Jump to content

Кань да петук да руч

From Wikisource
Кань да петук да руч (1921)
Аноним
337141Кань да петук да руч1921Аноним

Оліс-выліс вӧр дорын пӧрысь пӧль. Сылӧн вӧлі кань да петук. Пӧль пыр пес кераліс вӧрын. Кань пуис, пӧжаліс да сёян новліс пӧльлы. Петук горт оліс. Ӧтчыд водз асылын пӧль муніс вӧрӧ. Кань пусис-пӧжасис, петукӧс вердіс, сэсся нуис сёян пӧльлы.

Петук кольччис горт овны. Казяліс руч петуклысь горт олӧм. Каньзьӧдіс ӧшинь улас да зэв меліа сьывны босьтіс:


Кикилюллю, Петрӧванушкоӧй!

Зарни сорснад,

Выя юрнад

Мыччысьлы ӧшиньӧдыд.

Ӧксы пиян мунісны,

Анькытш киськалісны.

Ӧктыны некодлы.


Петук восьтіс ӧшинь дай видзӧдліс:

«Коді нӧ пӧ тайӧ сьылӧ?»

Руч бара эз дыр кӧсйы: тшапнитіс петукӧс дай пышйӧдіс.

Петук мый вынсьыс горзӧ:


Ой, ой, ой, ой!

Пышйӧдіс ӧд наян ручыд менӧ.

Сьӧд вӧр шӧрӧ, ылыс муӧ-ваӧ.

Мезды жӧ бара менӧ кысільӧй-канильӧй!


Кань буретш гортас локтӧ нин вӧлӧм. Кыліс горзӧмтӧ, вӧтӧдіс ручӧс, мырддис петукӧс, ачыс ропкӧ:

— Мыйла нӧ мыччысян ӧшиньӧдыд? Мӧдысь кӧ кывзан ручтӧ, пышйӧдас дай сёяс — лы ни ку оз коль!

Аскиас пӧльӧ мунігас ёна чиршӧдліс петукӧс. Эз тшӧкты ӧшинь дорын пытьявны. Кань бара сёян нуис пӧжасьӧм бӧрын. Руч пыр кыйӧдіс каньлысь мунӧм. Сэсся бара ӧшинь улӧ локтіс, сьывны кутіс… Петук оз шыась. Руч мӧдысь сьыліс, сэсся анькытш китыр сявкнитіс. Петук ӧктіс анькытш дай шуӧ:

— Он ылӧд менӧ, ручӧй. Тӧда ӧд, кӧсъян тэ менӧ сёйны, лы ни ку он коль менсьым.

— Чӧв, Петрӧванӧй! Ог жӧ ме тэнӧ сёй! Ме ӧд гӧститны кӧсйи нулыны тэнӧ, овмӧсӧс кӧсйи тэныд петкӧдлыны.

Сэсся бара кутіс сьывны…

Петуклӧн бара на мывкыд эз тырмы: видзӧдліс ӧшиньӧдыд. Ручлы сійӧ и колӧ вӧлі – тшапнитіс дай котӧрӧн пышйӧдны кутіс. Петук лёкысь бара горзӧ:


Ойя дай ойя!

Пышйӧдіс ӧд бара менӧ наян ручыд!

Нуас ӧд менӧ пемыд вӧрӧ, сьӧд вӧр шӧрӧ.

Сёяс ӧд менӧ, сёяс, лы нин ку оз коль.

Канильӧй-кысільӧй, мезды жӧ менӧ, мезды!


Кыліс кань да бара мырддис петукӧс.

— Эг ӧмӧй ме тэд висьтавлы, эн мися ӧшиньтӧ восьты, эн ӧшинь дорад мыччась, сёяс ӧд ручыд. Кывзы колӧ кӧ менсьым, аски вӧд ылӧ муна пес керавны, ог кыв горзӧмтӧ.

Аскиас пӧльлы кань бара сёян нуис. Руч важӧн нин виччысьӧ каньлысь мунӧм.

Бара кутіс сьывны. Куимысь сьыліс. Петук оз шыась, ланьтӧма. Руч сэсся шуӧ:

— Мый нӧ, Петрӧван, кывтӧммӧмыд тай.

— Эг эськӧ кывтӧммы да. Он менӧ ӧні ылӧд, ог видзӧдлы ӧшиньӧдыд.

Руч бара сявкнитіс анькытш да шобді. Сэсся шуӧ:

— Эн кывзы тэ каньыдлысь. Сёйны кӧ ӧд ме важӧн нин тэнӧ сёйи. Ме тэнӧ вывті радейта, кӧсъя петкӧдлыны тэныд енъюгыдсӧ. Видзӧдлы ӧшиньӧдыд, эн пов. Ме дзебся керка пельӧсад.

Ачыс эськӧ бокас ляскысис, дзебсис. Петук кайис лабичӧ, видзӧдӧ ывлаӧ.

«Муніс эз пӧ бара ручыс-а? Оз тай тыдав-а!»

Юрсӧ сюйис ӧшиньӧ. Руч тшапнитіс петукӧс дай пышйӧдіс. Петук эськӧ ёна горзіс да канильӧй эз кыв: зэв ылын вӧлі пес кералӧны пӧльӧкӧд да.


This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:
  • it was anonymously published before January 1, 1954 (more than 70 years ago).

This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago).


This anonymous or pseudonymous work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term of anonymous or pseudonymous works is 102 years or less since publication.