ڕۆژێ چە تەقدیر حەیی لەم یەزەل

←

ڕۆژێ چە تەقدیر حەیی لەم یەزەل (1966)
by حیلمی کاکەیی

→

307624ڕۆژێ چە تەقدیر حەیی لەم یەزەل1966حیلمی کاکەیی

ڕۆژێ چە تەقدیر حەیی لەم یەزەل	حەرەم مام محا مەشۆرۆ کەل پەل
چە وەردەم یانەی حەمەی سولەیمان	فەیزەی پسەرش چە لای وێش نیان
سەگە باز ماڵ ئامۆزا حەمە	ڕانێ مام فەیزە بەردش وە دەمە
ئینە داستان هەم سەگە بازەن	هەردۆ گۆش بڕیا کلک درازەن
حەرەم مام محا پەی دیدەن مادەر	وات ئایل بەردەم هەم وەلای دوختەر
لوا پەی کەرکووک وە سواری ماشین	وە کەیف و سەفا جاگەی دڵنشین
بەعد ئەز مولاقات چەنی دایەی وێش	شین وە لای دوختۆر وەدڵێی تەشویش
دوختور معاینه أیتی أوشاغی	دیدی بویوكتر س...ن ده...غی
كیمن كویەگی بو طفل طوطموش	هم سلاماتدر آز یاره لانموش
مەزبوورە واتش سەگ یۆمانەن	چ حاجەت وە حەرف واتەی بەیانەن
قال هذا الكلب يمكن صار مكلوب	مع الرعيها بالقانون مطلوب
پەی ناحیەی تاوغ ئەمر بی وارد	پۆلیس سوار بی بالخيل يطارد
سەگ وە خاوەنش بەردەن پەی تاوغ	هیچ نەوین وە تەنگ صجاغ و صاووغ
مام «محا»یش بەردەن وەبێ بەهانە	حەتاکە یاوان وە پۆلیس خانە
مەئموور ئەمرش کەرد وەحیدەت و قار	حەتمەن ئەم ڕوژە بلدێ پەرێ شار
ئاما وە جواب حەمەی سولەیمان	قانوون شوناسەن بە غایەت دانان
دیدی افندم دونیا صجاقدر	دوقوز سعاتدر كركوك ایراقدر
یاز مەوسیمیدر كوپەگ دەیانماز	یولدا گەبەریر یارام صاغالماز
بونده ن من قطعا اولمورم مه سئوول	مه علوومات ویردم هم علی الاصول
مەئموور وات کوپەگ بنەش وە لۆری	ئەر چە ڕێ تۆپا ڕیام وە گۆڕی
منیش بێزارم چە سەگ خۆڕی	نە ئەی تاوستان فەسڵ گاقۆڕی
حەمە وات بەگم ئەم ئیش سەر ناگرێ	شوفیر بۆ کوردان سەگ هەڵناگرێ
لازم بیر پۆلیس موعتبر مامور	چەنی گەماڵ باز بکیانۆم وەزوور
وەرنە مەحاڵەن ئەی ڕاگەی دراز	وە پێی پیادە بێ تاقەت و هاز
افندی دیدی سوزن مه عقولدر	بالی عزیزم بوده اوصولدر
مامور امر ایتدی اولدی اماده	پولیسن اسمی بیلمام گون داده
شیعریم كوردیجه هم عه ره ب یاده
وە قووەی قانوون وە جەبر و زۆری	ئەی هەر سە نەفەر بنەر وە لۆری
مام محا و پۆلیس چەنی گەماڵ باز	کەفتن وە ڕاگە بێ تاقەت و هاز
بەڵێ کاک حەمە هەم چەنیشان بی	خاوەن گەماڵ باز مەحامیشان بی
چە پشت مزگەفت چایخانەی جەوهەر	پەرێ ئوتۆمبێل بیشان مونتەزەر
پڕش چە خورما ئاما یەک لۆری	پۆلیس وات شوفێر هذا ضروري
راعي تمر قال ما اقبل سخره	في فوق التمر هل كلب يخره
بامر الپوليس هذا مو اصول	في فوق الحلان هل كلب يبول
انا موصلاوي هم ابو جاسم	پۆلیس وات گەواد گ ... باصم
حەمە وات اخي انا هم اخوك	هذا الكلب فورا مطلوب في كركوك
امر الحكومه تصير خساره	لا تزعل عمي ماإلنا چارە
ئاخر نا عیلاج وە چار و ناچار	لوریه بیندیك بێ سەبر و مەدار
چە بان لۆری کوپەگ گرد قەرار	هەرەکەتش کەرد لوایمێ پەی شار
حەتا یاوایمێ وە کەرکووک مەکان	چە لای میم گوڵە بیمان وە مێمان
هیلاک بیەنمێ بەغایەت خەیلێ	چ تەقریرێت وات واتم میم لەیلێ
واتش مەتەرسە تەقریرم خاسەن	چە کەردەی گەردوون جەرگم پەڵاسەن
ئەیزەن گەماڵ باز کەردم ئامادە	یەک ڕاجەی باریک چە مل نیهادە
گرتەنم بە دەس بەوێنەی مەیموون	سەرم مەکێشا وەبێ چەند و چوون
سەر سەگ مەکێشام چە نامی بازاڕ	تەماشام مەکەرد صیغار و کیبار
بی وە غەڵغەڵە بە وێنەی شایی	بو کوپەگ در؟ وەیا خود ئایی؟
حەتا بەردمان وەلای موعاون	گلنا عاقل ابد مايكاون
موعاوەن پەرساش ها تەمام خەوەر	عەرز ایتم پەرێش چە پا تا وەسەر
دیدی كوپه گویز توتموش بر اوشاغ	سنعتمزدر بچیندەن بیچاغ
دیدم افندم گور ایاغمی	كوپەگ دیشلەمش سولومو ساغی
یازی كوپەگی اولمارسه زیرەك	هیج كیمسه ویرمەز بر لوقمه اكمەگ
بچندەن باشقه ایشیمز یووقتر	هەپمز یورغون خیرخزده چوقتر
دیدی بو گیجه قال بر قوناغدەر	كوپەكویز یاتسین گوزەل یاتاقده
دیدم افندم غریبم بیكەس	كركوكتەچوقتر رەزیل و ناكەس
كیم قبول ایدەر كوردتەن كوپەگی	مەگەر اونلار وارچوق دەكنگی
بیطار خانەده بو كوپەگ یاتسین	یارین سباحتە وەعدەسی چاتسین
دوقوز ئەمرش کەرد وە بێ بەهانە	كوپەگمان ئاورد وە بەیطاڵ خانە
تەسلیم بی وە دەست خزمەتچی كوپەگ	بیست فلسم دا پەی نان و اكمەك
دیدم خزمەتچی بونن یەمگی	گوینده ویرریز اریەكەپەگی
يازی كوپەگی یەمگی بودر	شربت ييرينه اچتغی سدوور
چە بازاڕ سەنم یەک چامور چناغ	پەی گەماڵە باز وە کەیف و دەماغ
هیچ لزوم ایتمز باڵ ایله چناغ	بعد ایی اكمكی بر چامور چناغ
بو كافیدر ویر بزم كوپەگی	حاجت ایتمز چوق سویلەمەگی
تەعریفم مەکەرد پەرێ خزمەتچی	دیدی سن بیزی ایتدیو میمونچی
یەک کاسەی قوڕین پرمان کەرد چە ئاو	پەرێ گەماڵ باز وەتەعجیل و تاو
اغاج بوینونده اغزی اولاشسون	ساغا سولا بر از دولاشسون
بەیتال وات هەشت ڕۆژ قالسین بو كوپەگ	سن گیت ایشیوه چوق چەكتیو امەگ
مین بەعد هەشت ڕۆژ تۆ مەکەریم جەلب	پەی موعایەنەی ئەم «کوپەگ و کەلب»
گەماڵ باز تەسلیم کەردم من نەوجا	پەی لوای یانە یۆم کەرد موهەییا
او گیجەقالدم میمی گولەگیلده	كوپەگ داستانی دائما دیلده
بی وە بەیانی ورێزام چە خواب	پەرێ نام بازاڕ وە تەعجیل و تاب
دیم چەندێ نەفەر ئەفراد شورتە	كوپه گویز قاچمش ای مامه كورده
یه خامی توتی بازار ایچنده	دیدم قاچمشتر البەت سیچانده
دیدم سز توتن اشبو سوقاتی	بنده ایریجه ایتم سوراقی
چە دەست پۆلیس خەڵاس بیم یەکسەر	ئامام وەیانە وەبێ دەردە سەر
چە ڕێگا فیکرێ کەردم موکەڕەڕ	مەعلوومات بدۆم هەر ئێدەن خاستەر
ڕەئسەن تاومدا وە پۆلیس خانە	پەرێ مەعلوومات وەبێ بەهانە
معلومویز اولسون قومسیر افندی	بزم كوپه كمیز قاچمشتر شمدی
مەعلوومدر پۆلیس اچمس بوینن	انكچون بزم كوپه گمیز قاچمش
من كوپه گیمی ویر میرەم بر اته	انكچون گەلدم بو معلوماته
بم كوپه گیم قپلانه بەنزەر	جەقال توتار هم قورتی ازەر
بنم حالیمە بر ایلە نزەرر	بعدما خیرخز ایلەمەز حزەرر
ما اعطی کلبی بزوج الثیرانر	ینطر الکلب جمیع الجیرانر
اذا يسمعون صنف الحرامي	كلبي صار ضايع يكطع حزامي
انا اشتكي عند هذا الحاكم	من چە شکایەت هیچ نییەن باکم
اگر خیر خزلەر اولورسە خەبەر	کوپەگیم فرار ایتمش بی اسەر
جمیع مالیمی ایدەللر سرقەت	بنی یاندرمش بو نار فرقەت
فەقەت چە دڵدا خەیلێ بیم مەسروور	خەڵاس بیم چە دەست گەماڵ باز غروور
شوکرم کەرد وە زات بینای کار ساز	ئەمن خەڵاس بیم چە دەست سەگە باز
ئەیزەن قومیسر ئاما وە گفتار	وات خەفەت یەمە ئەی مەرد نامدار
قومیسر وات یاوەرم هیچ یەمە خەفەت	من گەماڵ باز ایلەرەم همت
جمیع شورتە لەر ایلەرەم احزار	هەر کەس بر یولی توتسون اشکار
واتم مەمنوونم قومسێر ئەفەندی	ئامام وەڕاوە وەتاو و تووندی
ئامام وە یانە وە کەیف و سەفا	خەڵاس بیم چە دەست خەفەت و جەفا
نەزانام گەماڵ چە کۆ فیرارەن	یاخۆ گزمەچی قوڕنەی کام شارەن
یا داغمەچییەن جە قەسابخانە	بێزار چە مەعاش کەردەی زەمانە
یا خۆ بەزازەن چە نام قەیسەری	بێزار چە دیدار گرۆی سەر سەری
نەزانام چە کۆ وێش کەردەن بێوار	سۆراغش نییەن چە هیچ سەر دیار
فەردی گەماڵ باز کەردەنم ئیعلان	خەتم بی وەنام حەمەی سولەیمان
تەرتیبش کەردەن هەم مەڵڵا عەباس	پەرێ زەوق مەجلیس یاوەران خاس
یە مەڵڵا واتەن نە عام ڕیسوایەن	ساکن ماوای عەلی سەرایەن

1940

This work is first published in Iraq and is now in the public domain because its copyright protection has expired by virtue of the Law No. 3 of 1971 on Copyright, amended 2004 by Order No. 83, Amendment to the Copyright Law. The work meets one of the following criteria:

It is an anonymous work or pseudonymous work and 50 years have passed since the year of its publication
It is a work where the copyright holder is a legal entity or a work of applied art and 50 years have passed since the year of its publication
It is a photographic or cinematic work that is not compositive (artistic in nature) first published before 1 January 1999
It is work published in Iraq before 1 January 1954, and the author died before 1 January 1979
It is another kind of work, and 50 years have passed since the year of death of the author (or last-surviving author)
It is one of "collections of official documents, such as texts of international laws, regulations and agreements, judicial judgements and various official documents."
It is the work of a body corporate, public or private, published by January 1st, 1980 (Article 20, 1971 law).