Jump to content

دیوانی فایق بێکەس/سروود

From Wikisource
305327دیوانی فایق بێکەس — سروود1948فایەق بێکەس

گۆرانی وەتەن

[edit]
خوایە وەتەن ئاوا کەی

چەند دڵگیر و شیرینە
دەشتی خۆش ڕەنگینە

ئاوی کەوسەرە، خاکی گەوهەرە پڕ لە گوڵ و نەسرینە
***
سەیرانگای بەهارانی

سەوزەگیای نەرم و جوانی
سەد دڵ ئەبێ حەیرانی

ئاوی کەوسەرە، خاکی گەوهەرە پڕ لە گوڵ و نەسرینە
***
شاخی بەفرین و بەرزە

بۆ ڕابردوومان ڕەمزە
چیمەنی جوان و سەوزە

ئاوی کەوسەرە، خاکی گەوهەرە پڕ لە گوڵ و نەسرینە
***
ئەم شوێنە شوێنی کوردە

جێی قارەمان و مەردە
لانەی شێری نەبەردە

ئاوی کەوسەرە، خاکی گەوهەرە پڕ لە گوڵ و نەسرینە
***
وەتەن چاوی لێمانە

دەری کەین لە تەنگانە
حەیفە بێتە وێرانە

ئاوی کەوسەرە، خاکی گەوهەرە پڕ لە گوڵ و نەسرینە

1935
مورتکەی بازیان

ئەی دلێران

[edit]
ئەی دلێران، بێچوە شێران بەسیە، هەستن لە خەو، وا بەیانە
بۆ بەرزی قەومی کورد تێکۆشن دەست و برد
چاوی لێتانە، دایکی وەتەن
***
عالەم ئەمڕۆ هەر خەریکە هەوڵ ئەدا بۆ بەرزیی ژیانی
یەک گرن، پێش کەون ڕاپەڕن، سەرکەون
چاوی لێتانە، دایکی وەتەن
***
مەکتەبە دەرمانی ئێمە خوێندنە ڕەهبەری ڕزگاری
هەستن ئەی لاوی کورد تێکۆشن دەست و برد
چاوی لێتانە، دایکی وەتەن
***
چارەسازان، کاربەدەستان بۆ چی وا مات و بێ دەنگ و دوورن
ئۆباڵی قەومی کورد لە ئەستۆی ئێوەیە
چاوی لێتانە، دایکی وەتەن

بۆ وەتەن

[edit]
دڵ لە دەردی وەتەن پەست و گیراوە
وەک کەوی ناو قەفەس شەوقی نەماوە
ئەگەر ئەیزانی من چەند پەرێشانم
شەو و ڕۆژ ئەی وەتەن هەر لە گریانم
دڵ فیدای خاکت بێ گشتی گەوهەرە
بەفیدای ئاوت بێ چەشنی کەوسەرە
مەنزەرەی کوردستان بەری بەیانی
پاریس و لوبنان بێ بەقوربانی
لە جریوەی چۆلەکە ئاوازی قومری
لە سروەی بای نەسیم لە خەو هەڵدەسی
ئەی کورد بەسیەتی ئیتر چیت لە نیفاقە
واسیتەی پێشکەوتنت هەر ئیتیفاقە
قەومە هەستە وەک شێر ئێمڕۆ فرسەتە
بۆ تەرەققیی قەومی کورد ڕۆژی هیممەتە

گۆرانی گۆیژە

[edit]
شاخی ڕەنگاوڕەنگی گۆیژە باعیسی کەیف و سروور هەردەمە بەرگێ ئەپۆشێ، گا سپی، گا سەوز و سوور
وەسفی قەومی کورد ئەکەی تۆ بەم هەموو ڕەنگانەوە ڕەنگی سوورت شاهیدە بۆ کورد کە قەومێکن جەسوور
بەرگی بێ گەرد و سپیشت دیارە وا هاوار ئەکا قەومی کورد دڵ ساف و پاکن میللەتێکن بێ قوسوور
بەرگی سەوزیشت ئەڵێ ئەم خاکە هەر شینایییە پڕ لە دەغڵ و دان و کانی، سەر بەڕزق و پڕ لە نوور
ئەی وەتەن شایانی فەخری واجبە مەدحت بکەم دار و بەردت عەینی گەوهەر، خاک و خۆڵت وەک بلوور

سلێمانی

لاوانی وەتەن...

[edit]
لاوانی وەتەن غیرەتێ بکەن
دەی هەستن لە خەو وا بەسەرچوو شەو
نەما زەمانی جەهل و نەزانی
ئەمڕۆ فرسەتە ڕۆژی هیممەتە
بەعیلم و سەنعەت بەرز ئەبێ میللەت
عالەم هەمیشە خەریکی ئیشە
ئیش کەن بەمەردی بەدەست و بردی
یەک دڵ و دەم بن تا ڕۆژی مردن
لاوانی وەتەن غیرەتێ بکەن

گۆرانی بۆ مەکتەب

[edit]
وەتەن هاوار ئەکا ئەڵێ هەستن ئەمڕۆ ڕۆژی هەوڵ و هیممەتە!
حەیفە نووستن زۆر دوا کەوتوون قەومی دواکەوتوو دیل و نەگبەتە
ئیش کە بە مەردی بەدەست و بردی

بۆ پێشەوە ئەی لاوی کورد

***
بە خوڵق و کردەوەی شیرین لەگەڵ یەک وەک برا بژین
بەسیە لە دڵ لابەرن قین ئێمە دوودڵ بووین بۆیە دواکەوتین
ئیش کە بەمەردی بەدەست و بردی

بۆ پێشەوە ئەی لاوی کورد

***
عیلمە میللەت ڕزگار ئەکا جەهلە بەجارێ وەتەن وێران ئەکا
کوڕگەل هەستن بۆ وا سستن؟ وەتەن وا چاوەڕێتان ئەکا
ئیش کە بەمەردی بەدەست و بردی

بۆ پێشەوە ئەی لاوی کورد

1934
مۆرتکە

بۆ گاڵتە و گەپ

[edit]

ئەم شیعرانە لە شێوەی قسەکردنی «سەید نووری بەرزنجی کونەکۆتری» دانراوە.

ئەمن لە تەفتیش چوو لە کوردستان ئەمن دیت مەنزەر وەک باغ و بیستان
لە خۆم زۆر مسرور لە ئەو مەنزەرە ئاوی جبالی شوبهی کەوسەرە!
گولان ئەو حمرا «مختلف الوان»، شیان تەنەزوه دەیکەن لە خۆیان
لەو سەنەی مازی چومان لە پێنجوین دیتمان زۆر ئەشجار خەزراء و ڕەنگین
زۆر پیاوان گەورە چوون لە ئەو جێگا ئیستغراب کردیان لەم جەدید ڕێگا!
دائیرە ئیشغال زۆر جەهد کردی تەریق سەییارە لە پێنجوێن بردی
ڕەشۆڵ موغەننی حارب دەیکردی قلوب عالەم جلب دەیکردی!
ئەو موتەسەریف حازم ئیداری لایق لەسەر ئەو کورسی وەزاری
ئەو سلێمانی دەیکا لە جەننە، شەخسی موقتەدیر ساحب الهمه
یا ڕەب مستقبل ئەم وەتەن خۆمان ارتيقاء بکات كسائر بلدان!

«بەناوی قصيدة رائعة للسید نوری الکونە کوتری»

[edit]

ئەم شیعرانەشی لەسەر شێوەی ئاخاوتنی سەید نووری بەرزنجی داناوە

لە خۆم بو مودیر لەو سلێمانی مودیر تانەوی عەجەب نەزانی
لەم ترفيع عەدوو هەموو قەهر کرد رغما لە ئەوان موقع لەخۆم برد
لەم سەنەی حالي زۆر جهد دەیکەم لە موعەلیمی زۆر ظرف دەیبەم،
موتەوسیتە ارتقاء دەیکا، سائر الوية زۆر غبظ دەیبا
وەقتا کە خۆمان لە خارج چوومان لەو لیوا دلێم موفەتیش بوومان
خدمات جیدییەی ئەوان کردم لاكن مەعاریف موقع لێ بردم
قسما بااللة ئەمن زۆر مەحزوون لەم تحويل اخر جدا غير مەمنوون
چونکە لەو بلاد من نییە تاقەت لازم هەر مەشغول لە حەمد و تاعەت
طبع خۆم مائل لە کیف و حارب لاكن في الظاهر تقي و مؤدب
من کە لەسەر خۆم دەیکەم عەمامە لازم توزانی ئەو بۆ مەرامە
في الحقيقة خۆم سید بەرزنجی اخلاق و اعمال خۆم زۆر برنجي
لەو عاصمة خۆ مشهور و معروف زۆر استفادة دەیکەم لە ظروف
ئەو وەتەنیەکان مفلس و برسی نای بەن مثل خۆم لە خۆیان کورسی
ئەوان حەز دەیکەن لە موشاغەبە ارتقاء خۆیان چی موناسەبە!
چونکە نەزانن اصول ادارة لە جمع ثروەت زۆر بێ مهارە!
نسیحەت دەیکەم خۆم بەئەوشیان لازم منية ئەبن لە خۆیان
ئەو عزت نفس بلاء معیبە، لە جمع ثروەت هەرشت مصيبة!

بۆ سەید نووری بەرزنجی الکونە کوتری دانراوە!

[edit]
ئەو سليماني جدا لطيف ولاسيما لة فصل خريف
مناخ معتدل اثمار مختلف اشهد باللة لة خۆم معترف
لاكن لةو بلدە هیچ نییە عومران بەمرقد باوکم مثل سەر قەبران
علوا متصرف دەبم لە یەک سال انقلاب سهول دەیدە بە احوال
ئەو سلێمانی دەبی لە جنت ازدهار دەیکا لە عيلم و صنعت!
جميع شوارع تةبليط دەیکردم، یەک شهرەت گەورە لە خۆم دەیبردم
ابنية عصري لە طراز حديث نەشر دەیکردم تفسير و حديث
توظف نەیکا خۆم شخص خرافي بەس یەک اشارة لە عاقل كافي
ئەم بلد حالی مظرة حزينة لازم حدائق لە ئەو مدينة!
خۆم بعون اللة زۆر امل دەیکەم ئەو دقت زانی چۆن عمل دەیکەم
مثل هەموو شت لەو منصب جديد اقتراح ئەیکەم یەک فكر سديد
طبعا خۆم عالم لە لوغەت کوردی عدة قراءة ترجمە کردی
بعض لە اشخاص مثل خۆم عاقل لەو لسان کوردی زۆر عالم فاضل
تشويقات ئەیکەم بەئەوان هەر جار تأليف حالی خۆم بیکەن انتشار!