Jump to content

شەهید

From Wikisource
شەهید (1962)
by گۆران
304593شەهید1962گۆران

بە یادی شەشی ئەیلوول، شەڕی بەردەرکی سەراوە

هەزار و نۆسەد و سی بوو، شەشی ئەیلوول کە ڕۆژ هەڵهات: غریوی ویستنی حەق کەوتە ناو شاری سلێمانی؛
«هەڵۆبەگ» ئەو جوانەی پڕ دڵی بوو بۆ وەتەن ئاوات، لە پێش جەمعێکەوە تا بەرسەرا ڕووی هەڵمەتی هانی.
***
لەگەڵ یارانی ئەیوت: «ئەی حوکوومەت! تا نەکەی تەسبیت حوقووقی کوردەواری، نایەوێ کورد نینتیخاباتت؛
ئەوانەی بانگ کران و تۆ بە قووەت دەوریان ئەگریت: دەنی و قازانج پەرستن، هیچ نەبێ پێیان موبالاتت!
***
ئەوانە کەی لە میللەت بوون هەتا تەمسیلی ڕەئیی کەن؟» حوکوومەت! ئێمە کوردین، وا ئەڵێین: «نامانەوێ نوواب
کە داوێنی غەرەز بگرن بە هەردوو دەست، وەتەن بەردەن! نەکەی، مەشرووع نییە، دەرکە لە سەر سەودایی ئینتیخاب...»
***
ئەمە جوملەی قسە و ئامالی یارانی هەڵۆبەگ بوو، نە نامەشرووعیی تیا بوو، نە تەجاوز بوو بە ئەمنییەت...
کەچی عەسکەر بە مەترالیۆزەوە بۆ قەتڵی عام دەرچوو؛ درایە بەر شەقەی شەستیر ڕجا و ئامالی میللییەت!
***
شەقەی شەستیر و قرچەی دەستڕێژ و هەڵمەتی سونگی بە خوێنی کوردی بێ تاوان شەپۆلی خستە سەر جادە:
نەما جوانێ کە سونگی نەیسمیبێ سەد کەڕەت سنگی، نەما پیرێ لە ڕیزی گوللە بووبێ قەلبی ئازادە!
***
هەڵۆبەگ گوللەیی ئەووەڵ لە ڕانی دا، دووەم دەستی: کە خۆی و قەومەکەی وا دی، بە چەشنی شێر نرکانی،
پەلاماری کە دا بۆ زابتێ: یەک زللە خپ خستی، دەمانچەی سەنگ لە دەستی و ئاگری دا تا وەکوو توانی...
***
بەڵام فیشەک نەما، هەر زابت و یەک دوو نەفەر کەوتن... لەپاشا عەسکەریش دەستڕێژی لێ کرد و بە لادا هات؛
لەسەر دەریایی خوێن بوو کەشتییی عومری بەرەو مردن ئەچوو، ئەیوت: خواحافیز، ئەوا ئەمرم وەتەن، هەیهات!
***
لە باوەشتا پشووی عومرم نەدی تاوێ بە سەربەستی، هەتا مردن زڕەی زنجیری دیلی بوو لە گەردنما،
ژیانم عار و زیللەت بوو لە ژێر پێڵاوی دوشمنما، بە خوێن بێ و گڵ هەڵیلووشێ، کەوابێ، هەیکەلی هەستی!...
***
خواکەی بولبولی باغی سەرا! هەرچەندە پاییزە، بە خوێنی خۆم گوڵت بۆ ئاو ئەدەم، سا بۆم بلاوێنە!
لەگەڵ ئەو جوانە پاکانەی لە دەورم مەیتیان ڕیزە لە خوێنا وێنەشێواوین، بە دایکمان بناسێنە!
***
بڵێ بەو بووکی تازەی یەک شەوەم گەر هاتە سەر نەعشم، نەڵێ خۆی بۆ وەتەن کوشت و لە ڕێی عەشقی منا نەژیا
وەزیفەم بوو لە پێناوی وڵاتێکا سەرم بەخشم: کە تۆی پەروەردە کرد بۆ من لە داوێنی چیا و کەژیا!
ئەگەر خوای گەورە بەخشیی پێت هەتیوێ، پێی بڵێ: ڕۆڵە

لە من فرمێسکی ویست باوکت، لە توش داوا ئەکا تۆڵە!

1932/09
هەڵەبجە


This work is first published in Iraq and is now in the public domain because its copyright protection has expired by virtue of the Law No. 3 of 1971 on Copyright, amended 2004 by Order No. 83, Amendment to the Copyright Law. The work meets one of the following criteria:
  • It is an anonymous work or pseudonymous work and 50 years have passed since the year of its publication
  • It is a work where the copyright holder is a legal entity or a work of applied art and 50 years have passed since the year of its publication
  • It is a photographic or cinematic work that is not compositive (artistic in nature) first published before 1 January 1999
  • It is work published in Iraq before 1 January 1954, and the author died before 1 January 1979
  • It is another kind of work, and 50 years have passed since the year of death of the author (or last-surviving author)
  • It is one of "collections of official documents, such as texts of international laws, regulations and agreements, judicial judgements and various official documents."
  • It is the work of a body corporate, public or private, published by January 1st, 1980 (Article 20, 1971 law).