जीवन-ज्योति
१
दिनकर घुमून वा पृथ्वी धुमून् हावा घुमोस् वा जल घुमोस्
शिश मारनामा चक्र घुमोस् वा विकराल अथवा कालै घुमोस् ।
जुन वस्तु हो त्यो हर्दम् घुमेको उसको घुमावट धन्य हो
जसबाट निस्क्यो झलमल्ल यस्तो यो विश्व-जीवन-बिजुली अहो!
२
फनफन घुमेका उस चक्रको सब सञ्चालना उहि जान्दछ
जसलाई हाम्रो वेद सर्वव्यापी पिता भनि मान्दछ ।
न त आदि उसको पाइन्छ काही न त अन्त्य काही मिल्दछ
जो गर्छ खोजी उसको उसैको सत्ता उसैमा मिल्दछ ।
३
यो विश्व-जीवन-सौदामिनीको सञ्चार गर्ने घर ठूलो
होला कहाँ त्यो ? कुन रेलिंदो हो त्यसमा अगम् गतिमा कुलो ?
यो तर्क गर्दा गर्दै सबैको शिर घुम्छ त्यो चकैसरी
घन्कन्छ आखिर व्यामोहको नै खाली गगनमा बाँशुरी ॥
४
आब्रह्म भुसुना, तृण, वृक्षतकका प्राणीहरू खम्बासरी
छन् भिन्न मसिना तार मनका उनमा कसेका बेसरी ।
सङ्कल्पको नै चकों करेन्ट-ज्वाला निरन्तर चल्दछ
रङ्गित गुलुपको विच वासनाको ज्योती झकाझक बल्दछ ।
५
यो विश्व-जीवन-बिजुली निकाल्यो त्यो विश्वकर्मा दङ्ग भो ।
झलमल्ल झल्क्यो यो विश्व सारा उसलाई अझै रङ्ग भो ।
सब झ्याल खोल्यो उस नाचघरका आफू बस्यो दर्शक बनी
लीला सुरू भो अद्भुत नटीको जम्वा भए नटुवा पनी ॥
६
भालीकिनी भै गई नटीले जुन जुन इशारा त्यै सब
नटुवाहरूले फिर गर्न थाले नृत्य-क्रियाको उत्सव ।
दर्शक वनेको त्यो विश्वकर्मा त्यै देखदा अलमस्त भो ।
देखिन्न अकों मै एकलो छू भन्ने अत्याहुट अस्त भो ।
७
थोत्रा पुराना सामान पुर्जा प्रत्येकलाई आफै हेरदै
जस्तो जहाँ जो चाहिने हो त्यस्तो त्या त्यो फेरदै
हर्दम् तमासा हेर्ने तमासे त्यो विश्वकर्मा धन्य हो !
यो विश्व जसका भित्री नजरमा न त अन्य हो न अनन्य हो ।
|
This work is first published on Nepal and is now in the public domain because its copyright protection has expired by virtue of the Copyright Act, 2059 (2002). The work meets one of the following criteria:
|
|