მორდუ (უჩინებუ)
გვალაშ წვანს, ცაშ ბოლოს ბუდეცალო მიკიძირე
სიგანე დო სიგინძას თოლი ვანჭუ ქედეკვირე.
თექი ფაცხა მიკოღობუ ჭიფე ჭინით სკვანჩილირე
ზოთონს ტიბუ ზაფხულს რგილუ დინახალე კვანწილირე.
ვალდო გურგინ ქიანას ნწყუნს, ცაორე მუნაფილი
ფაცხა ონდეთ მიკიძირე, ვითომც ორდას შკურნაფილი.
მარა მუჟამს ბჟა დო თუთა ფაცხას მიობარჩხალანს
მუს ძირუნს კოჩიშ თოლი თეცალ ჯგირი მასკვამას.
თის მეჸუნსუ კუჩხის შარა, ვიშო აშო წკუმონტილი
თექი გილმალე კოჩი ოკო ორდას გამოცდილი.
ვარა ჸუნდას რაში ცხენი, გოლაშ ნარდი გურაფილი
მალ სანწალე მაფურინე, ნალი ათოფუნაფილი.
ათე ფაცხა მიშით გედგუ მინ გულუანს მინ ხანდენს
ვარა თეცალი უბრალობა მის უჸორც დო მი ნანტრენს.
ართ აფხაზა ბოშთაგანი თენა ორე გოლაშ სკუა
პიჯი სკვამი ჯგირი ორე გიჩქუდანი უღუ ჭკუა.
ვემდაგიღანს ვართ მიდუღა გლახა რენო ათეჯგუა
ღვინ დო ქობალ უჸორსინ ფერი ართ ღორონთს გიფუჩუა.
მუშ ღალაშ კმაყოფილი, შხვაშ მიდნაღებიშ მოვარე
თოლს ოდიარუანს ჟირ ართიანიშ ჸოროფილი.
ჯგირი ცხენი ჯგირი ნაბადი
მეტ მუს ინატრენს კოჩ თეცალ დუნაბადი.
თი ართი დო თი ართით, თიშა ღორონთს ქუჩუქებუ
მუში თოლის მოწონუა, თიშა ჩილო ქუჩუქებუ.
ართ თუთა რე მიონუნი ნაზიბროლა
სამარგალოშ მოწონუა მუში თოლიშ გიშნაგორა.
ნაზიბროლა ობოლირე, სიომბოლეთ ნარდი ცირა,
ტანი ოსარსალაია, წარბი უჩა, თოლი გვირა.
სისკვამეთ ვარდის უჯგუ კოჩიშ თოლიშ უძირაფუ
პირველი თე ჸოროფა თისით გურით ქუგინაფუ.
აფხაზაში ოსხუნული მითინ ვაჸუნს ქიანას,
ხე დო დუდის გულუანს ვართ მიკაჯინე შხვას.
ათეცალი ჸოროფათ იტახუნა ლუკმას შკაშა,
თეშ უჸორა ართიანი თაშ იჸინა ღურას დღაშა
მარა კვარჩხი თე სოფელი მითინს ვაგახარენს ინა
მუჟამს ბორიას ქეგიაშქვანსინ მეგიდინუ თოლის ჯინა.
უკმელარე წკვარამ სერი თოლშა კითი ვემიღინე
ვალდო გურგინ მერეხანს გერს სოროშე ვექთაჯინე,
ქარი ირქენს გიბურჯანს ქვიშა ფორუნს რზენ–გვალას
თექ დო თაქ რობუენს ვალდო გურგინ მერეხანს.
მაზაკვალემს ჯოჯოხეთშა გეუჭოფუნა უჩა შარა
ოკო დონწყვან ქიანა დო გასწორან ცა დო გვალა,
თეცალ სერს ეშმაკ ხოლო გილაცოცუნს ტყობუ ტყას
ათეცალ უჩა სერს ცხენამ კოჩქ ქემკადირთ ფაცხას კარშ.
აბა მენძელ გინმოჯინი სანწალერე გალე რინა
ცხენამო კარს მიკვორექ ჩხურუშ ღურელს მოკო ბინა,
გეეკვირუ მენძელქ დო კოჩ მინირე თეცალ სერს
ითხინს ჩქიმდე მოხვარას, დაჩხირ კებურს
გეკარზუდო გემკანჯანს ფაცხაშ კარს.
სტუმარ ხეთ გამჸიონ შოლირირე ირდიხას
„ლამპას“ ეშე ეუკინუ სახე ოკო ქოძირას
საფარქ უწუ ძიცებულო ართის ქოდივხუმარუა
ქომწი ხომ ვარწყინებუ თე დროს ჩქიმი სტუმარუა
ვარ საფარ მუს რაგადა ქოგორლაფუდას ბათუ
მის ვძირუნქ სქან უჯგუშის სკანშე კისერს გეითივკვათუ.
ქარაგუ დო გეგნოჯვიდ მუშ დიდაშ ძუძუშ ნარდი
უკულ ვიშო მინილუ დო გაკურცხინუ, გურიშ ვარდი,
გიკურცხინე, საფარი დო მა ვორეთ ართ კიდირიშ ნარდი
შორშე ორე მინაულა, გეგმუნწყი ოჭკომალი.
კებურს ნორცხვა ეკორძუ დო ღუმუ რგილი დოუხალი
ვარ ბათუ ვაფშკირანს ეშენ ვამიღ გაჭირება
მა შხვა საქმე მაწუხენს ვაგიწუე ვამიღ ნება
ინალიფას ხომ ქიჩინე, ქომოლობა სით გარჩქილე
თიშ ცხენ დო იარაღიშა მითინს ფასი ვეგვიადინე.
შორშ გეგონე თიშ ცქვაფას, თე ქიანას გილეკვანწუ
ერთი მორთი სისქვამეთ ბრელ ცირები გეგნოხანგუ,
ხვალე ართი ზია–ხანუმქ შორშე დოჭუ ვემკაჯინუ
ბრელ მუთუნს ელუდ მარა თიშე მუთუნქ ვემკაღინუ.
ზია – ხანუმ სით ქოგიჩქუ სისქვამეთი ქებულირე
ბრელი ჯგირი ქომოლკათა თიში ეშხით თებულირე
ბარჩხალანს თუთაცალო, ჩხორიას ორღვანს ოშინერო
დიო თოლით გეგთორჭუნს ქეშაგიჸოთანს მუში ხეშა
დუდს მოგირსიოლუანს ხეშ ნახანტა თიში ჩხეშა.
ჰოდო ართი დამავალ ჩქიმი გური სქანი რდას
ინალიფაშ ქვიშორ ლაფშა სუმი დღაშა ჩქიმი რდას,
ინალიფა მუშ ლაფშას ვამუჩანს მუთა გურს
მითინქ ძალა ქიხვარუდა ქაჸვილანს მუში დუდს.
შარა ვარე ვემუჸე ზია–ხანუმს მათი რაში
თენა ჸოფე ჩქიმი ბედი, მაწურაფალ უჩა დღაში
თე საქმეშა ვორექ მულირ რთხულე ჯგირო დეკვირე
ზიას ლაფშას ქემუჸონა გვალა ამსერ მევდინე.
მიაჸუნ თე საქმეს გვალას შურქ გეშქოლას
თიში გურიშ მოთხუალაქ ამსერ ოკო დებოლას
სი იდენი მუს აკეთენქ ვაგიჩქ თაქიანი შარა
ათეცალი უჩა სერს ვაგგალე კიდირს ძალა.
სი ტიბას ქომისვანჯი მა ვორგუქ თე შარას
ლაფშას თაქ გოვორჩქინა ართ საათის მამალას,
გეგმინწყუ მაულარო ოცად საქმეშ მორიას
სინთეს ვალი არზენსუდო ონირზ გვალაშ ბორიას.
გოთანაქუ ქონადირთუ გონჯამლირე ცაში კარი
ლაფშას მააჩერეზუანს „მეგობარშო–მეგობარი“
ქიმიჸონ ქოდაკირ, ჸუდეშა მინილ წყნარას
ნაბადიშ გოქუნილ სტუმარ კებურს ქეკოჯან ტიბას.
უკულ ვიშო გემნიჯინუ სოდეთ ნაზი უწონებუ
მით სიცოცხლეშა უსხუნუ მისით გურით ემონებუ,
ხვალე ართშა ქოვძირუნქ ჩქიმ სკვამ თოლიგვირას
ჩქიმ სინათლე ჩქიმი ვარდი ჩქიმ თოლქ ოკო ქოძირას.
ფაცხაშა მინილ მარა, მუს ორწყე დო მუს ძირუნს
ნაზიბროლა ქინგარს დო ქემშახე ჩილამურს,
თომა გოფაჩილი აფუ, ზისხირ ღვანწკის ელაჸუნს
ორწყე ოკოჩაგაზელს თიშ ლების დო თიშ შქართუნს.
ქემეხვად აწ იფრელს თაქ საქმე მუშა რენი,
თოლიშ სინთექ მეუდინუ, კუჩხემქ უმტყუნ მუდგარენი
ბრელხანს გერდუ ღურელცალო ორწყე ჩილის წვალებას
მანგარ გურიშ კოჩი ოკო თეში ჯინა გარზებას.
მუთ ვაგონ თი საქმეს ძალით მუსრე ოგურუქუ
ღორონთიში განგება რე ბედის მუშენ ონდურუქუ,
ჩქიმი ნაზი სი ვენგარა გიჭყოლიდე თე სისმარი
ჩქიმ დო სკანი ჸოროფარე წმინდა ერზამილ ლამპარი.
ქიხუტოლო გეგნოჯუდ გელუსქირუ ჩილამური
ბრელი ხვეწა ვედრებათ დოურჩქალუ ჭყოლის გური
უკულ აშო მიკირთუდო გაკურცხინუ, მუშ სტუმარი.
ათე უნდო მოღალატე ჩქიმ ხეშე რე ოჸვილარი.
საფარქ ეშე გემწოსხაპ ღურა გათუ წყეულქ დახე
მარა მენძელქ გამწალებულქ ძიცებულო ქაძირ სახე,
აჰა! საფარ შევასრული ქომოგიონ მა სი ლაფშა
ათე ჩქიმი პატივვემაქ ვაგგოჭყორდას ღურა დღაშა.
გეგმანწყუ, ვადარკუ, მუთ წესი რე რჩქინებული
სტუმარ ოკო ვაგუტუას გურ ალაჭვილ წყინებული,
ქეგიოხუნუ ქვიშორ ლაფშას, მუქ ქეგნასხაპ ნახირას
ართ მაჟიას ონირზუდეს ცხენიშ ჩერეზ მორქიას.
გააფურეს რაშ ცხენეფ დიხას ტვერი ორღვაფეს
გაჸალებულ თე ცხენეფს თითო მათრახ ქოდაცეს,
მენძელქ ცხენი შეაჩემ ქირქე გიოლაფ წკვარამს
მართახის ეუკინუ დო მიოძახ მანგარას.
საფარ–ბეგი სქან ღალატი მიჩქუ ირფელ გამიგებუ
ჩქიმ დო სქანი ჯიმალობა აწ ტყვიაშა მემინდებუ,
ასე მეუ ქეშმოდინი ართ თოლის მორქიას
მა ვამიკო ჩქიმი ხეშე სქან ზისხერქ დოწიას.
ონდეთ ქუწუ მართალი რექ დოპილ მალას გამათე
მემოჩილითუ ეშმაკიქ, მუთუნ ვამარაგადე,
სქან ტყვე ვორექ ჯოჯოხეთის ვარძენქ შურს
მალას ტყვია ქომოჸოთ ოჸვილარო ათე დუდს.
ვარ საფარ, ვეშქეხებუ, ჩქიმი ტყვია ოჸვილარო
დიაჩქიმის ნარდი ორექ ძუძუს გარზენდ ოწუალო,
მა სი თეში მემოჩქუდი, ჯიმა ოფუჩაფალცალო
მუთ ვღოლინი დაგიბაღუ ღურა დღაშა ონგარალო.
ასე მეუ ვამიჯინა სკან ცხენამო გორჭვია
ამდღარ უკულ სკან დო ჩქიმშკას მოწამე რე ართ ტყვია,
საფარქ მართახ ცხენს ქოდაც უცფათ მოჭყორდ ადგილიშე
გეგნილურუ რზენ–გვალა მუთუნ რაშის ვეგიაჭიშე.
ბათუქ თენა ქუჭიშუ, შემისრული უეჭველო
კაბარდოშა მიშელენი მორდუ ქოძირ სი პირველო,
ირფელ ქუწი ვადუფულა მუ ამბექი მოხვადუნი
პასუხის თიშე ველუქ თე საქმეს მუთ ხვადუნი.
პაჯი–უსუპ ბრელ შხვას უჯგუ რაგად ჭკუა, გონებათ
ვართ მითინი ორჯგინანს ღალ–მამულ ქონებათ,
თოლ უჭკირუნს, კუჩხი ორგუ, მარჯვე ორე ტყვიაცალო,
მისით გვარი ქუძახუნი არძა მორდუ სკუაცალო.
საფარ–ბეგი თიშ ნარდირე რჩქინა მუში მახვარე
მარა მორდუშ ღალატი მუთუნ წიგნის ვაჭარუ.
ასე მეურს უსუფიშა საფარ–ბეგი ღურელცალი
მორდუობაშ მოღალატე ჩვეულებაშ მატახალი.
ირფელს ართო ურაგადუ, მუქით მუსი აღოლუნი
თოლს ჩილამურ მოხორცქუდო მუჟამს
ათე საქმე საონჯღორო გეზიმუ, გეწონუ.
ქომონჯქ თენა ქეგეგუნი მიწი მუჭო დოგოსქიდუ
ქუმაპატუ მუჭოთ ჯიმას ოჸვილარო ვამმოსქიდუ,
ხვალე თენა ქომიწუ ჩქიმ ხეშე სი ცოცხალ გომიტებუქ
მარა ათეშ საპასუხოს სქან მორდუშე მეველუქ.
ჰა! საპასუხო თე საქმეშე მიქ თქუან,
ირფელს ასე გავასწორენქ ზისხირ ოკო დოწიას,
მორხინილი ტაბაჩას პის ქემეჩუ, ტყვია ართი
მუშ ხეთ ოკო დოჸვილას საფარ–ბეგი მუში ნარდი.
მორხინილი ტაბაჩაშა საფარს კიდირ მეუჭოფუ
ოჸვილარო მერჩქინელს ხელეფ ეშე გეუჭოფუ
მარა უსუფ ურაგადუ, ვონდურუქ ჩქიმი დუდსუ,
ოჸვილარი მა ვორექი მა სი კოჩო ვამირდუქუ.
თეთ ქოთქუ დო მუშ დუდიშა ქიჸოთუ ტყვია ქოდათქვაშუ
თოლს სინათლექ მეუდინუ, ტყვიაშ ფურკის მიკვარკვაშუ.