොත්වල මිහිඳු රජුගේ නාමයට විශේෂණ වශයෙන් යෙදෙන “කිලිංකෙස්දා” හෝ “කෙස්දාකිලිං” යන පදය වෙනුවට යොදන ලද්දකි. යථොක්ත රාජාවලි වාක්යදයෙහි අර්ථ ගත යුත්තේ කිලිකෙස්බා (හෙවත් මිහිඳු) නමැත්තේ එ‍ඬේර දුව නිසා ඔහු (විජයබාහු රජු) මරා පස් දවසක් රාජ්යවය කළ සැටියටය.
16. 207 පිටුව 16 පෙළ. “ ඒ ඒ තැන බදුවලට සිටියවුන් එලවා දැමුවාහ” - මෙහි “එලවා” යන වචනය වෙනුවට රාජාවලි පුස්කොළ පොත් වැඩි ගණකන ද, වන්නිරාජාවලි පුස්කොළ පොතේ ද ග. මුද්රිෙත රාජා විලයේ ද යෙදි ඇත්තේ “එල්ලා” කියාය. බ. පොතේ “අල්ලා” කියා ද
______________________________________________________________
11. පූජාසු. 107පි.
12. Cv. Lxxx, 14-17
පිටපත් පිළිබඳ විස්තර 21
ප. පොතේ “අල්වා එල්ලා” යි ද පෙනේ. රාජාවලියේ මෙම කොටස සඳහා මූලාශ්රාය වූ අලකේශ්වර යුදධය නම් පොතේ එම වචනය ඇත්තේ “එලවුහ” කියාය. මෙම ප්රඅවෘත්තිය හා ආශ්රි ත ඉතිහාස සිද්ධින් පරික්ෂා කිරිමේ දී “ එල්ලා දැමවාහ” යන පද වැරදි බවත් “එලවුහ” යන්න පිළිගත හැකි බවත් පරණවිතාන මහතා හේතු සාධක සහිත ව පෙන්වා දී ඇත.13 “එලවා” යන පදය පුස්කොළ පොත් ලිවිමේ දි “එල්වා” යි සිට “එල්ලා” යි පෙරළිම පහසුවෙන් සිදුවිය හැක්කක් හෙයින් මුල් රාජාවලි පාඨය “එලවා” යනු අපේ ද පිළිගැනිමයි. 17. 213. පිටුව 16 පෙළ: “ සකල ජම්බුවීපයෙහි ප්ර“තිකාල් දෙශයෙන් නැවක් පිටත්ව අපගේ ස්වාමි වූ යේසුස්ක්රියස්තුවෂියෙන් එක්වාදහස් පන්සිය විසි දෙකක් වු දෙවානුභාවෙයෙන්” යන පාඨය රාජාවලි පුස්කොළ පොත්වල යෙදෙන හැටියට අතිශයින් ව්යා්කූලය. “ජම්බුවීපයෙහි” යන වචනයට හැම පිටපතක ම ඇත්තේ “දඹදිව ජම්බුවිපයෙහි” හෝ එයට ආසන්න රූපයකි. මෙහි “දඹදිව” යන පදය අනවශ්යද හෙයින් ද රාජාවලියට මුලාශ්රයය වු අලකේශ්වර යුදධය නම් කෘතියෙහි යෙදි නැති හෙයින් ද අත්හරින ලදි. 18. 214 පිටුව 19 පෙළ: “දත් ඇති ඇතුන් දසදෙනෙකු පිටදෙශවාසින්ඩ දී” - මෙහි “පිටදෙශවාසින්ඩ” යන පදයේ අනෙක් පාඨාන්තර මෙසේය. දෙශවාසින්ඩ , පිටට දෙශවාසනිඩ, පිනය දෙශවාසින්ඩ, මේ පාඨය රාජාවලි සංස්කාරකයන් විසින් “පිනට ඇර දෙශවාසින්ට” යනුවෙන් ශුද්ධ කර ඇතත් අර්ථ පැහැදිලි නැත. මේ පිළිබඳ රාජාවලි විස්තරය හා එකල ඓතිහාසික් සිද්ධින් ගැන සලකන කල පෙනෙන්නේ ධර්මපරාක්ර මබාහු රජු පෘතුගිසිනට නෙයෙක් පඬුරු යවා ඔවුන් හා මිත්ර වි කල් ගෙවා බවය. යට දැක් වු පාඨාන්තර ගැන සලකා “පාටදෙශවාසින්ඩ” යන්න ශුද්ධ පාඨය පෙස ගෙන එයන් පෘතුගිසින් යයි අර්ථ ගත් විට එම වාක්ය“යෙහි අර්ථ මොනොවට පැහැදිලි වෙයි. එයින් කියැවෙන්නේ ධර්මපරාක්රයමබාහු රාජු දළ සහිත ඇතුන් දසදෙනෙක පෘතුගිසින්ට දි (ඔවුන් හා මිත්රර වි) සිටි බවය. 19. 220 පිටුව 3 පෙළ: “ දොන් ජාවත් පෙරියපන්දා ර කියන නමින් කුලවද්දාගෙන” – “දොන් ජිවන්” යන පද දෙක බොහෝ පුස්කොළ පොත්වල එලෙසට යෙදි ඇත. “පෙරියපන්දානර” යන නම යෙදෙන අයුරු මුත දැක්්වේ: ප්රේටරාපන්දාර, ප්රෙදරා, ප්රොඅරපන්දා‍ර, ප්රේ‍රාපන්දැ ර, ප්රෝයර පන්ධාර, ප්රේ,රාබඬාර, පොර පන්දටර වනිනිරාජවලි පාඨය නම් “පොර පන්දානරා” යනුයි. ධර්මපාල රජු කිතුසමය වැලඳ ගැනිමේ දි යොදා ගත් ආරූඪනාමය ලෙස රාජාවලි කර්තෘ දක්වා ඇත්තේ යට කි නම් අතුරෙන් කුමක් දැයි තිරණය කළ යුතු වෙයි. ග. සංස්කරණයේදි “ප්රොතපනදර” යන්න ශුද්ධ පාඨය ලෙස යෙදේ. එයින් “ප්රො‍පෝනන්ට්” යන ඉංග්රිැස් වචනයේ අරුත් ලැබෙන බව ගුණසේකර මුදලි රාජාවලි පරිවර්තනයේ
13. Journal of the Royal Asiatic Society (Ceylon Branch), (J.R.A.S.[C.B.]) Vol. VII, part 2 (New Series), p. 214
22 රාජාවලිය
කියා ඇත14 එහෙත් “ප්රො1පෝනන්ට” යන වචනය යෙදෙන්නේ ඕලන්ද රෙපරමාදු පූජක ආධුනිකයන් සඳහා හෙයින් ඒ පදය නොගැළපෙන බවට ඩොනර්ඩ් පර්ගියුසන් මහතා ඉඟියක් කර ඇත.15 පෘතුගීසි ඉතිහාසකරුවන් දෙදෙනෙකු වන කූතෝ හා ක්වේරොස් ධර්මපාල රජුගේ නම ඔවුන්ගේ ඉතිහාස පොත්වල නිතර සඳහන් කරති. ඒ හැම තැනක වගේ ධර්මපාල රජු හඳුන්වන්නේ “දොන් ජුවං පෙරිය පන්දාර්” “පෙරිය පන්දාර” යනාදි නමකිනි.16 ක්වේරොස් විසින් ධර්මපාල රජ “පෙරේරා පන්දාර්” කියා ද හඳුන්වා ඇතත් එසේ කෙරෙනුයේ කලාතුරකිනි.17 යථොක්ත පාඨයෙහි රාජාවලි කර්තෘ විසින් යොදන ලද වචනය අනෙකක් නොව “පෙරිය පන්දාහර” යනු බව අප අදහසයි. “දොන් ජිවන්” යන වචන දෙක බොහෝ පුස්කොල පොත්වල යෙදි ඇති හෙයින් ඒ ශුද්දපාඨය විය යුතුය. මේ කරුණු අනු ව “දොන් ජිවන් පෙරියපන්දාහර” යන්න රාජාවලියේ ශුද්ධ පාඨය ලෙස අප විසින් සලකන ලදි. 20. 220 පිටුව 5 පෙළ: “ ප්රෙතිකාල් විසුරේ හා කෝට්ටේ නුවර සේනාව” යන පාඨයේ “විසුරේ හා” යන පද වෙනුවට රාජාවලි පුස්කොළ පොත්වල ඇත්තේ “පෙරහු”, “ප්රේ රහු”, “පොරහු”, “ප්රොුරහුං”, “ප්රෙයහු” යන රූපයන්ගෙන් එකකි. වන්නිරාජාවලියෙහි ඒ තැන “බොහෝ සේ” යන පද යෙදෙයි. මේ එක යෙදුමකින් හෝ පැහැදිලි අර්ථයක් නොලැබේ. මුද්රිාත සංස්කරණයන්හි මෙතැන “විදුරේ හා” යන වචන යොදා ඇත්තේයත යට කී වාක්ය යෙන් පසු ව රාජාවලියෙහි ඇති අනෙක් වාක්යො කිහිපයක ම “ප්ර්තාකාල් විසුරේ”, “කෝට්ටේ සේනාව” යන වචන යෙදි ඇති හෙයින් පළමු වාක්යිය ද “ප්රපතිකාල් විසුරේ හා කෝට්ටේ නුවර සේනාව” යනුවෙන් ශුද්ධ කරගක් කල්හි එයින් පැහැදිලි අරුතක් ලැබෙයි. මෙතන්හි අනෙක් සංස්කාරකයන්ගේ මතයට එගඟ වෙමින් අපිදු “විසුරේ හා” යන පද යෙදුවෙමු. 21. 223 පිටුව 4 පෙළ: “ආරිය මන්ත්රිදයා රජ දෙකට්ටුව වැඳ” - මෙහි “මන්ත්රිරයා” යන පදය රාජාවලි පුස්කොළ පිටපත් වල හෝ මුද්රිළත සංස්කරණයන්හි හෝ නොපෙනේ. “රජදෙකට්ටුව” යන්නෙන් මෙහි කියැවෙනුයේ 222 පිටුවේ විස්තර වන පරිදි ටිකිරි රජ්ජුරුවන්, තිඹිරිපල අදහසින් යන මායාදුන්නේ රජුෙග් පුතුන් දෙදෙනා ගැනය. ආය්ය්ට්ට නමැත්තා මායාදුන්නේගේ ප්රනධාන මන්ත්රිපවරයෙකි. මෙහි සිදු වි තිබෙන්නේ එම ආරිය මන්ත්රියයා යට කී
14. The Rajavaliya, edited and translated by B.Gunasekara, 1954 (Raj.Tr.) p.ix 15. The Hsitory of Ceylon from earliest times to 1600 A.D. as related by joan de Barros and Doigo do Cuto Tr. By D. Ferguson, J.R.A.S (C.B.) Vol. XX, No.60, 1908 (Cuto) 16. Cuto, p.215; the temporal and Spiritual Conquest of Ceylon, Fr. Fernao de Queyroz. Tr. By Fr.S.G.Perera, 1930 (Queyroz) pp.26.478.502.1008, 1093 etc’ 17. Queyroz, pp. 1053, 1056
පිටපත් පිළිබඳ විස්තර 23
රජදරුවන්ට නමස්කාර කිරිමකි. රාජාවලි පිටපත්වල යෙදෙන සැටියට “ආරිය රජ දෙකට්ටුව වැඳ” යන පාඨයෙන් ඒ අර්ථය නොලැබේ. එය අර්ථවත් කිරිම සඳහා “මන්ත්රිඳයා” යන පදය පාඨාන්තරවලට ද ළංවන සේ අමුතුවෙන් කිරිම එකතු කරන ලදි. 22. 228 පිටුව 23 පෙළ: “ එරජුගේ කුමාරයාත් බෑනාත් දෝනි කුමාරිකාවිත් තමාගේ බිසෝ අදහසිනුත් තමාගේ පිරවරත්” - මෙහි “දෝනිකුමාරිකිවිත්” යන වචනය බ. පුස්කොළ පොතේ පමණක්” දෝතියෝ කුමාරිකාවිත්” යි යෙදෙන අතර බොහෝ පුස්කොළ පොත්වන ඇත්තේ “දෝලිකුමාරිකාවිත්” කියාය. මුද්රඅත සංස්කරණයන්හි ඇත්තේ ද “දෝළිකුමාරිකාවත්” කියාය. රජ බිසවුන්ට “රන්දෝලි” , “යකඩදෝලි” ආදි වචන යෙදෙතත් මේ වාක්ය.යේ “කුමැරයාත් බෑනාත්” යන වචන මුලට ද, “බිසෝ අදහසින්” යන්න අගට ද යෙදෙන අතර ඒ මැදට “දෝලිකුමාරිකාවත්” යි යෙදිම සදොස් සේ පෙනේ. මෙම වාක්යසයේ සැටියට “බිසෝ අහසින්” යන පදයෙන් “අගබිසව” යන අරුත් ගැනෙන හෙයින් අනෙක් දෙවන බිසවක (දෝලාකුමාරිකාවක ) ද රජු සමග ගිය බව පැවිසිමට අවශ්ය නම් “දෝලි කුමාරිකාවි” යන්න යෙදිය යුතු ව තිබුණේ “බිසෝ අදහසන්” යන වචනයට පසුවය. රාජාවලි කර්තෲන් විසින් මෙතැන්හි යොදන ලද පදය “ දෝලි කුමාරිකාවිත්” යන්න නෙව “දෝණි කුමාරිකාවිත්” යන්න බව අ‍ෙප් “ල” කාරය වෙනුවට “න” හෝ “ණ” කාරය යෙදිම පුස්කොළ පොත් පිටපත් කරන්නන් අතින් සිදු වු වරදක් සේ පෙනේ. අප අදහස ස්ථිර වන්නේ එක් රාජවලි පුසකොළ පිටපතක “දෝතියෝ කුමාරිකාවිත්” යි යෙදි ඇති හෙයිනි. එහි. “දෝතියෝ” යි ලියැවි ඇත්තේ “දෝනියො” යන පදය වෙනුවට විය යුතුය. 23. 233 පිටුව 23 පෙළ. “ජිදසිල්වා කියන යොන් මුදලියා” - අලුතිකුරු‍වේ ඔරුතොට දි මනම්පෙරුම මොහොට්ටාල සමග යුදුධ කළ යොන් මුදලියාගේ නම සිංහල ලේඛනයෙන්හි පැහැදිලි ලෙස දකවා නැත. ඒ යොන් මුදලි තැන දිඹගො ද සිලුඅ බවක් ක්වේරොස් වාර්තා කර ඇත.18 දිඹගො ද සිල්වා යන නම කූතෝ වාර්තාවේ ද සඳහන් වෙතත් ඔහු යොන් ජාතිකයෙකු බව නම් එහි සඳහන් නැත.19 ඒ නම දක්වා ඇති රාජාවලි පාඨාන්තර අතර දියොගු දා සිල්වා යන නමට කිට්ටු ම පාඨය “ජිදසිල්වා” යන්න වේ. ඒ වචනය තවත් ශුද්ධ කිරිමට අදහස් නොකෙළෙමු. 24. 236 පිටුව 4 පෙළ: “ ඒ බිසව කාන්යාමව ඒ රජ අගමෙහෙසුන් කොට උනානාහ” – “ බිසව කන්යාලවි” යන පද රාජාවලි පුස්කොළ පොත්වල යෙදෙන සැටි මතු දැක්වේ; බිසව කන්යා්ව; බිසව කන්නවි; බිසව කනවිය; බිසවගේ ඇස කනවිය. දෝන කතරිනා නමින් පෘතුගිසින් විසින් හඳුන්වනු ලැබුවා වු20 ද, විමලධර්ම සූය්ය්රි රජු අගමෙහෙසුන් කර ගත්තා වු ද කුමරියගේ ඇස කණ වි තුබු 18. Queyroz.p.471 19. Cuto.p. 276. 20. Queyroz.p.489 etc
24 රාජාවලිය
බවක් අනෙක් කිසිදු වාර්තාවක සඳහන් නැත. එහෙයන් ධ, ල, ස, ප, හ, ම යන පුස්කකොළ පොත්වල යෙදෙන “බසිව කනවිය. බිසවගේ ඇස කන විය” යන පාඨ පිළිබඳ සැක පහළ වේ. අවිවාහක ව සිටි ඒ කුමරිය “බිසව කන්යාේව” හෝ “බිසව කන්යාඳවි” යි හෝ ‘කියා හැඳින්විම නිවැරදිය, අප අදහස නම් මුල් රාජාවලි පාඨයේ එසේ වු බවයි. “කන්යා වි” යන පදය පුස්කොළ පිටපත් කරන්නන් අතින් “කන්නවි” යි ලියැවි, දෙවන වර “කනවිය” යි ලියැවුණු සැටිත් ඊළග අවස්ථාවේ දි “බිසව කනවිය” යන පාඨය සම්පුර්ණ කිරිම පිණිස “ඇස” යන වචනය ද එකතු කරන ලද සැටිත් සිතා ගැනිම අපහසු නොවේ.21
25. කප්පිතිතා මෝරු: රාජාවලියේ අග භාගයෝ “කප්පිත්තා” “කප්පිත්තන්”, “කප්පිත්තාවරු” යනාදි පද කීප තැනෙක යෙදෙන අතර 227 පි. 22 පෙළ, 231 පි. 1 පෙළ, 235 පි.15 පෙළ, සහ 24 පෙළ, 239 පි. 9 පෙළ, 239 පි. 9 පෙළ, සහ 18 පෙළ යන තනිහි පමණක් යනාදි පිටපත් කීපයක “කප්පිත්තා මෝරු” “කප්පිත්තාවොරු” යන පාඨාන්තර දක්නට ලැබිණ. මෙයට විශේෂ හේතු‍වක් ඇද්දැයි පරික්ෂා කරන විට කුස්තන්තිනු හටනේ “පිලිප්පු දොළුවෙර කියන කප්පිත්තා මෝරුන්” යන කව්පදය (154) කෙරෙහි අපේ අවධානය යොමු විය. 22
“කප්පිත්තා මෝරු” යන්න ඉංග්රිවසි Captain Major යන අරුත් ඇති පෘතිගිසි Capitao Mor (කපිතං මොර්) යන්න සිංහල කර ගත්තක් බව පෙනේ.
“ධර්මපාල රජ ප්රලතිකාල් කප්පිත්තා මොරු හා ගෝවේට ලියා ඇර.......” “.....ධර්මපාල රජ්ජුරුවොත් ප්රපතිකාල් කප්පිත්තාමෝරු හා නඩු බලා ඒ වරදට කොණප්පුබණ්ඩර ගෝවේට ඇරියාහ” යන යෙදුම් ගැන සගකන විට “කප්පිත්තාවරු” යන්නට වඩා අණදෙන ප්රකධාන නිලධාරියා යන අරුත් දෙන “කප්පිත්තා මෝරු” යන පාඨය වඩාත් උචිත බව පෙනේ. මුල් පිටපත්හි තුබු “කප්පිත්තා මෝරු” යන පාඨයේ අරුත් නොසැලකූ පුස්කොළ පිටපත් කරන්නක් අතින් එය කල්යාවේ දී “කප්පිත්තාවොරු”, “කප්පිත්තාවරු” යනාදි වශයෙන් ලියැවුණු සැටි සිතා ගත හැකිය. රාජාවලි මුද්රි ත පොත් සංස්කරකයන් අතින් ද මේ වරද ම සිදු ව ඇති බව සැලකූ අපි “කප්පිත්තාමොරු” යනු එහි ශුද්ධ පාඨය ලෙස සැගකිම.
21. පුන්විබණ්ඩාර සන්නස්ගල මහතා එක් රාජාවලි පුස්කොළ පොතක් පමණක් බලා එම බිසව ඇසක් කණ ව තැනැත්තියක බව සදොස් ලෙස නිගමනය කරයි: සිංහල සාහිත්ය වංශය (1961), 582පි.
22. අලකේශ්වර යුඬය, ඒ. වී. සුරවිර සංස්කරණය, 1965 (අලයු) 37 පිටුවේ ද මේ පදය යෙදේ.
පිටපත් පිළිබඳ විස්තර 25
යථොක්ත විශේෂ ශුද්ධි හැරුණ විට, වර්තමාන පණ්ඩිත ව්යිවහාරයට නොගැළපෙන, එහෙත් රාජාවලි භාෂාව හා හැම අතින් ම සැස‍ඳෙන වචන රාශියක් මෙම සංස්කරණයෙහිදි ආරක්ෂා කරන ලදි, උදාහරණ වශයෙන් මතු දැක්වෙන වචන උපුටා දක්වමු:
මොටාතිස්ස, දොවෙනිපඋත්ස්ස, සැදැහැතිස්ස, නෙර්මලයා, ගොඩිම්බර, ශ්රිතසඟබෝ, ශ්රි,කසුබු, මලකන්තිස්ස, පූර්වවිදෙස්ස, හිමාලපර්වතය, මාවෙලිගඟ, ශ්රිතයාගල, මෂ්ටකයෝ, අග්ර,ප්රොතහිත, තානාන්තර, සර්ධා, පුෂියා, බැවහාර, රාජ්ජය, ස්ත්රිසමායන්, ශ්රිකලක, මද්දුම අයියා, දැගොප්, ශාඛා අත්තන, නිත්තනිරන්තරයෙන්, අස්වරි දෙදෙනෙක්, පෙර නෙත්තිය, සැමනී,