Jump to content

Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/300

From Wikisource
This page has been validated.


290


XXXI
AN HATAAS IN KATUNGDANAN
L'Espagne et sa vertu L'Espagne et sa grandeur
Tout s'en val
Victor Hugo¹

An mga pahayagán ha Manila luób han mga sumat han sangyaw nga pagpamatay hin mga tawo nga nabuhat didto ha Europa, han mga pagdayaw ngan pagpahalapad han papel han pipirá nga mga magwarali ha Manila, han maaringasa nga ikina-adlaw nagtitidugang nga paghibantog han opereta francesa, nga an tuman na la nakakagpahayag hin naghihipatalagsa nga sinurát mahatungód han makarimadima nga binubuhat ha mga lalawigan hin usa nga kapangón hin mga tulisán nga pinangunguluhan han makaharadlok ngan mabangis nga ginnganngaranan kan Matanglawin. Niyán la kun an sinusulong usa nga kombento, kun usá man nga katsila, kay amo na in paghihibasahí hin haglaba nga mga artikulo nga nagpapahayag hin magpakalilisang nga kasayuran han hinabó lakíp in pangaro hin estado de sitio, makusóg nga mga sirot, ug iba pa. Salit waray man liwát panhinabi han nahanabó didto ha bungto ha Tiani, bisan na man la pasambingay, o guruguro. Didto hin mga hurungkuan han mga tawo ginhuhurubhurob hin gutiay, kundi diri tuháy, diri hingkad, an tuman nga iginkakaigo han kamatuuran nga waráy ngani hinabihi an ngaran han nahaunong, ngan an mga tawo nga labí namagpakita hin talinguha pagkasayod nanhingalimót layón kay namagpakasiring nga nahimo in mga pagkasarabot nira ngan han kaurupdan han mga hinsal'an. Say la hinsayuran hin mahayag an kan P. Camorra pag-iwas didto han bungto ha Tiani kay binalhin ngadto hin lain liwát, o an pag-ukóy anay didto ha ira kombento ha Manila hin mga pirá kaadlaw.

—Kairó man ni P. Camorra! —namumulong hi Ben Zayb nga napakamaluluy'on; —malipayon nga tawo, maupay in kasingkasing!

Matuod adto nga an mga estudyantes pinanmuhian tungod han mga pakimaluoy han ira kaurupdan nga waray hinganugon han mga gastos, mga regalo ug bisan la ano nga sakripisyo. An siyahan buhian, sugad han kanán kadam'an ginlalauman, amo hi Makaraig ngan