Тулысын

by Ёгор Стартсов

Томдырйи олігӧн кыдз нӧ он дур!
Кысь нӧ сэк тӧдан, мый омӧль, мый бур!
Олан да ворсыштан, ворсан да сьылыштан.
Тӧкӧтьӧ сёйыштны гортӧ тшук волывлан.
Ёна на муса мем челядьлун, ворсӧмъяс,
Лым сыліг, шор пышйиг вадорын помсьӧмъяс,
Сьӧлӧмлӧн писькӧдчӧм, корсьысьӧм пыр;
Выльысь-выль уджъясыд оз сэки быр!
 
Айяслӧн, мамъяслӧн асланыс удж:
Виричӧ му катлӧм, мавтӧм сэн пыж.
Йиыд пӧ кылалӧ. Колӧ пӧ лӧсьӧдны
Тӧбысьӧ, Кедваӧ кер пурла катлыны.
Оз вунны гӧр-агас, мувывса кӧдзасъяс.
Ызйӧдӧ тулыс пом быдӧнлысь сьӧлӧмъяс,
Ёнмӧдӧ, шонӧдӧ, зэлӧдӧ вын.
Сэки юр кырмыштны оз волы лун.
Дзирдалӧ шонді — енэжлӧн пи.
Югӧрнас пӧдтӧ, розьӧдӧ йи.
Лэбӧны лунвывсянь быдсяма пӧткаяс:
Дзодзӧгъяс, турияс, каляяс, лэбачьяс.
Пӧчьяс сэк кагаась кильчӧвыв тагӧсын
Казьтӧны том олӧм, йӧктӧм да ворсӧмъяс...
Код налысь тӧдӧ, сьӧлӧмысь бур ӧвтӧм,
Код налысь тӧдӧ, гажӧдчӧм-ӧ, шогсьӧм-ӧ»!

Вужйӧн сэк, тулысын, вомтӧ он вур.
Быдӧн на гажа зэв, быдӧн на бур!
Пӧткаяс-бажукъяс, тулыс пом вайысьяс,
Бара ті лэбзянныд войвывлань, кысковъяс;
Бара ті гож водзын тірганныд-порганныд,
Выліын, енэжын гажаа жуанныд.
Кысканныд бур йӧзлысь сьӧлӧмысь веж,
Пӧльтанныд чукӧра тӧвдырся эж,
Сюрӧсӧн разласиг кылалӧ йи.
Котӧртам вадорӧ туисӧн ми...
Палакъяс бузгӧны, рузгӧны-разгӧны,
Гылыда увланьӧ песласиг кывтӧны.
«Ой-ёй, эн усьӧ ті! матӧ эн мунӧ!»
— Ва колӧ гумовтны, мыссямӧ вайӧ, —
Зильгӧны гӧлӧсъяс. Путкыльтӧ йи:
Пыдӧсӧдз пыралас, гудыртӧ ю.

— Ӧльӧш Маш, Ӧль Анна, сьыламӧ вай!
— Вай инӧ, вай! пыльзьӧ сэн Маль...
— Йи кылалӧ, дӧлалӧ,
Зарни ӧдзӧс волялӧ.
Иванӧ прӧсьти, Маръяӧ видза!
Гӧнюшла, гӧнюшла, мӧдӧдчам вай!
Зульсьӧны гортӧ. Айӧ кер пань.

Ыджыд видз. Гриш Ласта мылькъя выв му.
Розь нин дзик быдлаын, быдлаын гу!
Мырсьӧны ӧтарӧ мӧда-мӧд сэн поліг,
Кодйӧны гӧнюш пыр. — Тэяд тай унджык!
— Эсылӧн мыйта! — Видзӧдлӧ, видзӧдлӧ,
Шыркать мем сюри! — Волӧй вай, волӧй...
Туисыс тыри лоӧ дзонь пож.
Мӧдӧдчан гортӧ. Мӧдӧдчан ньӧж.

Быттьӧкӧ локтасны зэв гырысь йӧз,
Кыскӧны гӧнюш быдса дзонь доз.
Пӧчьяс сэк ошкӧны, быд бурсӧ сызьӧны:
«Бласлӧ Кристос, тулыс воис,
Гӧнюш вомын — ид-сю вайысь.
Корйыс пожйӧ, зарни доддьӧ.
Ошлы висьӧм, порсьлы лудӧм,
Кузь нэм, бур шуд пӧч вердысьлы».

Ӧль дядьӧ вайӧма зэв уна сир.
Пестыны кӧсйӧ, бужӧдӧ би.
Миш Ӧльӧш валяйтӧ кондаяс.
Сир лэдзны кодйӧма зэв гажа чом кодьӧс:
Лэччӧдлӧ кырсь пуяс, сюмӧдъяс, ручкаяс.
Вежайӧ юасьӧ: «уна-ӧ виялас?»
Колӧ пӧ дорсьыны, шедӧдны шом.

Поздысям би дорӧ ми,
Сэтшӧм жӧ чомъяс лӧсьӧдам гу.
Лыаӧн киськалам, мольӧдам, тапкӧдам,
Клянича корсялам, ӧшиньяс пукталам.
Кабала гусявлам, енъяс сэсь вӧчалам,
Ньӧвъя вудж зэлӧдам, вӧравны лӧсьӧдчам.
Енджаджйысь Коль вокӧ кыскӧма ен...
Мый нин и шуан! Став гажным сэн!

Он куж и висьтавны, мый абу сэн?
Быдсяма ворсӧмъяс син водзын мем:
Путшкысьӧм, быдмасьӧм, пыш лякӧм, лэчкасьӧм,
Воюйтӧм, уралӧм, ытшкысьӧм, изӧдчӧм,
Геч кутӧм, би пестӧм, ломтысьӧм, пес кералӧм....
Сэк тай олан дыр вӧлӧма весь!
Сійӧ и вӧлӧма, вӧлӧма весь!!!...
 

Томдырйи олігӧн кыдз нӧ он дур!
Кысь нӧ сэк тӧдан, мый омӧль, мый бур.
Олан да ворсыштан, ворсан да сьылыштан.
Тӧкӧтьӧ сёйыштны гортӧ тшук волывлан.
Ёна на муса мем челядьлун, ворсӧмъяс,
Лым сыліг, шор пышйиг, вадорын помсьӧмъяс.
Сьӧлӧмлӧн такӧдчӧм, корсьысьӧм...
Выльысь-выль уджъясыд оз сэки быр!..