سوڵتان ئیبراهیم و نۆشافەرین/45
Appearance
فەرما کە خەیمەی زەنگ غارەت کەردن | ئەسڵەحە و ئەسباب تەمام ئاوەردن |
دیشان قاتب شا نە مەیدان کەفتەن | جەسەر تا دامان هوون پێدا ڕەشتەن |
شازادە جە ئەسپ هەم ئاما بەوار | چەنی قاتب شا ئاما بە گوفتار |
سەر قاتب شا بشۆران بەهەم | بەڵکو خواوەند چەنیش بۆ کەرەم |
وەزیرو نەدیم دەردەم بەردشان | داخڵ بە سەرای شاهی کەردشان |
شازادە لوا وەخەیمە و خەرگا | وەلای نازاران شۆخ دڵڕوبا |
قاتب شا نەوجا واتش وەزیران | ئینە چ کەسەن ئیمداد کەرد پێمان |
هەڵمەت و زۆرش شێر ڕووی جەنگەن | بێ خۆف نە سپا و نیش خەدەنگەن |
ئێد خاسەن ئەو شێر باوەرووم وە شار | مێهمانداری کەم شازادەی سالار |
وەزیر وات ئەی شا ساحێب عەدڵ و داد | جانشین جای پادشای کۆهزاد |
مەعلوومەن ئەو شێر ساحێب هونەرەن | مەعلوومەن ساحێب تاج و ئەفسەرەن |
بەتاج و تۆمار بە شێوە شێوە | نیشانەی شاهی تەمام ها پێوە |
شا وات ئەی وەزیر دانای نامدار | بشۆ بەخدمەت شازادەی سالار |
وەزیر ئێد شنەفت هۆرێزا وە پا | یاوا بە خدمەت شێر کینە خوا |
عەرز کەرد شازادە ئێدەن تەمەنا | تەڵەب کار تۆن مەلیک قاتب شا |
سا کە ئێد شنەفت شازادەی سالار | وات بە خان محەمەد یار وەفادار |
شازادە و یاران شای نۆش ئافەرین | ماهـ زەڕئەفشان شۆخ نازەنین |
داخڵ بە حەرەم سەرا کەردشان | تەشریف بە حوزوور قاتب بەردشان |
یاوان بە باڵین نیگا کەردن لێش | دیشان شێوەی مەرگ عەیان بییەن پێش |
ڕووی زامش تکەی زووخاو ڕێزەن | ڕۆحش جە هەستیی تەن جە گورێزەن |
شازادەی سالار شی وە باڵینش | تەکیە کەرد بازوو نە ڕووی سەرینش |
وات ئەی پادشا خەیاڵت چێشەن | ڕاست بواچە پێم دڵ جە ئەندێشەن |
واتش شازادە مەتڵەبم ئێدەن | چون فەرزەند وێم ئومێدم پێتەن |
من وێم مەزانووم ڕۆحم پەڕ کەندەن | عومرم جە دنیا وە نەفەس مەندەن |
وەسیەتم ئێدەن بەعد ئەز مەردەنم | جە دمای مەردەن دەفن کەردەنم |
شازادە تۆ وێت چەنی وەزیران | تەمام ئەهل شار دانا پەزیران |
گردین وەیەک بار وە بێ مواسا | بشۆن وە مەسجێد خانەی کلیسا |
کناچەم خورشید شای عاڵەمگیرەن | عاڵەم جە سەوداش بەستەی زەنجیرەن |
تۆ بەلوتف وێت بە فیرۆزیی بەخت | سەرئەفراز کەری ئەو بە تاج و تەخت |
ئەهل فەرەنگ پێش یەکسەر بۆ تەسلیم | هیچ کەس نەئەمرش نەبۆ لام و جیم |
بەوێنەی شاهان فەرمان ڕەوا بۆ | ئەو نەجاگەی من وە پادشا بۆ |
بغەیرئەز خورشید شۆخ دڵ پەسەند | فەرزەند نەدارووم جە دنیای پڕ فەند |
وەختێ کە یاوا بە تاج شایی | حوکمش ڕەواج بی بە دڵروبایی |
ئەوسا جەو دمدا تۆ وێت مەزانی | ئەڵبەت سەرئەنجام کارت مەوانی |
ئەگەر مەیلت بۆ شۆخ دڵپەسەند | تۆ بە سەلالەی بکەری پەیوەند |
بە ئەمر بێ چون حەیی لایەنام | قاتب فەنا بی، عومرش بی تەمام |
شازادە و یاران ئەهل شار تەمام | کارسازیی دەفنش کەردن سەرئەنجام |
واتشان ئەی شا شازادەی سەروەر | وەسیەت قاتب تۆ بە جا باوەر |
وات بەخان محەمەد حەمید هەردووشان | باوەران وەی جا ماهـ زەڕئەفشان |
یاران بەفەرمان شازادە ویەردن | شین نازاران وێشان ئاوەردن |
ڕووکەردن وە شار جە کووچە و بازار | ئامان وەسەیران تەمام ئەهل شار |
دمای ئەی شۆخان بەلارە و لەنجە | کان جەواهێر خەرامان گەنجە |
خورشید جە خورشید وێنەی خوەر ئیوار | شەوقش پێکا نوور نەو ماوا و دیار |
کەمەر بەست بەدین موعجیزەی عیسا | بە شۆخ و شەنگی شی پەی کلیسا |
بەتەرکیو ئەندام سەوڵ خاتر تەڕ | تەشریف بەرد وە بان تەخت ساف زەڕ |
شازادە جەلاش مدرا وە پاوە | کەماڵ و هۆشش نەمەند جەلاوە |
سۆزیا جە عەشق خورشید تابان | هاوەختەن بەرشۆ قەلب شیرین گیان |
خورشید کە زانا شازادەی سەرمەست | عەقڵ و هۆش و فام بەرشییەن جە دەست |
دەست دانە باهۆی شازادەی دڵڕێش | ئاوەرد وە سەرتەخت بە هامڕاز وێش |
وەزیر و نایب چەنی ئەهل شار | ئاوەردن پەرێش تاج زەڕنیگار |
شازادە تاجش وەبێ مواسا | گرت بە دەستەوە پەیاپەی بۆسا |
نام خودا بەرد پەی خورشید شەرق | وات موبارەکت نیا وە ڕووی فەرق |
کەمەر گەوهەر جە کەمەرگاش بەست | شازادە هۆشش یەک جار ببی خەست |
نیگاش مەکەردن سەرداران سەف | زانان کە هۆشش بەرشییەن نەکەف |
خورشید نە پەردە کەرد نیگای باڵش | زانا کە ڕێزان یاد و کەماڵش |
وات سەرگەردت بام شێر عەرسەی جەنگ | نام مەردیی وێت نەدەری جەسەنگ |
سەرئەنجام کار مەکێشی تانە | مەبی وە ڕێسوای دەورو زەمانە |
هەم وێش بەی دەستوور گرفتار بی پێش | مەلوول بی چوون لوول زوڵف تار وێش |
بە پەنهانی وێش ئەسرین کەرد جاری | بێزار بی تەمام جە شەهریاری |
شێر دوو چەندان موبتەڵا بی پێش | پەشێو چوون لوولیی تای کەڵافەی وێش |
شێر دڵاوەر زانا بە کارش | عاشقەن بە شەوق شێوەی دیدارش |
چەنی شازادە ماهـ فیرووز بەخت | نیشتەبێن وە هەم ئەو جە بان تەخت |
وەزیر و ئەعیان ئەفسەر وەلاوە | نە پای تەخت شام دران وە پاوە |
ئاوەردن وەبار دانەی بێ مەدار | ئەشرەفی بەسەنگ تەڵا بە خەروار |
نە فەرق دوڵبەر نێسار کەردشان | نامش جە تۆمار شاهی بەردشان |
شیرین شەربەتان موبارەک بادی | وەنۆشان تەمام بە دڵگوشادی |
ساقیی سیم ئەندام بادەی مەی بەکەف | مدران وێنەی گوڵ نە دەوران سەف |
شای خورشید سەندش پیاڵەی بادە | بە غەمزە سپەرد بەدەس شازادە |
شێر دڵاوەر زانا مەیلشەن | گرفتار بییەن سەرتوفەیلشەن |
نەجا هۆرێزا شازادەی دڵتەنگ | جام سەندش جەدەس شازادەی فەرەنگ |
هەر وەقت نۆش مەکەرد پیاڵەی جەدید | مەوات بەعەشق دیدار خورشید |
خورشید مەواتش گیانم نۆشت بۆ | پەژارەی دەوران فەرامۆشت بۆ |
ساقی سیم ئەندام ئاوەردش بادە | مەبەرد وە خزمەت پەرێ شازادە |
نیگا کەرد بە جام شۆخ جام جەمین | ئیشارە کەردش بە نۆش ئافەرین |
هەم جەنەو ساقی پیاڵە پڕ کەرد | بە دەست شیرین فەرەنگی سپەرد |
دیسان کە فەرما جام زەڕ نیشان | کەردش تەعاروف ماهـ زەڕئەفشان |
شیرین بە لەنجە دەس کێشا پەی جام | جامش سەند جە دەست شۆخ دڵارام |
نۆشا وات بەیاد تاق ئەبرووی یار | یەعنی خان محەمەد یار وەفادار |
جەدمای بادە گوڵبانگ یاران | هۆرێزان وە پا شای وەفاداران |
شازادە و یاران هەم نۆش ئافەرین | ئامان وە مەنزڵ وێشان بە تەمکین |
نۆش ئافەرین وات شازادەی سەروەر | ئارەزووی خورشید ئاما بەنەزەر |
چێهرەی گوڵ ئاسای خورشید عاڵەم | من وە بێ نێقاب بوینام وە چەم |
مەعلووم بۆ جەلام شێوەی جەماڵش | چ تەرزەن ڕەونەق فیرۆزەی خاڵش |
شازادە واتش ئەی دڵئەفرووزم | ئەی دیدار تۆ ڕەوشەنیی ڕووزم |
هەرچەند ئەو غەنیی تاج و ئەفسەرەن | شێوەی تۆ سەد بار جەو زیاتەرەن |
ئەرچێ ئەو نازدار نەتەخت شاهەن | تۆ وێنەی خوەری ئەو وێنەی ماهەن |
شای نۆش ئافەرین خەندە کەرد بە ناز | واتش شازادە شێر سەرئەفراز |
ئەی حەرف و ئەی ڕاز چۆنم پەسەندەن | بەوێم مەزانووم فامت نەمەندەن |
مەزانوو مەردیت بەغارەت بەردەن | بەدیدار وێش موبتەڵات کەردەن |
ئەمن کە حەکاک ڕۆزگارانم | سەرمەشق دەفتەر «کول کارانم» |
ئیسە ئەی کارە زاهر دیارەن | شازادە زەلیل زوڵف نازارەن |
من حەسرەتمەندم شێوە و جەماڵش | بوینام وە چەم فیرۆزە و خاڵش |
مەعلوم بۆ جە من شێوەش چەتەورەن | بەی دەستوورە تۆ موتبەلا کەردەن |
ئەو هەم وە ڕۆدا شێوەی تۆ پێشەن | خاترش بەتیر عەشق تۆ ڕێشەن |
نۆش ئافەرین وات شازادەی خوونخوار | با بشین وەسەیر ئەو شۆخ نازار |
بەڵکو بوینم ئەو وەبێ نێقاب | بزانووم چۆنەن ماهـ جەهان تاب |
ساکە ئێدش وات هۆرێزان وە پا | تەشریف بەردشان بە ئەو بارەگا |
تا شین بە حەرەم سەرای پادشا | ناگا کەردشان نەو جاگە و ماوا |
دین کە بارەگا کەس نییەن تێدا | شنۆی دیاریش نمەیۆ پێدا |
شازادە پەرسا جە خدمەتکاران | جە کۆن نازەنین شای وەفاداران |
جەواب دا وەنەش شێر دڵئەفرۆز | دەستوور شاهەن تا وەعدەی هەفت ڕۆز |
جە ئەوەل جلووس جە عالیجاهی | وەختێ کە یاوان وە پادشاهی |
نەسەرا و حەرەم نمەکێشۆن سەر | نمەیۆن وە بان تەخت کورسیی زەر |
مەشۆن وەمەسجێد خانە و کلیسا | مەنیشۆ نەوجا تاهەفت ڕۆ تەنیا |
ساکە ئێد شنەفت نەوەی نامدار | وات بەخان محەمەد یار وەفادار |
ئیرادەم هەوەس کلیسا دارۆم | بشووم بە ئەو جا بوینوم یارۆم |
شازادە و یاران هەم نۆش ئافەرین | ماهـ زەڕئەفشان شۆخ نازەنین |
شین بە کلیسا کام وێشان | شێوەی شیرین خاڵ زاهر بی لێشان |
دیشان مەکانێ بیروون جە پەردە | پەردە وە باڵای پەردە ویەردە |
هەفت پەردە کریان سورخ ئەڵوەنی | ئەزرەق و ئابی گوڵ گوڵ سۆسەنی |
شازادە پەرسا جە خدمەتکاران | حاجێب دەرگای شای وەفاداران |
واتش ئەی حاجێب ئەی پەردە چێشەن | پەردەدار کێیەن کێ نەدڵێشەن |
حاجێب دا جەواب ئەی شێر جەنگی | ئینە دەستوورەن جەلای فەرەنگی |
هەر وەقت پادشای فەرەنگ فەنا بی | کەسێ تەر بە جای ئەو پادشا بی |
نەقاشان مەیان سوورەت مەکێشان | پەی یادگاری بمانۆ لێشان |
هەر وەقت پادشای تازە بەرجا بۆ | جە دمای ئەو شا وە پادشا بۆ |
بوینۆ سوورەت شاهان تازی | نەنازۆ بەتاج بە سەرئەفرازی |
بزانۆ دنیا بەی تەور بێ شەرمەن | هەر ڕۆ بەرەنگێ بازارش گەرمەن |
سەرفکەندە بۆ جە دونیای غەدار | پەی هیچ کەس نییەن شاهی پایەدار |
عەداڵەت خاسەن، ڕەعیەت پەروەری | ساحێب هیمەت بۆ و دانا گوستەری |
هەم تێدا بەستەن نەقش قاتب شا | ئەی پەردە پۆشان کەس نیگا نەکا |
ئینە فەرموودەی شای گوڵعوزارەن | پەردەشان کەردەن ئەو نەپێوارەن |
بەی تەور سێ پەردە کەردەنش موحکەم | تا کە بێگانە نەوینۆش وە چەم |
شا وات ئەی پەردە پەردە دا نەرووش | تا من بەدیدەی زیا ببینووش |
حاجب بە فەرمان شازادەی سەروەر | پەردەی نەقاشی هەوادا نەسەر |
ناگا یەک خورشید ئاما بەدیدار | شەوقش خۆر بەردەن نەپەردەی پێوار |
شازادە پەرسا نیگا کەرد بە جەخت | بەو مەجلیس شا بەو ئەفسەر و تەخت |
وەزیران نەپای تەخت زەڕنیگار | دەستەبەدەستە مدران ئینتیزار |
شا نیشتەن وە بان تەخت ساف زەڕ | شەوق مەدۆ چون شەوق فەرەیدوون فەڕ |
خورشید نە سەرتەخت گرتەنش قەرار | شەوق مەدا چون شەوق شۆڵەی خۆرئێوار |
ئاهیر کەفت نەجەرگ سفتەی شازادە | جەنیگای ئەو شۆخ فەرەنگی زادە |
مەدهۆش بی نەشەوق نازار دڵکێش | یەکسەر شی وە باد عەقڵ و فام و هۆش |
خورشید چ خورشید ڕای تاریف نییەن | نە وێنەی حووران نە چون پەرییەن |
نە وێنەی شیرین شار ئەرمەنەن | نە تەرسای شار نە جە فەرەنگەن |
نە چون گوڵئەندام خاقان چینەن | نە چون هومەیلا گیسوو مشکینەن |
نە چون زولەیخا میسری موقامەن | پەری و جن و دێو نە سەوداش سامەن |
بەی شۆخی و شەنگیی شیرین عاڵەم | دیدەی زەمانە ناوەردەن بە چەم |
نییەن گونجایش سەنای جەماڵش | مانەندش نییەن فیرووزەی خاڵش |
عارفان شەیدای ڕێزەی قەندشەن | شاهان گرفتار تای کەمەندشەن |
دەروێش و مسکین سەر نە سەوداشەن | مورشیدان خەستەی تیغ مەوداشەن |
جە ئادەم بەری سەرڕشتەی نوورەن | پەری بەهەشتەن هەم وێنەی حوورەن |
ناوەردەن نەخاو دیدەی زەمانە | هەر کەس بوینۆ مەبۆ دێوانە |
هەر کەس بوینۆ ئەو شۆخ شەڕجۆ | بەوێنەی مەجنوون ڕوو مەکەرۆ کۆ |
هەر کەس بوینو خاڵ فلفل دانە | مەبۆ بەڕسوای دەورە و زەمانە |
بەوێنەی شیرین زوڵف عەنبەرینەن | کەمتەر کەنیزش نۆش ئافەرینەن |
وەلحاسڵ ئەو شۆخ نادرەی نارین | بە تەمەنای دڵ بییەن ئافەرین |
ئەر بەیۆ بە زبان تەمام مووی ئەعزام | وەسف جەماڵش نمەبۆ تەمام |
هەرگیز بەی دەستوور نادرەی نایاب | نەکەس شنەفتەن نە دییەن بە خواب |
بەڵێ شیرینەن جە پا تا وە سەر | نییەن جە سوورەت بوتخانەی ئەخزەر |
ئەبرۆ چون کەمان قەوس ئاسا سەنعەت | خەم کەردەن بە دەست قەواس سەنعەت |
موژگانش بە خون دڵدۆز قاتڵ | غەزەب بێ باک عەدوو چەنی دڵ |
سافیی سای گەردەن تا سەدر سینە | کەس نەدییەن مەحبووب بەی شکڵ و وێنە |
خولاسەی کەلام جە سەر تا دامان | ڕژیان بە لەقای تەجەلای سوبحان |
شازادە و یاران هەم نۆش ئافەرین | حەیران بین بە شەوق شۆخ گوڵ جەمین |
بەو زوڵف و بەو تەرز فیرووزەی خاڵش | عاشق بین بەشەوق شێوەی جەماڵش |
پەرسا جە حاجب شازادەی چینی | ئەی شۆخە کییەن بەی نازەنینی |
واتش یە خورشید زەڕین کوڵاهەن | کناچەی عەزیز فەرزەند شاهەن |
وێت بەستی کەمەر زونار نەگەردەن | تو وێت پادشای فەرەنگیت کەردەن |
شازادەی ئەی حەرف ئاشنا بی پێش | گورێزا جەلاش ئێختیار وێش |
دڵ نە دەرک هەوڵ کەماڵ تەواسا | بەر ئاما جە بەیت ماڵ کلیسا |
قەرارش بڕیا سەبووری نەداشت | بار غەم حەڵقەش نەدەروون گوزاشت |
تا شین بە مەنزڵ شەو دیدە بێ خاو | ئەسرین مەرێزا چون جۆش سەیڵاو |
کەردش بە عادەت هەر وێنەی عیسا | گشت ڕۆژێ مەشی بە تۆی کلیسا |
مەگرتش قەرار تا بە نمای شام | مەکەردش نیگای شۆخ جەمین جام |
تا مودەی هەفت ڕۆژ ئینە کارش بی | نە کەماڵ و هۆش نەئێختیارش بی |
جە دمای هەفت ڕۆژ جاڕکێشان وە شار | ئەهل بازاڕ کەردن خەبەردار |
نازار فەرەنگ شای شیرین دەماغ | مەشۆ بە گوڵگەشت بە سەیران باغ |
ئەی خەبەر بە گۆش شازادە یاوا | خەبەر وێنەی تێغ جەرگش ئەشکاوا |
واتش خان محەمەد ڕەفیق گیانی | حەرفێ مەواچووم من وە پەنهانی |
ئیمشەو هۆرێزە وە بێ دەردیسەر | بشین وە تۆی باغ شیرین دوڵبەر |
بەڵکو بوینووم شێوەی جەماڵش | تا نەبۆ نە دڵ وەسواسەی خاڵش |
خان محەمەد واتش ئەی شێر دڵجۆ | ناموناسبەن ئەی کارە پەی تۆ |
نەی شەوی تاریک بەراگەی گوڵزار | ئەرکەسێ ببۆ لێمان خەبەردار |
ئەڵبەت مەپەرسۆ مەکەرۆ خەتاب | فیدات بام جەودەم چێش مەدەی جەواب |
ئەگەر دەست وە تیغ مەودا باوەریم | غوڵام خورشید خوون ڕێز مەکەریم |
فەردا جە دیوان شۆخ چەم سیاهـ | حەرفمان چێش بۆ کەردەی ئەی گوناهـ |
مەبین خەجاڵەت شەرمەندەی دوڵبەر | هەم ڕسوای عاڵەم تا یەومولمەحشەر |
شازادە عەرزش تەمام قەبوول کەرد | بە ئارەزووی دڵ پەشیمانی بەرد |
واتش ئەی یاران دڵ بە هەراسەن | پەنەم بواچن چێش کەروون خاسەن |
بوینووم ڕەونەق شێوەی جەماڵش | تا ساکن بۆ دڵ نەفیکر خاڵش |
خان محەمەد واتش ئەی شێر سەرکەش | پەڕ ڕوخ باوەر بینەر بە ئاتەش |
زووبەزوو مەبۆ حازر ڕوخ جە لات | دروست مەبۆ کار هەرچێ هەن سەودات |
قەبوول کەرد عەرزش شێر هونەرمەند | خۆشحاڵ بی خەیلێ تەمام کەرد پەسەند |
ئاهیر نەجەرگ بوریان کەردش گەش | پەڕ ڕوخ ئاوەرد نیا بە ئاتەش |
حازر بی دەردەم مورغ پڕمایە | کەفت نەخاک پای شای بوڵەند پایە |
واتش فیدات بام چێشتەن موشکڵ | ئەر جەکۆی قاف بۆ مەکەرووم حامڵ |
واتش ئیستێدعام ئێدەن من بە تۆ | بەشەو و بە ڕۆژ مدارات نەبۆ |
تۆ بشی بە باغ ڕەوزەی دڵگوشا | بشی وە خدمەت عەبدورەحمان شا |
چەنی نازەنین خاتوونەی پەری | تا بە وەقت شام وەی جا باوەری |
من جە دەرووندا خەیلێ زگارم | نەشەو خاوم هەن نە ڕۆژ بێ قەرارم |
تا بەدیدارش دیدە ڕەوشەن کەم | دەروون پڕ غەم وێنەی گوڵشەن کەم |
بشین وە گوڵزار خورشید عاڵەم | ئەو شۆخ شیرین بوینوون وە چەم |
بەڵکم بەر بشۆ غەم نە دەروونم | سارێش بۆ زامان خەستەی زەبوونم |
بوینووم شێوەی بەهار پڕ گوڵ | بەرباد بۆ غوسەی پەژاران دڵ |
مورغ مەرەخەس بی پەرواز کەرد نەوجا | ڕووکەرد نە ئیرەم بە فەرمان شا |
با ڕوخ بمانۆ بە فەرمانبەری | بشین وە سەروەخت خاتوونەی پەری |