Jump to content

ئیبتیدا بە نام حەیی تەوانگەر

From Wikisource
ئیبتیدا بە نام حەیی تەوانگەر (1966)
by حیلمی کاکەیی
307620ئیبتیدا بە نام حەیی تەوانگەر1966حیلمی کاکەیی
ئیبتیدا بەنام حەیی تەوانگەر فەردی بێ زەواڵ خالیق ئەکبەر
شیعرێ خۆش مەقال ئیکمال کەم یەکسەر وە خۆش دەماغی دڵ بێ مووکەددەر
وەک یەک خائینەن فرزەند و پدەر برا وە برا عەدو هەردوو سەر
هامسا چە هامسا نمەکۆ هەدەر بڕوا نەداران چە خەوف مەحشەر
یەومەن فە یەومەن ڕۆژ چە ڕۆژ بەتەر مەخلووق گومڕاهەن بێ خەوف و خەتەر
لیسانەن وە یەک مەوان وە چاکر وەدەم موسڵمان وە دڵ چون کافر
چە گومڕایی خەڵک چە مەکر ژەنان ئەمنییەت نییەن چەی وەخت و زەمان
چە بەد ڕایی خەڵک هەزار ئەلئامان موبتەلای فیسقەن پیر چەنی جوان
مەگەر کە مەردەن نییەن چە یادتان؟ وە کۆنا لوا گشت ئەجدادتان
ئەی ماڵ دنیا کێ بەردەن وە قەبر حەوسەڵەتان بۆ هەم کەردێ سەبر
ئەگەر هەزار ساڵ عومرت بۆ تەمام عاقیبەت مەرگەن ئاخر سەرەنجام
سەد و بیست و چوار هەزار پێغەمبەر هیچ کەس ئەی دونیا نەوەردەن وە سەر
چەند سەڵاتینان چە پێشدا دیان چەی دونیای فانی ئامانێ و شیان
چەندێ ملووکان گشت چە کەیانیان عاقیبەت یەکسەر گشتش فەوتیان
چەندێ بوزرگان چە ئەشکانییان چەی کاروان سەرا بەر نەکەردەن گیان
چەندێ پادشاهان چە ساسانییان ساحێب زۆر و زات جیهان پەهلەوان
شەربەت ئەزەڵ یەکسەر کەردەن نۆش چە دەرد میحنەت گشت بین فەرامۆش
کەمێ هۆشتان بۆ فیرقەی قەوم لووت وە یەک مەواچدێ دەرد و زەقنەبووت
یەهوودی خەیبەر نەیجا حازرەن ئەر چون فەڕەنگ بان بێ وەسواسترەن
زەمانەی قەحپە دەور سۆزانی ڕاستی ئەمەیە ئەگەر ئەیزانی
زومڕەی مەجهوولان گشت خاتر شادەن زەمانەی زەندیق دەور ...
قەدیم خانەدان گشت بی یەختەسار جەدید مەقبووڵەن نەڕۆی ڕۆزگار
وە ڕیا کاری دەسیسە و درۆغ هەتا مەیاوان وە حەدد بلووغ
نجاة في الكذب نەی وەقت ڕەواجەن فیرقەی سادیقان دایم موحتاجەن
من صبر ظفر نەی وەقت ناڕاستەن من صبر كفر صحيحا ڕاستەن
قسەی پێشینان نەی وەخت چەواشەن مەردم تەقەلاش پەرێ مەعاشەن
ئەی دونیا جیفەن تاڵب کیلابەن چەو بۆنە وەیتەور خاڵمان خەرابەن
فەرموودەی ڕەسووڵ ئیزهارەن ئیمڕۆ ئۆمەتش مەبۆ هەفتا و سێ گرۆ
یەک گرۆش مەبۆ وە ئەهل نەجات وەبێ پرس و جۆ يدخل الجناة
هەفتا و دوو فیرقەش هەم ئەهلی نارەن جاگەی جەهەننەم پێشان قەرارەن
هەر کەسێ ماچۆ من گرۆی ناجیم عەمامەی سفید من کەوا حاجیم
مەر خالیق وە وێش زانۆ کێ خاسەن سانیع سەنعەت بێ درۆ و ڕاستەن
موئمین ئەو کەسەن قەلبش بۆ سەلیم بێ شک مەئواشەن جناة المنعيم
موسلیم غەیر موسلیم هەر کەس بۆ دڵپاک عەزیزەن چە لای فەرد تەنهای تاک
چە زاهیر سەواب خەتا پەنهانەن نێک و بەد چە لای خالیق بەیانەن
وە مەرد دانا یەک حەرفێ وەسەن چە لای مەجهوولان گفتەم عەبەسەن
مەعلوومەن چە لای ئەهل عورەفا زومڕەی شاعیران نەداران وەفا
ڕۆژێ دوو دەفعە ئر نەبۆ چایی ئەحواڵ پەرێشان چون مانگای زایی
ئەکەفم ڵە ماڵ وەبێ سەدا و دەنگ سەد دادم چە دەست قەوم دڵ چە سەنگ
خەیلێ جار هەنەن وەبێ جغارە دەر ناچم لە ماڵ چارم نا چارە
هیچ کەسێ ناڵێ مام مەڵڵا چۆنی ئەگەر بپرسێ ئەگرم لە ڕۆنی
هەزار مەرحەبا ناکا یەک فلس دادمەن چە دەست قەوم یەقین سس
بێ سیدق و یەقین گشت شکەم پەرس مەشغوڵ وە غەیبەت گەواد و تەرەس
چە زات خالیق هیچ نمەکەن شەرم مەشغوڵ وە جیفە غەیبەت گەرمای گەرم
انما المومنون ماچان اخوة وە گرۆی کەذاب هەزار لعنة
فتنە خۆ مەعلووم چە قەتڵ ئەکبەرەن ئەی بەندە ئاخر توخم بەقەرەن
هەر کەس نەیجا بۆ کەردە خەراوەن دیانەت فەوتیان هەر بەحسی ئاوەن
ئێستاکە دەوران تازە پیاوەن فیرقەی فەقیران قسەش ناباوەن
ئەی بەندەی فەقیر موعەللیم گاوەن تاڵعم نەحسە نە تۆی قوڕاوەن
گفتەی ماڵداران وە بان چاوەن سنف فەقیران جەرگش چون قاوەن
سنف مەغرووران ئەسپش وەتاوەن دینداری قەلیل ئیمان چە پاوەن
یە مەڵڵا واتەن نە عام ڕیسوایەن ساکن ماوای عەلی سەرایەن


This work is first published in Iraq and is now in the public domain because its copyright protection has expired by virtue of the Law No. 3 of 1971 on Copyright, amended 2004 by Order No. 83, Amendment to the Copyright Law. The work meets one of the following criteria:
  • It is an anonymous work or pseudonymous work and 50 years have passed since the year of its publication
  • It is a work where the copyright holder is a legal entity or a work of applied art and 50 years have passed since the year of its publication
  • It is a photographic or cinematic work that is not compositive (artistic in nature) first published before 1 January 1999
  • It is work published in Iraq before 1 January 1954, and the author died before 1 January 1979
  • It is another kind of work, and 50 years have passed since the year of death of the author (or last-surviving author)
  • It is one of "collections of official documents, such as texts of international laws, regulations and agreements, judicial judgements and various official documents."
  • It is the work of a body corporate, public or private, published by January 1st, 1980 (Article 20, 1971 law).