Бурань

←

Бурань (1929)
by Лебедев Михаил Николаевич

→

Гижан кад: 1929, Йӧзӧдан во: 1929. Ӧшмӧс: Ордым. 1929. №1.

336455Бурань1929Лебедев Михаил Николаевич

МЕДВОДДЗА ВӦЧӦМ

Сцена бокъясас пуяс — вӧр, бӧрас тыдалӧ неыджыд керка, восьса ӧдзӧса, кык ӧшиня. Керка стен бердас сулалӧны комияслӧн важ ӧружйӧяс: шыяс, ньӧвъяс, звер куяс да мукӧдтор. Занавес воссигӧн сцена вылын некод абу.

ХОР СЦЕНА САЙЫН

Кӧн олам ми, сэн сулаліс

Зэв важӧн пемыд вӧр.

Сэн котраліс, сэн гуляйтіс

Кузь сюра еджыд кӧр.

Сэн ош да кӧин шӧйтісны,

Ур чеччавны эз мудз;

Сэн лыдтӧм вӧлі пӧткаыс;

Эз бырлы кӧч да руч.

Сьӧд вӧръяс кузя ветлӧдліс

Звер кыйысь коми морт,

Эз повлы ошкысь, кӧинысь...

Сэн вӧлі сылӧн горт.

Дзор козъяс улын лажыньтчис

Кыз керйысь вӧчӧм чом,

Эз пӧдлась сылӧн ӧдзӧсыс,

Кыдз пӧрысь пӧчлӧн вом.

Лёк плакаясӧн вевттьӧма,

Му джоджа, стенъяс сьӧд,

Кык ичӧт восьса ӧшиня:

Тшын сэті петас мед.

Рытгорув тайӧ чом дорӧ

Том чукӧртчӧма-сь йӧз.

Том войтыр век на гажӧдчӧ,

Кӧть пӧтӧма, кӧть эз.

Петӧны сцена вылӧ нёль ныв да нёль зон, сувталӧны воча, нывъясыс да зонъясыс торйӧн.

ЗОНЪЯС

Зэв ми, нывъяс, мудзим —

Кыйсим ми лунтыр.

Муртса миян ставыс

Эбӧсным эз быр.

НЫВЪЯС

Абу лӧсьыд мудзны

Зонъяслы кӧть кор, —

Бурлак мортлы кыйсьӧм

Прӧстӧй ворсантор.

ЗОНЪЯС

Сідзи, сідзи, нывъяс,

Эм на миян вын:

Прамӧй зонлӧн эбӧс

Кыйсьӧмӧн оз чин.

НЫВЪЯС

Кывзӧй, зонъяс, миян

Рытыс мед оз вош,

Пукыштам да сьылам,

Кыдзи ветлӧ ош.

Ставныс пуксьӧны кытшӧ.

ЗОНЪЯС ДА НЫВЪЯС

Оз некор ланьтлы пемыд вӧр,

Век сылӧн шыыс гӧгӧр кылӧ...

Кӧть усьӧ лым, кӧть киссьӧ зэр, —

Ур кыйысь повтӧг мунӧ ылӧ.

Ур кыйысь, вӧр шӧрын эн вош...

Зэв матын ветлӧ ыджыд ош!

Кӧн вӧрыс тшӧкыд, пуяс кузь,

Пес вӧчысь рытӧдз тільсьӧ сэні.

Эн, зонмӧ, уджалігӧн узь,

Эн вунӧд, мунан туйыс кӧні,

Эн ылав: туйлӧн уна вож...

Зэв матын ветлӧ ыджыд ош!

Дзор тоша ветлысь-мунысь морт

Сьӧд вӧрын козъяс улӧ пуксьӧ.

Сэн абу тэныд шоныд горт,

Сэн дела пукалысьлӧн дзугсьӧ.

Мун водзӧ, восьлав, паськыд тош!..

Зэв матын ветлӧ ыджыд ош!

Рытгорув вӧрын мича ныв

Дзик ӧтнас пожйӧ пувсӧ ӧктӧ,

Оз шогсьы, сьылӧ сьыланкыв,

Кӧть пожйыс омӧля на сьӧктӧ.

Эн тырт, бур нылӧй, ассьыд пож...

Зэв матын ветлӧ ыджыд ош!

Вӧр туйӧд шонді лэччандор

Збой челядь котӧртӧны уна.

Бур пиян, гуляйтнытӧ сёр.

Бӧр гортад ӧдйӧ, ӧдйӧ мунӧ,

Кок тіян пышйӧм вылӧ чож...

Зэв матын ветлӧ ыджыд ош!

Том йӧз дінӧ воӧны дзор тоша кык старик — беддяӧсь, нопъяӧсь. Шапкасӧ пӧрччӧны, том йӧзлы копрасьӧны.

КЫК СТАРИК

Кывзӧй миянӧс, том войтыр,

Кывзӧй, зонъяс, нывъяс,

Кывзӧй ставныд кыкнан пельнад

Старикъяслысь кывъяс.

Ещӧ неважӧн на увсянь

Вывланьӧ ми кайим.

Ӧні сэтысь коми йӧзлы

Ыджыд юӧр вайим.

Кыськӧ том ныв сэтчӧ воис,

Чомйысь чомйӧ ветлӧ.

Сэтшӧм нывсӧ, сэтшӧм мортсӧ

Энӧй на ті тӧдлӧ.

Ветлӧ сійӧ, йӧзлы шуӧ:

„Нинӧмысь эн полӧй;

Кыдзи вокъяс, кыдзи чойяс

Ас костаныд олӧй!“

Шуӧ сійӧ: „Быд морт ӧтмоз

Олӧм вылӧ чужӧ;

Быд морт ӧтмоз сёйны-юны,

Гажӧдчыны кужӧ!“

Ещӧ шуӧ сійӧ сідзи:

„Колӧ мортлы тӧдны,

Кыдзи арся пемыд войысь

Югыдінӧ петны!“

Быдтор бурсӧ сійӧ вӧчӧ —

Помтӧм сылӧн бурыс.

Йӧзыс шензьӧ, кытысь сэтчӧ

Сэтшӧм мортыс сюрис.

Сэні нимыс сылы лои:

„Бурань, зарни нылӧй“,

Сэні коми войтыр костын

Сійӧ олӧ-вылӧ.

Чайтам, регыд Бурань татчӧ

Тіян сиктӧ воас,

Сэки аддзанныд ті асьныд,

Мыйяс тані лоас! (Мунӧны).

ЗОНЪЯС

Кылад, нывъяс, татчӧ

Локтас пӧ Бурань.

Гашкӧ, збыльысь сэтшӧм

Нылыс сійӧ шань.

НЫВЪЯС

Дерт нин, абу ылӧг

Старикъяслӧн кыв:

Омӧльӧн оз овлы

Некор коми ныв!

ЗОНЪЯС

Быдсямаыс эмӧсь,

Ошйысьны оз позь:

Мукӧд нылыс авъя,

Мукӧд вывті ёсь.

НЫВЪЯС

Сідз жӧ позьӧ шуны:

Абу ӧткодь зон,

Мукӧдыслы сӧмын

Киссьӧм кӧч ку дон.

ЗОНЪЯС

Дугдӧй сӧрны, нывъяс,

Ныжмас тіян гыж.

Лучшӧ кытшӧн ворсам,

Кодлы абу дыш.

НЫВЪЯС

Вайӧ ворсам, ворсам, —

Тайӧ медся бур.

Сэсся, гашкӧ, дыр нин

Ворсӧмыс оз сюр.

Ставныс сувтӧны кытшӧн, мӧда-мӧдныслы кияснас кутчысьӧны.

ЗОНЪЯС ДА НЫВЪЯС

Оліс-выліс ворын, оліс-выліс ягын

Эжва дорын удал зон.